ARTIKULO DIˈIB YAˈËXPËJKP 38
Nˈokˈyajtuˈunëm yajxon ja tiempë mä nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm
‘Mët ko ënety jaˈa xëëw jaˈa jëmëjt agujk jotkujk ja nax käjpn yajpääty ets käˈäp mä tsip kajpxy, ko jëduˈun ja Wintsën [Jyobaa] tˈaˈixëty’ (2 CRÓN. 14:6, TY).
ËY 60 Jäˈäyë jyukyˈäjtën oˈkën jëjpˈam yˈity
DIˈIB YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMP *
1. ¿Näˈädaa mas niˈigyë tsyiptaˈaky nmëduˈunëmë Jyobaa?
WIˈIX mijts mˈokwinmay, ¿näˈädaa mas niˈigyë tsyiptaˈaky nmëduˈunëmë Jyobaa? ¿Ko nbatëmë amay jotmay o ko nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm? Ko nwinguwäˈkëmë amay jotmay, netyë nˈëxtäˈäyëmë nyaybyudëkë Jyobaa. Per ¿ti nduˈunëm ko agujk jotkujk nyajpatëm? ¿Mbäädëdaa njäˈäytyëgoˈoyëm nuˈunën jyëjpˈamëty nmëduˈunëmë Dios? Jyobaa yˈanmääy ja israelitëty ko mbäädë nety tjäˈäytyëgoytyë (Deut. 6:10-12).
Ja rey Asá yajnigëxëˈkë jotmëkˈäjtën ko dyajkutëgooytyaay mä netyë jäˈäy tˈawdattë awinax. (Ixë parrafo 2). *
2. ¿Ti oybyë ijxpajtën ojts xymyoˈoyëm ja rey Asá?
2 Ja rey Asá pyëjtakë oybyë ijxpajtën, pes tyukˈijxpajt amumduˈukjotë Jyobaa. Kyaj jaayë tmëduuny ko yˈagujkˈäjty jyotkujkˈäjty, nanduˈunën ko tpatyë amay jotmay. Desde ko yˈënäˈkˈäjty ja “kyorasoonë Asá amuum yˈijty parë mëdë Jyobaa” (1 Rey. 15:14). Ets ja dyajnigëxëˈky ko dyajjëgaktääy mä nety ja jäˈäyëty diˈib Judá tˈawdattë awinax. Biiblyë jyënaˈany ko ‘ojts dyajjëwäˈktäˈäy ja wintsëˈkëntyakn, awinax ets ja tsäjptëjk mä jäˈäy ijty tˈëwdattën käˈäpë Wyintsënëtyën; ojts tjijtëˈktäˈäy ja tsäjptëjk mëdiˈibë yajpatpën tungëjxm kopkkëjxm, piw nuuk ttuundääy ja tsää mëdiˈibë nipiiwbety yaˈijttëbën, ja kunuˈkxypyën ttijtën; jëduˈunyë tpuˈudääy tkëˈtstääy’ (2 Crón. 14:3, 5, TY). Axtë yajpëtsëëm ja nyanwelë Maacá mä nety tyuny reyna mët ko të nety dyaˈoyë tuˈugë awinax parë ja nax käjpn tˈawdattët (1 Rey. 15:11-13).
3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?
3 Asá kyaj jeˈeyë dyajkutëgooytyaayë awinax. Nan pyudëjkë ja nax käjpn diˈib Judá parë jatëgok tˈawdattëdë Jyobaa. Dios kyunuˈkxë Asá ets nan kyunuˈkx ja nax käjpn diˈib Judá ko tnasˈijxë parë jyamˈatëdë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën. * Mäjk jëmëjt ojts jyamˈatyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën nuˈun ojts yˈaneˈemyë Asá (2 Crón. 14:1, 4, 6). Mä tyäˈädë artikulo, yëˈë tim jawyiin nˈixäˈänëm ti Asá tyuun nuˈun jyamˈäjtyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën, ets ta net nˈixäˈänëm ti tyuundë pënaty pyanëjkxtë Jesus mä primer siiglë. Ets tim ok, ta nˈatsoowëmbitäˈänëmë tyäˈädë yajtëˈëwën: ¿Wiˈix mbäät nyajtuˈunëm yajxonë tiempë pën tsënäˈäyëm mä tuˈugë paˈis mä awäˈätstum nmëduˈunëmë Jyobaa?
¿TI ASÁ TYUUN NUˈUN JYAMˈÄJTYË AGUJKˈÄJT JOTKUJKˈÄJTËN?
4. Extëm jyënaˈanyë 2 Crónicas 14:2, 6, 7, ¿wiˈixë Asá dyajtuuny yajxonë tiempë mä nety jyamˈatyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën?
4 (Käjpxë 2 Crónicas 14:2, 6, 7, TY). * Asá, ta tˈanmääy ja nax käjpn ko yëˈë netyë Jyobaa diˈib të myoˈoyëdë agujkˈäjt ‘jotkujkˈäjtën’ mä ja nax käjpn diˈib myëtsëbäˈänˈäjttëp. Perë Asá kyaj tyëjkë tuumbë ëën woots mët ko nety jyamˈaty ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën, niˈigyën mëk tyuundëjkë, dyajtäˈtspëjky ja nax käjpn, tnabojtsy, dyajpëdëˈkyë mëj potsy ets tpëjtaky ja tëjkˈagäj. Ets ta net tˈanmääy ja nax käjpn diˈib Judá: ‘Tyam määnëmë nax käjpn ëëts njaakjaˈäjtëmën’. ¿Ti myaytyäˈägan? Ko mbäädë nety dyajnëˈëyoˈoy dyajtuˈuyoˈoytyë ja potsy agujk jotkujk mä ja naxwinyëdë diˈibë Dios të myoˈoyëdë, pes kyaj nety mä ja myëtsipëty diˈib atsëˈëk ajawëdëp. Pääty tˈanmääy ja käjpn ets dyajtundët yajxon ja tiempë mä nety jyamˈatyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën.
5. ¿Tiko Asá ojts nyayjëjpˈixyëty mët ja syoldäädëtëjk?
5 Asá nan yajtuun yajxonë tyäˈädë tiempë parë ojts nyayjëjpˈixyëty mët ja syoldäädëtëjk (2 Crón. 14:8). ¿Päätyëdaa duˈun ttuuny mët ko kyaj ttukˈijxpetyë Jyobaa? Kyaj, tyukˈijxpajt. Per kom reyë nety tyuny, yëˈë diˈibë nety nyikëjxmˈäjtypy parë tpudëkët ja nax käjpn ets nyayjëjpˈixëdët mä ja amay jotmay diˈib mbäät tyukminëdë. Nyijäˈäwëbë nety ko kyaj xëmë jyamˈatäˈänyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën jam Judá, ets duˈunën tyuun jyäjtë, extëm yam nˈixäˈänëm.
¿WIˈIX DYAJTUUNDË TIEMPË MÄ PRIMER SIIGLË KO JYAMˈÄJTYË AGUJKˈÄJT JOTKUJKˈÄJTËN?
6. Pënaty pyanëjkxtë Jesus mä primer siiglë, ¿wiˈix dyajtuundë yajxon ja tiempë ko yajnasˈijxëdë parë tmëdundëdë Dios agujk jotkujk?
6 Pënaty pyanëjkxtë Jesus mä primer siiglë, kanäkˈok yajnibëdëˈktë, per nan yajnasˈijxëdë parë tmëdundëdë Dios agujk jotkujk. ¿Wiˈix dyajtuundë tyäˈädë tiempë mä yˈagujkˈäjt jyotkujkˈäjttë? Ko ojts tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtë ja oybyë ayuk, ets nëgooyë ojts tjotmooynyëdë yetyëjk toxytyëjk. Mä Apostʉlʉty jyënaˈany ko ojts “ja Nintsënˈäjtëm [Jyobaa] twintsëˈëgëdë” ets mët ko duˈunyëm ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë, ta ojts “nyimayëˈadëˈëtstë”. Extëm nˈijxëm, ojtsë Jyobaa kyunuˈkxëdë ko tjotmooytyë mä ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë mä nety yˈagujkˈat jyotkujkˈattë (Apos. 9:26-31).
7, 8. Oknimaytyäˈäk ti Pablo tyuundë mëdë myëguˈuktëjk ko tˈijxtë ko mbäät mas niˈigyë yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë.
7 Pënaty pyanëjkxtë Jesus mä primer siiglë, xëmë ojts tkäjpxwäˈkxtë ja oybyë ayuk. Extëm nˈokpëjtakëm, apostëlë Pablo wëˈëman jam Éfeso ko tˈijxy të yˈawatsxëty “tuˈugë tuˈu” parë jam yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxët ets tpudëkëdë jäˈäy parë tpanëjkxtëdë Jesus (1 Kor. 16:8, 9).
8 Mä jëmëjt 49, ja ojts dyajwingëdäˈäktë ja jotmay pën mbäät ja yetyëjk jäˈäy yajtsuktë, ta Pablo mëdë myëguˈuktëjk tˈijxtë ko mbäädë nety mas nimayë jäˈäy ttukmëtmaytyäˈäktë ja oybyë ayuk (Apos. 15:23-29). Ko yajtukˈawäˈänëdë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈibë nety yajpattëp mäjaty ja tuˈukmujkën wiˈix të wyingëdaˈagyë tyäˈädë jotmay, ta mas niˈigyë ojts “tkäjxwäˈxtë ja Nintsënˈäjtëm Diosë yˈayuk” (Apos. 15:30-35). ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy ko duˈun ttuundë? Biiblyë jyënaˈany ko ojts “myëjwiinëdë myëbëjkën es bom bom tmëbëjktë waanë may ja jäˈäyëty” (Apos. 16:4, 5).
¿WIˈIX TYAM NYAJTUˈUNËMË TIEMPË MÄ NYAJNAˈIJXËM PARË NMËDUˈUNËMË DIOS?
9. ¿Wiˈix tyam yaˈix yajpäättë Dios mëduumbë mä kanäägë it lugäär, ets ti mbäät nnayajtëˈëwëm?
9 Tyam nyajnaˈijxëm parë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm mä kanäägë it lugäär. Pën tsënäˈäyëm mä tuˈugë paˈis mä kyaj kyubokyë Diosë tyuunk, nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Nyajtuumbyëts yajxonë tiempë?”. Mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë, Diosë kyäjpn yëˈëyë tyam myëwiin myëjotëp wiˈix mbäät nˈëwaˈkxy ngäjpxwäˈkxëm ets nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy, tuˈugë tuunk diˈib ninäˈänëm duˈun kyayajtuny (Mar. 13:10). ¡Nëgooyë tyäˈädë yˈoyˈäjnë ets mëjwiin kajaa nmëdäjtëm ja tuunk!
Mëjwiin kajaa tˈaxäjëdë kunuˈkxën nimayë nmëguˈukˈäjtëm ko nyëjkxtë wiink paˈis o jattë wiink ayuk parë yˈëwäˈkxäˈän kyäjpxwäˈkxäˈändë. (Ixë parrafo 10 axtë 12). *
10. ¿Ti xytyukˈanaˈamëmë 2 Timotee 4:2?
10 ¿Wiˈix mbäät yajxon nyajtuˈunëmë tiempë pën mä ntsënäˈäyëm kyaj kyubokyë Diosë tyuunk? (Käjpxë 2 Timotee 4:2). Ko nwinmäˈäyëm pën mbäät mas niˈigyë nyajmëjwindëjkëm ja Diosë tyuunk, mbäät ëtsäjtëm o axtë niduˈuk mä ja familyë tyuny prekursoor. Pääty, nˈokˈijxëm wiˈix nyaˈijx nyajpatëm. Kyaj tyam ttiempëty parë nyajnipajtëmë meeny sentääbë o jukyˈäjt madakën, pes mä ja mëj ayoˈon, ninuˈunë tyäˈädë ngatukˈoyˈatäˈänëm (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Fwank 2:15-17).
11. ¿Ti të ttundë näägë nmëguˈukˈäjtëm parë mas nimayë jäˈäy ttuknijawëdë Diosë yˈayuk?
11 Ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të tjattë wiink ayuk parë yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë etsë jäˈäy dyaˈëxpëktë. Etsë Diosë kyäjpn pudëjkëdëp ko dyajpëtsëmyë ëxpëjkpajn kanäk ayuk. Extëm nˈokpëjtakëm, mä jëmëjt 2010, ja nety pyëtsëmyë ëxpëjkpajn naa 500 ayukën, per tyam, ja pyëtsëmy 1,000 naxy.
12. ¿Wiˈixë jäˈäy nyayjyawëdë ko yajtukmëtmaytyäˈäktë ja tëyˈäjtën mä kyëˈëm ayuk? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.
12 ¿Wiˈixë jäˈäy nyayjyawëdë ko yajtukmëtmaytyäˈäktë ja tëyˈäjtën mä kyëˈëm ayuk? Nˈokwinmäˈäyëmë tyäˈädë eksperiensyë. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈibë nety kyajpxypyë ayuk kiniaruanda, ojts yˈotsy mä asamblee tëgëk xëëbë diˈib tuunë mä kyëˈëm ayuk jap Estados Unidos. Tyäˈädë ayuk jap yajkajpxy Ruanda, República Democrática del Congo ets Uganda. Ko ja asamblee kyejxy, duˈun jyënany: “Jats kujk ntsëënë Estados Unidos 17 jëmëjt, ets tyamnëmëts të njaygyujkëtyaˈay tijaty të nyaxy mä asamblee”. Extëm nˈijxëm, tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm ajäjt jotjäjtë ko tmëdooy ja asamblee nyaxy mä ja kyëˈëm ayuk. Pën mbäät njäjtëm tuˈugë ayuk, ¿tiko ngajäjtëm parë nbudëjkëm tuˈuk majtskë jäˈäy mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm? ¿Waˈandaa mas niˈigyë tmëdowäˈändët ko nmëtmaytyakëm mä ja ayuk diˈib kyäjpxtëp? Ko duˈun nduˈunëm, agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm.
13. ¿Wiˈix yajxon dyajtuundë tiempë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib Rusia ko yajpattë awäˈätstum?
13 Mä näägë paˈis të gobiernë dyajkubokyë Diosë tyuunk, etsë nmëguˈukˈäjtëm kyaj nyekyyajpäättë awäˈätstum parë yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtët. Extëm nˈokpëjtakëm jap Rusia. Mä tyäˈädë paˈis jantsy kanäk jëmëjt kyubojkyë Diosë tyuunk ets jaanëm ja gobiernë dyajkyë permisë marsë 1991. Mä tadë tiempë, jeˈeyë nety jyapˈaty naa 16 milë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Per kyum iˈpx jëmëjt, ja nety të nyimayëndë 160 mil naxy. ¿Ti tyäˈädë xytyukˈijxëm? Ko ja nmëguˈukˈäjtëm yajxon dyajtuundë tiempë. Kyaj të jyejky ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën diˈibë nety myëdäjttëp, per duˈunyëm tmëdundë Jyobaa ets tyundë nuˈun myadäˈäktë.
KYAJ XËMË NYAJPÄÄDÄˈÄNËM AGUJK JOTKUJK
Ja rey Asá myëwäˈän myëtsoˈowë Jyobaa ko ja may syoldäädë tyëjkëdë Judá, etsë Jyobaa yajmadakëdë. (Ixë parrafo 14 etsë 15).
14, 15. ¿Wiˈixë Jyobaa dyajtuunyë myëjääw parë tpudëjkë Asá?
14 Min jatëgok nˈokˈijxëm ti tuun jäjtë ja tiempë mä Asá jyukyˈajty. Ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën diˈibë nety myëdäjttëp ja nax käjpn jam Judá, kyaj jyejky. ¿Tiko? Yëˈko nidëjkëdë tuk miyonk naxyë soldäädëtëjk diˈib Etiopía. Zérah, diˈib nyiwintsënˈäjt, ijtpë nety seguurë ko myëmadäˈägaampy ja nax käjpn diˈib Judá. Perë Asá amumduˈukjot ttukˈijxpejtyë Jyobaa. Pääty tmëwäˈän tmëtsoˈowë: “Pudëjkëdëgëts, mijts Jyobaa diˈib nDiosˈäjttëp, yëˈko mijts ndukˈijxpajttëp ets mxëëwgyëjxm të nimindëtsë tyäˈädë mayjyaˈay” (2 Crón. 14:11).
15 Ja soldäädëtëjk diˈib Etiopía nëgooyë nety nyimayˈäjnëdë ets kyaj dyuˈunëty ja soldäädëtëjk diˈib Judá. Perë Asá nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa jantsy kumëjääw ets ko mbäät tpudëkë ja nyax kyäjpn. Ets duˈunën tyuun jyäjtë, ojtsënë Jyobaa jyantsy pyudëkëdë. Ja soldäädëtëjk diˈib Etiopía kyaj myadaktë, axëëk jyäjt kyëbajttë (2 Crón. 14:8-13).
16. ¿Tiko njënäˈänëm ko kyaj yˈijtëwäˈäny ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën diˈib tyam nmëdäjtëm mä nmëdunäˈänëmë Jyobaa?
16 Kyaj yajxon ndimnijäˈäwëm wiˈix niduˈuk niduˈuk njatäˈän ngëbatäˈänëm, per diˈib tëy nnijäˈäwëm, yëˈë ko kyaj yˈijtëwäˈäny ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën diˈib tyam nimay nmëdäjtëm mä nmëduˈunëmë Jyobaa. Nˈokjamyajtsëm ko Jesus ojts tnaskäjpxë ko mä ja tiempë diˈib jëjpkëxanëp “nidëgekyë naxwinyëdë jäˈäyëty” tˈaxëkˈixäˈändë pënaty panëjkxëdëp (Mat. 24:9). Etsë apostëlë Pablo naduˈundëkë jyënany: “Nidëgekyë diˈibaty jikyˈatandëp wäˈäts mä Jesukristë, yajpajëditandëp yëˈë” (2 Tim. 3:12). Satanás nan nëgooyë yˈawäˈändaknë, pääty kuanë ko xynyibëdëˈëgäˈänëm (Diˈibʉ Jat. 12:12).
17. ¿Wixaty mbäät yaˈijxmatsy ja nmëbëjkënyëˈäjtëm?
17 Mä tiempë myiny kyëdaˈaky, yaˈijxmatsäämp niˈamukë nmëbëjkënyëˈäjtëm. Pes tim tsojk tsyondäˈägäˈäny “ja mëk ayoˈon, extëm ninäˈänëm kyajaty axtë mä naxwinyëdë tsyondaky, es nidëˈën kyanakyjyatäˈänyëty jatëgok” (Mat. 24:21). Mä taabë tiempë, mbäät nëjkx xynyibëdëˈkëm ja jiiky mëguˈuk ets kyubokët ja Diosë tyuunk (Mat. 10:35, 36). Pääty, nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Ndukˈijxpataambyëtsë Jyobaa ko yëˈëts xypyudëkëyäämp ets xykyuwäˈänäämp extëm ttuunyë Asá?”.
18. Extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 10:38, 39, ¿ti xypyudëkëyäˈänëm parë mëk ndënäˈäyëm?
18 Jyobaa xypyudëjkëm desde tyam parë mas niˈigyë nyajkëktëjkëm ja mëbëjkën. Ets yëˈë yajtuumpy ja tuumbë “diˈibë kuwijy es [tyuumpy] ti wyintsën tsyejpy” parë xymyoˈoyëm ja käˈäy ukën mä meerë nyajtëgoyˈäjtëm, diˈib xypyudëjkëm parë mëk ndënäˈäyëm (Mat. 24:45). Per tsojkëp niduˈuk niduˈuk nyajkëktëjkëm ja mëbëjkën mä Jyobaa (käjpxë Ebreeʉsʉty 10:38, 39).
19, 20. Extëm jyënaˈanyë 1 Crónicas 28:9, ¿ti mbäät nnayajtëˈëwëm, ets tiko?
19 Tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë Jyobaa duˈun extëm ttuunyë rey Asá (2 Crón. 14:4; 15:1, 2). Ëtsäjtëm, ja ogäˈän ojts nˈëxtääytsyondakëm ko ojts nˈixyˈäjtëm ets ko ojts nnëbajtëm. Ets tyam, tsojkëp nduˈunˈadëtsëm tukëˈëyë diˈib mbäät xypyudëjkëm parë mas niˈigyë ntsojkëmë Jyobaa. Parë nnijäˈäwëm pën nduˈunëm duˈun, nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Nduumbyëtsë mëjääw parëts nituˈugë reunyonk ngayajtëgoy?”. Ko nëjkxëm reunyonk jap mas niˈigyë nyajpudëjkëm parë nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa ets nnaymyëjääwmoˈoyëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm nixim niyam (Mat. 11:28). Nan oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Nˈëxpëjkypyëts naytyuˈuk xëmë Biiblyë? Ets pën tsënaabyëts mëdëtsë nfamilyë, ¿Diosˈawdäjttëbëts mëët sëmään sëmään? O pën naytyuˈugëts ntsëënë, ¿njuˈtypyëtsë tiempë parëts nˈëxpëky duˈun extëm ttundë pënaty myëdäjttëbë fyamilyë? ¿Nduumbyëtsë mëjääw parëts nëjkxy ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ets parëtsë jäˈäy nyaˈëxpëky?”.
20 ¿Tiko jyëjpˈamëty duˈun nnayajtëˈëwëm? Yëˈko Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa yˈijxypy ti nmëdäjtëm mä jot winmäˈäny ets mä jot korasoon. Pën duˈunë Jyobaa ttuny, nan oy ko ëtsäjtëm duˈun nduˈunëm (käjpxë 1 Crónicas 28:9). * Pën nˈijxëm ko tsojkëp nyajtëgäjtsëm ja jot winmäˈäny o tijaty të nduknibëjtakëm ndunäˈänëm, nˈokˈamdoˈowëmë Jyobaa parë xypyudëjkëm. Tyamën tiempëty parë mbäät nnayjyëjpˈijxëm mä ja ayoˈon jotmay diˈib miin këdakp. Pääty, nˈokˈyajtuˈunëm yajxon ja tiempë diˈib tyam nmëdäjtëm mä nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm.
ËY 62 Ja jembyë ëy
^ parr. 5 ¿Tsënäˈäyëm mä tuˈugë paˈis mä awäˈätstum nmëduˈunëmë Jyobaa? Pën duˈun, ¿nyajtuˈunëm yajxon ja tiempë mä nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm? Mä tyäˈädë artikulo, nˈixäˈänëm wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtën ja rey Asá diˈib tsënääy Judá ets pënaty pyanëjkxtë Jesus mä primer siiglë, pesë tyäˈädë Dios mëduumbëty yajxon dyajtuundë tiempë mä jyamˈäjtyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën.
^ parr. 3 ¿TI YˈANDIJPY? Ko njënäˈänëm taaˈäjtpë “agujkˈäjt jotkujkˈäjtën”, kyaj jeˈeyë tˈandijy ko kyaj jyaˈˈatyë tsip, nan yëˈë myaytyäˈägaampy ko tuˈugë jäˈäy oy mëk yajpääty, ko kyaj ti amay jotmay tmëdaty ets ko kyaj ti tmëmay tmëdäjy.
^ parr. 4 2 Crónicas 14:2, 6, 7, TY: ‘Yëˈë Asá oy ojts winë ttuny ets mëdëy Wintsën windum, mëdiˈibë Diosˈäjtpën. 6 Mëët ko ënety jaˈa xëëw jaˈa jëmëjt agujk jotkujk ja nax käjpn yajpääty ets käˈäp mä tsip kajpxy, ko jëduˈun ja Wintsën [Jyobaa] tˈaˈixëty, ënet ojtsë Asá may dyajkojy yëˈë käjpnë mëkëtypyë täˈtspëkyëtypyë jam Judá. 7 Ta tˈënëmääy ja Judá jäˈäyëty: Tsojk yäˈädë nax käjpn nyajtäˈtspëjkëm ets mbojtsmëty tuˈugë mëj potsy naˈëwidityë, nˈoytyuˈunëm tuˈugë potsy mä ja ijxˈijtpë kuentëˈäjtpë yajpäädëty; ja tëjkˈääw täˈtspëkyëty yajpëjtäˈägëty ja nyibotsy tyam määnëmë nax käjpn ëëts njaakjaˈäjtëmën. Jaˈa ko të yëˈë Wintsën nˈixtäˈäyëm, mëdiˈibë nDiosˈäjtëm ets të xymyoˈoyëmë jotkujkˈäjtën mët ja nmënaxˈäjt nmëtsëbäˈänˈäjtëm. Jëduˈunˈaampy ojts tkojtë oy yajxon ja potsy mëdiˈibë nety të ttuknibëjtäägëdën’.
^ parr. 20 1 Crónicas 28:9: “Ets mijts Salomón, uˈunk jaˈa, ixyˈat pën ja mdeety Diosˈäjtypy ets mmëdun amumduˈukjot ets xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot, jaˈko Jyobaa yëˈë yˈijxtaapy tukëˈëyë jot korasoon ets tyukˈijxnäjxtaapy tijatyë jäˈäy wyinmääytyëp. Pën mijts mˈëxtaapy, ta xypyäädäˈäny, per pën mijts mastutypy, ta kyaj mnekykyupëkäˈänyëty winë xëëw winë tiempë”.
^ parr. 59 YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Ja rey Asá yajpëtsëëm ja nyanwelë mä nety tyuny reyna mët ko nëgooyë nety dyajmëjwindëjkënë parë jäˈäy tˈawdattëdë awinax. Pënaty pyuwäˈkëdë Asá, nan yajkutëgooytyë ja awinax.
^ parr. 61 YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Tuˈugë kasäädë jäˈäy diˈib jyantsy jyotmooytyëbë Diosë tyuunk adëyë jyukyˈatäˈändë ets nyëjkxtë mä tyëgoyˈatyë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë.
