1, 2. Extëm jyënaˈanyë 1 Timoteo 6:20, ¿ti nety tsojkëp ttunëdë Timoteo?

KO TI nmëdäjtëm diˈib nyajtsobatëm mëjwiin kajaa, yëˈë nduknipëjkëmë wiink jäˈäy parë tkuentˈatët. Extëm nˈokpëjtakëm, ko nmëdäjtëmë meeny sentääbë jam nmënëjkxëm mä tuˈugë bankë parë seguurë yˈitët ets parë kyaj pën xymyaˈtsëm. Tyäˈädë ijxpajtën xytyukjaygyujkëm tidën yˈandijpy nduknipëjkëm tuˈugë jäˈäy tijaty nyajtsobatëm mëjwiin kajaa.

² (Käjpxë 1 Timoteo 6:20, TY). * Apostëlë Pablo tyukjamyajtsë Timoteo ko diˈibë nety të tnijawë, mëjwiin kajaa tsyobääty. ¿Ti nety të tnijawë? Yëˈë diˈibë Dios tyuknibëjtakëp parë niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy. Jyobaa nan të nety ttuknipëkyë Timoteo parë tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxët ja oybyë ayuk (2 Tim. 4:2, 5). Pablo yˈanmääy ja Timoteo ko tsojkëbë nety tkuentˈatët ti të yajtuknipëky. Ëtsäjtëm, nan të Jyobaa xytyuknipëjkëm diˈib tsobatp mëjwiin kajaa. ¿Tijaty të nyajtuknipëjkëm? Ets ¿tiko mbäät nguentˈäjtëm?

3, 4. Oknimaytyäˈäk tuk pëky majtsk pëky tiko tsyobääty mëjwiin kajaa ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Diosë yˈAyuk.

³ Mët ko Jyobaa yˈoyjyaˈayëty, ta të xytyuknijäˈäwëm ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Tyäˈädë tëyˈäjtën nëgooyë tsyobatnë mëjwiin kajaa, pes xypyudëjkëm parë nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa ets parë nbatëm ja diˈibën jyantsy xyëwˈäjtypy jotkujkˈäjtën. Ko nˈaxäjëmë tyäˈädë tëyˈäjtën ets ko nguytyuˈunëm, ta kyaj nekymyëbëjkëm tijaty tukniˈˈijxëdëbë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty ets mbäädë net wäˈäts nyajnëjkxëm ja jukyˈäjtën (1 Kor. 6:9-11).

⁴ Ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Diosë yˈAyuk, nan tsobatp mëjwiin kajaa. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko Jyobaa yëˈëyë tyuknijäˈäwëp  pënaty yujy tudaˈaky ets “pënaty [jënandëp] ja yˈääw jyot ko kyupëkandëp ja tëyˈäjtën” (Hech. 13:48, TNM). Tyäˈädë jäˈäyëty diˈib yujy tudaˈaky, kyupëjktëp ja tuumbë diˈib kuwijy diˈibë Jyobaa yajtuumpy parë tyam xytyukniˈˈijxëm ja tëyˈäjtën (Mat. 11:25; 24:45). Pes kyaj mbäät njaygyujkëmë Biiblyë pën kyaj pën xypyudëjkëm, ets nitii duˈun kyatsobääty ko njaygyujkëm tijatyë Biiblyë myaytyakypy (Prov. 3:13, 15).

5. ¿Tijatyë Jyobaa të xyˈaktuknipëjkëm?

⁵ Jyobaa nan të xytyuknipëjkëm parë ndukniˈˈijxëmë jäˈäy ja tëyˈäjtën mä pënën yëˈë ets tijaty tyuknibëjtakëp (Mat. 24:14). Nëgooyë tsyobatnë ja ääw ayuk diˈib nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, pes pyudëjkëbë jäˈäy parë Jyobaa yˈuˈunkˈat yˈënäˈkˈatëdët ets parë mbäät jyukyˈattë winë xëëw winë tiempë (1 Tim. 4:16). Ëtsäjtëm, yëˈë nduˈunëm ja tuunk diˈib tyam mas jëjpˈam yajtuump, pääty nˈoktuˈunëm, oy yiˈin waanë ets oy mëjwiin kajaa (1 Tim. 2:3, 4). Pes ¡nëgooyë yˈoyˈäjnë ko nduunmujkëm mëdë Dios! (1 Cor. 3:9, TNM).

6. ¿Wiˈix nyaygyujäˈäytyëgooyëdë näägë Dios mëduumbë?

⁶ Ja tiempë mä Timoteo jyukyˈajty, tamˈäjtë Dios mëduumbë diˈib kyaj dyajtsobattë ko tyuunmujktë mëdë Dios. Extëm nˈokpëjtakëmë Demas, yëˈë tsyojk tijatyë nety jaˈäjtp yä naxwiiny, ets pääty kyaj nyekytyunany mëdë Pablo (2 Tim. 4:10). Etsë Figelo mëdë Hermógenes nan myastuttë Diosë tyuunk. ¿Tiko? Yëˈko waˈan ttsëˈkëdë ko axëëk yajtundët extëmë Pablo (2 Tim. 1:15). Himeneo, Alejandro mëdë Fileto myastuttë ja tëyˈäjtën ets axëëk ojts tnigäjpx tnimaytyäˈäktë Diosë kyäjpn (1 Tim. 1:19, 20; 2 Tim. 2:16-18). Pënaty yä të yajnimaytyäˈäktë, tsyojktë tuk tiempë Jyobaa, per kyaj tnekyyajtsobattë ja tëyˈäjtën diˈibë nety të tnijawëdë.

7. ¿Tijatyë Satanás yajtuumpy parë xytyuktunäˈänëm ti yëˈë tsyojkypy?

⁷ ¿Tijatyë Satanás yajtuumpy parë kyaj nekyyajtsobatëm ti Jyobaa të xytyuknipëjkëm? Tuk pëky diˈib yajtuumpy, yëˈë telebisionk etsë Internet parë xyyajwinmayäˈänëm o xytyuktunäˈänëm tijaty yëˈë tsyojkypy. Ko duˈun tyun jyatëdët, ta net xytyukmäjtsˈyuˈungëyäˈänëm wanaty wanaty ja tëyˈäjtën. Nan mbäät pën xytyuktunäˈänëm diˈib kyaj yˈoyëty o nyajnibëdëˈkëm etsë net yëˈë xyˈatsëˈk xyˈajäˈäwëm parë kyaj nekyˈëwäˈkx nekykyäjpxwäˈkxëm. Ja tuk pëky diˈibë Satanás yajtuumpy parë xytyukmastuˈudäˈänëm ja tëyˈäjtën, yëˈë ko xytyukmëdoowˈitäˈänëm tijatyë apostatas kyäjpx myaytyaktëp (1 Tim. 6:20, 21).

8. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Daniel?

⁸ Pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm, mbäät wanaty wanaty nmäjtsˈyuˈungëm ja tëyˈäjtën. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë Daniel * diˈibë nety të nyaytyukwinˈëˈënënë bideojueegë. Yëˈë jyënaˈany: “Naa mäjkëtsë netyë njëmëjt kots nbaduˈudëjkë bideojueegë. Tim jawyiin, yëˈëts ndukˈëyëˈk  ndukkuyäjt diˈib kyaj yˈaxëëgëty. Per ok, tats ojts ndukˈëyëˈk ndukkuyäjnë wanaty wanaty mä jäˈäy jyantsy tsyiptundë ets mä tyun kyäjpxtë mëdë demonyëtëjk”. Axtë jäjtë tiempë mä Daniel ojts ttukˈëyëˈk ttukuyäjnë 15 oorë bideojueegë. Yëˈë jyënaˈany: “Njäˈäwëts ko tyäˈädë ëyiˈiky kuyaty ets ja tiempë diˈibëts jam nyajnäjxypy, tamëtsë nety xytyukmëjagamgaknë Jyobaa. Per kom ja njot ngorasoonëts të nety jyantsy jyuˈunë, tats nwinmääy ko Biiblyë kyaj dyajkuboky tijatyëtsë nety ndukˈëyiˈiky ndukkuyajtypy”. Extëm jyajtyë Daniel, yëˈë xytyukˈijxëm ko pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm mä ja ixy jawë diˈibë Satanás yajtuumpy, mbäät pojën xytyukmäjtsˈyuˈungëm ja tëyˈäjtën. Ko duˈun njäjtëm, mbäädë net nyajtëgoˈoyëm tijatyë Jyobaa të xytyuknipëjkëm.

9. Extëm jyënaˈanyë 1 Timoteo 1:18, 19, ¿ti mëdë Pablo ojts tˈijxkijpxyë Timoteo?

⁹ (Käjpxë 1 Timoteo 1:18, 19, TY). * Ko Pablo tmëtmaytyakyë Timoteo, ta ojts tˈanëëmë ko yëˈë duˈun extëm tuˈugë soldäädë, pääty tˈanmääy parë duˈunyëm ja tsip tˈadanët. Per kyaj yëˈë tmaytyäˈägany mä soldäädëtëjk jyantsy tsyiptundë. ¿Wiˈixënë Dios mëduumbë tsyiptundë extëm tuˈugë soldäädë? ¿Wiˈix mbäät njäˈäyˈäjtëm parë nˈijtëm extëmë Kristë syoldäädë? Ja ijxpajtën diˈibë Pablo pyëjtak, mëgoxk pëky xytyukniˈˈijxëm wiˈix mbäät mëk nmäjtsˈijtëm ja tëyˈäjtën. Min nˈokˈijxëm.

10. ¿Tiko jyëjpˈamëty ntsojkëm mëkë Dios?

¹⁰ Nˈoktsojkëm mëkë Dios. Tuˈugë oysyoldäädë, kyaj myastuˈuty. Pyëjtaktaapy ja jyot myëjääw parë tnitsiptuny ja jäˈäy diˈib tsyojkypy o ti yëˈë yajtsobatypy. Pablo yˈanmääyë Timoteo parë amumduˈukjot tmëdunëdë Dios, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ttsokët ets ninäˈä tkamastuˈudët (1 Tim. 4:7). Ko mas niˈigyë ntsojkëmë Dios, ta mas mëk nmäjtsˈitäˈänëm ja tëyˈäjtën (1 Tim. 4:8-10; 6:6).

11. ¿Tiko mbäät këˈëm nnayjyëjpkuwijtsëm?

¹¹ Nˈoknayjyëjpkuwijtsëm këˈëm. Tuˈugë soldäädë, tsojkëp këˈëm ttuundäˈägët wiˈix tsyiptunäˈäny parë yajpäädët listë ko nety ja tsip tpääty. Timoteo tsiptuun extëmë Kristë syoldäädë parë kyaj myëmadakë diˈib axëëk. ¿Ti pudëjkë? Yëˈë ko ojts tpanëjkxë Pablo kyäjpxwijën mä yˈanmääyë ets tkugaˈagët ko tyukminëdët ja axëëkpë tsojkën, tmëdatët ja oybyë jäˈäyˈäjtën ets tyuˈukmukët mët ja myëguˈuktëjk (2 Tim. 2:22). Timoteo këˈëm nyayjyëjpwijtsëmbijtë parë duˈun ttuuny. Ëtsäjtëm, nan tsojkëp këˈëm nnayjyëjpwijtsëmbijtëm parë kyaj xymyëmadakëm ko xytyukmiˈinëm ja axëëkpë tsojkën (Rom. 7:21-25). Nan tsojkëp këˈëm nnayjyëjpkuwijtsëm parë nyajtëgäjtsëm ja jukyˈäjtën ets parë nmëdäjtëm ja oybyë jäˈäyˈäjtën (Éfes. 4:22, 24). Ets näˈäty, tsojkëp nˈaktuˈunëmë mëjääw parë nëjkxëm reunyonk oyë nety tuk xëëw të njantsy tyuˈunëm ets të njantsy anuˈkxëm (Eb. 10:24, 25).

12. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë yajxonë jäˈäy ndukniˈˈijxëmë Biiblyë?

¹² Pën tuˈugë soldäädë jyataampy wiˈix yajxon dyajtunët ja tyujn, tsojkëp xëmë tyujtäˈägët. Nanduˈun ëtsäjtëm, tsojkëp yajxon njäjtëm wiˈix nimaytyakëmë Diosë yˈAyuk (2 Tim. 2:15). Ko nëjkxëm reunyonk, mbäät jap tuk pëky majtsk pëky nyajtukniˈˈijxëm wiˈix mbäät nyajtuˈunëm. Per pën ntsojkëm etsë jäˈäy tmëbëkët nuˈunën tsyobääty ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë, tsojkëp ëtsäjtëm këˈëm ndukniwijtsëm parë nˈëxpëjkëm. Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë, xypyudëkëyäˈänëm parë mas niˈigyë ja mëbëjkën nyajkëktëjkëm. Per kyaj jeˈeyë tsyokyëty ngäjpxëm, tsojkëbën nbawinmäˈäyëm, nbayoˈoyëm mä ëxpëjkpajn parë yajxon njaygyujkëm etsë net njäjtëm wiˈix nimaytyakëm (1 Tim. 4:13-15). Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx njäjtëm nyajtuˈunëmë Biiblyë parë yajxonë jäˈäy ndukniˈˈijxëm. Per kyaj  jeˈeyë tsyokyëty ndukwingugäjpxëm tuˈugë tekstë, tsojkëbën ndukmëtmaytyakëm ets ndukˈijxëm wiˈix mbäät pyudëkëty. Extëm nˈijxëm, pën xëmë nˈëxpëjkëmë Biiblyë, ta nëjkx jantsy oyë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm (2 Tim. 3:16, 17).

13. Extëm jyënaˈanyë Hebreos 5:14, ¿tiko mbäät nyajtuˈunëm ja jot winmäˈäny diˈib tijaty myëwinmäˈänybyatypy?

¹³ Nˈokˈyajtuˈunëm ja jot winmäˈäny diˈib tijaty myëwinmäˈänybyatypy. Tuˈugë soldäädë, tsojkëp tˈixët kontiempë ti mbäät yˈayoˈonmoˈoyëty parë net nyaygyuentˈatëdët. Nanduˈun jyaty mët ëtsäjtëm, tsojkëp nnijäˈäwëm tijaty mbäät xyˈaxëktuˈunëm etsë net nnaygyuentˈäjtëm (Prov. 22:3; käjpxë Hebreos 5:14, TNM). * Extëm nˈokpëjtakëm, tsojkëp yajxon nwinˈijxëm ja ixy jawë. Pes xëmë tijaty näjxp mä telebisionk o mä pelikula, myëmiimpy mä jäˈäy axëëk nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë. Etsë Dios mëduumbë, kyaj duˈumbë tˈixtë, pes mbäät dyajxeemy wanaty wanaty ja tsojkën diˈib nmëdäjtëm mä Jyobaa. Nan nnijäˈäwëm ko Jyobaa yˈaxëkˈijxypy mä jäˈäy axëëk nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë ets ko pënaty duˈunë jyukyˈäjtën yajnëjkxtëp këˈëm nyayˈaxëktunëdë ets nanduˈun tˈaxëktundë wiink jäˈäy (Éfes. 5:5, 6).

14. ¿Wiˈixë Daniel pyudëjkë ko dyajtuuny ja jyot wyinmäˈäny parë tmëwinmäˈänybyaty ja oybyë ets ja axëëkpë?

¹⁴ Daniel, diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë mä parrafo 8, ojts tpëkyë kuentë ko kyaj nety yˈoyëty ko ttukˈëyiˈiky ttukuyatyë bideojueegë mä jäˈäy nyayaˈook nyayajtëgoyëdë ets mä tyun kyäjpxtë mëdë demonyëtëjk. Ta tˈëxtääyë naybyudëkë mä Watchtower Library parë mbäät tˈëxmaty ja ëyiˈiky kuyaty diˈibë nety të wyinˈëˈënënë. ¿Wiˈix pyudëjkë? Yˈëxmäjts ja bideojueegë diˈibë nety axëktuunëp ets myastut ja myëguˈuktëjk diˈibë nety mëët ttukˈëyëˈëk ttukuyattë. Daniel jyënaˈany: “Kyajts ja nxëëw ndiempë nekyyajtuuny mä ja bideojueegë, jamëts nyajtuuny mä ja nmëguˈukˈäjtëm diˈibëts mëët nduˈukmuktë ets niwäˈkëtsë wiink tuunk”. Tyamë Daniel ja tyuny prekursoor ets mëjjäˈäy.

15. ¿Tiko kyutsëˈëgëty tijaty yˈëëw kyäjpxtëbë apostatas?

¹⁵ Duˈun extëmë Timoteo, ëtsäjtëm nan tsojkëp njaygyujkëm ko kutsëˈëgë wixatyë apostatas jyënäˈändë, pes kyaj tyëyˈäjtënëty (1 Tim. 4:1, 7; 2 Tim. 2:16). Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät tniwäämbattë ja nmëguˈukˈäjtëm o xyyaˈˈamajtsk xyyajjotmajtskëm parë kyaj ndukjotkujkˈäjtëmë Diosë kyäjpn. Tyäˈädë mbäädë net dyajxeemy ja nmëbëjkënyëˈäjtëm. Per kyaj tiko nnaytyukwinˈëˈënëm, pes jam tsyoony mä “jäˈäyëty [diˈib] kyaj yˈoyëty ja jyot wyinmäˈäny es kyaj tnijawë ja  tëyˈäjtën”. Diˈib tsyojktëp, yëˈë parë ntsiptuˈun ntsipkäjpxëm ets parë naynyibëdëˈkëm (1 Tim. 6:4, 5). Tyäˈädë jäˈäyëty, yëˈë tsyojktëp parë nmëbëjkëmë yˈääw yˈayuk ets parë kyaj ndukjotkujkˈäjtëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nˈëxpëjkëm.

16. ¿Mäjaty kyaj mbäädë jot winmäˈäny nbëjtakëm?

¹⁶ Nˈokpëjtakëm aduˈugë jot winmäˈäny mä Diosë tyuunk. Extëm “tuˈugë Jesukristë yˈoysyoldäädë”, Timoteo kyaj nety mbäät ja jyot wyinmäˈäny tpëjtaˈaky wiinktsoo o mä ja jukyˈäjt madakën, jamyë nety mbäät dyaˈity mä ja Diosë tyuunk (2 Tim. 2:3, 4, TNM). Ets duˈun extëmë Timoteo, kyaj mbäät ntsojkˈadëtsëm ja jukyˈäjt madakën etsë net jam ja jot winmäˈäny nbëjtakëm. Pes “ja jotkujkjäˈäyˈäjtën winˈëˈën [winxäjp]”, mbäät dyajxeemy ja tsojkën diˈib nmëdäjtëm mä Jyobaa, mbäät kyaj nekyyajtsobatëm ja yˈääw yˈAyuk ets nan mbäät kyaj nekymyëdäjtëm ja tsojkën parë ndukninëjkxëmë jäˈäy (Mat. 13:22). Tsojkëp adëyë jukyˈäjtën nyajnëjkxëm ets nyajtuˈunëm ja xëëw tiempë ets ja jot mëjääw parë nˈëxtääyˈadëtsëm “jawyiin ja Anaˈam Kutujkën” (Mat. 6:22-25, 33, TNM).

17, 18. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë xëmë nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa?

¹⁷ Nˈoknayjëjpˈijxëm parë netyë ti nduˈunëm. Tuˈugë soldäädë, tsojkëp kontiempë twinmayët ti tyunaampy ko twinguwäˈägët tuˈugë jotmay. Nanduˈun ëtsäjtëm pën nguentˈatäˈänëm diˈibë Jyobaa të xytyuknipëjkëm, tsojkëp netyë ti nduˈunëm ko nwinguwäˈkëm tuˈugë jotmay. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm? Ko nwinmäˈäyëm kontiempë ti ndunäˈänëm.

¹⁸ Extëm nˈokpëjtakëm, ko tuˈugë jäˈäy tpoˈtëˈëgäˈänyë mëj kepy, jawyiin tˈixy mätsoo tˈagaktuˈudäˈäny. ¿Tiko? Yëˈko net tnijawët mä pojën tˈagaktuˈudët ko ja kepy kyëdawët. Ëtsäjtëm, nan tsojkëp nˈijxëm wiˈix pojën nˈagaktutëm ko ajotkumonë pyëtsëmët mä Internet, mä nˈijxëm tuˈugë pelikula o tuˈugë programë mä telebisionk mä jäˈäy axëëk nyaymyëtˈit nyaymyëttsëënëdë, mä nyayaˈook nyayajtëgoyëdë o tijaty yajpëtsëëmdëbë apostatas. Pën kontiempë nnayjyëjpˈijxëm, nëjkxëp netyë nnijäˈäwëm ti ndunäˈänëm parë kyaj nmëjagamgakëmë Jyobaa ets parë wäˈäts nyajpatëm wyindum (Sal. 101:3; 1 Tim. 4:12).

19. ¿Wiˈix ndukˈoyˈatäˈänëm ko nguentˈäjtëm tijatyë Jyobaa të xytyuknipëjkëm?

¹⁹ Jyobaa të xytyuknipëjkëm parë nguentˈäjtëm ja tëyˈäjtën diˈib mëjwiin kajaa tsobatp, ets nan të xytyuknipëjkëm parë ndukniˈˈijxëmë wiink jäˈäy. Pën nduˈunëm duˈun, ta nëjkx wäˈäts ja jot winmäˈäny njäˈäwëm, kyaj nëjkx nanëgoobë njukyˈäjtëm ets nan nëjkxëm agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nbudëjkëmë wiink jäˈäy parë tˈixyˈatëdë Jyobaa. Ets mëdë Jyobaa nyaybyudëkë, ta nëjkx nguentˈäjtëm tijaty të xytyuknipëjkëm (1 Tim. 6:12, 19).