1. ¿Tiko Biiblyë jyënaˈany ko Jesus “jyantsy jyotkujkëtyaay”? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)

OKPAWINMAY ko Jesus “jyantsy jyotkujkëtyaay”, waˈan xyiky ets ja wyiin jyëjp tyëˈkxpëjktääy. ¿Tiko? Yëˈko të nety tkexy ja 70 yˈëxpëjkpëty parë nëjkx tkäjpxwäˈkxtë ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Per tamë nety nimayë jäˈäy diˈib mëj ijttëp, diˈib tukmëtsipˈäjtëdëp ja oybyë ayuk. Extëm ja diˈib nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk wijˈyëtyë nety ets ëxpëkyëty. Yëˈëjëty duˈun tjatsojktë etsë Jesus yaˈixët extëm tuˈugë tsajtspë diˈib kyaj tii tnijawë ets ja yˈëxpëjkpëty extëmë tsuu jäˈäy diˈib “kyaj tmëdattë ja ëxpëjkën” (Apostʉlʉty 4:13; Markʉs 6:3). Per oy dyuˈunëty, jantsy agujk jotkujk jyëmbijttë mä nety ojts të kyäjpxwäˈkxtë. Pes të nety ojts kyäjpxwäˈkxtë oyë jäˈäy të nyibëdëˈëgëdë, axtë ja kaˈoybyëty. ¿Ti tyuundë parë kyaj tsyëˈkëdë ets ttukxondaktë ja tuunk diˈib yajtuknipëjktë? (Käjpxë Lukʉs 10:1, 17-21.) *

2. 1) ¿Tiko Jesus jyënany ko ja yˈëxpëjkpëty duˈun extëmë “ënäˈkuˈungëty”? 2) ¿Ti pudëjkëdë ja Jesus yˈëxpëjkpëty parë tjaygyujkëdë ja tëyˈäjtënë këkpë diˈib mä Biiblyë?

 ² Jesus duˈun tˈanmääyë Jyobaa: “Tatituˈunk, nˈawdäjtypyëts mij diˈibë Wintsënˈäjtp tsäjpotm es yä naxwiiny, jaˈa ko mij të xyyuˈutsy ja mˈayuk mët ja jäˈäyëty diˈibë yajtijtëp ëxpekyëty es wijyjyaˈayëty, per mij të xytyukˈixy ja diˈibë dëˈën extëm ënäˈkuˈungëty” (Matewʉ 11:25, 26). ¿Tiko Jesus jyënany ko ja yˈëxpëjkpëty duˈun extëmë “ënäˈkuˈungëty”? Yëˈko kyaj nety dyuˈunˈattë extëm ja diˈib nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk, diˈib wijy kejy nnayjäˈäwëdë ets ëxpëkyëty. Ja Jesusë yˈëxpëjkpëty yujy tudaˈaky yˈijttë ets yajtukniˈˈixëyandë tijaty extëmë ënäˈkuˈunk (Matewʉ 18:1-4). Päätyë Jyobaa pyudëjkëdë mët yëˈëgyëjxmë myëjää parë tjaygyujkëdë këkpäät ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Per ja diˈib nyiwintsënˈäjttë relijyonk diˈib mëj këjxm nnayjäˈäwëdë, wiints yaˈijtëdë Satanás, pääty kyaj tjaygyujkëdë ja Diosë tyëyˈäjtën.

3. ¿Ti nnijawëyäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

³ Jesus jantsy jotkujk nyayjäˈäwë ko tˈijxy wiˈixë Tyeety tpudëkë pënaty yujy tudaˈaky parë tjaygyukët ja tëyˈäjtënë këkpë diˈib yajpatp mä Biiblyë. Ets tyam, ¿duˈunyëmë Jyobaa tpudëkë pënaty yujy tudaˈaky parë tjaygyukëdët ja tëyˈäjtën? Duˈunyëm, pes yëˈë kyaj tyëgatsy. Mä tyäˈädë artikulo yëˈë nnijawëyäˈänëm wiˈixë Jyobaa ttuknijawë tëyˈäjtën pënaty yujy tudaˈaky.

4. ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko rebistë La Atalaya diˈib wingëjxy maytyakp yëˈë tuˈugë regalë?

⁴ Tam kujk nyëjkxnë kanäk jëmëjt, mä Diosë kyäjpn mas oy tnimaytyaˈaky ja tëyˈäjtën extëm mbäät wingëjxy yajjaygyukë. Nˈokˈijxëm tëgëëgë ijxpajtën. Myëduˈuk, ko të pyëtsëmyë La Atalaya diˈib wingëjxy maytyakp. * Mëjwiin kajaa pyudëkëdë mayë nmëguˈukˈäjtëm, extëm diˈib kyaj oy tjaygyukëdë amxan o diˈib kyaj oy lyetrëkäjpxtë. Etsë tääk teety yˈijxtëp wiˈix ja yˈuˈunk yˈënäˈk tjaygyukëdë ko tˈëxpëktë tyäˈädë rebistë diˈib wingëjxy maytyakp. Të nimay tkaxtë neky Betel parë dyaktë dyoskujuyëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm jyënaˈany ko kyaj ijty kyëˈë tkonëˈëgäˈäny ko yaˈëxpëkyë rebistë diˈib tsip, per ko të pyëtsëmy diˈib wingëjxy, kyaj nyekytsyëˈëgë tkonëˈëgëdë kyëˈë. ¡Jantsy kanäkˈok kyomentaraty!

5. ¿Tiko yˈoyëty extëm tyam myinyë Traducción del Nuevo Mundo diˈib inglés?

⁵ Myëmajtsk, ko 5 äämbë oktuubrë 2013 pyëtsëëmyë Traducción del  Nuevo Mundo inglés extëm mbäät mas oy yajjaygyukë. * Mä tyäˈädë Biiblyë, mayë bersikulo të kyony, per kyaj të tyëgatsy wiˈix nyikejy. Nan pojënë yajjaygyukë. Extëm mä Job 10:1, ja nety myiny 27 ayuk, per tyam jeˈeyë 19. Ets mä Proverbios 8:6, ja nety tmëminy 20 ayuk, per tyam jeˈeyë mäjktëgëëk. Mas oy tyam yajjaygyukë tyäˈädë majtskpë tekstë. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nëjkxäämp tsäjpotm ets jeky kujk tmëdunyë Dios, jyënaˈany: “Tëjëts ngajpxyë Job mä tyäˈädë jembyë Biiblyë ets duˈun extëmxyëbëts tim jawyiin njaygyujkë”. Mayë nmëguˈukˈäjtëm nanduˈun jyënäˈändë.

6. ¿Wiˈix mijts mwinmay extëm tyam yajjaygyukë Matewʉ 24:45-47?

⁶ Myëdëgëëk, tyää näämnëmë Jyobaa kyäjpn të tkäjpxtëˈkxy o twijtsˈoyë wiˈix mbäät njaygyujkëm näägë tekstë. Extëm nˈokpëjtakëm, mä rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm 1 äämbë julië 2013, jap yajxon tnimaytyaky wiˈix nyikejy diˈib miimp mä Matewʉ 24:45-47. Tyäˈädë artikulo tnimaytyaky ko ja tuumbë “diˈibë kuwijy es tyiimpy ti wyintsën tsyejpy”, yëˈë duˈun yajtijtëp Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty. Nan ojts tnimaytyaˈaky ko ja “poˈoduumbëty”, yëˈë niˈamukë diˈib yˈaxäjëdëbë käˈäy ukën, duˈun diˈib nëjkxandëp tsäjpotm ets diˈib jukyˈatandëp yä Naxwiiny (Fwank 10:16). ¡Jantsy jotkujk nnayjäˈäwëm ko duˈun nyajtukniˈˈijxëm ja tëyˈäjtën ets ko nanduˈun ndukniˈˈijxëmë jäˈäy! Min nˈokˈijxëm wixatyë Jyobaa dyajnigëxëˈëky ko xytyukniˈˈixëyäˈänëm wingëjxy.

7, 8. Nigäjpx tuˈuk majtskë maytyaˈaky diˈib miimp mä Biiblyë diˈibë nety mëjwiin kajaa nikajäämp.

⁷ Nuˈun kujkë tiempë nyaxy, Diosë kyäjpn të dyajtëgatsy wiˈixë nety tnimaytyaˈaky diˈib miimp mä Biiblyë. Extëm tëëyëp, duˈunë nety yajjaygyukë ko tijatyë Biiblyë myaytyakypy adëwäämp o nikajäämp mä tiempë myiny kyëdaˈaky. ¿Mbäät nääk nyajniwij nyajnikajëm diˈibë Biiblyë myaytyakypy? Mbäät. Pes axtë Jesus ojts näägë maytyaˈaky dyajnikejy diˈib miimp mä Biiblyë. Extëm nˈokpëjtakëm, jyënany ko duˈun extëmë netyë Jonás të yˈity äjkx jodoty, nanduˈunë nety yëˈë yˈitäˈäny jutoty (käjpxë Matewʉ 12:39, 40).

⁸ Nan tapë wiinkpë diˈib yajmaytyakp mä Biiblyë diˈibë nety mëjwiin kajaa nikajäämp. Apostëlë Pablo ojts tnimaytyaˈaky ko Abrahán, Sara etsë Agar yëˈë nety yˈandijpy wiˈixë Jyobaa yˈitäˈäny mët ja israelitëty ets mët tuk pëkyë Diosë kyäjpn diˈib yajpatp tsäjpotm (Galasyʉ 4:22-26). Pablo nan ojts tnimaytyaˈaky ko mä ja Ley diˈib yajmooytyë ja israelitëty, yajmaytyak diˈib myëdäjtypyë niwij nikajën mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Extëm ja tabernakulo, ja templë, ja Xëë mä Yajpokymyaˈkxtë ets ja saserdotë wintsën (Ebreeʉsʉty 9:23-25; 10:1). Ko nˈëxpëjkëm tijatyë  Biiblyë myaytyakypy ets nnijäˈäwëm wiˈix nyikejy, ta niˈigyë ja mëbëjkën kyëktëkë. Per ¿yëˈë tyäˈädë yˈandijpy ko niˈamukë pënaty yajmaytyakp mä Biiblyë o tijaty jap yajmaytyakp yˈakmëdäjtypyë niwij nikajën?

9. ¿Wiˈix ijty tëëyëp yajnimaytyaˈagyë Nabot?

⁹ Tëëyëp, yajnimaytyakp ijty mä ëxpëjkpajn wiˈix nyiwijy nyikejy tijaty yajmaytyakp mä Biiblyë, duˈunë jäˈäy o tijaty tuun jäjtë. Extëm nˈokpëjtakëm, mä 1 Reyes 21:1-16 yajmaytyaˈagyë rey Acab mët ja nyëdoˈoxy Jezabel. Yëˈë ojts tniˈanaˈamë parë yˈoogët ja Nabot etsë Acab tmëwëˈëmët ja yˈuubës kam. Mä jëmëjt 1932, ta yajnimaytyaky mä tyäˈädë rebistë ko Acab mëdë Jezabel yëˈë yˈandijpyë Satanás mëdë jyaˈay. Ets ko Nabot yëˈë yˈandijpyë Jesus, ets ko duˈunë nety yˈoogäˈäny extëmë Nabot. Per mä jëmëjt 1961, ta yajnimaytyaky mä liibrë “Santificado sea tu nombre” diˈib pëtsëëm inglés, ko Nabot yëˈë yˈandijpy pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ets ko Jezabel yëˈë yˈandijpyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. (Tyäˈädë liibrë ja pyëtsëëmy amxan 1964.) Nanduˈun tnimaytyaky ko extëmë Nabot yaˈˈaxëktuuny, yëˈë yˈandijpy ko duˈunë nety yajpajëditäˈäny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm mä ja tiempë diˈib jëjpkëxanëp. Ko duˈunë Dios kyäjpn tnimaytyaky, të xypyudëjkëm  parë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën nuˈunë tiempë të nyaxy. Per tyam, tëgatsy tnimaytyaˈaky. ¿Tiko?

10. 1) ¿Wiˈix tyamë tuumbë diˈib kuwijy tnimaytyaˈaky tijaty myaytyakypyë Biiblyë? 2) ¿Ti niˈigyë nyimaytyakypyë ëxpëjkpajn diˈib tyam pëtsëëmp?

¹⁰ Tsip ijty yajjaygyukët, yajjamyatsët ets yajkuytyunët extëm ijty yajnimaytyaˈaky mä ëxpëjkpajn diˈib miimp mä Biiblyë. Jeˈeyë ijty yajnimaytyaˈaky wiˈix nyiwijy nyikejy, kyaj wiˈix mbäät xypyudëjkëm mä jukyˈäjtën. Pääty nuˈun kujkë xëë tiempë nyaxy, Jyobaa të tpudëkë ja tuumbë diˈib kuwijy parë kyaj nëgoo tnekynyimaytyäˈägët wiˈix nyiwijy nyikejy. Jaayë pën yajxon yajnigäjpxp mä Biiblyë. Mä ëxpëjkpajn diˈib tyam pëtsëëmp, wingëjxy tnimaytyaˈaky, xypyudëjkëm parë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën, parë nmëmadakëmë amay jotmay, parë ntsojkëmë Dios ets parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën extëm pënaty yajnimaytyaktëp mä Biiblyë. *

11. 1) ¿Wiˈix tyam yajnimaytyaˈagyë Nabot ets wiˈix xypyudëjkëmë yˈijxpajtën? 2) ¿Tiko tyam kyaj nëgoo yˈokˈyajnimaytyaknë wiˈix nyikejy tijaty yajmaytyakp mä Biiblyë? (Ixë artikulo “Diˈib nääk të nyayajtëwëdë” mä tyäˈädë rebistë.)

¹¹ Të nˈijxëm wiˈix ijty tëëyëp yajnimaytyaˈagyë Nabot. Ets tyam, ¿wiˈix yajnimaytyaˈaky? Adëyë extëm mbäät yajxon njaygyujkëm. Extëm ko Nabot yˈoˈky, kyaj tyam nyekyyajnimaytyaˈaky ko yëˈë yˈandijpyë Jesus o pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Yëˈë yˈoˈky mët ko tmëmëdooyë Jyobaa, myëmëdoo ja yˈanaˈamën oy nyibëdëˈkë tuˈugë anaˈambë diˈib myëdäjtypyë kutujkën (Números 36:7; 1 Reyes 21:3). ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Nabot? Ko xëmë mbäät nmëmëdoˈojëmë Jyobaa oyë jäˈäy xyˈaxëktuˈunëm extëm yajtuunyë Nabot (käjpxë 2 Timotee 3:12). Niˈamukë Dios mëduumbë mbäät njaygyujkëm ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Nabot, mbäät njamyajtsëm ets nguytyuˈunëm. Seguurë ko yajkëktëjkëbë mëbëjkën extëm yajnimaytyaˈagyë Nabot.

12. 1) ¿Mbäät nwinmäˈäyëm ko tijaty nyimaytyakypyë Biiblyë kyaj tmëdatyë nyikajën? 2) ¿Ti xypyudëjkëm parë njaygyujkëm tijaty Biiblyë myaytyakypy këkpäät? (Ixë notë.)

¹² ¿Mbäädë net nwinmäˈäyëm ko tijaty nyimaytyakypyë Biiblyë kyaj tmëdatyë nyikajën? Kyaj, pes nääk diˈib myaytyakypy niwij nikajp. Jeˈeyë ko tyamë ëxpëjkpajn kyaj tnekynyimaytyaˈaky wiˈix ijty nyikejy ets wiˈix tyam. Diˈib mas nyimaytyakypy yëˈë wiˈix nyaymyënëjkxyëty tuˈugë maytyaˈaky mëdë wiinkpë ets ti xytyukniˈˈijxëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ko yajnimaytyaˈagyë Nabot ko xëmë tmëmëdooyë  Dios axtë ko yˈoˈky, yëˈë xytyukjamyajtsëmë Jesus ets pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Per nanduˈunë wiinkpë borreegë diˈib myëmëdoodëbë Dios axtë ko yˈooktë. ¿Këdii kyaj tsyiptaˈaky njaygyujkëm extëm yä yajnimaytyaˈaky? Pesë Jyobaa duˈun tijaty xytyukniˈˈijxëm wingëjxy. *

13. ¿Diˈibatyë ijxpajtën diˈibë Jesus pyëjtak tyam yajnimaytyakp adëyë ets wingëjxy?

¹³ Ko yajpëjtaˈagyë ijxpajtën o ko tijaty yaˈijxkijpxyë xypyudëjkëm parë nimaytyakëm wingëjxy diˈib tsip, nan xyajwinmäˈäyëm ets xyjotjäjtëm. Jesus yëˈë diˈib mas oy yaˈëxpëjk, yajtuunë ijxpajtën ets yˈijxkijpxyë tijaty (Matewʉ 13:34). Mä ëxpëjkpajn diˈib näämnëm pëtsëëmp, të tnimaytyaˈaky mas wingëjxy ja ijxpajtën diˈibë Jesus yajtuun. Extëm nˈokpëjtakëm, mä rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm 15 äämbë disiembrë 2014, ojts xypyudëjkëm parë yajxon njaygyujkëm ti yˈandijpy ja lebaduurë, ja mostasë päjk ets ja äjkxmäjtsn. Tyam nˈijxëm yajxon ko tyäˈädë ijxpajtën diˈibë Jesus yajtuun, yëˈë yˈandijpy ko Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën pyudëjkëp mayë jäˈäy parë tmëdundëdë Dios.

14. 1) ¿Wiˈix ijty tëëyëp yajnimaytyaˈaky ja samaritanë jäˈäy? 2) ¿Wiˈix tyam yajnimaytyaˈaky?

¹⁴ Jesus pyëjtak näˈäty tuˈugë ijxpajtën mä kanäk pëky tijaty tmaytyaky. Nääk yëˈë diˈibë nety ok adëwäämp ets diˈib niwij nikajp, etsë wiinkpë jeˈeyë tijaty xytyukniˈˈijxëm. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäwëm diˈib myëdäjtypyë niwij nikajën ets diˈib kyaj? Jyobaa yëˈë xytyuknijäˈäwëm. Nˈokwinmäˈäyëm wiˈix ijty tëëyëp yajnimaytyaˈaky ja samaritanë diˈibë Jesus myaytyak (Lukʉs 10:30-37). Mä jëmëjt 1924, ojts yajnimaytyaˈaky mä tyäˈädë rebistë ko ja samaritanë yëˈë yˈandijpyë Jesus. Ets ko ja tuˈu diˈib winjënäjkp Jerusalén ets nyijkxy Jericó, yëˈë yˈandijpy wiˈix niˈigyë naxwinyëdë jäˈäy myäˈtˈadëtsnëdë mä juˈunëmë Adán mëdë Eva pyokytyuundë. Ets ko ja maˈtspëty, yëˈë yˈandijpyë ja mëjatypyë negosyë etsë ajuuy adoˈkpëty, ets ko ja saserdotë mët ja lebitë, yëˈë yˈandijpy tukëˈëyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Per ¿wiˈix tyam yajnimaytyaˈaky? Mä ëxpëjkpajn dyajtunyë tyäˈädë ijxpajtën parë xytyukniˈˈijxëm ko kyaj mbäät nˈaxëkˈijxëm pënaty tsoˈomp wiink paˈis, diˈib wiink koloor ixˈäjtp, o diˈib tëgatsy ja kyostumbrë, ets ko tsojkëp nbudëjkëm parë tˈixyˈatëdë Jyobaa. Mëjwiin kajaa ndukxondakëm ko Jyobaa tkäjpxtëˈkxy ja tëyˈäjtën wiˈix mbäät tyam njaygyujkëm.

15. ¿Ti nˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?

¹⁵ Mä jatuˈukpë artikulo, yëˈë yajnimaytyäˈägäämp ja nimäjkpë toˈoxyˈënäˈk (Matewʉ 25:1-13). ¿Wiˈixë Jesus ttsejky ets tyam njaygyujkëmë tyäˈädë ijxpajtën? ¿Waˈandaa tmëdatyë nyiwij nyikajën pënaty yajmaytyakp o tijaty yajmaytyakp? ¿O yëˈëdaa jeˈeyë tuˈugë maytyaˈaky diˈib tyam mbäät xypyudëjkëm? Yëˈë diˈib nˈixäˈänëm.