1. ¿Tiko Dios mëduumbë dyajnaxtë “kanäk pekyë ayoˈon”?

¿MˈATSËˈKËP ko Dios mëduumbë koonëm dyajnaxtët “kanäk pekyë ayoˈon” parë tpäättët ja jukyˈäjtënë winë xëëbë? Waˈan kyaj. Pes niˈamukë nyajnäjxëmë ayoˈon jotmay oy jeky kujk ndukˈijtëmë tëyˈäjtën o kyaj. ¿Tiko? Yëˈko tyam njukyˈäjtëm mä Satanás yˈaneˈemy (Diˈibʉ Jat. 12:12).

2. 1) Niˈamukë nbatëmë ayoˈon jotmay, ¿per diˈibë jatuˈugë jotmay pyattëbë Dios mëduumbë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.) 2) ¿Pën nyigëbäjkˈäjtypyë jotmay diˈib pyattëbë Dios mëduumbë ets wiˈix nnijäˈäwëm?

² Niˈamukë nbatëmë ayoˈon jotmay “extëm diˈibë kyuˈijx kyubatëdëp nidëgekyë jäˈäyëty”, per ëtsäjtëm nbatëm jatuˈugë jotmay (1 Kor. 10:13). ¿Diˈibë? Ko jäˈäy xypyajëdijtëm mët ko nmëmëdoˈojëmë Diosë yˈanaˈamën. Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Tuˈugë poˈoduumbë kyaj niˈigyë myëjëty es këdiinëm ja wyintsën. Pën ja jäˈäyëty xypyajëdijttëts ëj, nandëˈën miits myajpajëditäˈändë” (Fwank 15:20). ¿Pën nyigëbäjkˈäjtypyë tyäˈädë jotmay? Yëˈë Satanás, diˈibë Biiblyë myaytyakypy ko duˈun “jyëdity extëm ja kää myuˈuy” diˈib myatsaambyë Dios mëduumbë (1 Peed. 5:8). Pääty dyajtuny oytyim tiijëty parë nmëdëgoˈoyëmë Jyobaa. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë apostëlë Pablo.

3. ¿Ti jotmay pyatë Pablo jam Listra?

³ Pablo kanäkˈok yajpajëdijty ko tmëduunyë Dios (2 Kor. 11:23-27). Extëm tëgok, ko nety yajpääty jam Listra mëdë Bernabé, ta dyaˈˈagëdaktë tuˈugë yetyëjk diˈib maxuˈunkˈäjt tekymyäˈät, ta ja mayjyaˈay yajnäjxëdë extëmë diosëty ets yˈawdatanëdë. Per yëˈëjëty, kyaj tkupëjktë. Ta net jyäjttë niganääk ja judiyëty diˈib niwäämbajtëdë. Ta ja mayjyaˈay ttukjotˈambëjktë Pablo ets ttsäägäˈtstë, axtë wyinmääytyë ko të dyaˈooktë (Apos. 14:8-19).

4, 5. ¿Tiko njënäˈänëm ko Pablo jyotmëkmooy ja myëguˈuktëjk pën yˈanmääy ko pyäädandëp kanäk pëkyë ayoˈon?

⁴ Ko netyë Pablo mëdë Bernabé të yˈotstë Derbe, ta jyëmbijttë “Listrë, lkonyë es Antyokiië. Es dyajmëjwiinëdë myëbëjkën pënëty yˈaxäjëdë Jesus extëmë Kristë, es tjotmëkmooytyë es niˈigyë yajxon tpadundët ja Dios. Ta tˈanmääytyë: Pën njoˈomäˈänëm mä Dios, jawyiin nyajnäjxëm kanäk pekyë ayoˈon” (Apos. 14:21, 22). Mbäädë tyäˈädë tëgatsy yajmëdoy, pes ko nyajnäjxëm ayoˈon jotmay kyaj oy nnayjäˈäwëm. Pääty, ¿wiˈixë Pablo mëdë Bernabé tjotmëkmooytyë ja myëguˈuktëjk pën yˈanmääytyë ko pyäädandëp kanäk pëkyë ayoˈon?

⁵ Parë njaygyujkëm, min nˈokˈijxëm yajxon wiˈix jyënany. Pablo jyënany: “Pën njoˈomäˈänëm mä Dios, jawyiin nyajnäjxëm kanäk pekyë ayoˈon”. Yëˈë kyaj jeˈeyë jyënany ko yajmëmadäˈägäämp “kanäk pekyë ayoˈon”. Diˈibën mas jëjpˈam myaytyak, yëˈë ja kumäˈäyën diˈib yˈaxäjëyandëp pënaty kyaj tmastuˈuttë Dios. Tyäˈädë kumäˈäyën kyaj nety dyuˈunëty extëmë tsuu kumäˈäy. Pesë Jesus të nety jyënaˈany: “Pënë nety të myadaˈaky axtë ko myinët ja jëjptëgoˈoyën, yëˈë diˈib nitsoˈogäämp” (Mat.10:22, Traducción del Nuevo Mundo).

6. ¿Ti kumäˈäyën yˈaxäjëyandëp pënaty madaktëp axtë ko myinët ja jëjptëgoˈoyën?

⁶ Pën madakëm, nëjkxëp nˈaxäjëm ja kumäˈäyën. Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, tˈaxäjëyäˈändë jyukyˈäjtënë winë xëë jam tsäjpotm ets yˈanaˈamäˈändë mëdë Jesus. Etsë wiinkpë borreegë, jyukyˈatäˈändë yä Naxwiiny “mä tëgekyë yajtunët diˈibë tëyˈäjtën” (Fwank 10:16; 2 Peed. 3:13). Per extëmë Pablo jyënany, mä kyajnëm nˈaxäjëmë tyäˈädë kumäˈäyën, jawyiin nyajnaxäˈänëm kanäk pëkyë ayoˈon jotmay. Min nˈokˈijxëm majtsk pëky diˈib nwinguwäˈkëm.

7. ¿Wiˈix yajxon yaˈixy ko Satanás nidëyë xynyibëdëˈkëm?

⁷ Jesus ojts tnaskäjpxë: “Jaˈa ko ja jäˈäyëty mmënëjxëdëp mä ja kumdatëjkën es myajwoptët mët ko miits xypyanëjxtëpts. Es mmënëjxëdëp mä gobernadoor esë rey” (Mar. 13:9). Extëmë Jesus jyënany, näägë Dios mëduumbëty yajpajëditandëp, waˈan mët ko nyibëdëˈëgëdë pënaty nyiwintsënˈäjttëbë politikë o relijyonk (Apos. 5:27, 28). Min jatëgok nˈokˈijxëmë Pablo yˈijxpajtën. ¿Ojtsëdaa tsyëˈëgë ko tnijäˈäwë yajpajëditäˈäny? Kyaj (käjpxë Apostʉlʉty 20:22, 23).

8, 9. 1) ¿Wiˈixë Pablo dyaˈijxë ko të netyë wyinmäˈäny tpëjtaˈaky parë tmëmadäˈägäˈäny ko yajpajëdity? 2) Mä tyäˈädë tiempë, ¿wiˈix näägë nmëguˈukˈäjtëm nanduˈun të tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny?

⁸ Pablo jotmëk yˈijty ets wyinguwäˈkë ko Satanás nyibëdëˈkë. Pääty jyënany: “Mëdë tyäˈädë kyajts ntsëˈëgë. Njikyˈäjtënëts kyaj ti ttsooty mët ëj, ko jeˈeyë nyajkëxët yëˈë nduungëts diˈibëts të xymyoˈoy yëˈë Nintsënˈäjtëm Jesus es nˈanëëmët ja oybyë ayuk ko Dios tsyejpy yëˈë naxwinyëdë jäˈäy” (Apos. 20:24). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko Pablo kyaj tsyëˈkë ko yajpajëdijty. Niˈigyë tpëjtakyë wyinmäˈäny ko tmëmadäˈägäˈäny. Pes diˈib  mas jëjpˈam pyëjtak, yëˈë tkäjpxwäˈkxët ja “oybyë ayuk” oy ti jotmay tpäädët.

⁹ Tyam nanduˈun mayë nmëguˈukˈäjtëm të tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny. Extëm mä tuˈugë paˈis, ja kujkë nmëguˈukˈäjtëm tmëmadäˈäktë yˈittët pujxndëgoty naa 20 jëmëjtën mët ko kyaj ttuktëkëyäˈändë politikë. Tyäˈädë jotmay kyaj yajpayoˈoy mä yajkutujkpëty, jaˈko mä tadë paˈis kyaj ja ley tnasˈixë. Ets nan kyaj mbäät pën kyuˈixëdë ni yëˈë fyamilyë, ets nääk wiˈixëm yajtëytyundë.

10. ¿Tiko kyaj mbäät ntsëˈkëm ko ajotkumonë nyajnibëdëˈkëm?

¹⁰ Mä mayë lugäär, myëmadaktëbë nmëguˈukˈäjtëm ko ajotkumonë yajnibëdëˈëktë. Pën mijts mbatypyë duˈumbë jotmay, këdii mtsëˈëgë. Okwinmay wiˈix jyajtyë José. Ojts yajtooky parë yajtuumbëˈat yajmosëˈatët, perë Jyobaa yëˈë yaˈˈawäˈätspëtsëëmë “mä naty yˈity ayoˈonoty” (Apos. 7:9, 10). Mijts, nan mbäädë Jyobaa myaˈˈawäˈätspëtsëmyëty. Xëmë xyjamyatsët “ko Nintsënˈäjtëm Dios nyijäˈäp wiˈix dyajnitsoˈogët diˈibë mëduunëp” (2 Peed. 2:9). Mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm parë nwinguwäˈkëm amëk jotmëk ko jäˈäy xynyibëdëˈkëm. Pes nnijäˈäwëm ko mbäät xyaˈˈawäˈätspëtsëˈëmëm mä Satanásë jyaˈay ets mbäät xymyoˈoyëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë ko dyajminët ja yˈAnaˈam Kyutujkën (1 Peed. 5:8, 9).

11. ¿Wiˈix tyëgatsyëty ko Satanás nidëyë xynyibëdëˈkëm ets ko kyaj nbëjkëmë kuentë?

¹¹ Ko nidëyë Satanás xynyibëdëˈkëm, yëˈë mëët yaˈijxkijpxyë extëm ko ajotkumonë myinyë mëk poj diˈib yajpëdëˈktaabyë jëën tëjk. Per ta ja tuk pëky wiˈix xynyibëdëˈkëm: ko kyaj nbëjkëmë kuentë. Duˈun extëm ko nimayë jëyujkuˈunk dyajwindëgooytyaˈay wanaty wanaty tuˈugë kepytyëjk ets kyaj yajpëkyë kuentë.

12. 1) ¿Wiˈix tuk pëkyë Satanás xynyibëdëˈkëm ets kyaj nbëjkëmë kuentë? 2) ¿Tiko ttukˈoybyëtsëmy? 3) ¿Tiko Pablo yˈëxtëkëwaˈky?

¹² Satanás tsyejpy ets nmastutëmë Jyobaa, mbäät nidëyë xynyibëdëˈkëm, extëm ko jäˈäy xypyajëdijtëm. Ets nan mbäät xynyibëdëˈkëm ets kyaj nbëjkëmë kuentë ko wanaty wanaty dyajxeemyë mëbëjkën. Tuk pëky wiˈix xynyibëdëˈkëm ets kyaj nbëjkëmë kuentë, ja ko xyaˈëxtëkëwäˈkëm, ets yëˈë diˈib mas tyukˈoybyëtsëëmpy. Apostëlë Pablo duˈun näˈäty nyayjäˈäwë, axtë jënan: “¡Përoobë ëj!” (käjpxë Romanʉs 7:21-24). Pablo oyë nety yˈity mëdë Jyobaa ets waˈan nanduˈun mä primer siiglë ojts twooyoˈoy ja Diosë kyäjpn. Per ¿tiko duˈun nyayjäˈäwë? Mët ko pyokyjyaˈayëty. Jyatunaambyë nety diˈib oy, per ojts tsyiptakxëty. Pën mnayjäˈäwëp näˈäty ko mˈëxtëkëwäˈägäämp, kyaj mbäät axëëk mnayjawëty pes axtë apostëlë Pablo duˈun nyayjäˈäwë.

13, 14. 1) ¿Tiko näägë Dios mëduumbë yˈëxtëkëwäˈäktë? 2) ¿Pën tsyejpy parë nmastutëmë Dios ets tiko?

¹³ Näˈäty ëxtëkëwäˈktëp mayë nmëguˈukˈäjtëm, këjx anuˈkxëdëp ets nyayjawëdë ko kyaj tii ttsooˈattë. Débora diˈib tuump prekursoora, jyënaˈany: “Yëˈëyëts njantsy wyinmaapy mäjëts të ndëgoy ets tajëts mas axëëk nnayjawëty. Kojëts nwinmay tijatyëts kyaj oy të nduny, tajëts njënäˈäny ko ninäˈäjëts pën xykyatsokët, ni yëˈë Jyobaa”.

¹⁴ ¿Tiko nääk axëëk nyayjawëdë diˈib oy Dios mëduundëp extëmë Débora? Taa kanäk pëky. Extëm nääk, waˈan xëmë wyinmaytyë ko kyaj oy tijaty ttundë o mët ko wiˈixëm yaˈix yajpäättë (Prov. 15:15). Wiinkpë mbäät mon tuk nyayjawëdë mët ko tmëdattë yuu päˈäm. Per oy ti myaˈëxtëkëwäˈägëdët, jamyats  ko Satanás yˈëxtäˈäyaambyë winmäˈäny wiˈix xymyëjagamgaˈagëdë Jyobaa ko duˈun myajpäädët. Pes yëˈë tsyejpy ets mnayjawëdët extëm yëˈë nyayjawëty, ko kyaj mbäät ti xynyekytyuny (Diˈibʉ Jat. 20:10). Satanás tsyejpy ets mˈëxtëkëwäˈägët. Mbäät nidëyë mnibëdëˈëgyëty o mbäät extëm kyaj xypyëkëdë kuentë, diˈib tsyejpy yëˈë ets axëëk mnayjawëdët, mˈëxtëkëwäˈägët ets xymyastuˈudëdë Jyobaa. Jamyats ko tyamë Diosë kyäjpn yëˈë mëët tsyiptunyë Satanás.

15. ¿Wiˈix mbäät nbëjtakëmë winmäˈäny?

¹⁵ Nˈokpëjtakëmë winmäˈäny parë nmadakëm mä tyäˈädë tsip. Nˈokwinmäˈäyëm xëmë ja kumäˈäyën. Pablo duˈun tnijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto: “Kyajts ntsipkeˈexy. Oyëtsë nniniˈx ngëbäjk jyaˈˈanuˈxënë, bom bomëtsë nˈanmëjäˈän myëktaˈaky. Jaˈa ko diˈibë nˈayoˈom yä naxwiiny, pojënëˈë nyaxy es waanë yëˈë; per xytyukpatëm [...] ja mëjˈäjtën diˈibë miimp mëjwiin kajaa es ijtp winë xëë” (2 Kor. 4:16, 17).

16. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets desde tyam nnayjëjpˈijxëm mä kyajnëm myiny ja jotmay?

¹⁶ Extëm të nˈijxëm, Satanás kanäk pëky dyajjaˈˈaty parë xyajkäˈäjäˈänëm (Éfes. 6:11). Pääty tsojkëp niduˈuk niduˈuk nduˈunëm extëm jyënaˈanyë 1 Peedrʉ 5:9: “Tukmëmadäˈäktë ja mëjkuˈugopk jaˈagyëjxm ko xymyëbëktë Dios”. Parë duˈun nduˈunëm, tsojkëp desde tyam nnayjëjpˈijxëm parë nˈijtëm listë ets nduˈunëm diˈib oy. Nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën: ko soldäädëtëjk nyëjkxäˈändë tsiptuumbë, ta kontiempë nyayjëjpˈixëdë. Nanduˈun ëtsäjtëm, kyaj nnijäˈäwëm ti tsip nwinguwäˈägëyäˈänëm mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Pääty, oyxyëp ko desde tyam nnayjëjpˈijxëm mä kyajnëm ja amay jotmay myiny. Pablo duˈun ojts tkäjpxwijy ja  myëguˈuktëjk diˈib Corinto: “Naywyinmäˈänyˈixëdë miitsëty këˈëm, es xyˈixtët pën mmëbëjktëp ja Jesukristë” (2 Kor. 13:5).

17. ¿Wiˈix mbäät nnayˈijxëm extëmë Pablo jyënany?

¹⁷ Tuk pëky wiˈix mbäät nnayˈijxëm extëmë Pablo jyënany, yëˈë ko nnayajtëˈëwëm wiˈix nyaˈijx nyajpatëm. Extëm: “¿Nnuˈkxtakpëts janääm jatsojk? ¿Nnitsiptuumbyëts amëk jotmëk tijatyëts nmëbëjkypy? ¿Nmëmëdoobyëtsë Dios ets kyaj dyuˈunëtyë naxwinyëdë jäˈäy kojëts tijaty nyajtuktunäˈäny? ¿Ninäˈäts ngatëgoyˈaty mä naymyujkën? ¿Nmëmaˈkxtujkypyëtsë nmëguˈuk kojëts xymyëdëgoy duˈun extëmëts yëˈëjëty xymyëmaˈkxtuktë? ¿Nmëmëdoobyëtsë mëjjäˈäytyëjk diˈib mä naymyujkën ets pënaty wyooyoˈopy abëtsemy nyaxwinyëdë Diosë kyäjpn?”.

18, 19. ¿Wiˈix mbäädë ënäˈktëjk nyayjëjpˈixëdë parë tnitsiptundëdë myëbëjkën mä eskuelë?

¹⁸ Tsojkëp nitsiptuˈunëm amëk jotmëk tijaty nmëbëjkëm mët ko tyam mayë jäˈäy xytyuktunäˈänëm extëm wyinmaytyë. Mayë ënäˈktëjk nyitsiptuundëbë myëbëjkën mä yˈeskuelë. Kyaj tsyëˈëgëdë ets kyaj ttuktsoytyundë tijaty myëbëjktëp. ¿Ti pudëjkëdëp? Mä rebistë myëmiimbyë oybyë käjpxwijën. Extëm mä Diˈib Xytyukˈawäˈänëm 1 äämbë mayë 2013, pajina 10, jap tnimaytyaˈaky wiˈix mbäädë ënäˈktëjk mas seguurë nyayjawëdë ko ttukmëtmaytyäˈägët tuˈugë myëguˈuk tijaty myëbëjkypy, ets wiˈix mbäät tijaty dyajtëy parë dyajwinmayët. Miitsëty tääk teety tuundäˈäktë mëdë mˈuˈunk mˈënäˈk wiˈix mbäät tˈatsoojëmbittë myëguˈuktëjk ko ti yajtëwëdët.

¹⁹ Per tsiptakp nnitsiptuˈunëm ja tëyˈäjtën o nduˈunëm tijatyë Jyobaa xytyukˈanaˈamëm. Extëm ko aguanë nnayajnëjkxëm mä naymyujkën oyë nety tuk xëë të njantsy tyuˈunëm, o kuanë ko nbëdëˈkëm jopyëp parë nëjkxëm tëjkˈayeˈebyë. Per pën desde tyam duˈun nmëduˈunëmë Dios, nëjkxëp listë nyajpatëm parë nmëmadakëm ja mëjwiin kajaabë jotmay diˈib miin këdakp.

20, 21. 1) Ko nbawinmäˈäyëm wiˈix të nyajjuˈuybyëtsëˈëmëm, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm? 2) ¿Wiˈix mbäädë winmäˈäny nbëjtakëm?

²⁰ ¿Ets pën kyaj nbëjkëmë kuentë ko Satanás xynyibëdëˈkëm? Extëm nˈokpëjtakëm, ¿ti mbäät nduˈunëm ko nˈëxtëkëwäˈägäˈänëm? Tuk pëky diˈib mbäät xypyudëjkëm yëˈë ko nbawinmäˈäyëm ko Jesus ojts xyjuuybyëtsëˈëmëm, extëmë apostëlë Pablo ttuuny. Näˈäty jantsy axëëk nyayjäˈäwë mët ko pyokyjyaˈayëty, per nyijäˈäwëbë nety ko Jesus kyaj yëˈë tkuˈoˈkë wäˈätsjäˈäy, yëˈë kyuˈoˈkë pokyjyaˈay extëm yëˈë. Axtë ojts tkujayë: “Nmëdunyëts ja Kristë extëmtsë nYajnitsokpë, mët ko yëˈëts xytsyojk es nyayyäjkë wintsëˈkën mët ëjtskyëjxm” (Gal. 2:20). Pablo kyupëjk ko yëˈë diˈib yajjuuybyëtsëëm ets myëbëjk ko mët yëˈëgyëjxm tpäädäˈäny ja nitsokën.

²¹ Mijts nan mbäät mëjwiin kajaa xytyukˈoyˈaty ko xykyupëkëdë tyäˈädë regalë diˈibë Jyobaa mijts të mmoˈoyëty ko të mjuuybyëtsëmyëty. Per kyaj yëˈë tˈandijy ko kyaj mnekyˈëxtëkëwäˈägäˈäny. Pes nääk duˈunyëm nyayjawëyäˈänëdë näˈäganäˈäty axtë ko myinët ja jembyë jukyˈäjtën. Per nˈokmëmadakëmë tyäˈädë jotmay, pes nˈokjamyajtsëm ko pënaty madaktëp axtë ko myinëdë kutëgoˈoyën yëˈë yajmoˈoyandëp ja kumäˈäyën. Niˈigyë wyingoonˈadëˈëtsy ja tiempë mä Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën dyajminäˈänyë jotkujkˈäjtën ets tpudëkëyaˈany niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy parë jyëmbittët wäˈätsjäˈäy. Pääty, pëjtäˈägë mwinmäˈäny parë mdëkët mä Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën oy xytyimtuknaxët kanäk pëkyë ayoˈon jotmay.