1, 2. 1) ¿Ti yˈawijxypyë Jyobaa mä pënaty mëduunëp? 2) ¿Tijaty yajtëˈëwën yaˈˈatsoojëmbitäämp mä tyäˈädë artikulo?

JYOBAA wyinmäˈänymyooyë apostëlë Pedro parë ojts tnimaytyaˈagyë Levítico, ets jyënany ko pënaty pyanëjkxtëbë Jesus nan tsojkëp nyayaˈitëdët wäˈäts mët oytyim tiijëty, extëm ttuundë ja israelitëty (käjpxë 1 Peedrʉ 1:14-16). Jyobaa diˈib Wäˈäts, yˈawijxypy ets niˈamukë duˈun diˈib nëjkxandëp tsäjpotm ets diˈib jukyˈatandëp yä Naxwiiny, ttundëdë mëjää ets jyukyˈattët “wäˈäts” mä tukëˈëyë tijaty tyuundëp (Fwank 10:16).

² Mä tyäˈädë artikulo nnijawëyäˈänëm kanäägë käjpxwijën diˈib miimp mä Levítico, ets yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë njaygyujkëmë tiko Jyobaa tniˈanaˈamë ets nnayaˈijtëm wäˈäts. Nanduˈun yaˈˈatsoojëmbitäˈänyë tyäˈädë yajtëˈëwën: ¿Tiko jyëjpˈamëty ets xëmë nmëmëdoˈojëmë Jyobaa yˈanaˈamën? ¿Wiˈix nyajtukniˈˈijxëm mä Levítico parë yëˈëyë nbuwäˈkëmë Jyobaa kyutujkën? Ets ¿ti xytyukniˈˈijxëm ko ja israelitëty dyäjktë ja wintsëˈkën?

3, 4. 1) ¿Tiko jyëjpˈamëty ets xëmë nmëmëdoˈojëmë Jyobaa yˈanaˈamën etsë kyäjpxwijën? 2) ¿Tiko kyaj yˈoyëty ndukmëjëmbijtëm ko pën xytyuˈunëm axëëk ets kyaj nbëjkëˈkëmë akë?

³ Parë nyajxondakëmë Dios, jëjpˈam ets xëmë nmëmëdoˈojëmë yˈanaˈamën etsë kyäjpxwijën, ninäˈä mbäät duˈunyë  ngakuˈamëdoonäjxëm o nyajmäˈtëmë wiin jëjp. Oy tyam kyaj yëˈë nekypyanëjkxëm ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm diˈibë oy ets diˈibë kyaj yˈoyëty Dios windum. Extëm nˈokpëjtakëm, Jyobaa yˈanmääy ja israelitëty: “Kyaj xytyuunëmbitët extëm të mdunyëty, ni xykyapëjkëˈëgëdë akë mët ja mmëgugäjpn; ets mtsokëp ja mmëguˈuk extëm mijts këˈëm. Ëjtsën Jyobaa” (Lev. 19:18).

⁴ Extëm nˈijxëm, Jyobaa kyaj ttseky ets ndukmëjëmbijtëm ko pën xytyuˈunëm axëëk ets nan kyaj ttseky nbëjkëˈkëmë akë (Rom. 12:19). Pën kyaj nmëmëdoˈojëm extëm xyˈanmäˈäyëm, yëˈë nety nyaˈˈaxëˈkëmë xyëë ets nyajxondakëmë Satanás. Pääty, ko pën wiˈix xytyuˈunëm, kyaj mbäät nasˈijxëm ets mä korasoon nyaxkëdäˈägëdë tsip akë. Biiblyë jyënaˈany ko ëtsäjtëm duˈun “extëmë naxpotsytyuˈtsën” mä të yajpëjkëˈëgyë oorë platë, jaˈa njënäˈänëm ko nduˈunëmë Diosë tyuunk (2 Kor. 4:1, 7). Pääty mä tyäˈädë abëjkën, kyaj jap nˈabëjkmukäˈänëmë Diosë tyuunk mëdë tsip akë, duˈun extëm kyaj nˈadamëyäˈänëmë klarasol mä witë koloor mëëtpë.

5. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Aarón ko yˈoˈktë ja yˈuˈunk? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)

⁵ Mä Levítico 10:1-11 jap tnimaytyaˈaky wiˈixë Aarón mëdë fyamilyë dyajnäjxtë jäj jëmuˈumën. Ko ja nimajtskpë yˈuˈungë Aarón, Nadab mëdë Abihú, yˈoˈktë mëdë jënˈyaˈank diˈibë Jyobaa kyajx, ta ojts yajtukˈanaˈamdë ja fyamilyë ets ninuˈun tkapaˈˈayowdët. ¡Seguurë ko ojts tsyiptakxëdë tmëmëdowdëdë Jyobaa! ¿Ets ëtsäjtëm? ¿Nnayaˈijtëm wäˈäts Dios windum ko kyaj nduˈukmujkëm mët tuˈugë jiiky mëguˈuk o mëtnaymyaayëbë diˈib të yaˈëxkexy mä Diosë kyäjpn? (Käjpxë 1 Korintʉ 5:11.)

6, 7. 1) ¿Tijaty mbäät nwinmäˈäyëm ko nyajwoˈowëm mä pyëkäˈäny tuˈugë jiiky mëguˈuk tsäjptëgoty? (Ixë notë.) 2) ¿Wiˈix mbäät nˈanmäˈäyëm ja jiiky mëguˈuk ko xywyoˈojëm mä pyëkäˈäny tsäjptëgoty?

⁶ Waˈan tyam kyaj nbatëmë duˈumbë jotmay extëm diˈib wyinguwäˈkë Aarón mëdë fyamilyë. Per ¿ti mbäät nduˈunëm ko tuˈugë jiiky mëguˈuk xywyoˈojëm mä pyëkäˈäny tsäjptëgoty? Biiblyë kyaj ttimnigajpxy ko kyaj yˈoyëty, per myëmiimbyë käjpxwijën diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nnijäˈäwëm ti nduˈunëm. *

⁷ Waˈan näägë jiiky mëguˈuk kyaj tˈoymyëdowäˈäny ko yëˈë ndunäˈänëm diˈibë Jyobaa tyukjotkëdäˈägëp ets ko nnayaˈitäˈänëm wäˈäts (1 Peed. 4:3, 4). Kyaj axëëk nyajnayjawëyäˈänëm, pääty oy ko nmëtmaytyakëm tsuj yajxon, per yajxon ndimˈanmäˈäygyojëm wiˈix nwinmäˈäyëm. Ets oy ko kyaj jekyë tiempë nyajnäjxëm. Mbäät jawyiin nmoˈoyëmë dyoskujuyëm ko të xywyoˈojëm mä pyëkäˈäny, ets ta net nˈanmäˈäyëm ko kyaj ndunäˈänëm ja kostumbrë diˈibë jäˈäy tyuundëp ko pyëktë, ets ko pääty kyaj nëjkxäˈänëm parë kyaj axëëk nyayjawëdët mä tadë xëë diˈib jëjpˈam parë yëˈë. Ko duˈun nˈanmäˈäyëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj ngutëjëmë Jyobaa yˈanaˈamën ets nmëmëdoˈojëm xëmë.

8. ¿Wiˈix nˈijxëm mä Levítico ko Jyobaa myëdäjtypyë madakën parë dyajnaxkëdäˈägëdë anaˈamën?

⁸ Jyobaa diˈib Yajkutujkp, myëdäjtypyë madakën parë dyajnaxkëdäˈägëdë anaˈamën extëm nˈijxëm mä Levítico. Jap yajnigajpxy 30 ok ko yëˈë yäjk ja Ley. Moisés nyijäˈäwëbë nety, pääty duˈun meerë ttuuny extëmë Jyobaa tyukˈanaˈamë (Lev. 8:4, 5). Nanduˈun ëtsäjtëm, xëmë mbäät nmëmëdoˈojëmë Jyobaa diˈib Yajkutujkp. Diˈib mbäät xypyudëjkëm, yëˈë kyäjpn. Per näˈäty, tsojkëp nyaˈijxëm pën nmëmëdowäˈänëmë Jyobaa yˈanaˈamën ko naytyuˈuk nyajpatëm, duˈun extëmë Jesus ko yajpaty naytyuˈuk mä ja lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë (Luk. 4:1-13). ¿Nëjkxëp nmëdoˈojëm? Pën njantsy myëbëjkëmë Dios ets nwintsëˈkëm extëmë mas këjxmbë yajkutujkpë, nipën nëjkx xykyayajtëgoˈoyëm ets kyaj nëjkx xymyëmadakëmë tsëˈëgë (Prov. 29:25).

9. ¿Tiko nyaˈˈaxëkˈijxëm?

 ⁹ Ëtsäjtëm kyaj mbäät xyˈatsëˈk xyˈajäˈäwëm ko nyajpajëdijtëm, pesë Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “[Myajkëyakäˈändë] miitsëty es myajtundët axëëk, es axtë myaˈooagäˈänëdë; es nidëgekyë naxwinyëdë jäˈäyëty mdukˈakˈatäˈänëdë mët ëjtskyëjxm” (Mat. 24:9). Per oy duˈun nyaˈˈaxëkˈijxëm, kyaj xyajtuˈuˈadujkëm: duˈunyëm ngäjpxwäˈkxëm ets nyajpatëm wäˈäts Dios windum mä tukëˈëyë tijaty nduˈunëm. Per ¿tiko nyaˈˈaxëkˈijxëm pën wäˈäts nyajnëjkxëmë jukyˈäjtën ets tëyˈäjtën myëët tijaty nduˈunëm? (Rom. 13:1-7.) Yëˈko nmëmëdoˈojëmë Jyobaa diˈib Yajkutujkp. Ets “yëˈëyë jeˈeyë” diˈib nˈawdäjtëm, ets ninäˈä ngakutëjäˈänëmë yˈanaˈamën (Mat. 4:10).

10. ¿Wiˈix jyajty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyupëjkë soldäädëˈäjtk?

¹⁰ Biiblyë jyënaˈany ko ëtsäjtëm kyaj yëˈë “naxwinyëdë winmäˈäny” xyjaˈäjtëm. Pääty kyaj nduktëjkëmë tsip etsë politikë (käjpxë Fwank 15:18-21 etsë Isaías 2:4). * Per jotmaymyëët njënäˈänëm ko näägë nmëguˈukˈäjtëm të tyëgoytyë ets kyaj mëk të tyanëdë. Nimay të amumduˈukjot jyodëmbittë ets të jatëgok tˈaˈoogëdë Jyobaa (Sal. 51:17). Perë wiinkpë kyaj të jyodëmbittë. Extëm ko tyuunë Segunda Guerra Mundial, ta mayë nmëguˈukˈäjtëm yajtsuumdë jap Hungría. Ja soldäädëtëjk ta dyajtuˈukmujktë 160 nmëguˈukˈäjtëm diˈibë jyëmëjt naa 45 ets tˈanmääytyë parë tyundët soldäädë. Nimay kyaj tkupëjktë, per nidaxtujk kyupëjktë ets ta ojts tˈaxäjëdë ja uniformë. Ko nyajxy majtsk jëmëjt, ta niduˈuk twinguwäˈkë tuˈugë jotmay: yaˈˈanmääy ets mëdë wiinkpë soldäädëtëjk tkutujtët ja Testiigëty diˈibë nety kyaj të tkupëktë soldäädëˈäjtk. ¡Okwinmay wiˈix nyayjäˈäwë ko tˈijxy ko tap nanduˈun ja myëgaˈax yajpääty mëdë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm! Per diˈib tyukˈoy, yëˈë ko kyaj duˈun tyuun jyäjtë.

11, 12. Ko ojts yajnigajpxy mä ja Ley tijaty wintsëˈkënë yajˈyakëp, ¿ti xytyukniˈˈijxëm mä wiˈix jyaˈayˈatyë Jyobaa?

¹¹ Ja Ley diˈibë Moisés yajmooy, nyigäjpx tijaty wintsëˈkënë yaktëp ja israelitëty (Lev. 9:1-4, 15-21). Tsojkëbë nety dyaktët diˈib oy mëk ets diˈib kyaj myäˈädëty, pes yëˈë nety yˈandijaampy ja wintsëˈkënë wäˈätspë diˈibë Jesus yakaampy. Tuˈuk tuˈuk ja wintsëˈkën duˈunë nety mbäät yajˈyaky extëm yajniˈanaˈamë. Extëm ko tuˈugë toxytyëjk dyajmaxuˈunkˈatëdë yˈuˈunk, ta duˈun ttunët ko nety të nyayajwäˈätsyëty: “Pënë yëˈë ënety të dyajmëxuˈunkˈaty yëˈë yeˈeytyëjk, ëgë pënë yëˈë [...] toˈoxytyëjk, yëˈë myënëjkxëp jam mä yëˈë tsäjptëjkën tuˈuk yëˈë kubixyny, tuˈukpë jyëmëjtën, ets tmoˈojëty yëˈë Dios noˈoky xamy, ets tuˈuk yëˈë pak, ets tuˈuk yëˈë muuxy mëdiˈibë tyukwintsëˈëgëbën ja Dios mëët pyokykyëjxm” (Lev. 12:6, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés [MNM]). Yajxon ojts yajnigajpxy ti yaktëp, per ja Ley yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa yëˈë tuˈugë Dios diˈib tsojkp ets jyaygyujkëp wiˈix nyajpatëm. Pes pën ja uˈunktääk ayoop ets kyaj mbäät dyaky tuˈugë borreegë yaˈay, mbäädë nety dyaky majtskë muuxy o palomë (Lev. 12:8). Per oyë nety yˈayoy, nanduˈunë netyë Jyobaa tsyekyëty ets yajtsobäätyëty extëm ja diˈib yäjktëbë jëyujk animalë mas tsooxëbë. ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm?

¹² Apostëlë Pablo xyˈanmäˈäyëm ets nwintsëˈkëmë “Dios mët ja nˈääˈäjtëm” (Eb. 13:15). ¿Wiˈix? Ko nimaytyakëmë Diosë xyëë, Jyobaa. Kyaj niˈamukë mbäät duˈun nduˈunëm mët ko wiˈixëm nyaˈijx nyajpatëm, per diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ko xëmë nmoˈoyëmë Dios diˈib mas oy. Extëm taa nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj mbäät nyekytsyoondë mä tyëjk mët ko të myëjjäˈäyënë o pyëk yˈixëdë, per käjpxwäˈkxtëp mä telefënë, jyaaytyëbë neky ets nan  myëtmaytyaktëbë jäˈäy diˈib kuˈijxëdëp. Duˈunë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm tmëjkumaytyë Jyobaa (Rom. 12:1; 2 Tim. 2:15).

13. ¿Tiko jyëjpˈamëty ngëyäjkëm nääk oorë të nduˈunëmë Diosë tyuunk?

¹³ Ko nigäjpx nimaytyakëmë Jyobaa, kyaj nduˈunëm atsip aguanë, yëˈë duˈun mët ko ntsojkëm amumduˈukjot (Mat. 22:37, 38). Pääty, ¿wiˈix mbäät nnayjäˈäwëm ko nyaˈˈamdoˈojëmë informë mä të nduˈunëm tuk poˈo? Ko ngëyäjkëmë informë, duˈunë nety nyaˈijxëm ko ntsojkëmë Jyobaa ets nmëmëdoˈojëm (2 Peed. 1:7). Per nipën mbäät tkajawë ko kuanë nyëjkxët käjpxwäˈkxpë jeˈeyë parë tkujayët mas kajaa yˈoorë. Pën tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm jeˈeyë të tyuny 15 minutë mä tuˈukpë poˈo mët ko të myëjjäˈäyënë o pëjk ijxëp, mbäät duˈun tkujayë mä ja yˈinformë. Jyobaa nyijäˈäwëp ko yëˈë të dyaky diˈib mas oy ets jotkujk nyayjawëty. Yëˈë nyijäˈäwëp ko pääty duˈun të tyundë mët ko tsyokëdë ets mët ko myëjjäˈäwëdëp ko Tyestiigëˈatëdë. Extëm të nˈijxëm, pën ayoop ijty tuˈugë israelitë kyaj yëˈë yajtuˈuˈadukyëty parë kyaj tmoˈoyëdë Jyobaa ja wintsëˈkën. Nanduˈun tyamë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaj mbäät kajaa ttuunëdë Diosë tyuunk, mbäät jotkujk nyayjawëdë nuˈun tkëyaktë ja yˈinformë. Ko niˈamukë ngëyäjkëmë informë, ta yaˈˈawijtsmuky nuˈun të nduˈunëm abëtsemy nyaxwinyëdë, ets mbäädë netë Diosë kyäjpn tˈixy mä tyëgoyˈatyë naybyudëkë parë yajxon yajtukniwitsët ja tuunk mä ngäjpxwäˈkxäˈänëm. Pääty nyaˈˈanmäˈäyëm ets ngëyäjkëm nääk oorë të nduˈunëm.

14. ¿Tiko mbäät nˈijxëm wiˈix ja kostumbrë nmëdäjtëm mä nˈëxpëjkëm?

¹⁴ Ko të nˈijxëm kanäägë käjpxwijën diˈib miimp mä Levítico, ¿këdii njaygyujkëmë net tiko Jyobaa ojts dyajwëˈëmyë tyäˈädë liibrë mä Biiblyë? (2 Tim. 3:16.) Tyam, të niˈigyë ja winmäˈäny nbëjtakëm parë nnayaˈitäˈänëm wäˈäts, kyaj mët ko Jyobaa duˈun xyˈanmäˈäyëm, yëˈë duˈun mët ko nyitëkëty ets nmoˈoyëm diˈib mas oy. Ko duˈun të nˈëxpëjkëmë Levítico, të xypyudëjkëm parë niˈigyë këkpäät nˈëxpëjkëmë Biiblyë (käjpx Proverbios 2:4, 5). * Pääty, nˈokˈijxëm yajxon wiˈix nˈëxpëjkëm. Nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Wiˈixëts ja kostumbrë nmëdaty nˈëxpëkëdëts? ¿Nasˈijxëbëts etsëtsë telebisionk, bideojueegë, ëyëˈk kuyäjtk o jaa tijaty xyajtuˈudukëdëts parëts kyaj nwimbatët?”. Pën duˈun, nˈokwinmäˈäyëm extëmë apostëlë Pablo jyënany mä Ebreeʉsʉty.

15, 16. ¿Tiko Pablo nidëyë ojts tmëgajpxy ja Dios mëduumbëty diˈib käjpxtëp ebreo?

¹⁵ Pablo nidëyë ojts tmëgajpxy ja Dios mëduumbëty diˈib käjpxtëp ebreo (käjpxë Ebreeʉsʉty 5:7, 11-14). Ojts yajxon ttimˈanëëmëdë ko të nety jyëmbittë “kujuun”, tsiptakxëdëbë nety tjaygyukëdët ja ëxpëjkënë këkpë. ¿Tiko duˈunë Pablo ojts myëgäjpxëdë? Yëˈko duˈun extëmë Jyobaa, Pablo tsyejpyë nety ja myëguˈuktëjk ets myëmääy myëdajpyë nety ko yëˈëyë tnijukyˈatäˈändë ja “letsyë”, o jeˈeyë wingëjxy tnijawëdë ja Diosë jyaaybyajtën. Oy ko nety tnijawëdë ja tukniˈˈijxënë wingëjxypyë, per pën wimbatandëp mä Diosë jyaˈa, jëjpˈamë nety tjëˈxtët ja “jeˈxyë tëˈëtspë”, o këkpäät tˈëxpëktët ja Diosë yˈAyuk.

 ¹⁶ En lugäärë nety yaˈëxpëktët, niˈigyë nety ttsoktë ets pën yaˈëxpëkëdët. ¿Tiko? Yëˈko kyaj nety tjëˈxtë ja “jeˈxyë tëˈëtspë”. ¿Ets ëtsäjtëm? ¿Wiˈix nwinmäˈäyëm mä ja tëyˈäjtënë këkpë? ¿Nduˈunëmë mëjää parë njaygyujkëm? ¿Njuˈtëmë tiempë parë nuˈkxtakëm ets nˈëxpëjkëmë Biiblyë këkpäät? Pën xytsyiptakxëm, ¿yëˈëdaa ko të ngostumbrëpëjkëm ets jeˈeyë wingëjxy nˈëxpëjkëm? Nˈokjamyajtsëm ko ja tuunk diˈib të nyajtuknipëjkëm kyaj jyeˈeyëty ngäjpxwäˈkxëm, nanduˈunën parë nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy ets tpanëjkxtëdë Jesus (Mat. 28:19, 20).

17, 18. 1) ¿Tiko mbäät nduˈunëmë mëjää parë këkpäät nˈëxpëjkëm ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë? 2) ¿Oyëdaa ko nˈukëmë nëë diˈib myëdäjtypyë arkol ko nëjkxäˈänëm mä naymyujkën?

¹⁷ Nimay xytsyiptakxëm nˈëxpëjkëmë Biiblyë, perë Jyobaa kyaj ttseky parë aguanë nduˈunëm jeˈeyë parë nyajkajpxyˈamoˈonëm. Per oy xytsyiptakxëm, oy ko nduˈunëmë mëjää parë nˈëxpëjkëm këkpäät extëmxyëp nˈaxäjëm ja “jeˈxyë tëˈëtspë”, oy nuˈun kujk ndukˈijtëm ja tëyˈäjtën. Jëjpˈam ets duˈun nduˈunëm pën nnayaˈitäˈänëm wäˈäts.

¹⁸ Parë nnayaˈijtëm wäˈäts Jyobaa wyindum, tsojkëp yajxon nˈëxpëjkëmë yˈAyuk ets nduˈunëm tijaty xytyukˈanaˈamëm. Min nˈokˈijxëm jatëgokë yˈijxpajtënë Nadab mëdë Abihú, diˈibë Jyobaa yaˈoˈkëdë ko “ojts tjëënmoˈodë [...] mëdiˈibë ënety käˈäp yëˈë Dios të tniˈënaˈamën”, waˈan duˈun yˈadëtstë mët ko të nety yˈuuktë (Lev. 10:1, 2, MNM). Okˈix wiˈixë Dios tˈanmääyë Aarón, ko nety nimajtsk ja yˈuˈunk të yˈooky (käjpxë Levítico 10:8-10, MNM). * ¿Yëˈë tyäˈädë yˈandijpy ko nitii mbäät ngaˈukëm diˈib myëdäjtypyë arkol ko nëjkxäˈänëm mä naymyujkën? Nˈokwinmäˈäyëmë tyäˈädë: tyam kyaj yëˈë nekypyanëjkxëm ja Ley (Rom. 10:4). Extëm mä näägë paˈis, ko nmëguˈukˈäjtëm kyaytyë mä kyanëjkxtënëm mä naymyujkën, yˈuktëbë nëë diˈib myëdäjtypyë arkol, jeˈeyë ko waanë. Mä ja Paskë ja ijty dyajtundë taxk kopë binë parë tˈuuktë. Ets ko Jesus ojts dyajtsondaˈaky parë yajjamyatsëdë yˈoˈkën xëë, ta ojts tˈanëëmë ja yˈëxpëjkpëty parë tˈuuktët ja binë diˈib yˈandijpyë nyeˈpyny (Mat. 26:27). Biiblyë kyaj dyajkuboky ko waanë nˈukëm, yëˈë yajkubojkypy ko nyajniˈigyëm ets nayajmuktëgoˈoyëm (1 Kor. 6:10; 1 Tim. 3:8). Per nimayë nmëguˈukˈäjtëm kyaj wyinmäˈäny tnasˈixëdë ets yˈuuktët waanë ko ttunäˈändë oytyim diˈibëtyë Diosë tyuunk. Oy ko nmëdäjtëm winmäˈänyoty ko tëgäjtsp ja kostumbrë mä tuˈuk tuˈugë lugäär. Diˈib jëjpˈam, yëˈë ets nˈëxkäjpëm diˈibë wäˈäts ets diˈibë kyaj wyäˈätsëty parë xykyupëjkëmë Dios ets nnayaˈijtëm wäˈäts mä tukëˈëyë tijaty nduˈunëm.

19. 1) ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë yajxon nˈëxpëjkëm ko nDiosˈawdäjtëm mëdë familyë ets naytyuˈuk? 2) ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nnayaˈijtëm wäˈäts?

¹⁹ Pën nˈëxpëjkëm yajxonë Diosë yˈAyuk, mbäät jap nbatëmë oybyë ëwij käjpxwijën. Diosë kyäjpn yajpëtsëëmpy kanäk pëkyë naybyudëkë diˈib mbäät nyajtuˈunëm ko nDiosˈawdäjtëm mëdë familyë ets ko naytyuˈuk nˈëxpëjkëm. Per ¿nyajtuˈunëm? Nˈokˈixyˈäjtëm niˈigyë Jyobaa ets tijaty tyuknibëjtakëp ets nˈokmëwingoˈonëm niˈigyë (Sant. 4:8). Nˈokˈanmäˈäyëmë Jyobaa extëm jyënaˈany mä Salmo: “Yaˈijxwäˈkxkëts parëts mbäät nˈixy yajxon ja oyˈäjt tsujˈäjtën diˈib miimp mä mley” (Sal. 119:18). Nˈokmëmëdoˈojëm xëmë Jyobaa, diˈib Wäˈäts, ets nˈoktukxondakëm mä ngäjpxwäˈkxëm “ja oybyë ayuk” (1 Peed. 1:15; Rom. 15:16). Tyam, yëˈë ndukjukyˈäjtëmë tiempë diˈib tsip nimëjää, pääty nˈokpëjtakëmë winmäˈäny parë nnayaˈijtëm wäˈäts mä tukëˈëyë tijaty nduˈunëm ets nˈokmëduˈunëm naytyuˈugë Jyobaa diˈib Yajkutujkp.