OKWINMAY ko tuk grupë ënäˈktëjk nyëjkxtë pelikula ijxpë, nimayë myëguˈuktëjk diˈib mä eskuelë të ojts tˈixtë, ets jyënäˈändë ko jantsy atoodë. Ko jyäˈttë mä sinë, ta tˈixtë kartel mä kyëxëˈëky tijaty mëdë jäˈäy tsyiptundë ets kyëxëˈëgyë toxytyëjk mëdë wyit xyox diˈib kyaj yˈoyëty. ¿Tidaa tyunandëp? ¿Waˈandaa tˈixäˈändë ja pelikula?

Tyäˈädë ijxpajtën yëˈë xytyukˈijxëm ko näˈäty tsojkëp nwinmäˈäyëm ti ndunäˈänëm, pes mbäät ja diˈib nwinˈijxëm xyajmäˈtëm ets kyaj oy nekyˈijtëm mëdë Jyobaa. Waˈan näˈäty ti xytyunäˈäny, per ko yajxon xyˈakwinmay, ta mwinmääytyëgatsy ets kyaj yëˈë xynyekytyuny. ¿Yëˈë tyäˈädë yˈandijpy ko kyaj njäjtëm nwinˈijxëm diˈib oy? O ¿oyëdaa ko näˈäty nwinmääytyëgäjtsëm?

Ojts nnaywyandakëm mä Jyobaa ets ojts nnëbajtëm mët ko ntsojkëm. Nan ojts ndukwandakëm ko xëmë nmëdunäˈänëm, ets nguytyunäˈänëmë nˈayukˈäjtëm. Perë Satanás, diˈib xymyëtsipˈäjtëm yajtunaampy oytyim tiijëty parë Jyobaa nmëdëgoˈoyëm (Diˈibʉ Jat. 12:17). Per të nbëjtakëmë winmäˈäny ko nmëdunäˈänëmë Jyobaa ets ko nmëmëdowäˈänëm, ko nwinmääytyëgäjtsëm mbäät nyajtëgoˈoyëmë jukyˈäjtën.

Tam nyëjkxnë naxy 2,600 jëmëjt ko ja rey Nabucodonosor diˈib Babilonia, ojts dyaˈoyë tuˈugë mëj awinax diˈib oorë ets ojts tniˈanaˈamë parë niˈamukë jäˈäy tˈawdattët. Pën kyaj, ta yajkujëduwët mä tuˈugë ornë diˈib të jyantsy ambëky. Mä tadë tiempë tamë nety nidëgëëgë yaˈayˈënäˈk diˈib yˈawdäjttëbë Jyobaa, Sadrac, Mesac etsë Abednego, ets yëˈë myëmëdowandë Jyobaa. Kom kyaj tniwindaktë ja awinax, ta yajkujëduˈuwëdë mä ja ornë. Perë Jyobaa ta dyaˈijxë myëkˈäjtën ets kyaj wiˈix jyäjttë. Yëˈëjëty pyëjtaktë wyinmäˈäny ko oytyim  ooktët kyaj tmastuˈudäˈändë Jyobaa (Dan. 3:1-27).

Daniel nan yëˈë yˈawdäjtë Diosë tëyˈäjtënbë ets kyaj wyinmääytyëgäjtsy. Nyijäˈäwëbë nety ko pën yaˈijxp tmënuˈkxtaˈagyë Dios, ta yajkujëduwëyaˈany kää jutoty. Per yëˈë duˈunyëm tmënuˈkxtakyë Dios, tëgëkˈok mä tuˈukpë xëë extëmë nety të tˈijxwëˈëmy. Päätyë Jyobaa “dyaˈˈawäˈätspëtsëëmyë Daniel kää xyoogyoty” mët ko kyaj myastutë (Dan. 6:1-27).

Nanduˈun tyamë Dios mëduumbë tkuytyundë yˈayuk ko të ttukwandäˈäktë Jyobaa tmëdunäˈändë. Extëm mä tuˈugë eskuelë jap África, tuk grupë ënäˈktëjk kyaj tˈsaludaratandë bandeerë. Ta yaˈˈanmääytyë ko pën kyaj tˈsaludarattë, ta yaˈëxkaxäˈändë. Ko waanë tiempë nyajxy, ta jyajty ja supervisor ets tmëtmaytyaky ja ënäˈkëty diˈib Testiigë. Yëˈëjëty kyaj tsyëˈkëdë ets mëdë mayˈäjt wintsëˈkën tnimaytyaktë tiko kyaj tˈsaludaratäˈändë. Ok, ta kyaj tnekymyëdäjttë jotmay ets mbäät yˈeskuelëˈattë oyë bandeerë tkasaludarattë.

Nˈokˈijxëm ti jotmay pyatë Joseph. Yëˈë netyë nyëdoˈoxy myëdäjtypyë kanser ets ajotkumonë yˈoˈky. Ja fyamilyë Joseph ojts twintsëˈëgëdë wiˈix ja nyëdoˈoxy dyajnaxtëkëyaˈany. Per ja nyëdoˈoxyë fyamilyë kyaj yˈëxpëktë ets tyunandë ja kostumbrë diˈibë Dios kyaj tkupëky. Joseph, jyënaˈany: “Kom kyajtsë nety ngupëkäˈäny ets tijaty ttundët, ta mëktaˈaky tˈanmääytyë ja nˈuˈunk nˈënäˈkëts, per yëˈëjëty nan kyaj tkupëjktë. Nan ojts ttukniwinmayëdë twintsunaxäˈändë ja okpë extëm ja kostumbrë tmëdattë. Per tajëts nˈanmääy ko pën tyunandëp tii, kyaj jyamëty mäjëtsë ndëjk. Nyijäˈäwëdëbë nety ko ëjts mëdëtsë nëdoˈoxy kyajts nekytyundë duˈumbë kostumbrë. Jekyëts mëët nyajtsiptaktë, ets ok, ta ojts nyëjkxtë wiinktsoo parë ojts ttundë ja kyostumbrë”.

Joseph ta yˈakjënäˈäny: “Kojëts nbatyë tyäˈädë jotmay, nˈamdoowëtsë Jyobaa parëts xypyudëkët mëdëtsë familyë etsëts kyaj ngutëjëdë yˈanaˈamën. Ets ojts tmëdoyëtsë nuˈkxtakën, pes ojtsëts xypyudëkëdë parëts mëk ndanëdët”. Joseph mëdë yˈuˈunk yˈënäˈk ninäˈä kyawinmääytyëgäjtstë ets xëmë tmëmëdoodë Diosë yˈanaˈamën.

Të nety näämnëm yajtunyë Paskë mä jëmëjt 32, ko jam Sidón tuˈugë toxytyëjk diˈib tsoˈomp Fenicia tmëwingoonyë Jesus, ets ta kanäkˈok tˈanmääy parë tˈëxkaxët ja kaˈoybyë diˈib ja nyëëx të tyuktëkëty, perë Jesus kyaj yˈatsooy. Ta tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Diosëts të xykyexy jaayë mä yëˈë tëgoybyë borreegëty mä yëˈë naxwinyëdë Israel”. Kom ja toxytyëjk mëktaˈaky jyantsy yˈanmääyë, ta tˈatsooy: “Kyaj yˈoyëty esë uˈunk ënäˈk nbëjkëm ja tsyäjkaaky es nmoˈoyëm ja ukëty”. Per ja toxytyëjk mëjwiin kajaa dyaˈijxë mëbëjkën ko yˈatsooy: “Tëyˈäjtënëˈë, Wintsën. Per ja uk kyaaytyëp ja tsäjkaakywyay diˈibë käˈäp mä ja wyintsënë myeesë”. Jesus ta wyinmääytyëgäjtsy ets ojts dyaˈˈagëdakë ja nyëëx (Mat. 15:21-28).

Jesus ojts wyinmääytyëgatsy ko tˈijxy tiko mbäät duˈun ttuny, yëˈë pyanëjkxë Jyobaa yˈijxpajtën. Pes ko ja israelitëty dyaˈoˈoyëdë ja tsäjkää maxuˈunk diˈib oorë, ta Jyobaa ttukniwinmäˈäyë dyajkutëgoyaˈany niˈamukë, per ta wyinmääytyëgäjtsy ko Moisés myënuˈkxtakë parë kyaj ja käjpn dyajkutëgoyët (Éx. 32:7-14).

Apostëlë Pablo nan ojts tpanëjkxë yˈijxpajtënë Jyobaa mëdë Jesus. Yëˈë duˈunë nety wyinmay ko kyaj yˈoyëty twowëdë Juan Marcos mä nëjkx kyäjpxwäˈkxäˈändë, pes mä ja tim jawyiimbë byäjë ojts yajnikaˈaktë mëdë Bernabé. Per ok, ta Pablo tˈijxy ko Juan Marcos të tyëgatsy ets ko mbäädë nety mëjwiin kajaa tyuny. Pääty tˈanmääyë Timoteo: “Ëxtäˈäy yëˈë Markës es mminët mëët, mët ko mbäädëts xypyudëkë mä ja tuunk” (2 Tim. 4:11).

 ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Oyë Jyobaa wyäˈäts jäˈäyëty, winmääytyëgäjtsp mët ko xypyaˈˈayoˈowëm, xymyëmaˈkxtujkëm ets xytsyojkëm. Ëtsäjtëm kyaj nwäˈätsjäˈäyˈäjtëm, ets näˈäty kyaj yajxon tijaty njaygyujkëm, pääty tsojkëp näˈäty nwinmääytyëgäjtsëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät nyajtëgäjtsëmë winmäˈäny mä wiˈix nˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm ko njaygyujkëm wiˈix yaˈixy yajpääty.

Waˈan tsyekyëty nwinmääytyëgäjtsëm parë nduˈunëmë Diosë tyuunk. Waˈan jeky kujk nˈëxpëjkëmë Biiblyë ets nëjkxëm mä naymyujkën, per kyaj winmäˈäny nbëjtakëm parë nnëbajtëm. O waˈan mbäät njatuˈunëm prekursoor, per njëjptsëˈkëm. O waˈan tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm kyaj ttunyë mëjää parë tyunët mëjjäˈäy o pyudëjkëbë mëjjäˈäy (1 Tim. 3:1). ¿Duˈun myaˈixy myajpääty? ¿Tsojkëbëdaa mwinmäˈäny xyajtëgatsët? Jyobaa mˈanmääyëp ets xypyäädëdë duˈumbë tuunk, xytyukˈit xytyukxonët ets xypyudëkëdë mëguˈuktëjk.

Ella, tuˈugë betelitë diˈib África, jyënaˈany: “Kojëts njäjty Betel kyajtsë nety nnijawë pën itëbëts jeky. Nmëdunaambyëtsë netyë Jyobaa amumduˈukjot, per kyajnëmtsë netyë nfamilyë ndimmastuˈuty. Tim ogäˈän mëkëts nbaˈˈayooy. Per ja kiixy diˈibëtsë nety mëët tuˈugyë nˈity mä kuartë, yëˈëjëts kajaa xypyudëjkë, tajëts ndukniwinmäˈäyë nwëˈëmäˈäny. Jats kujk nˈity mäjk jëmëjt Betel, ets tëjëtsë nwinmäˈäny nbëjtaˈaky ko ijtˈadëˈëtsäämbëts parëts nmëdunëdë nmëguˈuktëjk”.

Näˈäty jëjpˈam ets nyajtëgäjtsëmë winmäˈäny. Extëm nˈokpëjtakëm, Caín ojts tjawë naywyinaxë ets ta tjantsy tyukjotˈambëjky ja yˈutsy. Dios yˈijx ko kyaj nety yˈoyëty  diˈibë Caín tyunaampy, pääty ojts yˈanëˈëmxëty parë kyaj nëgoo jyotˈambëkët. Ojts yajxon yaˈˈanëëmë: “Tap ja poky mˈatsëgujtnëty tëjkˈagëˈp”. Caín ojtsxyëp dyajtëgatsyë jyot wyinmäˈäny, per kyaj tjaygyujkë ja Diosë kyäjpxwijën. Ets axëëk wyimbëtsëëmy, pes yaˈoˈk ja yˈutsy ets yëˈë diˈib tim jawyiin yajjäˈäyˈoˈk (Gén. 4:2-8).

Nˈokˈijxëm nanduˈunë yˈijxpajtënë Uzías. Ko ojts yˈanaˈamtsondaˈaky oyë nety yˈity mëdë Jyobaa ets myëmëdoopy, per jotmaymyëët njënäˈänëm ko ok, ta jyëmbijty mëj këjxm. Ojts tyëkë mä ja Diosë tyëjk ets tnoˈogany ja poom diˈib yëˈëyë patëp tnoˈoktët ja saserdotëty. Ets ko ja saserdotëty yˈanmääyëdë ets kyaj duˈun yˈadëˈëtsët, kyaj dyajtëgäjtsyë wyinmäˈäny. Niˈigyë ojts “ttukjotˈambëky”, kyaj tmëjpëjtaky. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy? Ojtsë Jyobaa tyukumëdoyëty ko pyatë ja leprë päˈäm (2 Crón. 26:3-5, 16-20).

Mä tyäˈädë tiempë, nan tsojkëp nyajtëgäjtsëmë winmäˈäny, extëmë Joachim diˈib nëbajt mä jëmëjt 1955, per yaˈëxkejxy mä Diosë kyäjpn 1978. Ko nyajxy iˈpx jëmëjt, ta jyodëmbijty ets ojts jatëgok yaˈˈaxäjë mä Jyobaa kyäjpn. Ko tuˈugë mëjjäˈäy yajtëëwë tiko jyejky parë jyëmbitët, ta yˈatsooy: “Jantsy jotˈambëjkëts ets xytyuktëjkëtsë mëjˈat këjxmˈat. Mëkëts njawë kojëts kyaj tsojk nyajtëgäjtsyë nwinmäˈäny. Nuˈunëts jagam të nˈity, nnijäˈäwëbëtsë nety ko Testiigëty yëˈë tukniˈˈijxëdëbë tëyˈäjtën”. Joachim yˈijx ko tsojkëp jyodëmbitët ets dyajtëgatsëdë wyinmäˈäny.

Ëtsäjtëm, nan tsojkëp näˈäganäˈäty nyajtëgäjtsëmë winmäˈäny ets wiˈix tijaty nduˈunëm. Pääty oy ko nnayajtëgäjtsëm parë Jyobaa xykyupëjkëm (Sal. 34:8).