1, 2. ¿Ti mbäät nduˈunëm ko ngäjpxëmë Ebreeʉsʉty 13:4?

NIˈAMUKË nwintsëˈëgëyäˈänëmë Jyobaa, pes pat nitëjkëp, ets wyandakypy ko nanduˈun xywyintsëˈëgëyäˈänëm (1 Sam. 2:30; Prov. 3:9; Diˈibʉ Jat. 4:11). Jyobaa nan tsyojkypy ets nwintsëˈkëmë wiink jäˈäy extëmë kuduunk justisë (Rom. 12:10; 13:7). Per ta ja tuk pëky diˈib tsojkëp nwintsëˈkëm, yëˈë ja pëjk ukën.

² Apostëlë Pablo duˈun tkujäˈäyë: “Byeenëm miits xywyintsëˈëgëdët ja pëjk ukën. Mmëdattë wäˈäts ja pëjk ukën” (Eb. 13:4). Pablo kyaj nety nëgoo duˈun nyajjënäˈäny, diˈibën nyiˈanaˈamë, yëˈë ets ja Dios mëduumbëty tmëjˈixtët ja pëjk ukën ets twintsëˈëgëdët. ¿Duˈun nwinmäˈäyëm mä ja pëjk ukën? Ets pën mijts të mbëjknë, ¿duˈun xyˈixy ja mtsënäˈäy mjukyˈäjtën?

3. ¿Ti käjpxwijënë yäjkë Jesus mä pëjk ukën? (Ixë dibujë).

³ Pën nmëjˈijxëm ja pëjk ukën ets nwintsëˈkëm, yëˈë nety nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën. Ko ja fariseety dyajtëëwdë Jesus pën mbäät tuˈugë jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy, ta ttukmëtmaytyaky wiˈixë netyë Jyobaa të jyënaˈany ko tpëjtaky ja tim jawyiimbë kasäädë jäˈäy, jyënany: “Pääty ja yetyëjk yˈabekyë mä ja tyääk tyeety es dëˈën nyaybyuwäˈägëdë mëdë nyëdoˈoxy, es nimajtsk jyikyˈattë extëm tuˈugën jeˈeyë”. Ets yˈakjënany:  “Diˈibë ja Dios të dyajnaymyukëdë, nipën tkayajwäˈxët” (käjpxë Markʉs 10:2-12; Gén. 2:24).

4. ¿Ti Jyobaa tyuknibëjtakë parë kasäädë jäˈäy?

⁴ Extëm nˈijxëm, Jesus jyaygyujkëbë nety yajxon ko Dios yëˈë pyëjtak ja pëjk ukën ets jyënany ko ninäˈä mbäät kyanaymyastuˈudëdë. Jyobaa kyaj tˈanmääyë Adán mëdë Eva ko mbäät yaˈˈajääywyäˈkxtë parë dyajjëjpkëxtët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Niˈigyë ojts tˈanëëmë ets “nimajtsk jyikyˈattët” extëmxyëp tuˈuk jeˈeyë, nuˈun ja xyëëw jyukyˈäjtën.

5. ¿Wiˈixë kasäädë jäˈäy yˈayoˈonmoˈoyëdë oˈk tëgoˈoyën?

⁵ Ëtsäjtëm, nnijäˈäwëm ko mëjwiin kajaa tijaty tyëgäjtsy ko pyokytyuunyë Adán. Tuk pëky diˈib tëjkë, yëˈë oˈk tëgoˈoyën, etsë tyäˈädë yëˈë diˈibë netyë kasäädë jäˈäy ayoˈonmoˈoyanëdëp. Apostëlë Pablo ja tnimaytyakyë tyäˈädë jotmay ko tˈanmääy ja Dios mëduumbëty ets kyaj tnekypyanëjkxtët ja Ley diˈibë Moisés yajmooy. Jyënany ko kasäädë jäˈäy ja jyëjpkëxyë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën ko niduˈuk yˈooky, ets ko mbäät pyëjktëgatsy ja diˈib të wyeˈemy (Rom. 7:1-3).

6. ¿Wiˈix xytyukˈijxëm ja Ley diˈibë Moisés yajmooy ko Dios naytyukjotmaytyuunëbë kasäädë jäˈäy?

⁶ Mä ja Ley diˈibë Jyobaa myooy ja israelitëty nyimaytyakypy ja jotmay diˈib pyattëbë kasäädë jäˈäy. Min nˈokˈijxëm tuk pëky. Ja Ley nyasˈijxëp ijty ets ja jäˈäy tmëdatët kanäägë kyudëjk. Per duˈunyëmë nety tmëdattë ja kostumbrë mä Dios tkayakynyëm ja Ley. Ko dyajky, yëˈë kuwanëdë ja toxytyëjk etsë ënäˈkuˈunk parë kyaj axëëk yajtundët. Extëm nˈokpëjtakëm, pën tuˈugë israelitë pyejkypy tuˈugë tuumbë mosë ets twoy jatuˈugë kyudëjk, kuanë ko nety tmoˈoyët ja tim jawyiimbë kyudëjk, ja kyaˈay yˈukën, wyit xyox ets tmëtˈit tmëttsëënët. Dios nyiˈanaˈamë ets tˈijxˈit tkuentˈatët ets tkuwäˈänët (Éx. 21:9, 10). Ëtsäjtëm, kyaj yëˈë nekypyanëjkxëm ja Ley, per extëm jyënany, yëˈë xytyukˈijxëm ko Dios naytyukjotmaytyuunëbë kasäädë jäˈäy. Ko duˈun nnijäˈäwëm, xypyudëjkëm parë nanduˈun nwintsëˈkëm ja pëjk ukën extëmë Jyobaa.

7, 8. 1) Extëm jyënaˈanyë Deuteronomio 24:1, ¿ti ijty nyasˈijxëp ja Ley? 2) ¿Wiˈixë Jyobaa tˈixy ko jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy?

⁷ ¿Wiˈix ijty ja Ley jyënaˈany ko jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy? Dios ninäˈä tkatuknibëjtakë etsë kasäädë jäˈäy yaˈˈajääywyäˈkxtët, per ja Ley nyasˈijxëp ijty ets ja israelitëty yaˈˈajääywyäˈkxtët (käjpxë Deuteronomio 24:1). * Per jaayë ijty yajnasˈixë pën ja yetyëjk pyatypy ti “diˈib kyaj yˈoyëty” mä ja kyudëjk. ¿Tidën yˈandijpy “diˈib kyaj yˈoyëty”? Mä ja Ley kyaj yajnigajpxy. Per waˈan yëˈëjëty diˈib yajkypyë ayoˈon tsoytyuˈun o diˈib mëjwiin kajaa, kyaj yëˈëjëty diˈib yiˈinëm waanë (Deut. 23:14). Per jotmaymyëët njënäˈänëm ko ja tiempë mä Jesus jyukyˈajty, may ja judiyëtëjk tiiyëm ijty tyukkäjpxtëp parë yaˈˈajääywyäˈkxtë (Mat. 19:3). Ëtsäjtëm kyaj duˈun nˈadëˈëtsäˈänëm.

⁸ Ja tiempë mä jyukyˈajtyë kugajpxy Malaquías, ja yetyëjkëty yaˈˈajääywyäˈkxtëp ijty mët ja kyudëjk. Waˈan mët ko pyëkäˈäny mët tuˈugë toxytyëjkë mas ënäˈkpë diˈib kyaj Diosmëduny. Malaquías ojts tnimaytyaˈaky wiˈixë netyë Jyobaa tˈixy ko duˈun yˈadëˈëtstë. Duˈun tkujäˈäyë: “Yëˈë yˈaxëkˈijxypy ko jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy” (Mal. 2:14-16). Extëmë Dios tˈixyë pëjk ukën kyaj tyëgatsy, pes desde tëëyëp jyënaˈany ko ja “yetyëjk tmastuˈudäˈänyë tyääk etsë tyeety, ets tpuwäˈägëyaˈany ja kyudëjk, ets jeˈeyë yˈitäˈändë tuˈugë niniˈkx këbäjk” (Gén. 2:24). Jesus nanduˈun ojts tˈixyë pëjk ukën extëmë Tyeety, pääty jyënany: “Ja yetyëjk kyaj tmastuˈudët ja nyëdoˈoxy, mët ko ja Dios të yajnaymyikyëty” (Mat. 19:6).

9. ¿Wiˈix mbäät njaygyujkëmë Jesusë yˈääw yˈayuk diˈib yajpatp mä Markʉs 10:11, 12?

⁹ Waˈan pën nyayajtëyëty: “¿Näˈä mbäät jeˈeyë tuˈugë Dios mëduumbë yaˈˈajääywyaˈkxy ets pyëjktëgatsët?”. Wenë, Jesus yajxon tnimaytyaky wiˈix tˈixy ko jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy, jyënany: “Diˈibë myastutypy ja nyëdoˈoxy es pyeky mëdë  wiink [toxytyëjk], yajtëgeepy ja pëjk ukënë wyintsëˈkën. Es pën ja toxytyëjk myastutypy ja nyaˈay es pyeky mëdë wiink yetyëjk, nan yajtëgeepy ja pëjk ukënë wyintsëˈkën” (Mar. 10:11, 12; Luk. 16:18). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Jesus myëjˈijxë pëjk ukën ets tsyojk parë nanduˈun nmëjˈijxëm. Ja diˈibë ijty nëgoo ti tyukkajpxypy parë yaˈˈajääywyaˈkxy mët ja kyudëjk ets tpëkyë wiinkpë, pokytyuumbë nety mët ko kasäädë ets tsyëënë mëdë wiinkpë. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko Dios windum ko jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy kyaj jabäät jyëjpkëxy ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Dios duˈunyëm dyajnaxyë tyäˈädë kasäädë jäˈäy extëm jeˈeyë “tuˈugë niniˈkx këbäjk”. Etsë Jesus nanduˈun jyënany ko ja diˈib yaˈˈajääywyäˈkxp mëdë kyudëjk diˈib kyaj të tyëgoy, mbäät ja kyudëjk pyokytyuny mëdë wiinkpë. ¿Tiko? Yëˈko mä tadë tiempë ja toxytyëjk, diˈibë yaˈˈajääywyäˈkxp mbäädë nety pyëjktëgatsäˈänët, mët ko dyajtëgoyˈaty pën ix mayˈatëdëp. Ets ko pyëjktëgatsët, pokytyuumbë nety mët ko kasäädë.

10. ¿Näˈä mbäät jeˈeyë tuˈugë Dios mëduumbë yaˈˈajääywyaˈkxy ets pyëjktëgatsët?

¹⁰ Jesus nan ojts tnigajpxy ko ta tuk pëky tiko mbäät tuˈugë jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy. Jyënany: “Miitsëty nˈanëëmëdë ko oytyim pënëty diˈib yaˈˈajääywyäˈkxp mëdë kyudëjk, ets kyaj mët ko të myëˈinduny, pokytyuumbë nety mëdë wiinkpë ko pyëjktëgatsët” (Mat. 19:9). Ets nanduˈun jyënany ko dyajkyë käjpxwijën mä tuˈugë kopk (Mat. 5:31, 32). Mä duˈunë Jesus majtskˈok jyënany, yëˈë nyigäjpxë mëˈinduunk, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy tukëˈëyë ijt tsënaaky diˈib kyaj tyëkë mä jäˈäy kyasäädëˈaty (grieegë pornéia). Tyäˈädë ayuk kanäk pëky tmaytyäˈägäˈänyë poky kaytyey, extëm ko kasäädë jäˈäy tsyëënë mëdë wiinkpë, ko jäˈäy ttoogyë jyot nyiniˈkx, ko jäˈäy yˈity tsyëënë ets kyaj kyasäädëty, ko tsyëënëdë ak yetyëjk o ko tsyëënëdë mëdë jëyujk animal. Ko tuˈugë yetyëjk kasäädë ttunët diˈib yä të yajnigajpxy, ja kyudëjk myëdäjtypyë madakën parë jyënäˈänët pën yaˈˈajääywyäˈkxäämp o kyaj. Pën yaˈˈajääywyäˈkxp, ta jabäät jyëjpkëxy ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën Dios windum.

11. ¿Tiko tuˈugë Dios mëduumbë kyaj yaˈˈajääywyäˈkxäˈänët mët ja jyamyëët oyë Biiblyë tjayajnigutukë?

¹¹ Extëm nˈijxëm, Jesus kyaj tyim jënany ko kuanë net yaˈˈajääywyäˈkxët ja diˈib kyaj të tyuundëgoy mët ja jyamyëët diˈib axëëk të yˈity të tsyëënë (pornéia). Extëm nˈokpëjtakëm, tuˈugë  toxytyëjk mbäät kyaj yaˈˈajääywyäˈkxäˈänët mët ja myëmëjjäˈäy diˈib të myëdëgoyëty. Waˈan duˈunyëm ttsoky, tmaˈkxäˈäny ets ttunäˈändë mëjääw parë dyaˈoyëyäˈändë ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Pes ko nˈokwinmäˈäyëm, pën yaˈˈajääywyäˈkxp ets kyaj pyëjktëgatsy, pyäädaambyë amay jotmay. Extëm, ¿pën mmoˈoyëdëp tijaty yajtëgoyˈajtypy? Ets ko yˈitäˈän tsyëënëyäˈänët, ¿pën yajjotkujkˈatëdëp? ¿Jukyˈatëp naytyuˈuk? Ets pën jamë yˈuˈunk yˈënäˈk, ¿nëjkxëp tsyiptakxëty dyajˈyaak dyajpatët mä Diosë nyëˈë tyuˈu? (1 Kor. 7:14). Extëm nˈijxëm, ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib yaˈˈajääywyäˈkxp, wyinguwäˈägëyaampy ja amay jotmay.

12, 13. 1) ¿Ti tuun jäjtë mä tsyënäˈäy jyukyˈäjtënë Oseas? 2) ¿Tiko jatëgok twooyë Gómer? 3) ¿Ti tukniˈˈijxëdëbë kasäädë jäˈäy?

¹² Extëmë Oseas jyajty mä tsyënäˈäy jyukyˈäjtën, mëjwiin kajaa xytyukniˈˈijxëm mä wiˈixë Dios tˈixyë pëjk ukën. Jyobaa anmääyë parë tpëkëdë Gómer, tuˈugë toxytyëjk diˈibë nety “tyoˈkpy yäjkypyën yë jyot nyiniˈkx” ets tmëdatäˈäny ja yˈuˈunk yˈënäˈk mët ko duˈun jyukyˈaty. Gómer tuˈuk jeˈeyë yˈuˈunk tpaty mëdë Oseas (Os. 1:2, 3, TY). Ok, ta tpaty tuˈugë nyëëx ets tuˈugë myäänk, waˈan yëˈëjëty mëdë wiink yetyëjk. Oyë Gómer kanäkˈok pyokytyuuny mëdë wiinkpë, Oseas kyaj myastutë. Ko tiempë nyajxy, ta nyikakë, etsë Gómer ta yajmosëˈäjty. Per ok, ta Oseas jyuuyë (Os. 3:1, 2). Jyobaa yëˈë yajtuunë Oseas parë dyajnigëxëˈky ko pyokymyaˈkx kanäkˈok ja israelitëty mä myëdëgooyëdë, ets ko tˈawdäjttë wiink dios. ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm?

¹³ Ko pën tuˈugë Dios mëduumbë axëëk të yˈity të tsyëënë, ja jyamyëët yëˈë wyinmayëp ti tyunaampy. Jesus jyënany ko mbäät yaˈˈajääywyaˈkxy ets pyëjktëgatsët, per nan mbäät tpokymyeˈkxy, ets kyaj wyiˈixëty. Biiblyë ta net jyënaˈany ko Oseas twooy jatëgokë Gómer. Ets desde jaa, Gómer kyaj nyekytsyënääy mëdë wiink yetyëjk. Oseas kyaj tuk tiempë mëët nyekyˈijty nyekytsyënääy ja kyudëjk (Os. 3:3). Per seguurë ko ojts jatëgok mëët yˈity tsyëënë. Tyäˈädë yëˈë yˈandij ko Jyobaa kyupëjk jatëgokë kyäjpn ets oy mëët yˈijty (Os. 1:11; 3:3-5). ¿Ti tyäˈädë tukniˈˈijxëp ja diˈib të yajmëdëgoy? Ko pën yajjakaampy ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën, ta jatëgok tsyëënët mëdë kyudëjk o myëmëjjäˈäy, duˈunë nety dyajnigëxëˈëky ko pyokymyeˈkxypy (1 Kor. 7:3, 5). Ko nety mëët të tsyënääynyë, kyaj mbäät nyekyˈyaˈˈajääywyaˈkxy. Ets desde jaa, tsojkëp ttundëdë mëjääw parë tˈixtëdë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën extëmë Jyobaa tˈixy.

14. ¿Wiˈix näägë kasäädë jäˈäy jyattë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën extëm jyënaˈanyë 1 Korintʉ 7:10, 11?

¹⁴ Niˈamukë Dios mëduumbë, tsojkëp tmëjˈixtëdë pëjk ukën, duˈun extëmë Jyobaa mëdë Jesus. Per ta nääk diˈib kyaj duˈun ttundë mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm (Rom. 7:18-23). Pääty kyaj tiko mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm ko näägë kasäädë jäˈäy tmëdäjttë amay jotmay mä primer siiglë. Pablo tkujäˈäyë ko ja toxytyëjk kasäädë kyaj mbäät tmastuˈuty ja myëmëjjäˈäy, per tuun jäjtë duˈun (käjpxë 1 Korintʉ 7:10, 11).

15, 16. 1) ¿Ti mbäät ttundë kasäädë jäˈäy ko tpäättëdë amay jotmay, ets tiko? 2) ¿Ets nan mbäät duˈun ttundë pën niduˈuk kyaj Dios mëduny?

¹⁵ Apostëlë Pablo kyaj ojts tnigajpxy tiko tyäˈädë jäˈäyëty ojts nyaymyastuˈudëdë. Per kyaj nyaymyastutëdë mët ko ja yetyëjk tyuundëgooy mëdë wiinkpë, pes koxyëp dyuˈunëty, mbäätxyëp ja toxytyëjk ojts yaˈˈajääywyaˈkxy ets pyëjktëgäjtsy. Pablo tkujäˈäyë ko ja toxytyëjk diˈib myastut ja myëmëjjäˈäy, tsojkëbë nety tnijodëmbitët o yˈitët naytyuˈuk. Pes Dios windum kyaj nety të nyaymyastuˈudëdë. Apostëlë Pablo kyäjpxwij ja kasäädë jäˈäy, ko pën kyaj niduˈuk të yˈity të tsyëënë axëëk, tsojkëbë nety nyaynyijodëmbitëdët, oyxyëp ti jotmay ttimpatpëdë. Ja kasäädë jäˈäy mbäädë nety tˈamdowdë naybyudëkë ja mëjjäˈäytyëjk parë myoˈoyëdët ja ëwij käjpxwijën mëdë Biiblyë, per ja mëjjäˈäytyëjk, kyaj nety mbäät tpuwäˈägë ni ja yetyëjk ets ni ja toxytyëjk.

¹⁶ Per waˈanë nety niˈigyë tsyiptaˈaky pën ja Dios mëduumbë yëˈë mëët kyasäädëˈaty tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj tmëdunyë Jyobaa. ¿Mbäädë  nety nyaymyastuˈudëdë ko tpäättët ja amay jotmay? Extëm të nˈijxëm, Biiblyë nyigajpxy ko jaayë mbäät tuˈugë jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy pën axëëk të yˈity të tsyëënë, per kyaj tnigajpxy näˈä mbäädë jäˈäy nyaymyastuˈudëdë. Pablo tkujäˈäyë: “Es pën yëˈë nmëmëbëjkpë toxytyëjk myëdäjtypy tuˈugë nyaˈay diˈibë kyaj nmëmëbëjkpëˈäjtëm, pën yˈaˈijxëp tsyëënët mëdë nyëdoˈoxy, kyaj tmastuˈudët ja nyaˈay” (1 Kor. 7:12, 13). Tyäˈädë anaˈamën duˈunyëm tyambäät tyuny.

17, 18. ¿Tiko näägë nmëguˈukˈäjtëm kyaj tmastuˈudäˈändë ja jyamyëët oy nuˈunë amay jotmay të tpäättë?

¹⁷ Per näˈäty, ja yetyëjk diˈib kyaj yˈëxpëky të dyajnigëxëˈëky ko kyaj nyekytsyëënëyaˈany mët ja kyudëjk. Waˈan të ttuny jantsy axëëk ets mbäät ja kyudëjk wyinmay ko jotmay jëjpˈam yajpääty ja jyukyˈäjtën ets ko mbäät yuduny pyäˈämdunyëty. Nan waˈan kyaj tˈokmoˈoyanë ja fyamilyë tijaty tëgoyˈäjtxëp o mëktaˈaky ja jyamyëët ttukmastuˈudäˈänyë Dios. Ko näägë nmëguˈukˈäjtëm të tpäättë duˈumbë jotmay, ta të twinmaytyë ko nik oy tmastuˈuttët ja myëmëjjäˈäy, pes kyaj nety tˈaˈixë ets mëët tsyëënët. Per ta näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib pyattëbë duˈumbë jotmay, per kyaj duˈun wyinmaytyë. Myëmadaktëp ets tyuundëbë mëjääw parë dyaˈoyëyäˈändë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. ¿Tiko?

¹⁸ Yëˈko duˈunyëm tpäädäˈäny amay jotmay diˈib të yajnigajpxy. Apostëlë Pablo kyujäˈäyë ja tuk pëky tiko nääk kyaj tmastuˈudäˈändë ja jyamyëët. Jyënany: “Ja kasäädë yetyëjk diˈibë kyaj Dios tmëduny es yˈakjikyˈaty mëdë nyëdoˈoxy diˈibë Dios mëduump, yˈaxäjëp ja Diosë kyunuˈxën mët yëˈëgyëjxm ja nyëdoˈoxy. Es ja kasäädë toxytyëjk diˈibë kyaj Dios tmëduny es yˈakjikyˈaty mëdë nyaˈay diˈibë myëdiimpy ja Dios, yˈaxäjëp ja Diosë kyunuˈxën mët yëˈëgyëjxm ja nyaˈay. Pääty ja yˈuˈunk yˈënäˈkëty kyaj dyëˈënëty extëmë diˈibë kyaj Dios tmëduny. Niˈigyë tˈaxäjë ja Diosë kyunuˈxën mët yëˈëgyëjxm ja tyääk o tyeety diˈibë Diosmëduump” (1 Kor. 7:14). Mayë Dios mëduumbë të tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny ko kyaj tmastuˈudäˈändë ja jyamyëët diˈib kyaj yˈëxpëky, oy nuˈunë amay jotmay tpäädët. Ets jotkujk të nyayjyawëdë ko ja jyamyëët të tyëkëdë Dios mëduumbë oy të tkuˈayowëdë (käjpxë 1 Korintʉ 7:16; 1 Peed. 3:1, 2).

19. ¿Tiko jyaˈˈaty mä Diosë kyäjpn nimayë kasäädë jäˈäy diˈib oˈoyëdëbë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën?

¹⁹ Jesus nyimaytyak näˈä mbäät tuˈugë jäˈäy yaˈˈajääywyaˈkxy, etsë apostëlë Pablo nan yäjkë käjpxwijën ko jäˈäy nyaymyastuˈudäˈänyëty. Jesus mëdë Pablo tsyojktë etsë Dios mëduumbë tmëjˈixtët ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Tyam, abëtsemy nyaxwinyëdë mä Diosë kyäjpn, taaˈäjtp nimayë kasäädë jäˈäy diˈib oˈoyëdëbë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Waˈan mä nduˈukmujkëm, jyapˈaty nimayë kasäädë jäˈäy diˈib yajpattëp agujk jotkujk, mä ja yetyëjk twintsëˈëgë ja kyudëjk ets ttsoky, ets ja toxytyëjk nan tsyojkypy ja myëmëjjäˈäy ets wyingutsëˈkëp. Niˈamukë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm xytyukˈijxëm ko mbäät yajmëjˈixy ets yajwintsëˈëgë ja pëjk ukën. Jantsy jotkujk nnayjyäˈäwëm ko miyonkˈamë kasäädë jäˈäy dyajnigëxëˈëktë ko tëyˈäjtënë extëm jyënaˈanyë Diosë yˈAyuk: “Pääty ja yetyëjk yˈabekyë mä yëˈë tyääk tyeetyëty es yˈitët yëˈëyë mët ja nyëdoˈoxy, es dëˈën yëˈëjëty yˈittët tiˈigyë extëm jyawë tuˈuk” (Éfes. 5:31, 33).