JA JÄˈÄY diˈib yajnäjxypyë notisyë nyigajpxypy wiˈix yˈixˈatäˈäny ja tiempë. Nyijäˈäwëp ko nëgooyë tyuˈujanë mä tuˈugë it lugäär mä nimayë jäˈäy tsyëënëdë. Ets kom myëmaapy myëdajpy ja jäˈäy, ta janääm jatsojk ttukˈawanë ti mbäät ttundë mä kyajäˈtynyëmë tyäˈädë ayoˈon.

Nanduˈun tyamë Jyobaa ttukˈawanë naxwinyëdë jäˈäy ko ta myiny tuˈugë mëj ayoˈon diˈib mas niˈigyë kyutsëˈëgëty ets kyaj dyuˈunëty nituˈugë ayoˈon diˈibë jäˈäy nyaskäjpxëp. ¿Wiˈixë Jyobaa ttuny? Ets ¿tiko mbäät nˈijtëm seguurë ko yajkypyë tiempë kajaa parë jäˈäy tˈixtët ti tyunandëp? Parë nnijäˈäwëm, min nˈokˈijxëm tuk pëky majtsk pëky wiˈixë Jyobaa tëëyëp ttukˈawäˈänë jäˈäy ti nety tyunaampy.

Tëëyëp, Jyobaa nyigäjpx kanäkˈok ko tyëytyunaampy ja jäˈäy diˈib mëdëgooyëp ets jyanijäˈäwëp ko kyaj yˈoyëty diˈib tyuumpy (Prov. 10:25; Jer. 30:23). Tëgok tëgok duˈun ttuuny, yˈawäˈänë kontiempë ko jyäˈtäˈäny “ja ayoˈon” ets nan yˈanmääy wiˈix mbäät myëmëdowëdë (2 Rey. 17:12-15; Neh. 9:29, 30). Parë Jyobaa tpudëjkë ja jäˈäy ets nyayajtëgatsëdët, yëˈë xëmë yajtuunë naxwinyëdë jäˈäy diˈib mëmëdoowëp parë ttukkäjpxnäjxy ja ayoˈon diˈibë nety yajminaampy. Tyäˈädë Dios mëduumbëty yˈanmääytyë ja jäˈäy ko tsojkëbë nety pojˈam nyayajtëgatsëdët (Amós 3:7).

Niduˈuk diˈibë Jyobaa yajtuun, yëˈë Noé. Yëˈë amëk jotmëk ojts tnigajpxy ko myiny tuˈugë Ayoˈonduu abëtsemy nyaxwinyëdë, ets ttukˈawäˈänë pënatyë nety axëëk naymyëtˈijt naymyëttsënääyëdëp ets tsyiptun tsyipkäjpxtë, ets ttuuny duˈun kanäk jëmëjt (Gén. 6:9-13, 17). Nan yˈanmääy ti mbäät ttundë parë tsyokwëˈëmdët. Noé jyantsy jyotmooyë tyäˈädë tuunk, ets pääty yaˈixyˈajty “diˈibë kyäjxwäˈx esë jäˈäy wäˈäts jyikyˈattët” (2 Peed. 2:5).

Per oy nuˈunë Noé tjatuunyë mëjääw, ja jäˈäy duˈunyë tkuˈamëdoownäjxtë ja Diosë yˈayuk ets ninuˈun tkamëbëjktë. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy? Ko “myiiny ja ayoˈonduu”, ta nyëëjiˈkxtääytyë (Mat. 24:39; Eb. 11:7). Per kyaj mbäät pën jyënany ko Dios kyaj nety të tyukˈawanëdë.

Jyobaa nan tyukˈawäˈänë näˈätyë jäˈäy mä nety yˈaktëgoyˈaty jawaanë tiempë parë tkaxäˈänyë ayoˈon. Per myooy kajaa tiempë parë tˈijxkuk tjaygyukëdët. Duˈun ttuuny ko tkejxy ja mäjkpë ayoˈon jam Egipto. Min nˈokˈijxëm ti tuun jäjtë mä nety kyajäˈtynyëm ja myëjëxtujkpë ayoˈon, netpë myiiny ja tëtsnduu diˈib tijaty yajwindëgooytyaay. Jyobaa yëˈë kyajxë Moisés mëdë Aarón parë nëjkx ttukˈawanëdë ja faraon mët ja tyuumbëtëjk ko jakumbomë nety tyëtsnduˈujäˈäny. ¿Myëdäjttë kajaa tiempë parë tˈëxtäˈäytyët mä mbäät nyitsoˈoktë? Biiblyë tˈatsoowëmbity: “Jënäägën ja wintsëndëjkëty ojts tmëbëktë, duˈun ta ënety ja Dios të tnigajpxyën, ets tpëjktäktë ja tyuumbëtëjkëty tëgoty ets nenduˈun ja jyëyujkëty. E pënëty käˈäp ojts ninuˈun timymyëbëktë ja ääw ayuk, duˈunyë tˈixmäjtstääytyë winë ëwäätsëtuuy” (Éx. 9:18-21, MNM). Yajxon nˈijxëm ko Dios kontiempë ojts tyukˈawanëdë. Ets mët ko duˈun ttuuny, ta ja jäˈäy diˈib mëdoowdë kyaj wiˈix jyäjttë.

Jyobaa nan kontiempë ttukˈawäˈänë faraon mët ja tyuumbëtëjk mä nety tkayajminynyëm ja mäjkpë ayoˈon (Éx. 4:22, 23). Perë yëˈëty kyaj tmëjpëjtaktë ets kyaj myëdoowdë, pääty tˈijxˈoˈktë ja kyaˈaxkopkˈuˈunk (Éx. 11:4-10; 12:29). ¿Ojtsëdaa tjamëdattë tiempë parë ti ttundët?  Ojts. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko ojtsë Moisés netyë ttukˈawanë ja israelitëty ko myinäˈäny ja myëmäjkpë ayoˈon ets ti mbäät ttundë parë nyitsoˈoktët ja fyamilyë (Éx. 12:21-28). Ets mët ko tmëmëdoowdë Jyobaa, ta pyëtsëëmdë tëgëk miyongë jäˈäy. Kyaj yëˈëyëtyë israelitë pyëtsëëmdë, nan “ojts kanääkpëky yëˈë jäˈäy pyanëjkxëtë” axtë pëtsëëmdë näägë Egipto jäˈäy (Éx. 12:38, MNM).

Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa xëmë dyakyë tiempë kajaa parë jäˈäy tnijawëdët ti tyunaampy (Deut. 32:4). ¿Tiko dyakyë tiempë? Apostëlë Pedro tnimaytyaky ko Jyobaa “xymyëmaˈxtujkëm, es jaˈa dëˈën yajkypy ja tiempë es ja pojpë jäˈäy jyodëmbittët” (2 Peed. 3:9). Extëm nˈijxëm, Dios myëmääy myëdäj ja naxwinyëdë jäˈäy. Tsyojk ets jyodëmbittët ets nyayajtëgatsëdët mä nety kyajäˈtynyëm ja ayoˈon (Is. 48:17, 18; Rom. 2:4).

Tyam, nan tsojkëp niˈamukë jäˈäy tˈijxkuk njaygyukëdët diˈib yaˈëwäˈkx yajkäjpxwäˈkxp abëtsemy nyaxwinyëdë. Ko Jesus yˈijty yä Naxwiiny, jyënany ko tyäˈädë jyukyˈäjtën jëjptëgoyäämp mä ja “mëk ayoˈon” (Mat. 24:21). Yëˈë nyaskäjpxë wiˈixën meerë tyunäˈäny jyatäˈänyëty diˈibë nety ja yˈëxpëjkpëty yˈixandëp ets yajkëxan yajnaxandëp mientrës wyingony ja mëj ayoˈon. Nyigäjpx tijaty tunan jatanëp abëtsemy nyaxwinyëdë, ets yëˈë diˈib jaa nˈijxëm (Mat. 24:3-12; Luk. 21:10-13).

Ko yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë, yëˈë yajnigëxëˈkypy ko Jyobaa tsyojkypy parë niˈamukë jäˈäy myëdunëdët ets myëmëdowëdët. Tyukmëtsojkypy ets niˈamukë pënaty mëmëdoowëp jyukyˈattët mä tyäˈädë tiempë agujk jotkujk, ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky tˈaxäjëdët ja kunuˈkxën mä ja jembyë jukyˈäjtën (2 Peed. 3:13). Parë jäˈäy tmëbëktët tijatyë Jyobaa të twandaˈaky ets nyitsoˈoktët, ta ttuknijawë ja “oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypy ja Anaˈam Kutujkën”. Jesus ojts tnaskäjpxë ko “yajkäjpxwäˈkxäˈäny abëtsemy nyaxwinyëdë parë yajtuknijawët tukëˈëyë nasionk” (Mat. 24:14, TNM). Dios të ttukniwitsë nyax kyäjpn parë tkäjpxwäˈkxtëdë tyäˈädë oybyë ayuk mä 240 paˈis ets mä wiinkpë it lugäär. Jyobaa tsyojkypy parë nimayë jäˈäy tnijawëdët ti tyunaampy ets nyitsoˈoktët ko nety “ja ayoˈon” jyaˈty (Sof. 1:14, 15; 2:2, 3).

Diˈibë net nnayajtëˈëwëm, yëˈë pënë jäˈäy yˈijxkukëyan jyaygyukëyandëp mientrës yˈakjaanëmëtyë tiempë. Kyaj yëˈëty pënë Jyobaa mooyëdëbë tiempë kajaa, pes yëˈë xëmë duˈun ttuny. Ets ëtsäjtëm, ninuˈun nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ti Dios tyunaampy, nˈokpudëjkˈadëtsëm mayë jäˈäy axtë nuˈun nbatëm parë nyitsoˈoktët ko myinët ja kutëgoˈoyën.