JA MEJNY jyantsy myëjjaˈtspety mä barkë diˈib nëjkxp Europa, ets yëˈë tyuknäjxypyë mëj mejny Atlántico. Niduˈuk diˈib jap nëjkxp, yëˈë George Young, ets jantsy jotkujk nyayjyawëty ko tjamyetsy wiˈix ja Diosë tyuunk të dyajtuˈuyoˈoy jap Brasil. * Per mientrës tyuˈuyoˈoy, ta twinmay ko të yajkexy España ets Portugal, mä kyajnëm nëgoo wyaˈkxyë Diosë yˈayuk. Ets ko jap jyäˈtët, ta dyajwäˈkxäˈäny 300 milë trataadë ets ttukniwitsëyaˈany mäjaty ja nmëguˈukˈäjtëm Joseph F. Rutherford dyajnaxët ja dyiskursë.

Yëˈë nmëguˈukˈäjtëm George, ja jyajty Lisboa (Portugal) 1925, meerë mä nety jyapˈatyë amay jotmay. Ja tsip diˈib tuunë 1910, të nety dyajjëjptëgoy ja gobiernë mä yˈaneˈemy tuˈugë rey o reyna ets nan të nety tpëjkë kyutujkën ja Iglesia Católica, ja nax käjpn të nety yˈawäˈätspëtsëmy, per duˈunyëmë nety mumaty yˈaknaynyibëdëˈëgëdë.

Ko netyë George të tˈëxkujkëtyaˈay parë ja Rutherford dyajnaxët ja diskursë, ta ja gobiernë dyajnaxkëdaky mëk ja anaˈamën mët ko ja jäˈäyëty nyibëdëˈëgäˈänëdë. Ja diˈib tuump sekretaaryë mä Sociedad Bíblica Británica y Extranjera, tˈanmääyë George ko seguurë netyë jäˈäy nyibëdëˈëgäˈänëdë. Per oy duˈun yaˈˈanmääy, yˈamdoow ja permisë parë dyajtunäˈäny ja jimnasyë diˈib yajpatp mä Escuela Secundaria Camões, ets ta yajmooy.

Ta ttukjäjty ja xëëw mä nyaxäˈäny ja diskursë 13 äämbë mayë, diˈibë nety yaˈˈawijx yajjëjpˈijxp. Xitsoo yatsoo nety të yajmëjˈoˈtspetyë neky diˈib nyigajpxypy ko nyaxäˈänyë diskursë ets nan yajnigäjpx mä perioodikë ko txëwˈatäˈäny, “Wiˈix njukyˈäjtëm winë xëëw yä Naxwiiny”. Per ja myëtsipëty, ta dyajpëtsëëmdë mä perioodikë ko të jyäˈttë pënaty winˈëˈën winxäjtëp. Ets mä yajnidëkë ja jimnasyë, ta nanduˈun ojts dyajwäˈkxtë milˈamë foyetë diˈib naywyinguwojpëp mët ja diskursë diˈibë nety yajnaxaambyë Rutherford.

Per oy duˈun jyajty, ja naa nimajtsk milënë jäˈäy jyäjttë ets nan jaduˈunën diˈib kyaj ojts nyekytyëkëdë. Tam diˈib pajttë mä ja tejpxyny eskaleerë ets tam diˈib naxwaˈtstë mä jäˈäy yˈejersisyëtundë.

Jamˈäjtë jotmay, pes ja myëtsipëty tëjkëdë yax jojkpë ets yˈawojp tyukwojpëdë siyë. Perë Rutherford maˈkxtujk, ta pyejty meesëkëjxy parë mbäät ja jäˈäy tmëdowdë. Ko kyäjpxtääy naa tsuˈumgujkën, ta naxy 1,200 jäˈäy tkujäˈäyëdë xyëëw etsë dyireksion parë yajtuknigaxtëdë ëxpëjkpajn. Ets jakumbom, ta mä perioodikë O Século, pyëtsëëmy wiˈixë nety ja diskursë të nyaxy.

Septiembrë poˈo mä jëmëjt 1925, ta ogäˈän pyëtsëëmyë rebistë La Torre del Vigía jap Portugal, mä ayuk portugués diˈib tyam yaˈixyˈäjtp extëm Diˈib Xytyukˈawäˈänëm (tyäˈädë rebistë pëtsëëmbë nety jap Brasil). Mä tadë tiempë, Virgílio Ferguson japë nety tsyëënë Brasil, ta ttuknibëjtakë  myinäˈäny Portugal parë dyakäˈänyë naybyudëkë. Yëˈë të nety yˈoktuumbë mä Betel diˈib Brasil mëdë George Young. Ets kyaj jeky ja tiempë nyajxy ko Virgílio mëdë kyudëjk, Lizzie, tyuˈudëjkëdë barkoty parë Portugal ets nyaybyäädäˈänëdë jatëgok mëdë George. Ja meerë jyäjttë mä tyëgoyˈaty, pes ko waanë yˈijty, ta George yajkejxy wiink it wiink lugäär käjpxwäˈkxpë, extëm mä Unión Soviética.

Ets ko ja soldäädëtëjk tnibëdëˈktë ja gobiernë ets dyajnaxkëdaktë mëk ja yˈanaˈamën, ta niˈigyë yaˈˈaxëkˈijxtë nmëguˈukˈäjtëm, perë Virgílio mëk tyënääy. Yˈëxtääyë winmäˈäny wiˈix tkuentˈatët ja niwaanëbë nmëguˈukˈäjtëm diˈib yˈËxpëjktëbë Biiblyë ets wiˈix kyaj tmäjtsˈyuˈungëdët ja Diosë tyuunk, nan yˈamdoowë permisë parë mä tyëjk yajtuunëdë reunyonk. Ets oktuubrë 1927, ta ja kuduunk myooyë permisë.

Nuˈun nyajxy tuk jëmëjt mä nyaxkëdaky mëk ja anaˈamën, ja naa 450 jäˈäy tˈamdoowdë parë yajtuknigaxtëdë La Torre del Vigía koogoo pyëtsëmët. Ets mët ko ojts wyaˈkxyë trataadë etsë foyetë, ta axtë jagambäät ojts jyaˈty ja tëyˈäjtën mä it lugäär diˈib yˈaneˈembyë Portugal extëm Angola, las Azores, Cabo Verde, Goa (India), Madeira, Mozambique ets Timor Oriental.

Mä jëmëjt 1929, ta Manuel da Silva Jordão jyajty Lisboa, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyajpxypyë portugués ets yëˈë tyukjukyˈajtypy mä pëjy ujts tkukeepy. Japë nety tsyëënë Brasil ko tmëdooy tuˈugë diskursë diˈib yajnäjxë George, ta netyë jyënany ko të tpääty ja tëyˈäjtën, ets ta nanduˈun tpudëkëyanyë Virgílio parë ttukninëjkxäˈänyë jäˈäy ja oybyë ayuk. Manuel ta tyëjkë tuumbë colportor, extëm ijty yajtijˈyë prekursoor. Ets mët ko yajxon yajtukniwijtsë wiˈix kyojët ets wyäˈkxëdë ëxpëjkpajn, ta nimayë jäˈäy tyëjkëdë ëxpëjkpë mä ja tuˈukmujkën diˈibë nety näämnëm të nyaxkëdaˈaky Lisboa.

Mä jëmëjt 1934, ta Virgílio mëdë Lizzie jyëmbijttë Brasil, per të nety ja tëyˈäjtënë yajniˈipy yajkojy jap Portugal. Ets oyë nety kyajapˈatyë jotkujkˈäjtënë Europa mët ko ja jäˈäy nyaynyibëdëˈkëdë España ets tyuunë Segunda Guerra Mundial, ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib Portugal kyaj tmastuttë Jyobaa. Tuk tiempë, duˈun yajpattë extëm tuknuugyë jënbäjkuˈunk. Per ja ojts myëjë 1947, ko jyajtyë John Cooke, ja tim jawyiimbë misioneerë diˈib Galaad. Ets desde jaa, niˈigyë nyimayëˈadëtsy ja ëwäˈkx käjpxwäˈkxpëty. Pes oy ja gobiernë tjayajkubojkyë Diosë tyuunk 1962, duˈunyëm nyimayëˈadëtstë. Ets disiembrë 1974, ta yaˈëxkajpy gobiernë windum ko Jyobaa tyestiigëty yëˈë tuˈugë relijyonk jap Portugal, ja nety jyapˈäjnë naxy 13 milë käjpxwäˈkxpë.

Tyam, ja jyapˈaty naxy 50 milë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyäjpxwäˈkxtëbë Diosë Kyutujkën jap Portugal ets mä kanäägë it lugäär diˈib yajpatp mejnyˈitkujky, extëm Azores ets Madeira. Mä tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëmëty yajpattëp nanduˈun ja yˈuˈunk yˈok pënaty myëdoowˈijttë ja diskursë diˈib yajnäjxë Rutherford mä jëmëjt 1925.

Nmoˈoyëmë dyoskujuyëmë Jyobaa ets ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib tim ogäˈän nyip kyojtë ja tëyˈäjtën, amëk jotmëk ets tmëduundë Jesukristë mäjatyë nax käjpn, extëmë Pablo jyënany (Rom. 15:15, 16). (Yajjamyetsy wiˈix tijaty yajtuuntsondaky jap Portugal).