¿Mˈijxypyë Jyobaa extëm tuˈugë jaantsypyë mëtnaymyaayëbë?
“Mëwingondë Dios, es yëˈë nandëˈën mmëwingonëdëp miitsëty.” (SANTYA̱ˈA̱GɄ 4:8)
1. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets niˈigyë nyajkëktëjkëmë naymyayë mëdë Jyobaa?
NITII duˈun ngayajtsobatëm extëm ko oy nˈijtëm mëdë Jyobaa. Ets jëjpˈam parë niˈigyë nyajkëktëjkëmë tyäˈädë naymyayë. ¿Tiko? Yëˈko nyajpatëm pokyjyaˈay, ets tijatyë Satanás yajjaˈäjtypy nan xytyukmëjagamgaˈagäˈänëmë Jyobaa.
2. 1) ¿Ti yˈandijpy naymyayë? (Ixë notë.) 2) ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nyajkëktëjkëmë naymyayë mëdë Jyobaa?
2 ¿Mˈijxypyë Jyobaa extëm tuˈugë jaantsypyë mëtnaymyaayëbë? ¿Myajkëktëkëyaampy niˈigyë tyäˈädë naymyayë? Santya̱ˈa̱gʉ 4:8 xyˈanmäˈäyëm ti mbäät nduˈunëm: “Mëwingondë Dios, es yëˈë nandëˈën mmëwingonëdëp miitsëty”. Extëm nˈijxëm, parë mëdë Jyobaa oy mnaymyayëdët, tsojkëp xytyunëdë mëjää parë xymyëwingonët. * Ko duˈun xytyunët, ta nanduˈun mmëwingonäˈänyëty. Ets pën mmëwingoompy niˈigyë, ta xyajkëktëkëyaˈany niˈigyë mnaymyayë ets xyˈixäˈäny ko jantsy tam yajpääty. Ets duˈun nëjkx mnayjawëty extëm nyayjäˈäwë Jesus ko jyënany: “Ja diˈibëts të xykyexy jantsy tëyˈäjtën yëˈë”. Ets nanduˈun jyënany: “Ëjts nˈixyˈajtypyëts” (Juan 7:28, 29 Traducción del Nuevo Mundo [TNM]). Min nˈokˈijxëm ti mbäät nduˈunëm parë nmëwingoˈonëmë Jyobaa.
¿Wiˈix ngäjpx nmaytyakëm mëdë Jyobaa? (Ixë parrafo 3)
3. ¿Wiˈix mbäät mëdë Jyobaa ngäjpx nmaytyakëm?
3 Pën nmëwingonäˈänëˈëmë Jyobaa, jëjpˈam ets xëmë mëët ngäjpx nmaytyakëm. ¿Wiˈix? Nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën. Pën nimajtskë jäˈäy diˈib naymyaayëdëp jagam tsyëënëdë ets käjpxan maytyäˈägandëp, ¿ti mbäät ttundë? Tsojkëp xëmë nyaynyijayëdët ets nyaymyëgäjpxëdët mä telefënë. Nanduˈun jyaty mëdë Jyobaa. ¿Wiˈix mbäät mëët ngäjpx nmaytyakëm? Ko xëmë nmënuˈkxtakëm (käjpxë Salmo 142:2). * Ets ¿wiˈix yëˈë xymyëgäjpxëm? Mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë. Pääty parë nmëdooˈijtëm wiˈix xyˈanmäˈäyëm, tsojkëp xëmë ngäjpxëmë Biiblyë ets nbawinmäˈäyëm diˈib ngäjpxëm (käjpxë Isaías 30:20, 21). * Extëm nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo, pën xëmë mëdë Jyobaa ngäjpx nmaytyakëm Jyobaa, ta niˈigyë kyëktëkëyaˈany ja naymyayë mët yëˈë.
JYOBAA XYMYËGÄJPXËM MËT YËˈËGYËJXMË BIIBLYË
4, 5. ¿Wiˈixë Jyobaa xymyëgäjpxëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.
4 Nnijäˈäwëm ko tukëˈëyë tijatyë Biiblyë myaytyakypy mbäät niˈamukë xypyudëjkëm. Per nan mbäät xypyudëjkëm parë niduˈuk niduˈuk nmëwingoˈonëmë Dios. Pääty ko ngäjpxëm ets nˈëxpëjkëm, oy ko nˈijxëm wiˈix nnayjäˈäwëm, nan oy ko nwinmäˈäyëm wiˈix mbäät nguytyuˈunëm. Ko duˈun nduˈunëm, duˈunxyëp extëmë Jyobaa xymyëgäjpxëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë. Ets ko nˈijxëm wiˈix xypyudëjkëm, ta niˈigyë mët nnaymyaaybyëjkëm (Ebreeʉsʉty 4:12; Santya̱ˈa̱gʉ 1:23-25).
5 Nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën. Jesus jyënany: “Kaˈap ja wit meeny xynyipëjkpätëty yaa naaxwiiny” (Mateo 6:19, 20, Tios yˈaaw yˈayuk). Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko Jyobaa yëˈë diˈib mbäät mas jëjpˈam nbëjtakëm mä jukyˈäjtën. ¿Wiˈix nnayjäˈäwëm ko ngäjpxëmë tyäˈädë tekstë? Pën nbaduˈunëm, mbäät njënäˈänëm ko Jyobaa jotkujk nyayjawëty mët ëtsäjtëm. Per pën nbëjkëmë kuentë ko tsojkëp nyajtëgäjtsëmë jukyˈäjtën parë niˈigyë nmëduˈunëmë Dios, ta njaygyujkëm ko yëˈë netyë Jyobaa xytyukˈijxëm ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëm.
6, 7. 1) Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë, ¿wiˈix jyaty ja naymyayë diˈib nmëdäjtëm mëdë Jyobaa? 2) ¿Ti diˈib niˈigyë jëjpˈam nnijawëyäˈänëm ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë?
6 Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë, ta nbëjkëmë kuentë mäjaty mbäät nnayaˈoˈoyëm parë niˈigyë oy nmëduˈunëmë Jyobaa. Per nan xytyuknijäˈäwëm ko Jyobaa myëdäjtypyë oybyë jäˈäyˈäjtën ets tijaty tyuumpy mët ko xytsyojkëm. Ko duˈun nnijäˈäwëm, ta niˈigyë ntsojkëmë Jyobaa ets ta nanduˈun niˈigyë xytsyojkëm. Duˈun niˈigyë kyëktëkë ja naymyayë (käjpxë 1 Korintʉ 8:3).
7 Parë nmëwingoˈonëmë Jyobaa, jëjpˈam ets nnijäˈäwëm tiko nˈëxpëjkëmë Biiblyë. Jesus ojts jyënaˈany ko tsojkëp yajxon nˈixyˈäjtëmë Jyobaa pën jukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm (Fwank 17:3). Mä Biiblyë mbäät tijaty njäjtëm. Per kyaj jeˈeyë nˈëxpëjkëm parë tijaty njatäˈänëm, diˈib jëjpˈam nnijawëyäˈänëm, yëˈë ko yajxon nˈixyˈatäˈänëmë Jyobaa (käjpxë Éxodo 33:13, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn yʉ Moisés [MNM]; * Salmo 25:4).
8. 1) ¿Wiˈix mbäät pën wyinmay ko tkäjpxët extëmë Jyobaa ttuuny ja rey Azarías? 2) Kom nˈixyˈäjtëm yajxonë Jyobaa, ¿wiˈix nwinmäˈäyëm extëm yëˈë tijaty ttuny?
8 Pën nˈijxëmë Jyobaa extëm tuˈugë jaantsypyë mmëtnaymyaayëbë, ta kyaj tiko nmëmäˈäy nmëdäjëm ko Biiblyë tkanimaytyäˈägët tiko tijaty duˈun ttuuny. Extëm tnimaytyaˈagyë Azarías, diˈib reyˈäjt Judá. Yëˈë ja ojts yˈaneˈemy ko ja nax käjpn tˈawdäjttë dios diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Perë Biiblyë jyënaˈany ko tyäˈädë rey kyaj duˈun yˈadëtsy, “yëˈë tyuunˈadëts diˈib oy Jyobaa wyindum” (2 Reyes 15:1-5). Per ¿tiko netë Jyobaa myooyë tuˈugë axëkpäˈäm? Mä tyäˈädë tekstë kyaj tnigajpxy. Mbäät pën wyinmay ko Dios kyaj tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët ets ko nëgoobë ttëytyuunyë Azarías. Per ëtsäjtëm, yajxonë Jyobaa nˈixyˈäjtëm ets seguurë nˈijtëm ko xëmë tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët (Jeremías 30:11). Pääty, oy nganijäˈäwëm tiko Dios ttëytyuunyë tyäˈädë rey, seguurë nˈijtëm ko tyuun diˈib tëyˈäjtën.
9. ¿Tiko Jyobaa tmooyë Azarías tuˈugë axëkpäˈäm?
9 Mä Biiblyë yˈaknimaytyakypyë Azarías diˈib nanduˈun yajtij Uzías (2 Reyes 15:7, 32). Mä 2 Crónicas 26:3-5, 16-21 jyënaˈany ko yëˈë tyuun diˈib “oy Jyobaa wyindum”. Per nanduˈun jyënaˈany ko ok, ta ojts jyëmbijnë mëj këjxm. Extëm tëgok, yëˈë tyunan diˈibë nety patëp ttunët ja saserdotëty. Ta nimay ja saserdotë yˈanmääyëdë ko kyaj yˈoyëty extëm yˈadëˈëtsäˈäny. Per komë Uzías të nety tyuktëjkënë mëjˈat këjxmˈat, ta ttukjotˈambëjky ja saserdotëty ets kyaj tmëjpëjtaky wiˈix yˈanmääyëdë. Tyäˈädë yëˈë xytyukjaygyujkëm tiko Jyobaa myooyë tuˈugë axëkpäˈäm.
Pën nˈixyˈäjtëmë Jyobaa, ta nmëbëjkëm ko xëmë tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët
10. 1) ¿Tiko kyaj nyajtëgoyˈäjtëm ets xëmë nyajtukmëtmaytyakëm tiko Jyobaa duˈun tijaty ttuny? 2) ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë seguurë nˈijtëm ko Dios xëmë tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët?
10 ¿Ti diˈibë tyäˈädë maytyaˈaky xytyukniˈˈijxëm? Extëmë Biiblyë tnimaytyaˈagyë Azarías, kanäk pëky tnigajpxy tiko Dios myooyë tuˈugë axëkpäˈäm. Per mä Biiblyë nan miimp kanäk pëkyë maytyaˈaky diˈib kyaj tnigäjpxtäˈäy wiˈix meerë tijaty tyuun jyäjtë. Ko tkanigäjpxtäˈäyët, ¿winmayäˈänëm ko Jyobaa kyaj tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët? ¿O nmëbëkäˈänëm ko xëmë tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët? (Deuteronomio 32:4.) Mä Biiblyë kajaa tnimaytyaˈagyë Jyobaa parë yajxon nˈixyˈäjtëm ets nmëbëjkëm. Pën nˈixyˈäjtëmë Jyobaa ets ntsojkëm, ta kyaj nyajtëgoyˈäjtëm ets xëmë nyajtukmëtmaytyakëm tiko duˈun tijaty ttuny. Per ¿ti mbäät xypyudëjkëm parë seguurë nˈijtëm ko Dios xëmë tijaty ttuny tëyˈäjtën myëët? Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë. Ko duˈun nduˈunëm, ta nëjkx mëdë Jyobaa njantsy nyaymyaˈayëm (Salmo 77:12, 13).
MMËTMAYTYÄˈÄGË JYOBAA KO XYMYËNUˈKXTÄˈÄGËT
11-13. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Dios myëdooˈijtypy ko nmënuˈkxtakëm? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)
11 Ko nuˈkxtakëm, ta nmëjkumäˈäyëmë Dios, nmoˈoyëmë dyoskujuyëm ets nˈamdoˈojëmë naybyudëkë, duˈunën nmëwingoˈonëm (Salmo 32:8). Ets pën jantsy nnaymyayäˈänëm mëdë Jyobaa, tsojkëp nˈijtëm seguurë ko myëdooˈijtypyë nuˈkxtakën.
12 Näägë jäˈäy wyinmaytyë ko Dios kyaj tmëdooˈity ko nmënuˈkxtakëm, ets ko jeˈeyë nnuˈkxtakëm parë oy nnayjäˈäwëm. Jyënäˈändë ko xypyudëjkëm parë njaygyujkëm wiˈix yˈixëty ja njotmayˈäjtëm ets wiˈix mbäät nyaˈoˈoyëm. Ets mbäät duˈun xypyudëjkëm, perë Jyobaa myëdooˈijtypy ko nmënuˈkxtakëm. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm? Mët yëˈëgyëjxmë yˈijxpajtënë Jesus.
Ijtëm seguurë ko Jyobaa myëdooˈijtypy ko nmënuˈkxtakëm
13 Mä netyë Jesus kyaminyëm yä Naxwiiny, ojts tˈixy wiˈixë Jyobaa tˈatsoojëmbity ko naxwinyëdë jäˈäy myënuˈkxtaˈagyëty. Ets ko myiiny yä Naxwiiny, ojts tmënuˈkxtaˈagyë Dios ets ttukmëtmaytyaˈaky ti wyinmaapy ets wiˈix nyayjawëty. Tëgok, tuk tsuˈum nyuˈkxtaky (Lukʉs 6:12; 22:40-46). Nan ojts ttukniˈˈixë ja yˈëxpëjkpëty wiˈix nyuˈkxtäˈäktët. ¿Ojtsxyëp duˈun ttunyë Jesus pënë Jyobaa kyaj tmëdooˈityë nuˈkxtakën? Kyajxyëp. Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko Dios myëdooˈijtypyë nuˈkxtakën. Pääty tˈanmääy: “Tatë, njäˈäygyëdakypyëts mij ko të xymyëdoyëts. Wäˈätsëts nnijawë kots mij dëˈënyëm xymyëdooˈityëts” (Fwank 11:41, 42). Ets ëtsäjtëm, nan ijtëm seguurë ko Jyobaa myëdooˈijtypy ko nmënuˈkxtakëm (Salmo 65:2).
14, 15. 1) ¿Tiko yˈoyëty etsë Jyobaa ndukˈawäˈänëm tidën meerë nyajtëgoyˈäjtëm? 2) ¿Wiˈixë Carmen pyudëjkë ko tmënuˈkxtakyë Jyobaa?
14 Mbäät näˈäty kyaj yajxon nˈijxëm wiˈixë Jyobaa tˈatsoojëmbity ko nmënuˈkxtakëm. Per ko ndukˈawäˈänëm tidën meerë nyajtëgoyˈäjtëm, ta nˈixäˈänëm wiˈix tˈatsoojëmbity. Ets nëjkxëp niˈigyë mëët nnaymyaaybyëjkëm. Pën ndukmëtmaytyakëm tukëˈëyë diˈib xyjotmaytyuˈunëm, nëjkxëp xymyëwingoˈonëm.
15 Duˈun ttuuny tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjtypy Carmen. * Yëˈë jyënaˈany ko nëjkxp ijty käjpxwäˈkxpë mä kyayajjubilaratynyëm, per kyaj ttsojkënyëˈaty. Ets ko yajjubilaräjty, ta tuˈugë mëjjäˈäy yˈanmääyë ets tyunët prekursoora regulaar. Yëˈë jyënaˈany: “Tajëts duˈun tyuundëjkë. Per tajëts jabom jabomë Jyobaa nˈanmääy parëts xypyudëkët etsëts ndukxondäˈägëdë tyuunk”. ¿Ojtsëdaa Jyobaa tmëdoy? Ojts, pes tyamë Carmen ja kujk tyuny tëgëk jëmëjt prekursoora. Ets jyënaˈany ko mas oy tyam kyäjpxwaˈkxy mët ko janäämëty nyijkxy käjpxwäˈkxpë ets mët ko pyudëkëdë ja myëguˈuktëjk. ¡Ets tyam jyantsy tsyojkënyëˈajtypy nyëjkxäˈäny käjpxwäˈkxpë! Per diˈib jëjpˈam, yëˈë ko jyënaˈany: “Ninäˈänëmtsë nety duˈun oy ngaˈity mëdë Jyobaa”. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko diˈib pudëjkë, yëˈë ko tmënuˈkxtakyë Jyobaa.
Mbäät xëmëkyëjxm nmëwingoˈonëmë Jyobaa (Ixë parrafo 16 etsë 17)
DIˈIB MBATËP XYTYUNËT
16, 17. 1) ¿Ti mbäät nduˈunëm parë mas oy nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa tuˈuk tuˈugë xëë? 2) ¿Ti nˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?
16 Mbäät xëmëkyëjxm nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Pääty nˈokmëdooˈijtëm wiˈix xyˈanmäˈäyëm ko xëmë ngäjpxëmë Biiblyë, ets nˈokmëtmaytyakëm xëmë. Pën nduˈunëm duˈun, nëjkxëp mas oy nnaymyaˈayëm mëdë Dios tuˈuk tuˈugë xëë ets nëjkxëp xypyudëjkëm parë nmëmadakëmë amay jotmay.
Mbäät xëmëkyëjxm nmëwingoˈonëmë Jyobaa
17 Per oy xëmë njamënuˈkxtakëmë Jyobaa, mbäät duˈunyëm nbatëmë amay jotmay. Etsë net xyaˈëxtëkëwäˈkëm parë kyaj nekytyukˈijxpajtëmë Jyobaa. Mbäät axtë nwinmäˈäyëm ko kyaj tmëdooˈity ko njamëgäjpxëm ets nnayajtëˈëwëm pën duˈunyëm xymyëtnaymyaayëbëˈäjtëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm pën duˈun nwinmäˈäyëm? Yëˈë yaˈëxpëkäämp mä jatuˈukpë artikulo.
^ parr. 2 Naymyayë yëˈë yˈandijpy ko nimajtskpë jäˈäy nyaytsyokëdë ets nyaytyukjotkujkˈatëdët. Parë niˈigyë dyajkëktëkëdët ja nyaymyayë, tsojkëp nimajtsk ttundëdë mëjää.
^ parr. 3 Salmo 142:2: “Wyindumëts nbëjtaktäˈäy tijatyëts nmëmaapy mmëdajpy; Wyindumëts ndukmëtmaytyaktäˈäy tijatyëts xyajkëjx xyajtujkp”.
^ parr. 3 Isaías 30:20, 21: “Etsë Jyobaa mmoˈoyanëdëbë këjx tujkën extëmë tsäjpkaaky etsë tyëytyuˈunën extëmë nëë, per diˈib Jantsy oy Myaˈëxpëjkëp kyaj yˈoknayuˈutsanënë, etsë mwiin nëjkxëp tˈixy ja diˈib Jantsy oy Myaˈëxpëjkëp. Etsë mdatsk tmëdowäˈäny tuˈugë ayuk mˈëxkëˈëy diˈib jënäˈänëp: Tyäˈädë yëˈë duˈun ja tuˈu. Yoˈoytyë yëˈë, pën ja mnëjkxtë miitsëty aˈoytsyoo o pën ja mnëjkxtë anäjnytsyoo”.
^ parr. 7 Éxodo 33:13 MNM: “E pën jantsy tëy duˈun mˈënäˈäny, tuknijäˈäwëgëts mëdiˈibë duˈun mduknibëjktäkëbën. Etsëts ëjts agujk jotkujk nwëˈëmëty, ets duˈun mijts xëmë ndukˈijxpatëty. Nen yëˈë ëkmëmay ëkmëdäj, ko yäˈädë nax käjpn mijts duˈun yëˈë mjaˈa”.
^ parr. 15 Të tyëgatsyë xyëë.
