Nëjkx parë xyʼixët diʼib tmëminy

Nëjkx mä myiny tukëʼëyë titulo

ARTIKULO MËDIˈIBË YAˈËXPËJKP 39

¿Ijtp kujayë mxëëw mä ja liibrë?

¿Ijtp kujayë mxëëw mä ja liibrë?

“Ta wyindum yajjääytsyondaky tuˈugë liibrë parë yajjamyatstët pënaty tsyëˈkëdëbë Jyobaa” (MAL. 3:16).

ËY 61 ¡Nˈokkäjpxwäˈkxˈadëtsëm!

MËDIˈIBË YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMP *

Nuˈun kujkë xëëw tiempë nyaxy, Jyobaa duˈunyë tkujayë naxwinyëdë jäˈäyë xyëëw mä ja “liibrë mä pënëty jukyˈäjttëp winë xëëw”. (Ixë parrafo 1 etsë 2).

1. Extëm jyënaˈanyë Malaquías 3:16, ¿ti liibrë Jyobaa jyaapy ets ti jap kyujäˈäyëp?

 TAM nyëjkxnë atsuˈux kanäk jëmëjt mä Jyobaa tkujayë naxwinyëdë jäˈäyë xyëëw mä tuˈugë liibrë. Ets yëˈë tim jawyiinë Abelë xyëëw yajkujäˈäyë, ja mëdiˈibë tim jawyiin Diosmëduun * (Luk. 11:50, 51). Nuˈun kujkë xëëw tiempë nyaxy, miyonkˈamë jäˈäyë xyëëw yˈakˈyajkujayëdë. Mä Biiblyë wiˈixëm yajtijˈyë yäˈädë liibrë, extëm “tuˈugë liibrë parë yajjamyatstët”, mä “yˈity këxjäˈäy nekykyëjxy ja xyëëjëty pënëty jikyˈäjttëp winë xëë winë tiempë” ets ja neky mä yajkëxjäˈäy “ja xyëë nidëgekyë diˈibaty myëdäjttëp ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë”. Mä yäˈädë artikulo ja ndijäˈänëmë yäˈädë liibrë mä yajjääybyety “ja xyëëjëty pënëty jikyˈäjttëp winë xëë winë tiempë” (käjpxë Malaquías 3:16; Diˈibʉ Jat. 3:5; 17:8).

2. ¿Pënatyë xyëëw yajkujäˈäyëdëp mä ja liibrë, ets ti mbäät nduˈunëm parë ja nxëëwˈäjtëm jap yajkujayët?

2 Mä yäˈädë liibrë, yëˈë jap yajkujäˈäyëdëbë xyëëw pënaty myëduundëbë Jyobaa ets myëjˈijx myëjpëjktaktëp ets mbäät jyukyˈattë xëmëkyëjxm yä Naxwiiny o jam tsäjpotm. Pën nmëwingoˈonëm mas niˈigyë Jyobaa mët yëˈëgyëjxm ko Jesus ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm, mbäät japë nxëëwˈäjtëm yajkujayë mä yäˈädë liibrë (Fwank 3:16, 36). ¿Këdii niˈamukë ntsojkëm ets japë nxëëwˈäjtëm yajkujayët?

3, 4. 1) ¿Yëˈëdaa yˈandijpy ko jukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm pën të ja nxëëwˈäjtëm yajkujayë mä ja liibrë? 2) ¿Ti nˈatsoowëmbitäˈänëm mä yäˈädë artikulo ets mä jatuˈukpë?

3 ¿Yëˈëdaa yˈandijpy ko seguurën jyukyˈatäˈändë xëmëkyëjxm pënatyë xyëëw të yajkujayëdë mä yäˈädë liibrë? Min nˈokˈijxëm wiˈixë Jyobaa tˈanmääyë Moisés mä Éxodo 32:33: “Ja mëdiˈibëts të xymyëbokytyuny, njoˈotsaambyëtsë xyëëw mätsë nliibrë”. Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko pënatyë xyëëw të jyayajkujayëdë mä ja liibrë mbäät yajjoˈotsy, duˈunxyëp extëm jeˈeyë Jyobaa të tˈokkujäˈäyëgyojy mëdë lapis (Diˈibʉ Jat. 3:5). Pääty oy ko nduˈunëmë mëjääw parë kyaj ja nxëëwˈäjtëm yajjoˈotsët mä yäˈädë liibrë, axtë ko Jyobaa nëjkx tkujayë mëdë plumë.

4 Waˈanë net nnayajtëˈëwëm extëm: ¿Wiˈixë Biiblyë tmaytyaˈaky pënaty të yajkujayëdë xyëëw mä ja liibrë ets pënaty kyaj? ¿Näˈä jyukyˈatäˈändë xëmëkyëjxm pënaty japë xyëëw të yajkujayëdë? ¿Jukypyëkandëbë jäˈäy mëdiˈibë kyaj tˈixyˈäjttë Jyobaa? ¿Waˈanë xyëëw ojts yajkujayëdë mä yäˈädë liibrë? Yëˈë yaˈˈatsoowëmbitäämp mä yäˈädë artikulo ets mä jatuˈukpë.

¿PËNATYË XYËËW TË YAJKUJAYËDË MÄ YÄˈÄDË LIIBRE?

5, 6. 1) Extëm jyënaˈanyë Filipʉs 4:3, ¿pënatyë xyëëw të yajkujayëdë mä yäˈädë liibrë? 2) ¿Näˈä ja xyëëw yajkujayëyäˈändë xëmëkyëjxm?

5 ¿Pënatyë xyëëw të yajkujayëdë mä ja liibrë mä “pënaty jikyˈäjttëp winë xëë winë tiempë”? Parë nnijäˈäwëm, min jawyiin nˈoknimaytyakëm mëgoxk grupë jäˈäy. Nääk tapë xyëëw yˈittë kujayë mä yäˈädë liibrë ets nääk kyaj.

6 Ja tim jawyiimbë grupë, yëˈë pënaty të yajwinˈixtë parë mëdë Jesus yˈanaˈamdët jam tsäjpotm. ¿Të ja xyëëw yajkujäˈäyëndë mä yäˈädë liibrë? Tëë, pesë apostëlë Pablo duˈun tˈanmääy ja myëguˈuktëjk mëdiˈibë Filipos ko të ja xyëëw yajkujäˈäyëndë mä yäˈädë liibrë pënaty të yajwinˈixtë parë mëdë Jesus yˈanaˈamdët tsäjpotm (käjpxë Filipʉs 4:3). Per tsojkëp xëmë tmëmëdowdëdë Dios parë ja xyëëw kyaj yajjoˈotstët mä yäˈädë liibrë. ¿Näˈä ja xyëëw yajkujayëyäˈändë xëmëkyëjxm? Jaa ko nety yajtsääytyaˈaytyë ets ja duˈun yajtsäˈäyäˈändë mä kyaˈooktënëm o mä kyaminyëm ja mëk ayoˈon (Diˈibʉ Jat. 7:3).

7. Extëm jyënaˈanyë Diˈibʉ Jatanʉp 7:16, 17, ¿wiˈix nnijäˈäwëm näˈä yajkujayëyäˈändë ja tëgoy myayjyaˈayë xyëëw xëmëkyëjxm mä ja liibrë?

7 Ja myëmajtsk grupëbë jäˈäy, yëˈë ja tëgoy myayjyaˈay. ¿Tëdaa xyëëwëty yajkëxjäˈäytyë mä yäˈädë liibrë? Tëë. Per ko nety të nyaxy ja Armajedon, ¿waˈandaa duˈunyëm ja xyëëw yˈitäˈändë këxjäˈäy mä yäˈädë liibrë? Duˈun (Diˈibʉ Jat. 7:14). Jesus jyënany ko yäˈädë jäˈäyëty duˈun nyaxtë extëm ja borreegëty ets “yëˈë nëjxtëp mä ja jikyˈäjtënë winë xëë winë tiempë” (Mat. 25:46). Per kyaj netyë yajmoˈoyäˈändë ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxm pënatyë nety të tsyokwëˈëmdë mä Armajedon. Mbäät njënäˈänëm ko duˈunxyëp extëm ja xyëëw yajkujayëdë mëdë lapis. Ko nety tyuˈuyeˈey Tuk Mil Jëmëjt mä Jesus yˈaneˈemy, yëˈë kuentëˈatanëdëp ets yajnëjkxanëdëp “mä myuxy ja nëë diˈibë yajkypy ja jikyˈäjtën”. Pënatyë nety myëmëdoowdëbë Jesus extëm nyëˈëmoˈoy tyuˈumoˈoyëdë ets ninäˈä tkamastuˈuttë Jyobaa, ta ja xyëëw xëmëkyëjxm yajkujayëyanëdë mä ja liibrë (käjpxë Diˈibʉ Jatanʉp 7:16, 17).

8. ¿Pënaty kyaj myindë xyëëw këxjäˈäy mä ja liibrë ets wiˈix jyatäˈändë?

8 Ja myëdëgëk grupëbë jäˈäy, yëˈë pënaty näjxtëp extëmë tsyiibë, mëdiˈibë kutëgoyandëp mä Armajedon. Ja xyëëwëty kyaj yˈittë këxjäˈäy mä ja liibrë. Jesus jyënany “ko nyëjkxäˈändë mä ja kutëgoˈoyënë xëmëkyëjxmbë” (Mat. 25:46, TNM). Etsë apostëlë Pablo jyënany ko yäˈädë jäˈäyëty yajtukumëdowandëp ko kyutëgoytyët “winë xëë winë tiempë” (2 Tes. 1:9; 2 Peed. 2:9). Kyaj nanduˈun jyukypyëkäˈändë jäˈäy mëdiˈibë wäˈäts nyijäˈäwëdëp ko myëdëgooytyëbë espiritë santë, pes ko yˈooktë xëmëkyëjxm kyutëgooynyëdë (Mat. 12:32; Mar. 3:28, 29; Eb. 6:4-6). Minë net yëˈë nˈaknimaytyakëm ja majtsk grupëbë jäˈäy mëdiˈibë jukypyëkandëp yä Naxwiiny.

PËNATY JUKYPYËKANDËP

9. ¿Pënaty jukypyëkandëp yä Naxwiiny ets wiˈix jyukyˈäjttë? (Apostʉlʉty 24:15).

9 Mä Biiblyë yajmaytyakp majtsk grupë jäˈäy mëdiˈibë jukypyëkandëp, ets mbäät jyukyˈattë xëmëkyëjxm yä Naxwiiny, ja “diˈibë ijt oyjyaˈay” ets “diˈibë ijt kaˈoyjyaˈay” (käjpxë Apostʉlʉty 24:15). Ja “diˈibë ijt oyjyaˈay”, yëˈë mëdiˈibë ninäˈä tkamastuttë Jyobaa nuˈun jyukyˈäjttë. Ets ja “diˈibë ijt kaˈoyjyaˈay”, yëˈë pënaty kyaj tmëduundë Jyobaa mä kyaˈooktënëm. Nimayë yäˈädë jäˈäyëty kyaj jyukyˈäjttë extëmë Dios tniˈanaˈamë. Extëm nˈijxëm, jukypyëkandëp “diˈibë ijt oyjyaˈay” ets “diˈibë ijt kaˈoyjyaˈay”, per ¿yëˈëdaa yˈandijpy ko tapë xyëëw yˈijnëdë këxjäˈäy mä ja liibrë? Parë yajxon njaygyujkëm, min nˈoknimaytyakëm tuk grupaty.

10. ¿Tiko njënäˈänëm ko jukypyëkandëp ja “diˈibë ijt oyjyaˈay”, ets ti nääk tyunandëp? (Ix nanduˈunë yäˈädë rebistë mä jyënaˈany, “Mëdiˈibë nääk të nyayajtëwëdë” mä yajnimaytyaˈaky pënaty jukypyëkandëp yä Naxwiiny).

10 Ja myëmäjtaxk grupëbë jäˈäy, yëˈë “diˈibë ijt oyjyaˈay”. Yëˈëjëty tapë netyë xyëëw yˈijnëdë këxjäˈäy mä ja liibrë mä kyaˈooktënëm. ¿Ojtsëdaa ja xyëëw yajjoˈotstë ko yˈoˈktë? Kyaj, yëˈë ko parë Jyobaa duˈunyëm jyukyˈattë, pesë Biiblyë jyënaˈany: ‘Yëˈë Dios käˈäp yëˈë tniDiosˈaty yëˈë oˈkpë, yëˈë nyiDiosˈäjtypy yëˈë juukypyë’ (Luc. 20:38, TY). Ko nëjkx jyukypyëktë ja oyjyaˈay yä Naxwiiny, yëˈë yˈandijpy ko tapnëmë nety ja xyëëw yˈittë këxjäˈäy mä ja liibrë, per duˈun extëmxyëp të yˈokˈyajkëxjääygyojy mëdë lapis (Luk. 14:14). Waˈan näägë yäˈädë jäˈäy mëdiˈibë nety jukypyëjktëp tyunäˈändë “prinsipes abëtsëmy nyaxwinyëdë” (Sal. 45:16).

11. ¿Ti tsojkëp ttundët ja “diˈibë ijt kaˈoyjyaˈay” parë xyëëw yajkujayëdët mä ja liibrë?

11 Minë net nˈaknimaytyakëm ja myëmëgoxk grupëbë jäˈäy, yëˈë ja “diˈibë ijt kaˈoyjyaˈay”. Waˈanë yäˈädë jäˈäyëty kyaj tnijäˈäwëdë tijatyë Jyobaa nyiˈanaˈamëp ets mä nety kyaˈooktënëm axëëk ja jyukyˈäjtën ojts dyajnëjkxtë, pääty ja xyëëwëty kyaj yˈittë kujayë mä ja liibrë. Per ko jyukypyëktët, ta Dios myoˈoyäˈänëdë tiempë parë mbäät ja xyëëw yajkujayëdë mä yäˈädë liibrë. Yajtëgoyˈatandëbë naybyudëkë, pes näägë yäˈädë jäˈäy mä kyaˈooktënëm mëk axëëk ja jyukyˈäjtën ojts dyajnëjkxtë. Nëjkxëp yajtukniˈˈixëdë ets duˈun jyukyˈattët extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë. ¿Wiˈix yajpudëkëyäˈändë? Kom të netyë Jesus tyëjkënë anaˈambë, yëˈë yajnaxkëdäˈägaambyë ëxpëjkën parë jäˈäy yˈëxpëktët extëmë nety ninäˈänëm duˈun kyaˈëxpëktënëm.

12. ¿Pënaty yaˈëxpëkanëdëp ja mëdiˈibë ijttë kaˈoyjyaˈay, ets wiˈix jyatäˈändë pënaty kyaj dyajtëgatsäˈändë jyukyˈäjtën?

12 ¿Pënaty yaˈëxpëkanëdëp ja mëdiˈibë ijttë kaˈoyjyaˈay? Yëˈë ja tëgoy myayjyaˈay ets ja oyjyaˈay mëdiˈibë nety jukypyëjktëp. Per ¿ti mbäät ttundë pën tsyojktëp ets ja xyëëw yajkëxjäˈäytyët mä ja liibrë? Yëˈko niˈigyë tˈixyˈattëdë Jyobaa ets ttukwandäˈäktëdë jyukyˈäjtën. Jesus ets pënatyë nety mëët yajkutuktë, yëˈë yˈixan tyunandëp pënë yäˈädë jäˈäy kyupëjktëp ja ëxpëjkën o kyaj (Diˈibʉ Jat. 20:4). Pën tuˈugë jäˈäy kyaj dyajtëgatsäˈänyë jyukyˈäjtën, ta kyutëgoyaˈany, oyë nety jeˈeyë të jyukyˈaty tuk mëgoˈpx jëmëjt (Is. 65:20). Jyobaa mëdë Jesus wäˈäts tnijawëdë ti japˈäjtp mä jäˈäyë kyorasoon, pääty kyaj tnaˈixäˈändë parë jyamˈatët mëdiˈibë yajmäˈädëp ja tsujpë it lugäär (Is. 11:9; 60:18; 65:25; Fwank 2:25).

JUKYPYËKANDËP PARË JYUKYˈATTËT ETS PARË NYËJKXTËT MÄ JA TËYTYUˈUNËN

13, 14. 1) ¿Wiˈixë nety njaygyujkëm extëmë Jesus jyënany mä Fwank 5:29? 2) ¿Wiˈixë net tyam njaygyujkëm?

13 Jesus nyimaytyak nanduˈun pënatyë nety jukypyëkandëp yä Naxwiiny. Extëm nˈokpëjktakëm, duˈun jyënany: “Jäˈtäämp ja tiempë mä ja oˈkpëty diˈibë të nyaxtëkëdë myëdowëp kots ëj ngäjxët. Es diˈibë oy të jyikyˈaty yä naxwiiny, yëˈë jikypyëkëp es nyëjxtët mä ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë, per diˈibë të jyikyˈaty axëëk yä naxwiiny, jyikypyëkëp es nyëjxtët mä ja tëytyuˈunën” (Fwank 5:28, 29). ¿Ti Jesus myaytyäˈägan?

14 Yäˈädë tekstë duˈunë nety njaygyujkëm ko Jesus yëˈë myaytyäˈägan ko pënaty jatëgok jukypyëjktëp, tam mëdiˈibë tyunandëbë oybyë ets tam mëdiˈibë tyunandëbë axëëkpë. Per min nˈokˈijxëm wiˈixë Jesus jyënany: “Diˈibë oy të jyikyˈaty yä naxwiiny, yëˈë jikypyëkëp es nyëjxtët mä ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë” ets “diˈibë të jyikyˈaty axëëk yä naxwiiny, jyikypyëkëp es nyëjxtët mä ja tëytyuˈunën”. Ko duˈun jyënany, yëˈë nety myaytyäˈägaampy tijaty tyuundë mä kyaˈooktënëm. Pes ko jyukypyëktët mä ja jembyë jukyˈäjtën, Jyobaa kyaj tnasˈixëyaˈany parë pën axëëk jyukyˈatët. Pääty, ¿tii Jesus myaytyäˈägan ko jyënany “jikypyëkëp es nyëjxtët mä ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë” ets “jyikypyëkëp es nyëjxtët mä ja tëytyuˈunën”?

15. ¿Pënaty jukyˈatandëp “winë xëë winë tiempë”, ets tiko?

15 Ja oyjyaˈay o pënaty oy tijaty tyuundë mä kyaˈooktënëm, jukypyëkandëp ets tˈaxäjëyäˈändë ja “jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë” mët ko tap ja xyëëwëty yˈittë mä ja liibrë mä yajkujayëdë pënaty jukypyëkandëp. Mä Fwank 5:29 jyënaˈany ko jukypyëkandëp ja “diˈibë oy të jyikyˈaty yä naxwiiny” ets yëˈë nanduˈunë yäˈädë jäˈäy yajmaytyäˈägandëp mä Apostʉlʉty 24:15 ko jyënaˈany jyukypyëkäˈändë ja “diˈibë ijt oyjyaˈay”. Extëm tyam yajjaygyukë yäˈädë tekstë tuˈugyëp mëdë Romanos, pes jyënaˈany: “Jaˈko ja mëdiˈibë të yˈooky të ja pyoky nyiwatstäˈäyëty” (Rom. 6:7TNM). Ko yˈooky ja oyjyaˈay, ta Jyobaa tjäˈäytyëgooytyaˈay ja pyoky kyaytyey, per kyaj tjäˈäytyëgoy wiˈix të myëdunëdë (Eb. 6:10). Ko nëjkx jyukypyëktë, tsojkëp duˈunyëm tmëdundëdë Jyobaa parë kyaj ja xyëëw yajjoˈotstët mä ja liibrë.

16. ¿Ti yˈandijpy ko Biiblyë jyënaˈany nyëjkxäˈändë “mä ja tëytyuˈunën” pënatyë nety jukypyëjktëp?

16 ¿Miindëbëdaa xyëëw kujayë mä ja liibrë pënaty axëëk të jyukyˈattë mä nety kyaˈooktënëm? Kyaj. Yëˈë ko kyaj ojts tmëdundë Jyobaa oy ja pyoky kaytyey ojts jyayajmaˈkxtë ko yˈoˈktë. Pääty ko Jesus jyënany ko jyukypyëkäˈändë ja “diˈibë të jyikyˈaty axëëk”, yëˈë yajmaytyaktëp ja “kaˈoyjyaˈay” mëdiˈibë nyigajpxypyë Apostʉlʉty 24:15. Yëˈëjëty, nëjkxëp jyukypyëktë “es nyëjxtët mä ja tëytyuˈunën”. * Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko yaˈixäˈän yajtunäˈändë wiˈixë nety jyukyˈattë (Luk. 22:30). Naxäämbë tiempë parë yaˈixët pënaty ja xyëëw mbäät yajkujayëdë mä ja liibrë. Pääty pënatyë nety axëëk të jyukyˈattë, tsojkëbë jyukyˈäjtën dyajtëgatstët ets tmëdundëdë Jyobaa parë mbäät ja xyëëw yajkujayëdë mä ja liibrë.

17, 18. 1) ¿Ti tyunandëp pënatyë nety jukypyëjktëp yä Naxwiiny? 2) ¿Ti yˈandijpy ko jyënaˈany mä Diˈibʉ Jatanʉp 20:12, 13 “extëm niduˈuk niduˈuk të yˈadëˈëtstë”?

17 Nuˈun tyuˈuyeˈeyaˈany tuk mil jëmëjt, Dios yakaambyë jembyë anaˈamën mëdiˈibë myëmëdowandëp ja oyjyaˈay ets ja kaˈoyjyaˈay. Apostëlë Juan duˈun tkujäˈäyë: “Nˈijxyëts ja oˈkpëty, mëj mutsk, tyanëdë Dios winduuy. Ta ja neky oj yaˈˈayaˈpwaˈxy, es yaˈixy wiˈix të tyundë niduˈuk niduˈuk. Es nandëˈënë wiinkpë neky yaˈˈayaˈpwaˈxy mä yˈity këxjäˈäy ja xyëëjëty pënëty jikyˈäjttëp winë xëë winë tiempë. Esë Dios tpayoˈoy es ttukkumëdooy ja oˈkpëty extëm niduˈuk niduˈuk të yˈadëˈëtstë, dëˈën extëmë nety yˈity këxjäˈäy nekykyëjxm” (Diˈibʉ Jat. 20:12, 13).

18 Pënatyë nety të jyukypyëktë, ¿yëˈëdaa yajtukumëdowandëp “extëm niduˈuk niduˈuk të yˈadëˈëtstë” o tijaty tyuundë mä kyaˈooktënëm? Kyaj. Pes nˈokjamyajtsëm ko nˈoˈkëm ja ngumëdoˈowëm ja nbokyˈäjt ngaytyeyˈäjtëm. Pääty ko yäˈädë tekstë jyënaˈany “extëm niduˈuk niduˈuk të yˈadëˈëtstë”, kyaj yëˈë tˈandijy tijaty tyuundë mä kyaˈooktënëm. Yëˈë duˈun yˈandijpy tijatyë nety tyuundëp mä ja jembyë jukyˈäjtën. Nëjkxëp niˈamukë yajtukniˈˈixëdë pënën Jesus ets tmëbëktët ko yëˈë ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm. Ets pënë Noé, Samuel, David etsë Daniel nëjkxëp jam yajtukniˈˈixëyäˈändë, pes mas niˈigyën pënaty kyaj ojts tˈixyˈattë Jyobaa.

19. ¿Wiˈix jyatäˈändë pënatyë nety kyaj ja xyëëw të yajkujayëdë xëmëkyëjxm mä ja liibrë?

19 ¿Wiˈix jyatäˈändë pënatyë nety kyaj ja xyëëw të yajkujayëdë xëmëkyëjxm mä ja liibrë? Mä Diˈibʉ Jatanʉp 20:15 jyënaˈany: “Jaˈayë jäˈäy diˈibë xyëë këxjäˈäy nekykyëjxy mä yajjääybyety ja xyëëjëty pënëty jikyˈäjttëp winë xëë winë tiempë, yëˈëyë kyaj yajkujëduwëdë mä ja mejny diˈibë yaˈamp extëmë jëën”. Extëm nˈijxëm, kutëgoyandëp xëmëkyëjxm. Pääty, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë ja nxëëwˈäjtëm yajkujayët mä ja liibrë ets parë ninäˈä kyayajjoˈotsët.

Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm dyaˈëxpëkyë jäˈäy mä tyuˈuyeˈey Tuk Mil Jëmëjt (Ixë parrafo 20).

20. ¿Ti yajtunäämp ko nety tyuˈuyeˈey Tuk Mil Jëmëjt? (Ixë dibujë mëdiˈibë miimp mä rebistë nyiˈak).

20 Jantsy agujk jotkujk njukyˈatäˈänëm nuˈun tyuˈuyeˈeyaˈany Tuk Mil Jëmëjt, pes mä taabë tiempë yˈëxpëkäˈändë jäˈäy extëm ninäˈänëm duˈun kyaˈëxpëktënëm. Ets ja mä dyajnigëxëˈëgäˈändë duˈunë oyjyaˈay etsë kaˈoyjyaˈay ko myëmëdowandëbë Diosë yˈanaˈamën (Is. 26:9; Apos. 17:31). ¿Wiˈix yˈëxpëkäˈändë yäˈädë jäˈäyëty? Mä jatuˈukpë artikulo ja nnijawëyäˈänëm ets mëjwiin kajaa xypyudëkëyäˈänëm.

ËY 147 Dios wyandakypyë jukyˈäjtënë winë xëëw

^ Mä yäˈädë artikulo yëˈë yajkäjpxwäˈätsäämp tidënë Jesus myaytyäˈägan mä Fwank 5:28, 29 ko jyënany: “Diˈibë oy të jyikyˈaty yä naxwiiny, yëˈë jikypyëkëp es nyëjxtët mä ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë, per diˈibë të jyikyˈaty axëëk yä naxwiiny, jyikypyëkëp es nyëjxtët mä ja tëytyuˈunën”. Min nˈokˈijxëm wiˈixën nyiwijy nyikejˈyë yäˈädë tekstë ets pënatyën yajmaytyaktëp.

^ Yäˈädë liibrë ja yajjääytsyondaky desde ko Dios ojts “dyajkojy ja naxwinyëdë”, yëˈë yajmaytyaktëbë naxwinyëdë jäˈäy mëdiˈibë tyukˈoyˈäjttëp ko Jesus ojts kyuˈook kyutëgoyëdë (Mat. 25:34; Diˈibʉ Jat. 17:8). Ets yëˈë jyawë Abel mëdiˈibë tim jawyiin ojtsë xyëëw yajkujayë mä yäˈädë liibrë.

^ Ko jyënaˈany nyëjkxäˈändë “mä ja tëytyuˈunën”, duˈunë nety yajjaygyukë ko yajtukumëdowandëp tijaty të ttundë o wiˈix të jyukyˈattë. Per ko Jesus dyajtuunyë yäˈädë ayuk, kyaj yëˈëyë tmaytyäˈägany ko tuˈugë jäˈäy yajtukumëdoy tijaty të ttuny, yëˈën ko yaˈixäˈän yajtunäˈändë wiˈixë nety jam jyukyˈattë. Tuˈugë diksionaaryë mëdiˈibë grieegë, jyënaˈany ko yëˈë yˈandijpy ko tuˈugë jäˈäy “yaˈixy yajtuny wiˈix jyukyˈaty”.