“Ja mayˈäjtën diˈib kyaj xynyitëjkëm [yˈanaˈamäˈäny] mët yëˈëgyëjxmë tëyˈäjtën ets nˈawijxëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë.” (ROM. 5:21, Traducción del Nuevo Mundo [NM])

1, 2. ¿Ti majtsk pekyë naxwinyëdë jäˈäy të yajtukumay, ets diˈibë mas tsobatp?

DAVID J. Williams, diˈib kyäjpxnäjxypyë Biiblyë ets tyuny profesor mä Universidad de Melbourne, Australia, jyënaˈany: “Diˈibë Romanë jäˈäy mëjwiin kajaa ojts xytyukumäˈäyëm, yëˈë ko dyajnaxkëdaktë ja ley ets ko naxwinyëdë jäˈäy tsojkëp jyukyˈatët extëmë ley jyënaˈany”. Per ta ja tuk peky diˈib të nyajtukumäˈäyëm ets niˈigyë tsyobääty. Yëˈë diˈibë Jyobaa të xynyamoˈoyëm, diˈib mët yëˈëgyëjxm xykyupëjkëm, xyajnitsokëm ets xymyoˈoyäˈänëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë.

² Jyobaa duˈun tijaty të ttuny extëm ja tyëyˈäjtën dyajnigutukë ko të xymyoˈoyëmë tyäˈädë mayˈaty. Ko Pablo tnimaytyaky mä Romanʉs kapitulo 5, kyaj ojts tnigajpxy mëk extëm myinyë ley diˈib jääybyety. Niˈigyë jantsy oy xyajnayjäˈäwëm extëm myaytyaktsoony: “Mët ko oy nwëˈëmëm mët ja Dios jaˈagyëjxm ko nmëbëjkëm, agujk jotkujk nˈijtëm mët ja Dios Jesukristëkyëjxm”. Pënaty yˈaxäjëdëbë tyäˈädë mayˈaty tsyokandëbë Dios duˈun extëm yëˈë të tsyokëdë. Pablo ojts dyaˈixäˈänyëtyë tyäˈädë tsojkën, pääty tkujäˈäyë: “Espiritë santëkyëjxm ja [Diosë] tsyojkën  tpëjtaky mä njotˈäjt nwinmäˈänyˈäjtëm” (Rom. 5:1, 5).

3. ¿Tijaty mbäät nayajtëˈëjëm?

³ Per ¿tiko naty jyëjpˈamëty etsë Dios xymyoˈoyëm ja mayˈaty? ¿Wiˈixë Dios dyajkyë tyäˈädë mayˈaty tëyˈäjtën mëët ets extëm ttukˈoyˈatët niˈamukë jäˈäy? ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nˈaxäjëm? Min nˈokˈijxëm wiˈixë Biiblyë tˈatsoojëmbity ets wiˈix nyigëxeˈegyë Jyobaa tsyojkën.

Dios dyaˈixyëtyë tsyojkën mä pokyjyaˈay

4, 5. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa të xytyukˈijxëm ko mëjwiin kajaa xytsyojkëm? 2) ¿Ti tuun jäjtë parë njaygyujkëm extëm jyënaˈanyë Romanʉs 5:12?

⁴ Mëjwiin kajaa Jyobaa ojts xytsyojkëm ko tkejxyë tyuˈukˈUˈunk parë xypyudëjkëm. Extëmë Pablo jyënany: “Dios xytyukˈijxëm ko niˈigyë xytsyojkëm, mët ko Jesukristë oj xykyuˈoˈkëm määnëmë naty nbojpëjäˈäyˈäjtëm” (Rom. 5:8). Yä nˈijxëm wiˈixë naty yajpäätyë naxwinyëdë jäˈäy ko Jesus tkëyajkyë jyukyˈäjtën “määnëmë naty nbojpëjäˈäyˈäjtëm”. Pääty, oy ko nnijäˈäjëm tiko naty duˈun nyajpatëm.

⁵ Pablo duˈun tnimaytyaktsoˈony: “Dëˈën extëm tuˈuk jeˈeyë ja jäˈäy kyaj tmëmëdooy ja Dios es mëdë tyäˈädë pojpëkyëjxm tsyondaky ja oˈkën, pääty nidëgekyë ja jäˈäyëty yˈooktë, mët ko nidëgekyë pyojpëtuundë” (Rom. 5:12). Kanäägë tekstë myiny mä Dios xytyukjaygyujkëm tidënë tyäˈädë myaytyäˈägaampy. Extëm nnijäˈäjëm, Jyobaa wäˈäts jäˈäy ojts dyajkojˈyë Adán mëdë Eva, duˈun extëm yëˈë. Ta netë Jyobaa myooyëdë tuˈugë anaˈamën, ets pën kyaj tmëmëdowdë, ta yˈooktët (Gén. 2:17). Jotmaymyëët njënäˈänëm ko Adán mëdë Eva kyaj tmëmëdoodë Jyobaa, ta ojts dyaˈixëdë ko kyaj tkupëktë extëmë Anaˈambë etsë Yajkutujkpë (Deu. 32:4, 5).

6. 1) ¿Tiko yˈoˈktë Adángë tyëëm yˈääts mä natyë Jyobaa tkayakynyëm ja Ley ets mä naty të dyaky? 2) ¿Wiˈix yaˈijxkijpxyë poky mëdë päˈäm diˈib ninäjxp?

⁶ Ja Adán mëdë Eva yˈuˈunk yˈënäˈk ja myaxuˈunkˈäjttë ko naty të pyokytyundë. Pääty nyinäjxtääyëdë poky kaytyey ets tkuˈayoˈowëdë. Perë Jyobaa kyaj tpokymyooy ja yˈuˈunk yˈënäˈk, pes kyaj naty yëˈë të myëdëgoyëdë; ets nan kyajnëmë naty dyaky ja Ley (Gén. 2:17). Ninäjxtääyëdë ja poky, ets duˈun jyukyˈäjttë poky myëët oˈkën myëët axtë ko ja israelitëty yajmooytyë Ley, diˈib tukˈijxëdë ko ak pokyjyaˈay yajpäättë (käjpxë Romanʉs 5:13, 14). Ja Adángë pyoky diˈib të xynyinäjxëm mbäät yaˈijxkijpxyë mëdë päˈäm diˈibë tääk teety tyukninäjxtëbë yˈuˈunk yˈënäˈk. Jeˈeyë ko näˈäty, kyaj niˈamukë ja uˈunk ënäˈk yaˈˈayowëdë ja päˈäm oy të jyaninaxëdë. Per ja Adángë pyoky kyaj dyuˈunëty, niˈamukë xypyatäˈäyëm ets nguˈoˈkëm mët ko tyäˈädë poky të xytyukninäjxëmë ndääkˈäjt ndeetyˈäjtëm ets ëtsäjtëm të ndukninäjxëmë uˈunk ënäˈk. ¿Wiˈixë net yˈoyëdë tyäˈädë jotmay?

¿Ti Dios të xymyoˈoyëm mët yëˈëgyëjxmë Jesukristë?

7, 8. ¿Wiˈix wyimbëtseemy diˈib tyuunë Adán ets diˈib tyuunë Jesus?

⁷ Dios diˈib tsojkp, të xymyoˈoyëm diˈib mbäät xytyukniwatsëmë tyäˈädë poky. Pablo jyënaˈany ko mët yëˈëgyëjxm “ja oknëmbë Adán”, diˈib wäˈäts jäˈäy duˈun extëm ja jawyiimbë (1 Kor. 15:45). Per extëm nˈixäˈänëm, tëgatsy diˈib nimajtsk tyuundë ets nan tëgatsy wyimbëtseemy (käjpxë Romanʉs 5:15, 16).

⁸ Pablo jyënany ko “ja mayˈäjtën [...] kyaj dyëˈënëty extëm ja peky diˈibë ja Adán tyuun”. ¿Ti tuun jäjtë ko Adán pyokytyuuny? Nyikëjxmˈäjt ja poky ets pääty tëyˈäjtën mëët yajtukumëdooy mëdë oˈkën. Per kyaj yëˈë jeˈeyë naytyuˈuk tkumëdooy extëm jyënaˈany mä Traducción del Nuevo Mundo Romanos 5:15: “Mët yëˈëgyëjxm ko tuˈugë yetyëjk pyokytyuuny nimay jyantsy ooktë”. Dios nan yajnäjxë tyëyˈäjtën ko ttuknikäjpxpejtyë oˈkën niˈamukë ja Adángë tyëëm yˈääts. Per xyjotkujkmoˈoyëmë Jesus diˈib ijt wäˈäts jäˈäy. ¿Wiˈix wyimbëtseemy diˈib tyuun? Pablo tˈatsoojëmbity: “Mbäät ja jäˈäy oy wyëˈëmdë mët  ja Dios es tmëdattët ja jikyˈäjtënë” (Rom. 5:18).

9. Extëm jyënaˈanyë Romanʉs 5:16, 18, ¿wiˈixë Dios dyajweˈemy oyë jäˈäy?

⁹ ¿Ti yˈandijpy mä ayuk grieegë diˈib të yajkäjpxnaxy “ja jäˈäy oy wyëˈëmdë mët ja Dios”? David J. Williams, diˈib të yˈokˈyajnigäjpxpë, tkujäˈäyë: “Duˈunxyëp extëmë jäˈäy ley myëët yajpayoˈoy. Kyaj yëˈë tˈandijy ko jäˈäy nyayajëmbityëty wäˈäts jäˈäy, yëˈë duˈun wiˈix wyeˈemy Dios winduuy [...]. Duˈunxyëp extëmë Dios tyuny fes ets tpuwäˈägë ja diˈib të yajniwäämbety, ja diˈib wyinguwäˈkëbë Diosë kyutujktakn mët ko pyokyjyaˈayëty, ets yëˈë këˈëmë Dios tukniwatsëp ja pyoky kyaytyey”.

10. ¿Ti tyuunë Jesus parë Jyobaa xyajwëˈëmëm wäˈäts?

¹⁰ ¿Wiˈix mbäät ttuny ja tëyˈäjtën diˈib tuump “Fes abëtsemy nyaxwinyëdë” ko dyajwëˈëmët wäˈäts ja pokyjyaˈay? (Gén. 18:25.) Diˈib tim jawyiin tyuun, yëˈë ko tkejxy ja tyuˈukˈUˈunk yä Naxwiiny. Jesus ojts ttuny ti ja Tyeety tsyejpy oy ja Mëjkuˈu jyayajtëgoyanë, yajnixiky yajtukxiky ets yajtëytyuuny. Ninäˈä tkamastutyë Dios axtë yˈoˈky kepykyëjxy (Ebre. 2:10). Duˈuntsoo tkëyajky ja jyukyˈäjtënë wäˈätspë parë tjuuybyëtseemy ja Adángë tyëëm yˈääts mä poky etsë oˈkën (Mat. 20:28; Rom. 5:6-8).

11. ¿Wiˈix yajjuuybyëtseemy ja jukyˈäjtën diˈib nanduˈun tsobatp extëm diˈib tëgooy?

¹¹ Tap ja tuk peky mä Pablo jyënany: “Këˈëm dyajkyë jyukyˈäjtën parë tkujuuy ja diˈib nanduˈun tsobatp extëm diˈib tëgooy, ets tjuuybyëtseemy niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy” (1 Tim. 2:6, NM). ¿Ti yˈandijpy “diˈib nanduˈun tsobatp extëm diˈib tëgooy”? Adán, miyonkˈamë tyëëm yˈääts ttukninäjxtääyë poky kaytyey etsë oˈkën. Etsë Jesus diˈib wäˈäts jäˈäy ijt, nan mbäätxyëp ojts tjamëdaty miyonkˈamë tyëëm yˈääts ak wäˈäts jäˈäy. Ijty yajjaygyukë ko Jesus mëdë tyëëm yˈääts, yëˈë jyuubyëtsëëmdë ja jukyˈäjtën diˈib yajtëgooyë Adán mëdë tyëëm yˈääts. * Perë Biiblyë nimää tkamaytyaˈaky ko Jesus mëdë tyëëm yˈääts yëˈë juuybyëtsëëmdëp. Romanʉs 5:15-19 jyënaˈany ko mët yëˈëgyëjxm ko tuˈugë jäˈäy yˈoˈky, ta ojts xyaˈˈawäˈätspëtsëˈëmëm. Extëm nˈijxëm, ja Jesusë jyukyˈäjtën diˈib wäˈäts, yëˈë mëët kyijpxyë diˈibë Adán yajtëgooy. Pääty, yëˈëyë Jesukristë naytyuˈuk yajmaytyakp ets mët yëˈëgyëjxm, mbäädë naxwinyëdë jäˈäy tpäättë jukyˈäjtën ko ja “tëyˈäjtën ttuuny” ets tmëmëdooyë Jyobaa axtë yˈoˈky ets kyaj tmastuty (2 Kor. 5:14, 15; 1 Peed. 3:18). ¿Wiˈixë net wyimbëtseemy?

Xynyiwatsëm ja poky mët ko ojts nyajjuˈuybyëtsëˈëmëm

12, 13. ¿Tiko njënäˈänëm ko Dios mëjwiin kajaa dyaˈixyëtyë tsojkën etsë paˈˈayoˈon ko tuˈugë jäˈäy dyajweˈemy wäˈäts?

¹² Jyobaa ojts tkupeky ja wintsëˈkën diˈibë  yˈUˈunk yäjk (Ebre. 9:24; 10:10, 12). Per ¿wiˈixë naty yajpäättë ja Jesusë yˈëxpëjkpë yä Naxwiiny? Niˈamukë naty ak tëgooytyëp, axtë ja apostëlëtëjk. Oy tjatunandë diˈib oy, kyaj xëmë myadaktë. ¿Tiko? Mët ko pyokyjyaˈayˈäjttë (Rom. 7:18-20). Perë Dios mbäädë naty dyaˈoyë tyäˈädë jotmay ko tkupëkët ja jukyˈäjtën “diˈib nanduˈun tsobatp extëm diˈib tëgooy” parë ttukˈoyˈatët pënaty mëduunëp.

¹³ Jyobaa yajtuunë tyäˈädë juuybyëtsëˈëmën mä apostëlëtëjk ets mä jäˈäyëty, per kyaj mët ko naty këˈëm të tganarattë ko ttundë diˈib oy. Yëˈë duˈun mët ko mëjwiin kajaa tmëdatyë tsojkën etsë paˈˈayoˈon. Këˈëm ojts ttukniwäˈätsy ja ayoˈon diˈibë naty nyikëjxmˈäjttëp ets dyaˈˈawäˈätspëtsëëmdë mä ja poky kaytyey diˈibë Adán tukninäjxëdë. Pablo duˈun tnimaytyaky: “Jaˈa ko Dios mayˈäjtën mduˈunxëdë, pääty mnitsoˈoktë mëbëjkëngyëjxm, kyaj jaˈagyëjxm diˈibë mduundë o mwinmääytyë, Dios namayˈäjtëngyëjxmëˈë dëˈën” (Éfe. 2:8).

14, 15. ¿Ti kumäˈäyën ojts tˈawanë Dios pënaty wëˈëmdë oy mët yëˈë, ets ti naty tsojkëp xëmë ttundët?

¹⁴ ¡Jyobaa mëjwiin kajaa ttunyë mayˈäjtën ko tmeˈkxy ja poky diˈib të xynyinäjxëm ets mäjaty ndëgoˈoyëm! Tsip nmaytsyoˈodäˈäyëmë pyoky diˈib të ttuny tuˈuk tuˈugë Dios mëduumbë mä tkanijawënëmë tëyˈäjtën. Per mët ko të nyajjuˈuybyëtsëˈëmëm, mbäädë Dios tmeˈkxy tukëˈëyë poky kaytyey. Duˈun extëmë Pablo tkujäˈäyë: “Ko mayjyaˈay niˈigyë pyekytyuundë, net jatuˈugë yetyëjk myiiny diˈibë mët jaˈagyëjxmë jäˈäy oy wyëˈëmdë mët ja Dios” (Rom. 5:16). Ja apostëlëtëjk ets ja jäˈäyëty diˈib yˈaxäjëdë tyäˈädë mayˈaty ko oy wyëˈëmdë mët ja Dios, tsojkëbë naty xëmë tmëdundëdë Jyobaa amumduˈukjot. ¿Ti naty yajtukumayandëp? “Ja mayˈäjtën diˈibë Dios tyiimpy mëdë jäˈäyëty, namayˈäjtëngyëjxm wyëˈëmdë oy mët ja Dios es tmëdattë ja jikyˈäjtënë winë xëë winë tiempë mët yëˈëyë tuˈugë jäˈäy, Jesukristë.” Adán yëˈë ojts xytyukmëwëˈëmëm ja oˈkën, per ja mayˈaty diˈibë Jyobaa xymyoˈoyëm, yëˈë ets oy nwëˈëmëm mët yëˈë ets nbatëm ja jukyˈäjtënë winë xëë (Rom. 5:17; käjpxë Lukʉs 22:28-30).

¹⁵ Pënaty mayˈäjtëngyëjxm wëˈëmdëp oy Dios windum, ta nyaxtë extëmë Diosë yˈuˈunk, ets tˈaxäjëdë ja kumäˈäyën mëdë Kristë, jyukypyëktë extëmë anklës parë yˈanaˈamäˈändë mëët jam tsäjpotm (käjpxë Romanʉs 8:15-17, 23).

Dios dyaˈixyëtyë tsyojkën mä ja tuk pekyë jäˈäyëty

16. ¿Wiˈix tyam yajpäättë mayˈäjtëngyëjxm pënaty kyaj yˈanaˈamäˈändë mëdë Kristë?

¹⁶ Per kyaj niˈamukë Dios mëduumbë yˈanaˈamäˈändë mëdë Kristë tsäjpotm. Yä Naxwiiny jyukyˈatäˈändë, duˈun diˈib tëëyëp jukyˈäjttë ets duˈun diˈib tyam. ¿Nan wëˈëmdëp mayˈäjtëngyëjxm oy Dios windum? Wëˈëmdëp, pes duˈunë Pablo tˈanmääy ja Dios mëduumbëty diˈib Roma.

17, 18. 1) ¿Wiˈix wyimbëtseemy ko Abrahán tmëdäjtyë mëbëjkën? 2) ¿Tiko Dios ojts dyajweˈemy oy ja Abrahán?

¹⁷ Pablo ojts tmaytyaˈagyë Abrahán extëmë ijxpajtën, tuˈugë yetyëjk diˈib myëdäjtë mëbëjkën. Ja jyukyˈajty mä Jyobaa tkamoˈoynyëmë Ley ja israelitëty ets mä Jesus tkayaˈˈawäˈätsynyëmë tuˈu parë jäˈäy nyëjkxtët tsäjpotm (Ebre. 10:19, 20). Pablo jyënany: “Pes ja Dios tyukwandak ja Abrään es ja tyëëmp yˈäätsëty ja naxwinyëdë diˈibë yajmoˈoyandëp extëmë kyumäˈänyëty. Pes dëˈënë tyäˈädë yajwandaky kyaj jyaˈajëty mët ko Abräänë naty të tkuytyuny ja anaˈamën, jaˈa dëˈën mët ko tmëbejky ja Dios. Pääty oj wyeˈemy oy mët ja Dios” (Rom. 4:13; Sant. 2:23, 24). Extëm nˈijxëm, Abrahán ojts wyeˈemy oy mëdë Dios (käjpxë Romanʉs 4:20-22).

¹⁸ Tyäˈädë kyaj yëˈë tmaytyäˈägäˈäny ko Abrahán kyaj nyekypyokytyuuny (Rom. 3:10, 23). Pesë Jyobaa diˈib mëjwiin kajaa myëdäjtypyë wijyˈäjtën, yëˈë yajtsobat ja myëbëjkën ets tijaty tyuun mëbëjkëngyëjxm.  Abrahán myëbëjk ko mä fyamilyë myinäˈäny ja tëëm ääts diˈib yajwandak. Tyäˈädë Tëëm ääts yëˈë ja Mesías, o Kristë (Gén. 15:6; 22:15-18). Ko “nyayäjkë ja Jesukristë extëmë wintsëˈkën”, yëˈë Jyobaa yajtuun parë ojts tmeˈkxy ja Abrahángë pyoky ets pënaty tëëyëp Dios mëduundë, duˈuntsoo jyukypyëkäˈändë mä tiempë myiny kyëdaˈaky (käjpxë Romanʉs 3:24, 25; Sal. 32:1, 2).

Të oy nwëˈëmëm mëdë Dios

19. ¿Ti mbäät niˈamukë Dios mëduumbë myëjämoˈoyëty?

¹⁹ Ko Abrahán ojts wyeˈemy oy mëdë Dios, yëˈë tyam mbäät niˈamukë Dios mëduumbë myëjämoˈoyëty. Jyobaa kyaj ojts dyajweˈemy oy ja Abrahán extëm wyëˈëmdë pënaty wyinˈijxypy mëdë espiritë santë parë tpäättët “ja kumäˈäny” mëdë Kristë. Pes yëˈëjëty yajnëjkxtëp “tuˈugë jikyˈäjtën wäˈätspë” etsë “Dios yˈaxäjëp extëmë yˈuˈungën” (Rom. 1:7; 8:14, 17, 33). Abrahán ojts yajtijy “Diosë myëtnaymyaayëbë” mä natyë Kristë tkayakynyëmë jyukyˈäjtënë extëmë wintsëˈkën (Sant. 2:23; Isa. 41:8). Pääty, ¿wiˈixë net wyëˈëmdë Dios mëduumbë diˈib jukyˈatandëp mä ja it lugäärë tsujpë?

20. Duˈun extëm ja Abrahán, ¿ti tyam mbäädë jäˈäy ttundë parë wyëˈëmdët oy mëdë Jyobaa?

²⁰ Tyäˈädë Dios mëduumbëty kyaj “wyëˈëmdë oy mët ja Dios” mayˈäjtëngyëjxm parë jyukyˈatäˈändë tsäjpotm mët ko “nyayäjkë ja Jesukristë extëmë wintsëˈkën” (Rom. 3:24; 5:15, 17). Myëbëjktëbë Dios ets ko të jyuuybyëtsëmëdë ets yajnigëxëˈktëbë myëbëjkën ko ttundë tijaty oy. Extëm ko “tkäjxwaˈx[të] wiˈix ja Diosë kyutujkën”. Ets ko tnimaytyäˈäktë “ja Nintsënˈäjtëm Jesukristë” (Apos. 28:31). Pääty wyëˈëmdë oy mëdë Jyobaa duˈun extëm ja Abrahán. Oy tkaˈˈaxäjëdë ja mayˈaty extëm pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, jyantsy myëjjäˈäwëdëp ko mbäät nyaymyayëdë mëdë Dios duˈun extëm ja Abrahán.

21. ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko xytsyojkëmë Dios ets ko të ttunyë tëyˈäjtën?

²¹ Gobiernë diˈib yä Naxwiiny jeˈeyë tijaty twandaˈaky ets kyaj tkuytyuny, per ja jukyˈäjtënë winë xëëbë seguurë ko myinäˈäny mët ko yëˈë të twandaˈagyë Jyobaa diˈib Yajkutujkp abëtsemy nyaxwinyëdë. Ets të tijaty ttuny parë tkuytyunäˈäny diˈib ojts ttuknibëjtäägë ets ak tëyˈäjtën mëët të ttuny. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko mëjwiin kajaa xytsyojkëm. Pääty kyaj nanëgoobë Pablo jyënany: “Dios xytyukˈijxëm ko niˈigyë xytsyojkëm, mët ko Jesukristë oj xykyuˈoˈkëm määnëmë naty nbojpëjäˈäyˈäjtëm” (Rom. 5:8).

[Notë diˈib noky ëxˈääy]

¿Njamyajtsëmë tyäˈädë?

• ¿Ti niˈamukë Adán ojts xytyukumäˈäyëm ets wiˈix wyimbëtseemy?

• ¿Wiˈix yajkujuuy ja jukyˈäjtën “diˈib nanduˈun tsobatp extëm diˈib tëgooy”, ets tiko nanduˈun tsyobaty?

• ¿Ti nˈawijx njëjpˈijxëm ko oy të nwëˈëmëm Dios windum?

[Yajtëˈëwën]

[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 18]

Adán diˈibë naty wäˈäts jäˈäy, pokytyuuny. Jesus, ja tuˈugë wäˈäts jäˈäy, yäjkë jyukyˈäjtën “diˈib nanduˈun tsobatp extëm diˈib tëgooy”

[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 20]

Yëˈë ngäjpxwäˈkxëm ja “oybyë ayuk” ko mbäät oy nwëˈëmëm mëdë Dios mët yëˈëgyëjxmë Jesus