Tukˈijxpat xëmë Jyobaa
“Tukˈijxpattë xëmë yëˈë, nax käjpn.” (SALMO 62:8)
1-3. ¿Tiko Pablo yˈijty seguurë ko Jyobaa yëˈë pudëkëyanëp? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)
JA DIOS mëduumbëty diˈib jukyˈäjttë mä primer siiglë, axëëk jyäjt kyëbajttë jam Roma. Yajpajëdijttë ets axëëk yajtuundë, yajniwäämbajttë ko yˈaxëkˈijxtëbë jäˈäy ets ko yëˈë nyoˈktë ja käjpn. Nimay yajtsuumdë, nääk yajtukˈajëbijpëdë awäˈän jëyujk parë tsyuˈutsëdët, wiinkpë yajkëxwojptë kepykyëjxy ets nääk yajnoˈktë juuky parë ja nax käjpn koots tyuktëˈkx tyukjäjët. Ja Dios mëduumbëty nyijäˈäwëdëbë nety ko mbäät oypyënëty duˈun jyaty.
2 Duˈunë nety yˈixëty ja tiempë ko ja romanë jäˈäy ttsuumdë ja apostëlë Pablo. Waˈanë Pablo nyayajtëëwë pën ja myëguˈuktëjk pudëkëyanëp. ¿Tiko? Yëˈko tëgok, ko tpaty tuˈugë mëj jotmay nituˈugë myëguˈuktëjk kyapudëjkë. Per ta jyënany ko yëˈë Jyobaa pudëjkë mët yëˈëgyëjxmë Jesus ets myëjämooyë. Axtë jyënany: “Xyajtsekyëts es kyajts ja kää ëj xytsyuˈtsy” (2 Timotee 4:16, 17). *
3 Pablo ijt seguurë ko mbäädë Jyobaa pyudëkëty. ¿Tiko? Yëˈko tjamyejtsy wiˈixë nety të yˈokpudëjkëbë. Ijt seguurë ko Jyobaa mëjämoˈoyanëp parë tmëmadäˈägëdë tyäˈädë jotmay etsë wiinkpë diˈibë nety ok pyäädaampy. Pablo ijt seguurë ko yaˈˈawäˈätspëtsëmanëbë nWintsënˈäjtëm mä oytyim diˈibëtyë jotmay (2 Timotee 4:18). Myëbëjk ko Jyobaa mëdë Jesus seguurë pyudëkëyaˈanyëty, oy ja myëguˈuktëjk kyapudëkëdët.
YAˈIXËDË KO MËBËJKYPYË JYOBAA KO XYPYÄÄDËDË JOTMAY
4, 5. 1) ¿Pën mbäät xëmë xypyudëjkëm? 2) ¿Wiˈix mbäät mas oy mˈity mëdë Jyobaa?
4 ¿Të näˈä xyajnaxyë mëkpë ayoˈon jotmay ets naytyuˈuk të mnayjawëty? Waˈanë mduunk ojts xyajtëgoy o xymyëdäjtyë jotmay mä mˈeskuelë. Waˈan ojts myajpääty yuu mëët päˈäm mëët o xymyëdäjty tuˈugë jotmay diˈib mëjwiin kajaa. Waˈan pën xyjaˈˈamdooyë naybyudëkë ets kyaj mbäät mbudëjkë, mët ko ta näägë jotmay diˈib kyaj mbäädë naxwinyëdë jäˈäy dyaˈoyë. ¿Ti mbäät xytyuny? Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ko tsojkëp ndukˈijxpajtëmë Jyobaa (Proverbios 3:5, 6). Per ¿mbäädëdaa xyjantsy pyudëjkëm? ¡Mbäät! Mä Biiblyë miimp kanäägë ijxpajtën diˈib xytyukˈijxëm ko Jyobaa jyantsy pyudëjkëp pënaty mëduunëp.
Pën jam xypyaaty tuˈugë jotmay, mbäät mbudëkëty parë niˈigyë xyajkëktëkëdë mëbëjkën mä Jyobaa
5 Pën jam xypyaaty tuˈugë jotmay ets kyaj pën mbudëkëty, mmaˈkxtuk. Oy ko mwinmayët extëmë Pablo ko tadë jotmay mbäät mbudëkëty parë niˈigyë xyajkëktëkëdë mëbëjkën mä Jyobaa. Ets ko nan mbäät këˈëm xyˈixy wiˈixë Jyobaa mguentˈatyëty. Duˈun niˈigyë xymyëbëkëdë Jyobaa ets mas oy mëët mˈitët.
KO JYOBAA KYAJ TSOJK TˈATSOOJËMBITYË NUˈKXTAKËN
6. ¿Tiko näˈäty tsyiptaˈaky nmëbëjkëmë Jyobaa ko nbatëm tuˈugë mëj jotmay?
6 ¿Jam xymyëdaty tuˈugë mëj jotmay diˈib mjantsy myëmääy mjantsy myëdajpy? ¿Të xyjatunyë mëjää parë xyaˈoyët ets të Jyobaa xyjaˈˈamdoyë naybyudëkë? Pën të, mbäät jotkujk mnayjawëty ets mˈitët seguurë ko Jyobaa mbudëkëyanëp (käjpxë Salmo 62:8 * etsë 1 Peedrʉ 5:7). Pën mjantsy nyaymyayanëp mëdë Jyobaa, jëjpˈam ets xymyëbëkët ko mbudëkëyanëp. Per näˈäty tsiptakp duˈun nduˈunëm. ¿Tiko? Tuk pëky, yëˈko mbäädë Jyobaa kyaj tsojk tˈatsoojëmbity ja nuˈkxtakën (Salmo 13:1, 2; 74:10; 89:46; 90:13; Habacuc 1:2).
Jyobaa xytsyojkëm ets nyijäˈäwëp tijaty nyajtëgoyˈäjtëm
7. ¿Tiko näˈätyë Jyobaa kyaj tsojk tˈatsoojëmbityë nuˈkxtakën?
7 ¿Tiko näˈätyë Jyobaa kyaj tsojk tˈatsoojëmbityë nuˈkxtakën? Parë njaygyujkëm, nˈokjamyajtsëm ko Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa yëˈë nDeetyˈäjtëm ets ko ëtsäjtëm xyˈuˈunkˈäjtëm (Salmo 103:13). Tuˈugë uˈunkteety kyaj xëmë tmoˈoyë yˈuˈunk yˈënäˈk tijaty amdoojëp. Ets pën myoopy, kyaj tsojk tmoˈoy. Nan nyijäˈäwëp ko ja yˈuˈunk näjxp pojënë tsyojkën. Ets nan yˈijxypy pën mbäät yˈaxëktunyëty ti yˈamdoopy o pën mbäät yˈaxëktunyëtyë wiinkpë. Koxyëp xëmë tmoˈoy tijaty amdoojëp, taxyëp jeˈeyë yajtuumbëˈaty. Per ja uˈunkteety nyijäˈäwëp tijaty yajtëgoyˈajtypy ja yˈuˈunk ets nan nyijäˈäwëp näˈä mbäät tmoˈoy. Nanduˈun jyaty mëdë Jyobaa, yëˈë xytsyojkëm ets nyijäˈäwëp tijaty nyajtëgoyˈäjtëm ets näˈä mbäät xymyoˈoyëm. Pääty, oy ko nmaˈkxtujkëm ets nˈijxëm wiˈixë Jyobaa tˈatsoojëmbity ja nuˈkxtakën (nanduˈun jyënaˈany mä Isaías 29:16 etsë 45:9).
8. ¿Mä ti mbäät nˈijtëm seguurë ko nyajnäjxëm tuˈugë jotmay?
8 Nan jamyats ko Jyobaa nyijäˈäwëp tijaty mbäät niduˈuk niduˈuk nmëmadakëm (Salmo 103:14). Näˈäty mbäät nnayjäˈäwëm ko kyaj jyawë nˈokmëmadäˈägäˈänënë tuˈugë jotmay. Perë Jyobaa wyandakypy ko pën mëjwiin kajaa nmëdäjtëm tuˈugë jotmay, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm (käjpxë 1 Korintʉ 10:13, Ja oybyʉ Tʉyˈa̱jtʉn [OTJ]). * Ijtëm seguurë ko Jyobaa nyijäˈäwëp axtë nuˈun mbäät nmëmadakëm ets yëˈë diˈib xyjotkujkmoˈoyëm.
9. ¿Ti mbäät xytyuny pënë Jyobaa kyaj tsojk tˈatsoojëmbityë mnuˈkxtakën?
9 Mmaˈkxtuk pënë Jyobaa kyaj tsojk tˈatsoojëmbityë mnuˈkxtakën. Jamyats ko yëˈë xypyudëkëyäˈänëm, per nyijäˈäwëp näˈä mbäät xypyudëjkëm. Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa maˈkxtujkp parë xypyudëkëyäˈänëm ets xypyaˈˈayowäˈänëm mët ko tëyˈäjtën myëët winë ttuny. Ets ko pënaty mëbëjkëp, jotkujk yajpäättë (Isaías 30:18).
KO NYAJNÄJXËM TUˈUGË MËJ JOTMAY
10-12. 1) ¿Tiko tsyiptaˈaky nguentˈäjtëm tuˈugë jiiky mëguˈuk diˈib pëjkëp? 2) Ko nbatëm tuˈugë jotmay ets nmëbëjkëm ko Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm, ¿wiˈix kyëktëkë ja naymyayë mët yëˈë? Nimaytyäˈäk mët tuˈugë ijxpajtën.
10 Mä parrafo 2 të nˈijxëm ko Pablo awäˈätspëtsëëm ets kyaj ja kää tsyuˈtsë (2 Timotee 4:17). Pën mijts të xymyëdaty tuˈugë jotmayë mëjwiimbë ets duˈun mnayjawëty extëmë Pablo, ¿ti mbäät xytyuny? Jëjpˈam ets xymyëbëkët ko Jyobaa mbudëkëyanëp. Extëm nˈokpëjtakëm, pën jam xykyuentˈaty tuˈugë mmëguˈuk diˈib pëjkëp, seguurë ko të Jyobaa xyˈanëëmë parë mëjämoˈoyëdët ets mwinmäˈänymyoˈoyëdët wiˈix tijaty xytyunët. * Pääty mbäät jotkujk mnayjawëty mët ko Jyobaa yˈijxypy ets nyijäˈäwëp wiˈix mjotmaybyaaty, ets ko mbudëkëyanëp parë xymyëmadäˈägët ets parë ninäˈä xykyamastuˈudët (Salmo 32:8).
It seguurë ko mDeetyë tsäjpotmëdë moˈoyanëp ja mëjää parë mëk mdanët ets xymyëmëdowët
11 Per näˈäty mbäät mwinmay ko kyaj Jyobaa mbudëkëty. Waˈanë doktoortëjk kyaj yajxon nyayˈëw nyaygyäjpxëdë wiˈix dyajtsoybyatäˈändë ja mmëguˈuk. O waˈan të xyjaˈˈawixy ets ja mjiiky mmëguˈuk mjotkujkmoˈoyëdët, per niˈigyë jyawë të mjotmaymyoˈoyëty. Pën duˈun mjaty, oy ko niˈigyë xyˈamdowëdë Jyobaa parë mmoˈoyëdët ja jot mëjää ets niˈigyë xymyëwingonët (käjpxë 1 Samuel 30:3, 6). * Ets ko tiempë nyaxët, ko nëjkx xyjaygyukë wiˈixë Jyobaa të mbudëkëty, ta niˈigyë kyëktëkëyaˈany ja mnaymyayë.
12 Duˈun jyajty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjtypy Linda. * Jeky tjantsy kyuentˈäjtyë tyääk tyeety axtë ko yˈoˈktë. Yëˈë jyënaˈany: “Kojëts nyajnäjxtë tyäˈädë jotmay, yëˈë nyaˈayëts, nmëgaˈaxëts ets ëjts, kyajts kanäkˈok nnijäˈäwëdë tijëts ndundëp. Näˈäty, duˈunëts nnayjäˈäwëdë ko kyajëts nˈokmëmadäˈäganëdë. Per kojëts tyam njamyatstë, tajëts nˈixtë ko Jyobaa xëmë yajpaty mët ëëtsëty. Yëˈëjëts xymyëjämooytyë, ets niˈigyë kojëtsë nety kyaj nˈoknijäˈäwëndë tijëts ndundëp”.
13. ¿Wiˈixë Rosa pyudëjkë ko amumduˈukjot ttukˈijxpejtyë Jyobaa?
13 Pën ndukˈijxpajtëmë Jyobaa amumduˈukjot, ta xypyudëkëyäˈänëm axtë ko nbatëm tuˈugë ayoˈon jotmay diˈib mëjwiin kajaa. Duˈun jyajty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjtypy Rosa. Ja nyaˈay diˈib kyaj Tyestiigëty të nety yˈanëˈëmxëty parë mëët yaˈˈajääywyäˈkxët. Nan ja mä tadë tiempë tuˈugë myëgaˈax pyatë tuˈugë mëk päˈäm. Ets ko waanë yˈijty, ta ja myëgaˈaxë nyëdoˈoxy yˈoˈky. Mëkë Rosa tjäˈäwë ko duˈun tpatyë jotmay. Ets ko waanë tiempë nyajxy, ta oy nyayjäˈäwë ets tyuundëjkë prekursoora regulaar. Per ta net yˈoˈky ja tyääk. ¿Ti pudëjkë parë tmëmadaky tukëˈëyë tyäˈädë ayoˈon jotmay? Rosa jyënaˈany: “Jabom jabomëtsë Jyobaa ndukmëtmaytyaky tijatyëts ndunaampy oy kyamëjwiin kyakajaajëty. Kojëts duˈun nduuny, tajëtsë Jyobaa njäˈäwë extëm tuˈugë jaantsypyë mëtnaymyaayëbë, yëˈëjëts ndukˈijxpajt, kyaj yëˈëjëtyë wiink jäˈäy o ja ngëˈëm jot ngëˈëm nwinmäˈänyëts. Jyobaa yëˈëjëts xypyudëjkë etsëts xymyooy tijatyëts nyajtëgoyˈajtypy. Ets duˈunëts njäˈäwë ko xëmëts nbëˈääy yajpaty”.
Ko yaˈëxkexy tuˈugë jiiky mëguˈuk ja nyajnigëxëˈkëm pën ntsojkëmë Jyobaa (Ixë parrafo 14-16)
14. ¿Wiˈix mbäädë Jyobaa mbudëkëty ko yaˈëxkaxët tuˈugë mjiiky mëguˈuk mä Diosë kyäjpn?
14 Nˈoknimaytyakëm jatuˈugë jotmay diˈib mëjwiin kajaa. Waˈan tuˈugë mjiiky mmëguˈuk të yaˈëxkexy mä Diosë kyäjpn. Ets mnijäˈäwëp ko Biiblyë jyënaˈany ko kyaj mbäät mëët mgajpxy mmaytyaˈaky (1 Korintʉ 5:11; 2 Fwank 10). Per kom mëk xytsyeky ja mmëguˈuk, mbäät mwinmay ko tsip xykyuytyunëdë tyäˈädë anaˈamën. Per ¿mmëbëjkypy ko mDeetyë tsäjpotmëdë moˈoyanëp ja mëjää parë mëk mdanët ets xymyëmëdowët? ¿Mˈixaambyë tyäˈädë jotmay extëm tuˈugë naybyudëkë parë niˈigyë xymyëwingonët?
15. ¿Tiko Adán kyaj tmëmëdooyë Jyobaa?
15 Mbäät nˈijxkijpxyëmë tyäˈädë jotmay mët diˈibë Adán tyuun. ¿Tiko ojts tjeˈxy ja ujts tëëm diˈibë Eva mmooyë? ¿Waˈan wyinmääy ko mbäät tkajpxykyutëjˈyë Dios ets duˈunyëm jyukyˈatët? Kyaj, pesë Biiblyë jyënaˈany ko “Adán kyaj oj yajwinˈëëny” (1 Timotee 2:14). Pääty, ¿tiko kyaj tmëmëdooyë Jyobaa? Mët ko niˈigyë ttsejky ja nyëdoˈoxy ets kyaj dyuˈunëtyë Jyobaa. Pääty yëˈë tmëmëdooy ets kyaj yëˈëjëtyë Jyobaa (Génesis 3:6, 17). ¿Ti tyäˈädë xytyukniˈˈijxëm?
16. ¿Pën diˈib mbäät niˈigyë ntsojkëm, ets tiko?
16 Extëmë Adán yˈadëtsy, yëˈë xytyukˈijxëm ko yëˈë mbäät niˈigyë Jyobaa ntsojkëm ets kyaj dyuˈunëty ja jiiky mëguˈuk (käjpxë Matewʉ 22:37, 38). ¿Tiko? Yëˈko mbäät niˈigyë ja njiikyˈäjt nmëguˈukˈäjtëm pyudëkëty, oy yëˈëjëty diˈib Dios mëduundëp o kyaj. Pääty tunë mëjää parë niˈigyë xytsyokëdë Jyobaa ets yëˈë xytyukˈijxpatët tuˈuk tuˈugë xëë nyaxy. Pën axëëk mnayjawëty ko tuˈugë mjiiky mëguˈuk të yaˈëxkexy mä Diosë kyäjpn, tukmëtmaytyäˈägë Jyobaa wiˈix mnayjawëty (Romanʉs 12:12; Filipʉs 4:6, 7). * Oy mëk xyjajawë, ixë tyäˈädë jotmay ko mbäät mbudëkëty parë niˈigyë xyajkëktëkëdë mnaymyayë mëdë Jyobaa. Ko duˈun xytyunët, ta niˈigyë nëjkx kyëktëkë ja mëbëjkën ets mˈitët seguurë ko pën mmëmëdoobyë yˈanaˈamën nëjkxëp yˈoybyëtsëmy.
TI MBÄÄT XYTYUNY MIENTRËS MˈAWIXY
Pën yëˈë jëjpˈam nbëjtakëmë Diosë tyuunk, ta nyajnigëxëˈkëm ko ndukˈijxpajtëmë Jyobaa (Ixë parrafo 17)
17. ¿Mä ti mbäät nˈijtëm seguurë pën jamë jot winmäˈäny nbëjtakëm mä Diosë tyuunk?
17 ¿Tiko Jyobaa dyaˈˈawäˈätspëtsëëmyë Pablo parë kyaj ja kää tsyuˈtsë? Pablo jyënany ko pääty yˈawäˈätspëtsëëmy parë kyäjpxwäˈkxˈadëˈëtsët ets dyaˈˈabëtsëmët ja tuunk diˈibë Dios tuknipëjkë (2 Timotee 4:17). Jyobaa nan të xytyuknipëjkëm parë ngäjpxwäˈkxëm ja oybyë ayuk ets yëˈë mëët nduunmujkëm (1 Corintios 3:9, Traducción del Nuevo Mundo; 1 Tesalónikʉ 2:4). Pën jamë jot winmäˈäny nbëjtakëm mä Diosë tyuunk, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm (Matewʉ 6:33). Ets kyaj nmëkjäˈäwëm ko nˈawijxëm näˈä yëˈë tˈatsoojëmbity ja nuˈkxtakën.
18. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë mas oy nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa ets nˈijtëm seguurë ko xypyudëkëyäˈänëm?
18 Tuˈuk tuˈugë xëë nyaxy, tunë mëjää parë niˈigyë xyajkëktëkëdë mnaymyayë mëdë Jyobaa. Ets ko xypyäädët tuˈugë jotmay diˈib mëjwiin kajaa, mbäät yëˈë mbudëkëty parë niˈigyë xymyëwingonëdë Jyobaa. Käjpx ets ëxpëkë Biiblyë, juudë tiempë parë xypyawinmayët. Mënuˈkxtäˈäk xëmë Dios ets jamë mjot mwinmäˈäny xypyëjtäˈägët mä tyuunk. Pën mduumpy duˈun, mbäät mˈity seguurë ko Jyobaa mbudëkëyanëp mä ja jotmay diˈib tyam mbatypy ets mä diˈib miin këdakp.
^ parr. 2 Pablo waˈan yëˈë tjantsy myaytyäˈägany tuˈugë kää o tuˈugë mëj jotmay diˈib pyat.
^ parr. 6 Salmo 62:8: “Tukˈijxpattë xëmë yëˈë, nax käjpn, wyinduuy yajpëtsëëmdäˈäy diˈib mjäˈäwëp mä mgorasoon. Dios yëˈë diˈib ëtsäjtëm nˈaˈoˈkëm”.
^ parr. 8 1 Korintʉ 10:13, OTJ: “Kyaj mnaˈixëdët es xymyëdattët niˈigë ja ayoˈon diˈibë mbäät xyajnaxtë. Nik niˈigë ko mdukmin mdukjäˈtëdët ja ayoˈon, pes net ja Dios mguwäˈänëdët es xyajnaxët yajxon, dëˈën extëm mbäät xymyëdanëdë”.
^ parr. 10 Mä rebistë miimp näägë artikulo diˈib mbäät pyudëkëty ja päˈäm jäˈäy ets ja diˈib kuentˈäjtëp. Jap yajpääty mä ¡Despertad! 8 äämbë febreerë 1994, 8 äämbë febreerë 1997, 22 äämbë mayë 2000 etsë 22 äämbë eneerë 2001.
^ parr. 11 1 Samuel 30:3, 6: “Ets ko ja David jyajty mët ja jyaˈay mä ja siudad, tamë nety ja käjpn jyantsy tyoy, ets ja nyëdoˈoxyëty ets ja myäängëty ets ja nyëxëëty të nety ja jäˈäy myënëjkxtäˈäyëdë extëmë tsumyjyaˈay. Tyäˈädë mëk yajkëjx yajtujkë David, mët ko ja yetyëjkëty nyayˈëëw nyaygyäjpxëdë ko kyukäˈätsäˈänëdë, jaˈko niˈamukë ja yetyëjk jantsy axëëgë nety nyayjawëdë ko ja nyëëx myäänk të dyajtëgoytyë. Perë David ta tpëjkyë myëjää mä Jyobaa diˈib Diosˈäjtypy”.
^ parr. 12 Mä tyäˈädë artikulo të xyëë tyëgatstë.
^ parr. 16 Mä rebistë miimp näägë artikulo diˈib mbäät pyudëkëtyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të yaˈëxkexyë jiiky mëguˈuk. Jap xypyäädët mä La Atalaya 1 äämbë septiembrë 2006, pajina 17-21, ets 15 äämbë eneerë 2007, pajina 17-20.
