Tyunäˈändë “reyëty diˈib tundëp saserdotëty”
“Miitsëty mˈittëp parë ëjts reyëty diˈib tundëp saserdotë ets tuˈugë nasionk diˈib wäˈäts.” (ÉX. 19:6)
1, 2. ¿Tiko nety tsyekyëty ets ja toxytyëjkë tyëëm yˈääts yajkuwäˈänët?
PARË njaygyujkëm wiˈixë Dios dyaˈˈadëwäˈäny diˈib ojts ttuknibëjtäägë, jëjpˈam ets nnijäˈäwëm diˈib tim jawyiin ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë. Dios duˈun twandaky jam Edén: “Nbëjtäˈägaambyëtsë mëtsip mä mijts [Satanás] ets mä ja toxytyëjk, ets mä mdëëm mˈääts ets mä yëˈë tyëëm yˈääts”. Jyobaa jyënany ko ja toxytyëjkë tyëëm yˈääts tkutaˈanëˈëgäˈäny ja Satanás, ets ko Satanás dyajtsayutäˈäny ja toxytyëjkë tyëëm yˈääts “mä tyekyˈëxpoˈkxën” (Gén. 3:15). ¿Axtë nuˈunë nety nyaymyëtsipˈatäˈänëdë? Satanás mëkë nety tmëtsipˈatäˈäny ja toxytyëjkë tyëëm yˈääts, yajtunaambyë nety oytyim tiijëty parë dyajkutëgoyaˈany.
2 Pääty, diˈib jyaayë Salmo jyënany: “¡Okˈix!, yëˈë mëtsipëty të jyantsy jyotˈambëktë; ets pënaty mˈaxëkˈijxëdëp mëj këjxm nyayjawëdë. Ayuˈutsyë tijaty ttukniwitsëdë parë tnibëdëˈëgäˈändë mgäjpn. Yˈëmujk kyäjpxmujktëp wiˈix ttunäˈändë pënaty mtsejpy. Të jyënäˈändë: Mindë, joˈom nˈokˈyajkutëgoˈoyëm tuk nasionk” (Sal. 83:2-4). Satanás yëˈë nety yajkutëgoyaampy ets dyajmäˈädäˈäny ja familyë mä nety myinäˈäny ja tëëm ääts. Parë yajkuwany ets parë yˈadëwët diˈibë Jyobaa tyuknibëjtakë, ta ja tëgëk pëky tkajpxyˈajty.
TUˈUGË KAJPXYˈATYPYË DIˈIB KYUWAN JA TËËM ÄÄTS
3, 4. 1) ¿Näˈä tyuundëjkë diˈibë Dios kyajpxyˈäjt mët ja israelitëty? 2) ¿Ti diˈib kyupëjktë ja israelitëty? 3) ¿Ti ja Ley yajkubojk?
3 Ko ja Abrahán, Isaac etsë Jacob ja tyëëm yˈääts ojts nyimayëdë kanäk miyonk, ta Jyobaa yajjëmbijtëdë extëm tuˈugë nasionk, diˈib yaˈixyˈäjt Israel. Mët yëˈëgyëjxmë Moisés, Jyobaa tkajpxyˈajty mët ja israelitëty ko tmoˈoyaˈanyë Lyey ets yëˈëjëty jyënandë ko tmëmëdowäˈändë. Biiblyë jyënaˈany ko ta “Moisés [...] ojts tuˈuk ja noky tkoonëˈky, mä ënety jap myinyën këxjäˈäy ja ääw ayuk mä ja kajpxytyuˈunën ojts ttundën mëët ja Dios. Ets ojts tukwingugäjpxë ja nax käjpn, ets yˈëtsoowdë. [Nmëmëdowandëbëts] mëdiˈibë ja Dios të tniˈënaˈamën. Ënet ojts ja Moisés ja neˈpyny tkëëyiˈiky [ja tsäjkääjë nyeˈpyny diˈibë nety të wyintsëˈkënyëˈaty], [...] ets ojts tuknixijkxtäˈäy ja mayjyaˈay, taats tˈanëmääy: Yäˈädë neˈpyny yëˈë duˈun nyigajpxypy ja kajpxytyuˈunën, mëdiˈibë ja Dios të ttunyën mëët miitsëty, duˈun extëm yap këxjäˈäy myinyën” (Éx. 24:3-8, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés).
4 Ja Ley diˈibë Dios kyajpxyˈäjt mët ja israelitëty, jaa tyuundëjkë mä jëmëjt 1513 mä kyajnëm myinyë Jesus. Ta netë Dios twinˈijxy ja Israel gäjpn parë yëˈëyë tkäjpnˈatäˈäny. Ets yëˈë netyë Dios Fyesˈatandëp, myoˈoyäˈänëdë yˈanaˈamën ets tReyˈatäˈändë (Is. 33:22). Extëm yajmaytyaˈagyë israelitëty, yëˈë xytyukˈijxëm wiˈix wyimbëtsëmy ko Diosë yˈanaˈamën yajmëmëdoy ets ko kyaj. Ja Ley yajkubojkypyë nety pyëktët mëdë jäˈäy diˈib wiink nasionk ets ko tˈawdattëdë wiink dios. ¿Tiko? Parë yajkuwäˈänët ja tyëëm yˈäätsë Abrahán ets kyaj myäˈädët (Éx. 20:4-6; 34:12-16).
5. 1) ¿Wiˈixë nety tyunäˈändë ja israelitëty ko tmëmëdowdët ja Jyobaa yˈanaˈamën? 2) ¿Tiko Dios ojts tˈëxtijy ja Israel gäjpn?
5 Mä ja Ley diˈib kyajpxyˈäjttë, nan ojts tniˈanaˈamë parë tyundët saserdotë, diˈib yaˈijxë wiˈixë nety tuk grupë saserdotë tyunäˈändë mä tiempë myiny kyëdaˈaky (Eb. 7:11; 10:1). Ja israelitëty ojts yaˈˈanëëmëdë ko pën myëmëdoodëbë Jyobaa yˈanaˈamën, mbäädë nety tyundë “reyëty diˈib tundëp saserdotë” (käjpxë Éxodo 19:5, 6). * Per kyaj myëdoodë. Kyaj tkupëjktë ja Mesías, ja tim jawyiimbë Abrahángë tyëëm yˈääts. Yˈëxtijtë Jesus ets päätyë Dios nanduˈun ojts yˈëxtijëdë.
Ko ja israelitëty kyamëdoodë kyaj yëˈë ojts tˈandijy ko ja Ley kyaj oy tyuuny (Ixë parrafo 3-6)
6. ¿Tiko ja Ley yajmooytyë israelitëty?
6 Kom ja israelitëty kyaj tmëmëdoodë Jyobaa, ta kyaj ojts kyaˈpxy ja reyëty diˈib tundëp saserdotëty. ¿Yëˈë tyäˈädë yˈandijpy ko ja Ley kyaj oy tyuuny? Kyaj. Pes ja Ley yëˈë kyuwan ja tëëm ääts ets pyudëjkë jäˈäy parë tˈëxkaptët ja Mesías. Ko Jesus myiiny ets yaˈëxkajpy, ta jabäät ja Ley jyëjptëgooy. Päätyë Biiblyë jyënaˈany ko jabäät “tyuuny ko myiiny ja Kristë” (Rom. 10:4). Per ¿pënatyë nety tunandëp reyëty diˈib tundëp saserdotë? Jyobaa ta jatëgok tkajpxyˈajty parë twinˈijxy tuˈugë jembyë nasionk.
NYAXKËDAˈAKY TUˈUGË JEMBYË NASIONK
7. ¿Ti Jyobaa ojts tnaskäjpxë mët yëˈëgyëjxmë Jeremías?
7 Kanäk mëgoˈpx jëmëjtë nety tyëgoyˈaty parë ja Ley jyëjptëgoyët, ko Jyobaa ojts tnaskäjpxë mët yëˈëgyëjxmë Jeremías ko ttunäˈäny mët ja israelitëty “tuˈugë jembyë kajpxyˈatypyë” (käjpxë Jeremías 31:31-33). * Tyäˈädë jembyë kajpxyˈatypyë kyaj nety dyuˈunëty extëm diˈibë Dios kyajpxyˈäjt mët ja israelitëty ko tmooy ja Ley, pes yajmaˈkxandëbë netyë pyoky oy ja jëyujk animal tkayoxtët. Per ¿wiˈixë nety mbäät yajmaˈkxtë ja pyoky?
8, 9. 1) ¿Wiˈix yajtukˈoyˈaty ko Jesusë nyeˈpyny yajteemy yajˈyojky? 2) ¿Ti pyäädandëp pënaty tëjkëdëp mä jembyë kajpxyˈatypyë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)
8 Ko nyajxy kanäk siiglë, ta Jesus dyajtsondaky ja Nintsënˈäjtëmë yˈAˈux mä jëmëjt 33, 14 äämbë nisán. Ko tkonëˈky ja kopë, ta tˈanmääy ja nimäjktuˈukpë yˈëxpëjkpëty diˈib kyaj myastutëdë: “Tyäˈädë kopë nyikejy ja jembyë kajpxyˈatypyë mët yëˈëgyëjxm ja nneˈpynyëts diˈib yajtamäämp yajˈyokäämp mijts kyëjxmëty” (Luc. 22:20, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]). Jesus ojts tnigajpxy wiˈix nyikejy ja binë: “Tyäˈädëtsë dëˈën ja nneˈpynyëts diˈibë yajtamäämp yajˈyokäämp es tyëytyëkët ja kajxyˈatypyë, es dëˈën yajmaˈxët mayë jäˈäy ja pyojpëty” (Mat. 26:27, 28).
9 Ja jembyë kajpxyˈatypyë ja tyuundëjkë ko Jesusë nyeˈpyny yajteemy yajˈyojky, ets mët yëˈëgyëjxm mbäädë nety yajmeˈkxyë poky kaytyey winë xëë. Mä tyäˈädë jembyë kajpxyˈatypyë kyaj Jesus tyëkë, mët ko wäˈäts jäˈäy ets kyaj ojts pyokytyuny. Perë Dios mbäädë nety dyajtsodëkë ja Jesusë nyeˈpyny parë ttukˈoyˈatët ja Adángë tyëëm yˈääts. Nan mbäädë nety näägë naxwinyëdë jäˈäy dyajnaxy “extëmë yˈuˈungën” ets twinˈixy mëdë myëjää (käjpxë Romanʉs 8:14-17). Duˈunë nety dyajnaxäˈäny extëmë Jesus, diˈib yˈUˈunkˈäjtypy, ets kyaj tmëdatyë poky kaytyey. Pyäädandëbë nety “ja kumäˈäny” mëdë Kristë ets mbäädë nety tyundë “reyëty diˈib tundëp saserdotë”, extëm ja israelitëty yaˈˈanmääytyë. Apostëlë Pedro duˈun tnimaytyaky pënaty yˈaxäjëyandëp ja kumäˈäyën mëdë Kristë: “Miitsëtyë duˈun tuk grupë jäˈäy diˈib të myajwinˈixtë, reyëty diˈib tundëp saserdotëty, tuˈugë nasionk diˈib wäˈäts, tuˈugë käjpn diˈib aduˈuk yajjaˈäjtp, parë tnimaytyäˈäktët mä niˈamukë jäˈäy ja oyˈäjtën diˈib myajpëtsëëmëdë agootstuuy ets mdukniwoojëdë jäj tëˈkxën diˈib jantsy oy” (1 Ped. 2:9, TNM). ¡Jantsy jëjpˈamë tyäˈädë jembyë kajpxyˈatypyë! Mët yëˈëgyëjxm, mbäädë Jesusë yˈëxpëjkpëty nyaxtë extëmë okpë Abrahángë tyëëm yˈääts.
¿NÄˈÄ TYUUNDËKË JA JEMBYË KAJPXYˈATYPYË?
10. 1) ¿Näˈä tyuundëjkë ja jembyë kajpxyˈatypyë? 2) ¿Tiko kyaj netyë tyuundëjkë?
10 Ja jembyë kajpxyˈatypyë kyaj tyuundëjkë ko Jesus tˈaktuuny ja aˈux mä nety yajmatsanë. ¿Tiko? Yëˈko tsojkëbë nety jawyiin pyatëkët tsäjpotm ets twinguwäˈägëdë Dios parë dyajtsodëkët ja wintsëˈkën diˈibë nety të dyaky. Nan tsojkëbë nety yajwinˈixtët mëdë Diosë myëjää pënaty pyäädandëp “ja kumäˈäny” mëdë Jesus. Pääty ja jembyë kajpxyˈatypyë, jaa tyuundëjkë Pentekostes mä jëmëjt 33, ko ja Jesusë yˈëxpëjkpëty yajwinˈijxtë mëdë Diosë myëjää.
11. 1) Mët yëˈëgyëjxm ja jembyë kajpxyˈatypyë, ¿wiˈix tyëjkëdë diˈib judiyë ets diˈib kyaj jyudiyëty mä ja Israel diˈibë Dios jyaˈäjtypy? 2) ¿Ninääk tyëkëdë mä jembyë kajpxyˈatypyë?
11 Diˈibë Jyobaa kyajpxyˈäjt mëdë israelitëty ko tmooy ja Ley, ja ojts nyitëgatsy ko ja kugajpxy Jeremías ojts tnigajpxy tuˈugë jembyë kajpxyˈatypyë, per jaanëm jyëjpkëjxy ko tyuundëjkë ja jembyë kajpxyˈatypyë (Eb. 8:13). Ko tyuundëjkë, ta Dios tkupëjky duˈunë judiyë ets diˈib kyaj jyudiyëty diˈibë nety kyaj të yajtsuktë, pes yëˈë nety tsobatp “wiˈix ja yˈää jyotëty”, kyaj yëˈëjëty “wiˈix ja anaˈamën jyënaˈany” (Rom. 2:29). Mët yëˈëgyëjxm ja jembyë kajpxyˈatypyë, ta Jyobaa tpëjtaky ja yˈanaˈamën “mä yëˈë israelitë jyot wyinmäˈänyëty, extëmxyëp kyëxjäˈäyëty nekykyëjxy” (Eb. 8:10). Pënaty tëjkëdëp mä jembyë kajpxyˈatypyë, ja wyinëˈattë 144,000. Yëˈë tuˈugë jembyë nasionk diˈib yajtijp, “ja Diosë jyaˈay”, o Israel diˈibë Dios jyaˈäjtypy (Gal. 6:16; Diˈibʉ Jat. 14:1, 4).
12. ¿Wiˈix tyuknaxëty diˈibë Dios kyajpxyˈäjt mët ja israelitëty mët ja jembyë kajpxyˈatypyë?
12 ¿Wiˈix tyuknaxëty diˈibë Dios kyajpxyˈäjt mët ja israelitëty ko tmooy ja Ley ets ja jembyë kajpxyˈatypyë? Diˈibë Dios kyajpxyˈäjt mët ja israelitëty, yëˈë tëjkëbë Jyobaa mët ja Israel gäjpn, ets mä ja jembyë kajpxyˈatypyë nan Jyobaa tëjkëp mët ja Israel diˈibë yëˈë jyaˈäjtypy. Mä tyäˈädë majtskpë kajpxyˈatypyë yajwinˈijx pën kudanëp, mä tim jawyiimbë yëˈë Moisés, ets mä myëmajtskpë yëˈë Jesus. Nan yëˈë mëët tsyodëjkë neˈpyny, mä Dios tkajpxyˈajty mët ja israelitëty yëˈë tuunë jëyujk animalë nyeˈpyny, ets mä jembyë kajpxyˈatypyë yëˈë Jesusë nyeˈpyny. Nan yëˈë Moisés wintsënˈäjt mä ja Israel gäjpn, ets mä jembyë kajpxyˈatypyë, yëˈë Jesus wintsënˈäjtp mä ja jembyë nasionk, diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë naymyujkën (Éfes. 1:22).
13, 14. 1) ¿Wiˈix nanduˈun yajkuwijtsë mä ja jembyë kajpxyˈatypyë ja Anaˈam Kutujkën? 2) ¿Ti nety tsojkëp parë yˈanaˈamdët mëdë Jesus ja Israel diˈibë Dios jyaˈäjtypy?
13 Mä ja jembyë kajpxyˈatypyë nan yajkuwijtsëp ja Anaˈam Kutujkën. Pes jap pyëtsëmy tuˈugë nasionk diˈib wäˈäts diˈib tunandëp reyëty ets saserdotëty mä ja Anaˈam Kutujkën diˈib tsäjpotm. Tyäˈädë nasionk, yëˈë ja okpë Abrahángë tyëëm yˈääts (Gal. 3:29). Ja jembyë kajpxyˈatypyë, yëˈë yajtäˈtspëjkypy ko seguurë yˈadëwäˈäny diˈibë Jyobaa kyajpxyˈäjt mëdë Abrahán.
14 Extëm nˈijxëm, mä ja jembyë kajpxyˈatypyë yëˈë yajtäˈtspëjkypy parë ja Israel diˈibë Dios jyaˈäjtypy tpäättët “ja kumäˈäny” mëdë Kristë. Per ¿wiˈix mbäät ja Israel diˈibë Dios jyaˈäjtypy yˈanaˈamdë mëdë Jesus ets tyundët reyëty ets saserdotëty? Tsojkëbë nety yajtunët jatuˈugë kajpxyˈatypyë.
TUˈUGË KAJPXYˈATYPYË PARË MBÄÄT YˈANAˈAMDË MËDË KRISTË
15. ¿Ti Jesus kyajpxyˈäjt mëdë yˈëxpëjkpëty diˈib kyaj myastutëdë?
15 Ko netyë Jesus të dyajnaxkëdaˈaky ja nWintsënˈäjtëmë yˈAˈux, ta net tkajpxyˈajty mët ja nimäjktuˈukpë yˈapostëlë ja Anaˈam Kutujkën (Luc. 22:28-30, TNM). Mä tyäˈädë kajpxyˈatypyë Jyobaa kyaj tyëkë. Yëˈëyë Jesus mëdë yˈëxpëjkpëty diˈib nëjkxtëp tsäjpotm. Ko Jesus jyënany “duˈun extëmtsë nDeety të tkajpxyˈaty mët ëjts”, waˈanë nety yëˈë tmaytyaˈaky diˈib kyajpxyˈäjt mëdë Jyobaa parë tyunët saserdotë “winë xëë winë tiempë, dëˈën extëmë Melkisedek” (Eb. 5:5, 6).
16. Ko Jesus tkajpxyˈajty ja Anaˈam Kutujkën, ¿wiˈix tyunäˈändë pënaty nëjkxtëp tsäjpotm?
16 Ko Jesus dyajnäjxyë ayoˈon jotmay, kyaj myastutëdë ja nimäjktuˈukpë yˈapostëlë. Pääty ko tkajpxyˈajty ja Anaˈam Kutujkën, ta ttukwandaky ko seguurë yajpäädäˈändë jam tsäjpotm parë yˈanaˈamdët ets tyundët saserdotë. Per kyaj nety yëˈëyë ja nimäjktuˈukpë duˈun tyunäˈändë. Pes ok, ojtsë Jesus tˈanëëmë apostëlë Juan: “Pën madakp, nyaˈuˈunyëpts tiˈigyë mä ëj, es mëët nyajkutukëdëts, dëˈën extëmës ëj nmëmadaky [...] es unyaabyëts tiˈigyë mätsë nDeetyëts, es nyajkutikyëts mët yëˈë” (Diˈibʉ Jat. 3:21). Pääty, mä yajkajpxyˈajty ja Anaˈam Kutujkën, yëˈë tëjkëdëp ja 144,000 diˈib nëjkxtëp tsäjpotm (Diˈibʉ Jat. 5:9, 10; 7:4). Tyäˈädë yëˈë yajtäˈtspëjkypy ko seguurë yˈanaˈamäˈändë mëdë Jesus. Duˈun extëm ko tuˈugë kiixy yajwinˈixy parë tpëkët tuˈugë rey, ko pyëjknëdë, ta mëët yˈanaˈamnë. Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, Biiblyë ja ttijy “diˈibë pyëkaampy” ja Kristë ets duˈun nyaxy “extëm tuˈugë kixyëdoˈoxy diˈibë të yajniˈatsoy” (Diˈibʉ Jat. 19:7, 8; 21:9; 2 Kor. 11:2).
MMËBËK AMUMDUˈUKJOT JA DIOSË YˈANAˈAM KYUTUJKËN
17, 18. 1) Mä ja tëdujk pëkypyë diˈib yajkajpxyˈäjt, ¿wiˈix yajkuwitsë ja Anaˈam Kutujkën? Nimaytyäˈäk. 2) ¿Tiko mbäät nmëbëjkëm amumduˈukjot ja Anaˈam Kutujkën?
17 Mä majtskpë artikulo të nˈëxpëjkëm diˈib yajkajpxyˈäjt ets wiˈix tuˈuk tuˈuk tkuwitsë ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (ixë rekuäädrë “¿Wiˈixë Dios dyaˈˈadëwäˈäny tijaty të ttuknibëjtäägë?” Mä jatuˈukpë artikulo të nˈijxëm). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko täˈtspëky nyaxkëdaky diˈib yajkajpxyˈäjt mä ja Anaˈam Kutujkën mä Jesus yˈaneˈemy. Pääty tam tiko mbäät nmëbëjkëm amumduˈukjot. Tyäˈädë Anaˈam Kutujkën yëˈë diˈibë Dios yajtunaampy parë yˈadëwët diˈib ojts ttuknibëjtäägë parë jäˈäy etsë tyäˈädë Naxwinyëdë (Diˈibʉ Jat. 11:15).
Mët yëˈëgyëjxm ja Anaˈam Kutujkën mä Jesus yˈanaˈamäˈäny, Jyobaa dyaˈˈadëwäˈäny diˈib ojts ttuknibëjtäägë parë Naxwinyëdë (Ixë parrafo 15-18)
18 Mbäät pën jyënaˈany, ¿waˈandaa Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën tjantsy yajminët ja kunuˈkxën yä Naxwiiny? Seguurë nˈijtëm ko yëˈëyë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën diˈib mbäät dyaˈoyë tukëˈëyë nˈamayˈäjt njotmayˈäjtëm. Pääty, ¡nˈokkäjpxwäˈkxëmë tyäˈädë oybyë ayuk diˈib nyimaytyakypy ja Anaˈam Kutujkën! (Mat. 24:14.)
^ parr. 5 Éxodo 19:5, 6: “Pën miitsëty mëmëdoodëp yajxonë nˈää nˈayukëts ets mbaduundëp diˈibëts të ngajpxyˈaty, ta miitsëty jeˈeyë ngäjpnˈattët mä tukëˈëyë nax käjpn, yëˈko tukëˈëyë naxwinyëdë ak ëjts njaˈäjtypy. Ets miitsëty mˈitandëp parë ëjts reyëty diˈib tundëp saserdotë ets tuˈugë nasionk diˈib wäˈäts. Tyäˈädë ää ayuk yëˈë mdukˈawanëp ja yˈuˈunk yˈënäˈkë Israel”.
^ parr. 7 Jeremías 31:31-33: “¡Okˈix! Miimbë tiempë, duˈun jyënaˈanyë Jyobaa, kojëts ndunët tuˈugë jembyë kajpxyˈatypyë mëdë Israelë jyëën tyëjk etsë Judá jyëën tyëjk. Kyajts duˈun ngajpxyˈatäˈäny extëmëts ngajpxyˈajty mët ja yˈaptëjkëty ja xëë mäjëts ojts nyajpëtsëmy mä ja naxwinyëdë diˈib Egipto, kyaj tkuytyuundë diˈibëts mëët ngajpxyˈäjttë, oyëtsë nety ëjts xyjawintsënˈattë, duˈun jyënaˈanyë Jyobaa. Yëˈko tyäˈädë yëˈë diˈibëts ngajpxyˈataampy mëdë Israelë jyëën tyëjk ko nety të nyaxyë tadë xëë, duˈun jyënaˈanyë Jyobaa. Nbëjtäˈägaambyëtsë nley mä yëˈëjëty, ets ngëxjäˈäyaambyëts mä kyorasoon. Ets ëjtsën xyDiosˈatäämp, ets yëˈëjëty ngäjpnˈataambyëts”.
