JATS nmaxuˈunkˈäjty 1955, jap Queensland (Australia). Jatsë ndeety txëˈaty Ron etsëtsë ndääk Estelle. Näämnëmtsë nety të nmaxuˈunkˈaty, kojëtsë ndääk tyëjkë ëxpëjkpë mëdë Jyobaa tyestiigëty. Yëˈë ja nyëbejty kyum jëmëjt, etsëtsë ndeety kyum 13 jëmëjt, ets ëjts jats nnëbejty 1968 jap Queensland.

Desde mutsknëmëts ntsojkënyëˈajty ngäjpxäˈänyë liibrë ets njatäˈänyëtsë wiink ayuk. Kojëts ijty nëjkxtë karroty mëdëtsë ndääk ndeety, jantsy letrëkäjpxpëts tuktuˈu. Axtë wiink jyawë ijty nyayjawëdë kojëts ngaˈixy ngajawë mäjatyëts nyajmënaxy. Per mët kojëts ntsojkënyëˈajtyë letrëkäjpxk, yëˈëts xypyudëjkë kojëts nˈeskuelëˈäjty. Axtë yajmooyëts kanäägë premië kojëts nˈëxpëjky mä sekundaaryë jap Glenorchy (Tasmania).

Mä tadë tiempë, tajëts nyaˈˈawäˈänë naybyudëkë parëts nëjkxët mä unibersidad. Jantsy ëxpëkäämbëtsë nety, pääty tsojkëbëtsë nety nwinmayët pën nëjkxäämbëts o kyaj. Perë ndäägëts tëjëtsë nety xytyukniˈˈixë etsëts mas ntsokëdë Jyobaa ets kyaj dyuˈunëty tijaty (1 Korintʉ 3:18, 19). Dyoskujuyëm kojëts duˈun xytyukniˈˈijxë,  tajëts ndukniwinmäˈäyë ndunäˈäny prekursoor kojëts nbëtsëmët eskuelë, ets ja ndääk ndeetyëts yˈoymyëdoowdë. Pääty kojëtsë njëmëjt 15, tajëts nduundëjkë prekursoor mä jëmëjt 1971.

Nuˈun nyajxy tuktujk jëmëjt, japëts nduuny prekursoor Tasmania, mä tuˈugë isla. Japëts nbëjky tuˈugë kiixy diˈib jantsy tsuj, diˈib xyëˈäjtypy Jenny Alcock. Ets taxk jëmëjtëts nduundë prekursoor espesial mä majtskë käjpn, Smithton ets Queenstown.

Mä jëmëjt 1978, tajëts ojts nëjkxtë Port Moresby (Papúa Nueva Guinea) mä tuˈugë asamblee internacional. Diˈibëts kyaj njäˈäytyëgoy mä tyäˈädë asamblee, yëˈë tuˈugë diskursë diˈib yajnäjx tuˈugë misioneerë mä ayuk hiri motuk. Nitiijëts ngajaygyujkë, per xyajwinmääyëts parëts ndunët misioneerë. Duˈunëts njatëdë wiinkpë ayuk etsëts nyajnaxëdë diskursë parëts nbudëkëdë nmëguˈuktëjk diˈib wiink paˈis. Kom njataambyëtsë netyë wiink ayuk, tajëts nbëjkyë kuentë ko mbäädëts njaty parëts nmëdunëdë Jyobaa.

Kojëts ojts njëmbijnëdë Tasmania, tajëts nyaˈˈanmääytyë parëts ndundët misioneerë mä tuˈugë isla Funafuti (Tuvalu). Kyajtsë nety duˈun ndimˈawixtë. Jats jap njäjttë eneerë 1979, ets jeˈeyë nety jyapëty nidëgëëgë Testiigë.

Ojtsëts xytsyiptakxëdë njattët ja ayuk diˈib yajkäjpxp Tuvalu, mët ko kyaj pën tyukniˈˈixë ets kyaj tii diksionaaryë. Yëˈëyë nety japˈäjtpë Biiblyë Nuevo Testamento. Päätyëts nwinmääytyë etsëts këˈëm njattët. Tuˈuk tuˈugë xëë jats nwinmääytyë njatäˈändë 10 o 20 ayuk. Per ok, tajëts nbëjktë kuentë ko mayë ayuk kyajts yajxon njaygyukëdë. Extëm nˈokpëjtakëm, en lugäärëts njënäˈändët ko kyaj yˈoyëty nmëtmaytyakëmë kaˈoybyë, duˈunëts njënäˈändë ko kyaj yˈoyëty nyajtuˈunëmë balansë etsë täjk. Per nduundëtsë mëjää parëts yajxon njattët mët ko kanäägëtsë netyë jäˈäy ndukniˈˈixëdë Biiblyë. Ko nyajxy kanäk jëmëjt, tajëts niduˈugë tyäˈädë jäˈäy xyˈanmääytyë ko kyaj ijty tyimˈyajjaygyukë wiˈixëts ngäjpxtë.

Tuk pëky diˈibëts xypyudëjkëdë parëts pojënë njattëdë tyäˈädë ayuk, yëˈë ko mä tyäˈädë isla, kyaj nety pënë tyëjk dyaky ajuytyuky, pääty jamëts ntsënääytyë mä tuˈugë familyë diˈib Testiigë. Xëmëts jam nmaytyaktë Tuvalu, ets oymyääjëty. Ets kom kyajts nëgoo nekykyäjpxtë inglés, tajëts nbëjktë kuentë ko yëˈëdëmëts ngäjpxnëdëbë Tuvalu.

Kojëts njäjttë Tuvalu, nimayë netyë jäˈäy diˈib nyijawëyandëbë tëyˈäjtën, per kyaj tii ëxpëjkpajn mä yˈayuk. ¿Wiˈixë nety mbäät tˈixyˈattë Jyobaa, tkuyˈëwdë, dyajnaxtëdë dyiskursë mä reunyonk,  tˈëxpëktë tijaty naxäämp o wiˈixë nety mbäät nyëbattë? Tyäˈädë jäˈäyëty yajtëgoyˈäjttëbë netyë ëxpëjkpajn mä yˈayuk parë tˈixyˈattëdë Jyobaa (1 Korintʉ 14:9). Jeˈeyë ko tamˈäjtpë nety tuˈugë jotmay, tyäˈädë ayuk jeˈeyë jäˈäy tkäjpxtë naa 15 milën. ¿Waˈandaa nety näˈä pyëtsëmëdë ëxpëjkpajn? Majtsk pëky diˈib xytyukˈijxëm wiˈixë Jyobaa tˈatsoowëmbijtyë tyäˈädë yajtëˈëwën. Myëduˈuk, ko Jyobaa tsyejpy ets nanduˈunë jäˈäy yˈixyˈatëdët diˈib tsënääytyëp mä isla jagambäätpë (Jeremías 31:10). Ets myëmajtsk, ko pyudëkëyaampy pënatyë naxwinyëdë jäˈäy yajnäjxëdëp ko kyaj ti tjat tnijawëdë (Sofonías 3:12).

Mä jëmëjt 1980, jatsë sukursal xyˈanmääytyë etsëts ngäjpxnaxtëdë ëxpëjkpajn mä ayuk Tuvalu. Duˈunëts nwinmääytyë ko kyajëts nmëmadäˈäktëdë tyäˈädë tuunk, per tajëts nduuntsondaktë (1 Korintʉ 1:28, 29). Kom mä tadë tiempë kyaj nety ti jëën, tajëts njuuytyë mä gobiernë tuˈugë tuk impresoorë diˈib kyaj tyuny jëënmëët. Yëˈëts ogäˈän nyajtuuntsondaktë parëts nyajpëtsëëmdë ëxpëjkpajn diˈib yaˈëxpëkäämp mä reunyonk. Ok, axtë nyajtuundëts parë pyëtsëëmyë liibrë La verdad que lleva a vida eterna. Jeˈeyëmëts njamyetsy wiˈix xyuuky ja tintë ets jyantsy kyuˈanë kojëts nyajpëtsëmdë ja ëxpëjkpajn mä tyäˈädë lugäär diˈib anˈittuuy.

Ojtsëts xytsyiptakxëdë ngäjpxnaxtëdë ëxpëjkpajn mä tyäˈädë ayuk, mët ko kyaj tii liibrë ets ni diksionaaryë. Per wiˈixëmëts ja naybyudëkë ojts nˈaxäjëdë. Extëm tëgok, jamdëmëts ojts ngajpxy mä tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj tˈixäˈänyë Testiigë. Tyäˈädë yetyëjk maˈestrë nety të tyuny ets të yajjubilaräjnë. Tajëts xyˈanmääy ko kyaj ttseky yajninëjkxët, per tajëts nanduˈun xyˈanmääy ko ja ëxpëjkpajn diˈib pëtsëëm Tuvalu tapë ayuk diˈib kyaj yaˈoymyëdoy, ets tajëts xytyukmëtmaytyaky wiˈixëts mbäät nyaˈoyëdë. Tajëts nyajnidëˈëwë ets tëyˈäjtëndëmë nety jyënaˈany. Pääty, tajëts nyajtëgäjtstë mä wiˈixëtsë nety njäˈäytyë. Xyajmonyˈijx xyajmonyjäˈäwëts wiˈixë Jyobaa dyajtuunyë tyäˈädë yetyëjk  diˈibëts xymyëtsipˈäjttëp, per kyajpxypy ja ëxpëjkpajn.

Ja tim jawyiimbë ëxpëjkpajn diˈibëts nˈawäˈänëdë tëjkmdëjkm, yëˈë tuˈugë inbitasyonk mä yajjamyatsäˈäny Jesusë yˈoˈkën xëë. Ta net pyëtsëëmy ja trataadë Noticias del Reino numero 30, tuknax pyëtsëëmy mëdë inglés. Jantsy jotkujkëts nnayjäˈäwëdë kojëts mbäädë jäˈäy nˈawäˈänëdë ja ëxpëjkpajn mä yˈayuk. Ko tiempë nyajxy, ta kanääk pyëtsëëmyë foyetë etsë liibrë mä ayuk Tuvalu. Ets desde 1983, yëˈë sukursal diˈib Australia dyajpëtsëmyë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm mä ayuk Tuvalu. Ja ijty myiny 24 pajina ets pyëtsëmy windëgëk poˈo. Jyantsy yˈoyˈijxtë jäˈäy ja ëxpëjkpajn, ets niˈamukë tkäjpxäˈändë. Tëgok tëgok ijty pyëtsëmy tuˈugë jembyë ëxpëjkpajn, ta yajnigajpxy mä ja raadyë diˈibë gobiernë jyaˈäjtypy, ets näˈäty yëˈë yajmaytyaˈakyˈäjtp. *

Per ¿wiˈixëts ijty ngäjpxnaxtë ëxpëjkpajn? Jawyiinëts njäˈäytyë këˈam, tajëts njääynyaxtë mä makinë ets ok, tajëts nˈixtë pën oy të wyeˈemy. Ets pën tëjëts njääytyëgoytyë, tajëts jatëgok njääynyaxtë mä makinë axtë ko wyeˈemy yajxon, ets tajëtsë net ngaxtë mä korree mä sukursal diˈib Australia. Jap, ta net nimajtskë nmëguˈukˈäjtëm dyajnaxtë mä komputadoorë, per kyaj tjattë Tuvalu. ¿Wiˈix ijty tˈixtë pën kyaj muum të jyaaytyëgoytyë? Nimajtsk abëkyaty tjääynyäjxtë ets ko dyajtëjkëtyaˈaytyë, ta net tˈijxkijpxyëdë. Ok, ta wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm tpëjtäˈäktë ja dibujë extëm pyëtsëmäˈäny. Tajëtsë net xytyuknigaxtë abiongoty ja ëxpëjkpajn parëts nˈixtët wiˈix të wyeˈemy. Ok, tajëts ngajxëmbittë mä ja sukursal etsë net pyëtsëmët.

¡Tim tëgatsy extëm tyam yajtuny! Pes pënaty tyam kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn jap tjäˈäytyë mä komputadoorë ets nan japyë tjääyˈoyëdë. Ets ja diˈib yaˈoytyëjkëp ja ëxpëjkpajn extëm pyëtsëmäˈäny, yëˈë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët tuˈugyë tyundë. Ets ok, mët yëˈëgyëjxmë Internet, ta net yajkexy mä sukursal diˈib yajpëtsëmaampy.

Nuˈunë yˈaknäjxy kanäk jëmëjt, tajëts mëdë Jenny nyajkejxy mä kanäägë isla. Mä jëmëjt 1985 japëts nyajkajxtë mä Betel diˈib Samoa. Ets jeˈeyëmëts jap ngäjpxnäjxtë ëxpëjkpajn diˈib Tuvalu, per nan nbudëjkëdëts pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn Faa-Samoa, Faka-Tonga etsë Faka-Tokelau. * Mä jëmëjt 1996, tajëts nyajkajxtë mä Betel diˈib Fiyi parëts nbudëkëdët pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn Vaka-Viti, Kiribati, Nauruan, Rotuman etsë Tuvalu.

Xëmëts duˈunyë nwëˈëmy kojëts nˈixy wiˈix mëk ttsoktë tyuunk pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn, oyë tyäˈädë tuunk jyantsy tsyipëty ets yaˈˈanuˈkxë. Duˈun extëmë Jyobaa, nan tsyojktëp ets niˈamukë jäˈäy tnijawëdët ja Diosë Kyutujkën mä kyëˈëm yˈayuk (Diˈibʉ Jatanʉp 14:6). Extëm ko ogäˈän yajkäjpxnaxanyë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm mä ayuk Tonga, tajëts nduˈukmujky mët niˈamukë mëjjäˈäytyëjk diˈib kyäjpxtëbë tyäˈädë ayuk etsëts nyajtëëy pën mbäät tyuny mä yajkäjpxnaxyë ëxpëjkpajn. Niduˈugë tyäˈädë mëjjäˈäytyëjk, ja nety tyuny mekanikë ets tsooxë yajmëjuy. Per ta jyënany ko myastuˈudaampy ja tyuunk ets jakumbom,  ta tyëjkë tuumbë mä yajkäjpxnaxyë ëxpëjkpajn. Kyaj nety tnijawë mä ja meeny sentääbë tpëkäˈäny parë tˈixët ja fyamilyë, per amumduˈukjot ttukˈijxpejtyë Jyobaa. Kanäk jëmëjt tyuuny mä yajkäjpxnäjxyë ëxpëjkpajn etsë Jyobaa xëmë kyuentˈäjtë mëdë fyamilyë.

Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty, nan tsyojktëp ets yajkäjpxnaxëdë ëxpëjkpajn mä tukëˈëyë ayuk, axtë diˈib niwaanë jäˈäy kyäjpxtëp. Extëm tëgok, ojtsë nmëguˈukˈäjtëm dyajtëwdë pën jantsy tsobatp yajkäjpxnaxëdë ëxpëjkpajn Tuvalu. Mëjwiin kajaats xypyudëjkë extëm yˈatsoowëmbijttë Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty, jyënandë: “Kyaj tiko xymyastuˈuttëdë tyäˈädë tuunk parë kyaj xynyekykyäjpxnaxtëdë ëxpëjkpajn Tuvalu. Jantsy tëyˈäjtën ko niwaanë jäˈäy diˈib kyäjpxtëbë tyäˈädë ayuk, per nan jëjpˈam ets yajtuknijawëdët ja oybyë ayuk”.

Jats nduuny mëdë Jenny axtë 2003 mä yajkäjpxnaxyë ëxpëjkpajn jap Fiyi. Ets mä tadë jëmëjt, tajëts nyajwoowdë Betel diˈib Estados Unidos, jap Patterson, japëts nduundë mä Servicios de Traducción. ¡Kyajts nmëbëkandë, wingumäädëbëts jyawë! Pes pënaty jap tuundëp, yëˈë yˈijxtëp parë kanäk ayuk yajkäjpxnaxëdë ëxpëjkpajn. Nuˈun nyajxy majtsk jëmëjt, japëts nduundë mä tyäˈädë departamento, ets ok, tajëts nyajkajxtë mä kanäägë paˈis parëts nbudëkëdët pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn.

Minëts jatëgok nˈoknimaytyaˈaky ja reunyonk diˈibëts nmëdäjt mä jëmëjt 2000. Mä tyäˈädë jëmëjt, të nety tpëktë kuentë Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty ko pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn abëtsemy nyaxwinyëdë, tsyojktëbë naybyudëkë. Pes nimay ninäˈänëmë nety tkaˈˈaxäjëdë tuˈugë kursë mä yajtukniˈˈixëdët wiˈix kyäjpxnaxtët. Pääty ko jyëjpkëjxy ja reunyonk diˈibëts nmëdäjttë mët ja Komitee diˈib jyaaytyëbë ëxpëjkpajn, ta ja Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty jyënandë ets niˈamukë pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn yajmoˈoytyëdë kursë. Net yajxon tjaygyukëdët ti kyäjpxnaxandëp, wiˈix dyaˈoyëdët ja jotmay diˈib pyattëp ets wiˈix tyundët tuˈugyë mët ja myëguˈuktëjk.

¿Wiˈix wyimbëtsëmy ko duˈun yajmoˈoytyë kursë? Mas niˈigyë oy pyëtsëmyë ëxpëjkpajn, ets kanäk ayuk. Kojëts nyajkajxtë extëmë misioneerë mä jëmëjt 1979, ja nety jeˈeyë yajkäjpxnaxyë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm 82 ayuk. Per tyam ja pyëtsëmy naxy 240 ayuk, mä kanäägë tyäˈädë ayuk, tuknax pyëtsëmy mëdë inglés. Ets ja kujk pyëtsëmyë ëxpëjkpajn naxy 700 ayuk, diˈib tëëyëp kyajxyëp duˈun pyëtsëëmy.

Mä jëmëjt 2004, Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty jyënandë ko tsojkëp yajkäjpxnaxëdë Traducción del Nuevo Mundo kanäk ayuk. Ko duˈun të yajtuny, ta mbäät nimayë jäˈäy tkäjpxtë Biiblyë. Mä jëmëjt 2014, ja nety kujk pyëtsëmy 128 ayukë Traducción del Nuevo Mundo, kaˈpxy o kujkwaˈkxy, näägë tyäˈädë Biiblyë jap të pyëtsëmy mä Pacífico sur.

Jantsy jotkujkëts nnayjawëty kojëts njamyetsy ja asamblee diˈib tuunë mä jëmëjt 2011, mä ayuk Tuvalu. Kanäk poˈo nety mä kyaj nyekytyuˈuy mä  tukëˈëyë ja paˈis, ets ja nmëguˈukˈäjtëm wyinmääytyë ko kyaj nyekytyunëdët ja asamblee. Per ja tsuu kojëts njäjttë, ta jyantsy tyëjkë komduubë ets ta tyuunë ja asamblee. Jantsy jotkujkëts nnayjäˈäwë kojëts ojts nnigajpxy ko të pyëtsëmyë Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas mä ayuk Tuvalu. Niwaanë nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyäjpxtëbë tyäˈädë ayuk, per ojtsë Jyobaa myoˈoyëdë tyäˈädë regalë. Ets ko jyëjpkëjxy ja asamblee, ta jatëgok jyantsy tyëjkë tuubë. Mbäät njënäˈänëm ko ja nmëguˈukˈäjtëm ojts tˈaxäjëdë majtskë regalë diˈib tsoˈon tsäjpotm.

Per mä tyäˈädë asamblee, kyajts mëdë ngudëjk nekyyajpaty mët ko yaˈoˈkë kanser mä jëmëjt 2009, diˈib mäjk jëmëjt yaˈˈayoowë. Jats mëët ngasäädëˈäjty 35 jëmëjt, ets ko nëjkx jyukypyeky jantsy jotkujk nyayjawëyaˈanyëty ko tnijawët yajkäjpxnäjxyë Biiblyë mä ayuk Tuvalu.

Dyoskujuyëmë Jyobaa, tëjëtsë wiinkpë ngudëjk xymyoˈoy diˈib jantsy tsuj, ja txëˈaty Loraini Sikivou. Yëˈë nan kyäjpxnäjxypyë nety ëxpëjkpajn ets ojts mëdë Jenny tyuny mä Betel diˈib Fiyi. Yëˈëjëts jatëgok të nbëky tuˈugë toxytyëjk diˈib myëduumbyë Jyobaa amumduˈukjot ets diˈib nanduˈun tsyejpyë wiink ayuk extëm ëjts.

Nuˈun kujk nyaxyë xëë tiempë, tëjëts nˈixy wiˈixë Jyobaa tkuentˈaty niˈamukë jäˈäy, axtë diˈib kyäjpxtëbë ayuk diˈib kyaj nëgoo pën tˈixyˈaty (Salmo 49:1-3). Nan tëjëts nˈixy wiˈix jantsy jotkujk nyayjawëdë ko ogäˈän pyëtsëmyë ëxpëjkpajn mä yˈayuk ets ko tkuyˈëwdë Jyobaa. Yëˈë diˈibëts xyajwinmaapy ko Jyobaa mëjwiin kajaa xytsyojkëm (Apostʉlʉty 2:8, 11). Njamyejtsypyëts wiˈixëts tëgok xyˈanmääyë Saulo Teasi, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyënë. Ko tim ogäˈän yˈëëy mä yˈayuk, tajëts xyˈanmääy: “Oyxyëp ko xyˈanëëmë Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty ko mas oy yajmëdoyë ëy Tuvalu ets kyaj dyuˈunëty inglés”.

Kyajts nmëbëkany kojëts nyaˈˈanmääy septiembrë poˈo mä jëmëjt 2005 parëts ndunët mä Diˈib wyooyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty. Tyam kyajts nˈokkäjpxnäjxnë ëxpëjkpajn, per dyoskujuyëmë Jyobaa kojëts xyajtuny parëts duˈunyëm nˈapudëkët pënaty kyäjpxnäjxtëbë ëxpëjkpajn abëtsemy nyaxwinyëdë. Jantsy jotkujkëts nnayjawëty kojëts nˈixy wiˈixë Jyobaa tkuentˈaty niˈamukë pënaty mëduunëp, axtë diˈib yajpatp mäjatyë isla diˈib mejnyˈitkujky. Tëyˈäjtën extëm jyënaˈany mä Salmo 97:1: “¡Jyobaa të jyaˈty rey! Waˈan txondaˈagyë naxwinyëdë. Waˈan txondaˈaky mayë käjpn diˈib yajpatp mejny itkujky”.