Nˈoktukˈijxpajtëmë Jyobaa parë njukyˈäjtëm
“Tukˈijxpatë Jyobaa amumduˈukjot, ets këdii mgëˈëm winmäˈäny xyyajtuny” (PROV. 3:5).
1. ¿Tiko nyajtëgoyˈäjtëm nyajjotkujkmoˈoyëm?
NIˈAMUKË nyajjotkujkmoˈoyäˈänëm, pes waˈan xëmë nyajnäjxëmë amay jotmay, nˈayoˈonbatëm ets nmëmäˈäy nmëdäjëm tijaty. Waˈan nˈayoˈowëm mët ko të nmëjjäˈäyëm, nbëjk nˈijxëm o mët ko të yˈooky tuˈugë jiiky mëguˈuk diˈib mëk ntsojkëm. Nan ta diˈib kyuˈayoˈowëdëp wiˈix tyunëdë axëkjäˈäytyëjk, pes mas niˈigyë jäˈäy jyëmbijnëdë axëkjäˈäy. Tyam, yëˈë ndukjukyˈäjtëm “ja tiempë diˈib jëjpkëxanëp”, yajxon nyigëxëˈëky ko “tsip nimëjääw” yˈaknaxy. Ets tuˈuk tuˈugë xëëw, niˈigyë nmëwingoˈonëm ja jembyë jukyˈäjtën (2 Tim. 3:1, TNM). Waˈan jeky kujk nˈawijxënë parë yˈadëwët tijatyë Jyobaa të twandaˈaky, ets mbäät niˈigyë nwinguwäˈkëmë amay jotmay. Per ¿mä net mbäät nyajjotkujkmoˈoyëm?
2, 3. 1) ¿Ti jeˈeyë yajnijäˈäwëp mä Habacuc? 2) ¿Tiko nˈëxpëkäˈänëmë tadë liibrë diˈibë Habacuc jyaay?
2 Parë nnijäˈäwëm wiˈix yaˈˈatsoowëmbity, min nˈokˈijxëm ja liibrë diˈibë Habacuc jyaay. Biiblyë kyaj tnimaytyaˈaky wiˈix jyukyˈajtyë tyäˈädë kugajpxy. Per waˈanë xyëëw nyikejy “naymyënanë”. Tyäˈädë mbäät myiny majtsk pëky mä winmäˈäny, tuk pëky, ko Jyobaa xymyënaˈanëm parë xyjyotkujkmoˈoyëm, ets ja tuk pëky, yëˈë wiˈixë Dios mëduumbë nyaygyumatsëdë mëk mä Jyobaa ets ttukjotkujkˈattë. Tyäˈädë liibrë mëjwiin kajaa xymyëjääwmoˈoyëm. Habacuc ojts tmëgajpxyë Jyobaa ets dyajtëëy tijaty, yëˈë atsoowëmbijtë ets winmäˈänymyooyë parë tkujayët extëm myaytyaktë, pesë Jyobaa nyijäˈäwëbë nety ko mëjwiin kajaa xypyudëkëyäˈänëm (Hab. 2:2).
3 Biiblyë yëˈëyë nyigajpxypy wiˈixë Jyobaa mët ja kugajpxy Habacuc myaytyaky, diˈibë nety jantsy määy jantsy täjp. Tadë liibrë diˈib jyaay, nan yëˈë “diˈibë wëˈëmp mä ja Diosë jyaaybyajtën” ets tyam yajpääty mä Diosë yˈAyuk parë “nnaytyukniˈˈijxëm es nmëdäjtëm ja maˈxtujkën es jotkujk nˈawijx njëjpˈijxëm diˈibë minäämp” (Rom. 15:4). Tuk pëky wiˈixë tyäˈädë liibrë xypyudëjkëm, yëˈë parë njaygyujkëm tidën yˈandijpy ndukˈijxpajtëmë Jyobaa. Ets ja tuk pëky, yëˈë ko xyˈanmäˈäyëm ko oy ti ayoˈon jotmay nbatëm, xyyajnayjyawëyäˈänëm jotkujk. Nˈokˈyaˈijtëmë tyäˈädë winmäˈänyoty, mientrës niˈigyë nˈaknijäˈäwëm.
NˈOKMËNUˈKXTAKËMË JYOBAA
4. ¿Tiko netyë Habacuc jyantsy myay jyantsy tyajy?
4 (Käjpxë Habacuc 1:2, 3). * Mä jyukyˈajtyë Habacuc, jantsy axëëgë netyë jäˈäy yˈadëˈëtstë. Ets yëˈë jantsy määy jantsy täjpë nety mët ko niˈamukë ak axëëk yˈadëˈëtstë. ¿Näˈä nety jyëjpkëxäˈäny ja axëkˈäjtën? ¿Tiko netyë Jyobaa kyaj ti ttuny? Tyäˈädë kugajpxy yëˈëyë nety yˈijxypy ko kyaj pën yajtunyë tyëyˈäjtën ets ko jeˈeyë yaˈˈaxëktuny, ets diˈibë nety duˈun adëtstëp yëˈë ja israelitëty. Habacuc kyaj nety mbäät ti ttuny. Ko duˈun nyayjyäˈäwë, ta tmënuˈkxtakyë Dios parë pyudëkëdët. Ets waˈanë nety të wyinmay ko Jyobaa kyaj tmëjpëjtaˈaky tijaty tuun jäjtëp ets ko nëgoo tyim jajknë. ¿Të duˈun näˈä nnayjyäˈäwëm extëmë tyäˈädë kugajpxy?
5. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë Habacuc? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).
5 ¿Tëdaa netyë Habacuc dyajtëgoyë myëbëjkën mä Jyobaa ets mä ja wyandakën? Kyaj. Ko Habacuc ttukmëtmaytyakyë Jyobaa ets kyaj yëˈëjëty tuˈugë naxwinyëdë jäˈäy, yëˈë xytyukˈijxëm ko duˈunyëmë netyë Jyobaa ttukˈijxpety. Diˈibë nety myëmääy myëdajpy, yëˈë ko kyaj tjaygyukë tiko Jyobaa kyaj ti ttuny ets tiko tnaˈixy parë yˈayowët. Ko Jyobaa twinmäˈänymyooyë Habacuc parë tkujayët tijatyë nety myëmääy myëdajpy, yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko kyaj tiko ntsëˈk njäˈäwëm parë ndukmëtmaytyakëm tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm. Pes xyˈanmäˈäyëm parë nyajpëtsëˈëmdäˈäyëm tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm (Sal. 50:15; 62:8). Proverbios 3:5 duˈun xyˈanmäˈäyëm: “Tukˈijxpatë Jyobaa amumduˈukjot, ets këdii mgëˈëm winmäˈäny xyyajtuny”. Habacuc, waˈanë nety tnijawë tyäˈädë ääw ayuk ets pääty duˈun ttuuny.
6. ¿Tiko jyëjpˈamëty nuˈkxtakëm?
6 Habacuc tyukjotkujkˈäjtë Jyobaa extëmë Tyeety etsë Myëtnaymyaayëbë, päätyën ojts tmëgajpxy. En lugäär këˈëm nyaytyukjotkujkˈatëdët o myëmadäˈägëdët ja yˈamay jyotmay, tyukmëtmaytyak wiˈixë nety nyayjyawëty ets tijaty myëmääy myëdajpy. Duˈunën ojts xymyoˈoyëm tuˈugë oybyë ijxpajtën. Jyobaa, diˈib myëdoowˈijtypyë nuˈkxtakën, xyˈanmäˈäyëm parë ndukˈijxpajtëm ets ndukmëtmaytyakëm tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm (Sal. 65:2). Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx njäˈäwëm wiˈixë Jyobaa xynyikëˈë xynyixäjëm ko tˈatsoowëmbityë nuˈkxtakën ets ko xytyuˈumoˈoyëm (Sal. 73:23, 24). Xypyudëkëyäˈänëm parë njaygyujkëm wiˈix Jyobaa tijaty tˈixy oy ti ayoˈon nbatëm. Ko nmënuˈkxtakëmë Jyobaa amumduˈukjot, duˈunën nyajnigëxëˈkëm ko ndukˈijxpajtëm.
NˈOKMËDOOWˈIJTËM WIˈIXË JYOBAA XYˈANMÄˈÄYËM
7. ¿Wiˈixë Jyobaa tˈatsooyë Habacuc ko tyukmëtmaytyakë yˈamay jyotmay?
7 (Käjpxë Habacuc 1:5-7). * Habacuc të netyë Jyobaa ttukkëdëkë yˈamay jyotmay, per waˈan nyayajtëëwë tidaa nety tyunaampy. Jyobaa duˈun extëm tuˈugë uˈunkteety diˈib jyaygyujkëp wiˈix ja yˈuˈunk yˈënäˈk nyayjyawëdë, pääty kyaj ojts tˈooyë Habacuc ko tyukmëtmaytyakë wiˈixë nety nyayjyawëty. Jyobaa nyijäˈäwëbë nety ko Habacuc jantsy axëëk nyayjyawëty ets pääty myëjëëy myëyaxë ko myënuˈkxtakë. Ta Jyobaa yˈanmääyë ko tim tsojkë nety ja israelitëty diˈib kyaj të myëdowdë, yajtukumëdowäˈändë. Waˈanë Habacuc yëˈë diˈib tim jawyiinë Jyobaa tuknijäˈäwë ko të nety ja tiempë tpääty parë yajtukumëdowdët ja axëkjäˈäyëty.
8. ¿Tiko kyaj nety duˈun tˈawixyë Habacuc extëmë Jyobaa yˈatsoowëmbijtë?
8 Jyobaa tyukˈijxë Habacuc ko listë nety yajpääty parë tim tsojk ttukumëdowäˈäny ja israelitëty diˈib jantsy axëëk adëtstëp. Ko Jyobaa jyënany, “ja tiempë mä miitsëty mjukyˈattë”, yëˈë myaytyäˈägan ko ja nety duˈun ttunäˈäny mientrës jyukyˈatynyëmë Habacuc ets ja israelitëty diˈib jukyˈäjttë mä tadë tiempë. Per ¿duˈunë netyë Habacuc ttsoky etsë Jyobaa yˈatsoowëmbitëdët? Kyaj. Pes diˈibë Jyobaa nyigäjpx, niˈigyë nety tkuˈayowëyäˈändë ja israelitëty. Ja jäˈäyëty diˈib Caldea o Babilonia mëk axëkjäˈäyëtyë nety ets kyaj yˈokduˈunˈäjnë ja israelitëty, diˈibë nety nyijäˈäwëdëp ja Diosë yˈanaˈamën. ¿Tidaa ko netyë Jyobaa dyajtunäˈäny tuˈugë nasionk diˈib kyaj yˈixyˈatyëty ets jantsy axëkjäˈäy parë ttëytyunäˈäny ja kyäjpn? Koxyëp ëtsäjtëm ojts nmëdoˈowëm extëmë Jyobaa yˈatsoowëmbijty, ¿tixyëp ojts nduˈunëm?
9. ¿Tijatyë Habacuc yajtëëw?
9 (Käjpxë Habacuc 1:12, 13; * 1:14, 17). Habacuc jyaygyujkë ko Jyobaa yëˈë nety yajtunaampy ja jäˈäyëty diˈib Babilonia parë ttëytyunäˈäny ja axëkjäˈäytyëjk, oyë nety yajxon tkanijawë wiˈix ttunäˈäny. Per duˈunyëmë Jyobaa tˈijxy extëmë Tsyäägaats (Deut. 32:4; Is. 26:4). Habacuc duˈunyëm ttukˈijxpejtyë Jyobaa ko yëˈë oyjyaˈay ets tsojkp. Pääty kyaj tsyëˈk jyäˈäwë parë jatëgokë Jyobaa dyajtëëwëmbijty, extëm: ¿Tiko nety tnaˈixy ets ja israelitëty niˈigyë axëëk yˈadëˈëtstët? ¿Tiko tnaˈixy ets niˈigyë ja jäˈäy yˈayowdët? ¿Tiko ti tkatuny? ¿Tiko nety tnaˈixy parë niˈigyë jäˈäy yˈayowdët pën yëˈë diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtën myëdäjtypy? ¿Tiko nety amonyë wyeˈemy ets tnaˈixy ja axëkˈäjtën? Dios “Wäˈäts” ets mëk wäˈätsë wyiin parë tˈixët diˈib axëëk.
10. ¿Wiˈix näˈäty nnayjyäˈäwëm extëmë Habacuc?
10 Mbäät näˈäty duˈun nnayjyäˈäwëm extëmë Habacuc. Nˈokmëdoowˈijtëm extëmë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm, nˈoktukˈijxpajtëm, nˈokkäjpxëm ets nˈokˈëxpëjkëmë yˈAyuk, tyäˈädë yëˈë diˈib xyjyotkujkmoˈoyëm. Mët yëˈëgyëjxmë nyax kyäjpn, xytyuknijäˈäwëm tijaty të twandaˈaky. Per oy duˈun njayajjotkujkmoˈoyëm, mbäät nnayajtëˈëwëm: “¿Näˈä jyëjpkëxanë ayoˈon?”. Min nˈokˈijxëm ti Habacuc tyuun ets ti xytyukniˈˈijxëm.
NˈOKMAˈKXTUJKËM PARË JYOBAA TTUKTËKËT JA JOTMAY
11. ¿Ti netë Habacuc tyuun ko myaytyaktääy mëdë Jyobaa?
11 (Käjpxë Habacuc 2:1, TY). * Ko Habacuc myaytyaky mëdë Jyobaa, yëˈë diˈib jotkujkmooyë. Ta maˈkxtujkën myëët yˈawijxy parë Jyobaa pyudëkëdët. Ok, ta jatëgok jyënany ko tˈawixäˈäny “amonyë ja xëëw mä jyäˈtäˈäny ja ayoˈon” (Hab. 3:16). Wiinkpë Dios mëduumbë, nan të duˈun myaˈkxtuktë ets ttukˈijxpattë Jyobaa. Xypyudëjkëmë yˈijxpajtën parë kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm ets duˈunyëm nˈawijx njëjpˈijxëm etsë Jyobaa ttuktëkët ja jotmay (Miq. 7:7; Sant. 5:7, 8).
12. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Habacuc jyaˈayˈajty?
12 ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Habacuc jyaˈayˈajty? Tuk pëky, yëˈë ko xëmë mbäädë Jyobaa nmënuˈkxtakëm oy ti jotmay nbatëm. Majtsk pëky, tsojkëp nmëdoowˈijtëm wiˈixë Jyobaa xyˈanmäˈäyëm mët yëˈëgyëjxmë yˈAyuk etsë nyax kyäjpn. Ets myëdëgëk pëky, tsojkëp nˈawijx njëjpˈijxëm maˈkxtujkën myëët parë ttuktëkët ja jotmay ets nmëbëjkëm ko yajjëgaˈagaampy ja nˈayoˈonˈäjtëm ko tiempë tpäädët. Pën nduˈundäˈäyëm duˈun, ta nëjkx nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk extëmë Habacuc, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm. Tijaty nˈawijx njëjpˈijxëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmaˈkxtujkëm ets nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk oy nbatëmë amay jotmay. Nan xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijtëm seguurë ko ja nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë tyuktëkëyaampy ja jotmay (Rom. 12:12).
13. ¿Wiˈixë Jyobaa tjotkujkmooyë Habacuc?
13 (Käjpxë Habacuc 2:3). * Jyobaa tyukjotkëdak ko Habacuc yˈawijxy maˈkxtujkën myëët parë ttuktëkët ja jotmay. Nyijäˈäwëbë nety yajxon ko Habacuc ayoop. Pääty tjotkujkmooy ets tˈanmääy tsuj yajxon ko yaˈˈatsoowëmbitäämp tijaty të dyajtëy, ets ko tim tsojkë nety nyaxäˈäny tijaty myëmääy myëdajpy. Duˈunxyëp extëmë Jyobaa tˈanmääyë Habacuc: “Maˈkxtuk ets tukˈijxpajtkëts. Oy xyˈixy ko wëˈëmëp waanë, kyaj jyakäˈäny, tsojkëts nˈatsoowëmbitäˈäny”. Jyobaa ta ttukjamyejtsyë Habacuc ko të nety tnijawë näˈä dyaˈˈadëwäˈäny ja wyandakën ets tˈanmääy parë duˈunyëm myaˈkxtukët, pes seguurë nety tˈixäˈäny wiˈix yˈadëy.
¿Tiko të nbëjtakëmë winmäˈäny parë niˈigyë nmëduˈunëmë Jyobaa nuˈun nmadakëm? (Ixë parrafo 14).
14. ¿Mä mbäädë jot winmäˈäny nbëjtakëm ko nbatëmë ayoˈon jotmay?
14 Pën nˈawijxëm maˈkxtujkën myëët parë Jyobaa ttuktëkët ja jotmay ets nmëdoˈowgujkëm wiˈix jyënaˈany, ta ndukˈijxpajtëm ets nnayjyäˈäwëm jotkujk oy nbatëmë amay jotmay. Jesus jyënany ets kyaj yëˈëyë nwinmäˈäyëm näˈä Dios tijaty ttunäˈäny diˈib kyajnëm xytyukˈawäˈänëm (Apos. 1:7). Nˈoktukjotkujkˈäjtëm ko Jyobaa nyijäˈäwëp näˈä dyaˈoyëyaˈany ja njotmayˈäjtëm. Pääty kyaj yˈoyëty nˈanuˈkxëm, nˈokmaˈkxtujkëm, nˈokˈijtëm yujy tudaˈaky ets nˈokmëbëjkëmë Dios. Ets mientrës nˈawijxëm, nˈokˈyajtuˈunëm yajxonë tiempë parë niˈigyë Jyobaa nmëduˈunëm nuˈun nmadakëm (Mar. 13:35-37; Gal. 6:9).
JYOBAA MYOˈOYAAMBYË JUKYˈÄJTËNË PËNATY TUKˈIJXPAJTËDËP
15, 16. 1) ¿Tijaty wandakënë yajpatp mä ja liibrë diˈibë Habacuc jyaay? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë tyäˈädë wandakën?
15 Dios të twandaˈaky ko ja oyjyaˈay jyukyˈatäˈäny mët ko oy myëdunëdë ets “nëjkx ja naaxwiinyëtë tyuktujktaˈay mëët ja Wintsën [Jyobaa] ja myëjˈajt yˈoyajtën” (Hab. 2:4, 14, TY). Extëm nˈijxëm, Dios tyukumayaambyë jukyˈäjtënë winë xëëbë pënaty maˈkxtujktëp ets pënaty tukˈijxpajtëdëp.
16 Okwinmay ti diˈib yajwandak mä Habacuc 2:4. Ets mëjë tyäˈädë wandakën nyaxy, päätyë apostëlë Pablo tëgëkˈok tnikäjpxëmbijty (Rom. 1:17; Gal. 3:11; Eb. 10:38). Pën nmëbëjkëmë Dios ets ndukˈijxpajtëm, nëjkxëp nˈijxëm wiˈix yˈadëyë tyäˈädë wandakën oy ti jotmay tyam xyyaˈˈayoˈowëm. Jyobaa tsyojkypy etsë jot winmäˈäny nbëjtakëm mä tijaty nˈawijx njëjpˈijxëm ets kyaj jyamëty mä ja ayoˈon jotmay diˈib tyam nyajnäjxëm.
17. ¿Ti xytyukwandakëmë Jyobaa mä ja liibrë diˈibë Habacuc jyaay?
17 Ja liibrë diˈibë Habacuc jyaay, mëjwiin kajaa xypyudëjkëm ninuˈun tyam njukyˈäjtëm mä tyäˈädë tiempë diˈib jëjpkëxanëp. Jyobaa tyukwandakypyë jukyˈäjtën pënaty tukˈijxpajtëdëp ets pënaty jukyˈäjttëp tëyˈäjtën myëët. Pääty oy ti amay jotmay nbatëm, nˈokˈyajkëktëjkëm ja mëbëjkën ets nˈoktukˈijxpajtëm niˈigyë Dios. Mët yëˈëgyëjxmë Habacuc, Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ko xyyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänëm ets ko kyaj xymyastuˈudäˈänëm. Yëˈë xyˈanmäˈäyëm parë ndukˈijxpajtëm ets nˈawijxëm maˈkxtujkën myëët, mientrës myiny ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën yä Naxwiiny. Taanëmë net tyuktukäˈänyë tyäˈädë naxwinyëdë mëdë jäˈäy diˈib Dios mëduundëp, diˈib agujk jotkujk ets yujy tudaˈaky (Mat. 5:5; Eb. 10:36-39).
NˈOKTUKˈIJXPAJTËMË JYOBAA PARË NˈIJTËM JOTKUJK
18. ¿Wiˈixë Habacuc pyudëjkë extëmë Jyobaa yˈanmääyë?
18 (Hab. 3:16, 17; käjpxë 3:18, 19). * Mëjwiin kajaa Habacuc pyudëjkë extëmë Jyobaa yˈanmääyë. Pyawinmääy tijatyë netyë Jyobaa të ttukmëdunyë nyax kyäjpn, ets yëˈë diˈib pudëjkë parë niˈigyë ttukˈijxpatëdë Jyobaa. Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko duˈunyëm yˈakˈayowäˈäny tuk tiempë, per ijt seguurë ko tim tsojkë netyë Jyobaa ttuktëkëyaˈany. Tyäˈädë yëˈë diˈib jotkujkmooyë mëjwiin kajaa. Kyaj ti tnekytsyëˈk tnekyjyäˈäwë mët ko tyukˈijxpajtë Jyobaa ko yëˈë yaˈˈawäˈätspëtsëmanëp. Diˈibë Habacuc kyujäˈäyë mä bersikulo 18, yëˈë ja ääw ayuk diˈib mas niˈigyë yajnigëxëˈkypy wiˈix mbäät ndukjotkujkˈäjtëmë Jyobaa. Näägë jäˈäy diˈib yˈëxpëjkpëtsëëmdëbë Biiblyë jyënäˈändë ko tyäˈädë bersikulo mbäät yëˈë tˈandijy ko Habacuc pyutäˈäny nyapäˈäny mëdë jotkujkˈäjtën ets jyantsy yˈawditäˈäny mët ko ttukxondaˈagyë Dios. ¿Këdii mëjwiin kajaa xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtën? Jyobaa kyaj jeˈeyë tijaty xytyukwandakëm, nanduˈunën xyˈanmäˈäyëm ko mëkën tyuny parë dyaˈˈadëy.
19. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nanduˈun nyajjotkujkmoˈoyëm extëmë Habacuc?
19 Tadë ääw ayuk diˈib jyaayë Habacuc, yëˈë xytyukˈijxëm ko tsojkëp ndukˈijxpajtëmë Jyobaa (Hab. 2:4). Ets parë xëmë ndukˈijxpajtëm, tsojkëp nyajkëktëjkëm ja naymyayë mët yëˈë. Min nˈokˈijxëm ti mbäät nduˈunëm tëgëk pëky. Myëduˈuk, nmënuˈkxtakëm xëmë Dios ets ndukmëtmaytyakëm tijaty xyjyotmaytyuˈunëm. Myëmajtsk, nmëdoˈowgujkëm extëmë Biiblyë jyënaˈany ets extëm xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëmë kyäjpn. Ets myëdëgëëk, nˈawijxëm maˈkxtujkënë myëët ets nmëbëjkëm ko Jyobaa jyantsy kyuytyunaampy tijaty të twandaˈaky. Duˈunën ttuunyë Habacuc. Amay myëët jotmay myëët tjääytsyondakyë lyiibrë, per agujk jotkujk dyajjëjpkëjxy. Nˈokpanëjkxëmë yˈijxpajtën, net nanduˈun nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk ko Jyobaa xynyikëˈë xynyixäjëm. Nimää duˈumbë jotkujkˈäjtën kyayajpääty mä tyäˈädë axëëkpë jukyˈäjtën.
^ parr. 4 Habacuc 1:2, 3: “Jyobaa, ¿axtë näˈä nmëjëˈëy nmëyäˈäxët parëts xypyudëkët ets kyaj xymyëdoy? ¿Axtë näˈä mijts nˈamdow nbëjktsowëdë naybyudëkë parëts xyyaˈˈawäˈätspëtsëmët mä jäˈäy axëëk nyaytyunëdë ets kyajts xypyudëkët? ¿Tikots xytyukˈixyë axëkˈäjtën? ¿Ets tiko xynyasˈixë naytyëytyunë? ¿Tikots nwinduuy jyaˈˈatyë kutëgoˈoyën etsë jäˈäy axëk nyaytyunëdë? ¿Ets tiko jyaˈˈatyë naytsyiik naygyoxë etsë tsip kajpxy?”.
^ parr. 7 Habacuc 1:5-7: “¡Ixtë mäjatyë nax käjpn ets ijxkuk jaygyukëdë! Naywyinˈix nayjyëjpˈixëdë ets monyˈix monyjyawëdë; mët ko ta diˈib tunan jatanëp mä tyäˈädë tiempë mä miitsëty mjukyˈattë. Diˈib miitsëty kyaj xymyëbëkäˈändë oy mjayajtukmëtmaytyäˈäktët. Yëˈko tyamëts nyajpëdëˈëgäˈänyë jäˈäyëty diˈib Caldea, ja käjpn diˈib mëk axëkjäˈäy ets diˈib kyaj mbäät pën jyëjpkuwäˈägëty. Wyimbajäˈxtääytyëp mäjaty yˈawäˈäts tyukwäˈätsëty ja it lugäär parë tmëwëˈëmëtyaˈay ja jëën tëjk diˈib kyaj tjaˈˈattë. Yajtsëˈkëdëp ets atsëˈëk ajawë. Këˈëm dyajnaxkëdäˈäktë yˈanaˈamën etsë tyëyˈäjtën”.
^ parr. 9 Habacuc 1:12, 13: “¿Ti këdii mijts mˈijtp winë xëëw winë tiempë, Jyobaa? Mijts diˈib nDiosˈäjtypy, diˈib Wäˈäts nDiosˈaty, kyaj mˈooky. Jyobaa mijts të xywyinˈixy parë yëˈëjëty ttunëdë tëyˈäjtën; mijts nTsäägaatsˈäjtypy, mijts të xytyukniwitsë parë yajtukumëdowdët. Mëk wäˈätsë mwiin parë xyˈixët diˈib axëëk, ets kyaj mbäät xynyaˈixyë axëkˈäjtën. Pääty, ¿tiko net xynyaˈixy pënaty axëktuundëp ets amonyë mwëˈëmy ko tuˈugë axëkjäˈäy tkujëˈënnaxy ja diˈib niˈigyë oyjyaˈay këdiinëm yëˈë?”.
^ parr. 11 Habacuc 2:1, TY: “Jëjpˈixyës ntimyˈitaˈany ets ixaamp tunäämpës yam, jëtuˈun tä yë këwentˈajtpë jam kyuˈijxnaxyën ma potsyën ets nijawëjaˈanyës wiˈixëts yë Wintsën xyˈënëëmë ets wiˈixës xyˈëtsoowimpity koos ntuknijawëty ja njotmayës”.
^ parr. 13 Habacuc 2:3: “Mët ko diˈib të yaˈixy kyajnëmë tiempë tpääty parë yˈadëwët, ets niˈigyë wyingoonˈadëˈëtsy axtë ko tpäädët ja kutëgoˈoyën, ets seguurë ko yˈadëwäˈäny. Oyxyëp jyajkpë, awix jëjpˈix; pes seguurë tyunäˈäny jyatäˈänyëty. ¡Kyaj jyakäˈäny!”.
^ parr. 18 Habacuc 3:18, 19: “Per ëjts, ndukxondäˈägaambyëtsë Jyobaa; jotkujkëts nnayjawëyaˈanyëty mätsë nDios diˈibëts xyyajnitsokp. Ja wintsën Yajkutujkpë Jyobaa yëˈëts nmëjääwˈäjtypy, ets yëˈëtsë ngëˈë ndeky yajjëmbitaampy extëmë jatsyuˈu ets xyyajjëditäˈänyëts mä it lugäärë këjxmbë”.
