“Tyäˈädë nˈanëëmëdë [...] [mët ko] ndukmëtsojktëp tuˈugë oybyë jikyˈäjtën diˈibë mëët mnaygyëyakëdët amumduˈuk mä yëˈë Nintsënˈäjtëm.” (1 KOR. 7:35)

1, 2. ¿Tiko yˈoyëty ets nnijäˈäjëmë Biiblyë kyäjpxwijën oy nnaytyuˈukˈäjtëm o ngasäädëˈäjtëm?

YETYËJK mëdë toxytyëjk mbäät jantsy jotkujk nyayjawëdë, per nan mbäät tpäättë amay jotmay, myon tyuktë o axëëk nyayjawëdët. Pääty tsyekyëty etsë Jyobaa tyuˈumoˈoyëdët mët ko wiˈixëm nyayjawëdë. Per nan taa kanäk peky mä tsyekyëty etsë Jyobaa xytyuˈumoˈoyëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ta Dios mëduumbë diˈib jotkujk nayjäˈäwëdëp ko yˈittë naytyuˈuk, per mbäädë jyiiky myëguˈuk o myëtnaymyaayëbë mëktaˈaky yˈanëˈëmxëdë ets tˈëxtääynyët “ja jyamyëët”. Ta nanduˈun diˈib japëkandëp per yëˈë pyattëbë jäˈäy diˈib kyaj mbäät tpëktë. Ets diˈib naynyoobyëˈäjtëdëp tsyojktëbë naybyudëkë wiˈix mbäät tijaty tundë diˈib nyikëjxmˈatandëp ko nety të pyëktë. Per oy nnaytyuˈukˈäjtëm o ngasäädëˈäjtëm, tsojkëp niˈamukë nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj ndëgoˈoyëm mä ijt tsënaaky diˈibë Dios yajkubojkypy.

² Tyäˈädë jotmay mbäät xypyëjkëmë jotkujkˈäjtën ets nan mbäät xytyukmëjagamgakëmë Dios. Pääty yˈoyëty nˈijxëm wiˈixë apostëlë Pablo ojts tkäjpxwijˈyë naytyuˈuktëjk etsë kasäädë jäˈäy mä 1 Korintʉ kapitulo 7. Yëˈë jyënany ko pääty tkujäˈäyë mët ko xytyukmëtsojkëm “tuˈugë oybyë jikyˈäjtën” diˈib mëët nnaygyëyäjkëm “amumduˈuk mä yëˈë Nintsënˈäjtëm” (1 Kor. 7:35). Mä nˈëxpëjkëmë tyäˈädë käjpxwijën, oy ko nwinmäˈäyëm këkpäät wiˈix mbäät mas oy nmëduˈunëmë Jyobaa, oy nnaytyuˈukˈäjtëm o ngasäädëˈäjtëm.

Këˈëm mbäät nwinmäˈäyëm wiˈix nˈitäˈänëm

3, 4. 1) ¿Ti mbäät tyuny jyatyëty ko tuˈugë jäˈäy tjantsy yajpëkäˈänëdë myëguˈuk o myëtnaymyaayëbë? 2) Extëmë Pablo jyënany, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë oy nwinmäˈäyëm ko jäˈäy nyaytyuˈukˈaty ets ko pyeky?

³ Ja judiyëtëjk diˈib mä primer siiglë, jëjpˈam ijty dyajnaxtë pëjk ukën. Tyam nanduˈunë jäˈäy wyinmaytyë mä näägë lugäär: pën tuˈugë mixy o kiixy tam nyäjxnë jyëmëjt mä jäˈäy pyëktë, ta ja jyiiky myëguˈuk o myëtnaymyaayëbë myëjotmaybyäädëdë ets yˈanëˈëmxëdë parë tˈëxtäˈäyët pën mëët pyëkët o tyukˈawanëdë pën mbäät tpeky. Mbäät axtë yˈawoomukëdë parë nyayˈixyˈatëdët. Per ko duˈun yˈadëˈëtstë, mbäät axëëk dyajnayjawëdë ja myëguˈuk, dyajjëjpkëxtët ja nyaymyayë o dyajtsayuttë.

⁴ Apostëlë Pablo nipën ojts tkaˈˈanëëmë ets pyëkët o wyëˈëmët naytyuˈuk (1 Kor. 7:7). Yëˈë agujk jotkujk tmëduunyë Jyobaa naytyuˈuk, ets kyaj tkäjpxpaty pënaty pëkandëp. Tyam nan niduˈuk niduˈuk mbäädë jäˈäy twinmay pën itäämp naytyuˈuk o pën pëkäämp, kyaj mbäät pën yˈanëˈëmxëty pëk o kyaj mbëkët.

Naytyuˈuktëjk mbäät mas kajaa tmëdundë Dios

5, 6. ¿Tiko Pablo jyënany ko mas oy ko jäˈäy nyaytyuˈukˈaty?

⁵ Extëmë Pablo tˈanmääy ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, yëˈë xytyukjaygyujkëm  ko naytyuˈuktëjk mbäät oy tmëdunyë Dios (käjpxë 1 Korintʉ 7:8). Pablo naytyuˈuk yˈijty, per ninäˈä kyanayajnäjxë mëj këjxm mä pënaty pëjktëp, extëm tyam nyayajnaxëdë teetytyëjk diˈib kyaj pyëktë. Per ojts tnigajpxy ko naytyuˈuktëjk mbäät tkupëktë Diosë tyuunk diˈibë kasäädë jäˈäy mbäät tsyiptakxëdë.

⁶ Ta kanäk peky diˈibë naytyuˈuktëjk mbäät tkupëktë mä Diosë tyuunk. Extëmë Pablo kajaa tnikëjxmˈäjty ja tuunk ko tyuuny apostëlë mäjaty ja nasionk (Rom. 11:13). Ko ngäjpxëmë Apostʉlʉty kapitulo 13 axtë 20, ta nˈijxëm ko Pablo ojts jyëdity mëdë wiinkpë misioneerëty, ojts kyäjpxwäˈkxtë mä kyaj pën tyimtëkënëm ets dyajnaxkëdaktë naymyujkën mäjaty ja it lugäär. Nan ojts twinguwäˈägë jotmay diˈib tyam kyaj nëgoo pën duˈun dyajnaxy (2 Kor. 11:23-27, 32, 33). Per oyë Pablo dyajnäjxy tukëˈëyë tyäˈädë jotmay, jantsy jotkujk nyayjäˈäwë ko jäˈäy dyajtëjkëdë ëxpëjkpë (1 Tes. 1:2-7, 9; 2:19). ¿Ojtsxyëbë Pablo duˈun tyuny koxyëp tmëdäjtyë nyëdoˈoxy etsë yˈuˈunk yˈënäˈk? Waˈanxyëp kyaj.

7. ¿Wiˈix majtskë prekusoora tyundë ko nyaytyuˈukˈattë parë dyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk?

⁷ May tyamë naytyuˈuktëjk dyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk ets kyaj nëgoobë yˈittë naytyuˈuk. Extëm majtskë prekusoora diˈib tsënääytyëp Bolivia, Sara mëdë Limbania, yëˈëjëty ojts nyëjkxtë mä kyaj pën nyekytyëkë käjpxwäˈkxpë. Mä tyäˈädë käjpn kyaj ti jëën, per kyaj tjotmayjawëdë. Yëˈëjëty jyënäˈändë: “Kom kyaj ti ëëbë ni telebisionk, mbäädë jäˈäy jantsy oy dyajnaxtë tiempë ko nyekykyäjpxtë, pes yëˈë diˈib mas tsyojkënyëˈäjttëp”. Ojts näägë myëdëjkpäˈä tyukˈixëdë ëxpëjkpajn diˈib kyaj nyekykyojy, per duˈunyëm tkäjpxtë. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm pyattëp mayë jäˈäy diˈib tsyojkënyëˈäjttëbë Diosë yˈayuk, pääty kyaj dyaˈˈabëtsëmdë ja käjpn. Tuˈugë toxytyëjk diˈib të myëjjäˈäyënë yˈanmääyëdë: “Pën të Jyobaa tyestiigëty jyäˈttë axtë yabäät, ¡yëˈë duˈun ko wingon yˈijnë ja kutëgoˈoyën!”. Mët ko duˈun tyuundë, ta niganäägë jäˈäy yoˈoytsyondaktë mä ja naymyujkën.

8, 9. 1) ¿Ti netyë Pablo wyinmaapy ko tmaytyakyë naytyuˈuktëjk? 2) Pënaty naytyuˈukˈäjttëp, ¿tijaty mbäät kyaj tsyiptakxëdë?

⁸ Ko kasäädë jäˈäy kyäjpxwäˈkxtë mä it lugäär tsippë, nan jantsy oy wyimbëtsemy. Perë naytyuˈuktëjk mbäät tkupëktë tuunk diˈibë kasäädë jäˈäy mbäät tsyiptakxëdë o diˈib  jamë yˈuˈunk yˈënäˈk. Pääty ko Pablo tnijäˈäyë ja naymyujkën, yëˈë nety wyinmaapy ko kajaanëm ja tuunk wyeˈemy parë yajkäjpxwäˈkxët ja oybyë ayuk. Ets yëˈë nety tsyejpy parë niˈamukë tjawëdët ja xondakën diˈib yëˈë jyäˈäwëp ko tpudëkë jäˈäy.

⁹ Tuˈugë kiixy diˈib tuump prekusoora Estados Unidos, jyënaˈany: “Näägë jäˈäy wyinmaytyë ko parë njotkujkˈäjtëm tsojkëp nbëjkëm. Per ëjts tëjëts ndimˈixy ko jotkujkˈäjtënë kyaj myiny ko jäˈäy pyeky, ja duˈun ko oy nˈijtëm mëdë Jyobaa. Ko nnaytyuˈukˈäjtëm nwinguwäˈkëmë jotmay, per pën nnijäˈäjëm wiˈix mbäät yajxon nyajtuˈunëmë tiempë ko nˈijtëm naytyuˈuk, yëˈë tuˈugë oybyë regalë”. Tyäˈädë kiixy ta yˈakjënäˈäny: “Ko tuˈugë jäˈäy yˈity naytyuˈuk kyaj yëˈë yajtuˈudukyëty parë jyotkujkˈatët. Jyobaa niˈamukë xytsyojkëm oy nˈijtëm naytyuˈuk o kasäädë”. Tyamë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm jam tyuny mä tyëgoyˈatyë käjpxwäˈkxpë. Pën mijts mnaytyuˈukˈäjtp, ¿mbäät mas niˈigyë mduny etsë jäˈäy xytyukniˈˈixëdë tëyˈäjtën? Nan nëjkxëp xyˈixy ko yëˈë tuˈugë regalë diˈibë Dios mmooyëp ko mnaytyuˈukˈaty.

Naytyuˈuktëjk diˈib pëkandëp

10, 11. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëkë pënaty japëkandëp per kyaj tpäättë tuˈugë oybyë jyamyëët?

¹⁰ Mayë Dios mëduumbë twinmaytyë pyëkäˈändë ko tuk tiempë të yˈittë naytyuˈuk. Kom nyijäˈädëp ko tsyojktëbë naybyudëkë, ta tˈamdowdë Jyobaa parë tpäättët tuˈugë oybyë jyamyëët (käjpxë 1 Corintios 7:36, Traducción del Nuevo Mundo [NM]).

¹¹ Pën mbëkaampy tuˈugë jäˈäy diˈib amumduˈukjot myëduumbyë Jyobaa, nuˈkxtäˈäk xëmë (Fili. 4:6, 7). Ets pën mwinmaapy ko jeky kujk mˈawijxnë, këdii axëëk mnayjawëty. Jyobaa nyijäˈäp ti mdëgoyˈäjtxëp, ets pën mmëbejkypy yëˈë, nëjkxëp mbudëkëty parë xywyinguwäˈägëdë tyäˈädë jotmay (Ebre. 13:6).

12. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets tuˈugë Dios mëduumbë yajxon twinmayët mä kyanaynyiˈatsoyëty?

¹² ¿Ti mdunëp ko mbëkäˈänëdët tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj amumduˈukjot tmëdunyë Dios o diˈib ni kyanëbetynyëm? Waˈan mjantsy pyëkäˈäny, per tsojkëp xyjamyatsët ko pën kyaj yajxon xywyinˈixy pën mbëkaampy, mbäät nëjkx mëjwiin kajaa xyajnaxyë jäj jëmuˈumën. Jamyats ko nety të mjënanë “oy”, kyaj mbäät mnekyˈëxtëkëwaˈaky ets mbäät wyimbëtsemy oy o axëëk (1 Kor. 7:27). Pääty, këdii xypyeky tuˈugë jäˈäy mët ko mwinmay ko kyaj nëjkx mnekypyeky. Pes mbäät ok mjënäˈäny ko kyaj yˈoyëty diˈib të xytyuny (käjpxë 1 Korintʉ 7:39).

¿Wiˈix mbäät nyayjëjpˈixëdë pënaty pëkandëp?

13-15. ¿Tijaty jotmay mbäät tnimaytyäˈäktë pënaty naynyoobyëˈäjtëdëp?

¹³ Pablo nyigäjpx wiˈix yajtukˈoyˈaty ko nnaytyuˈukˈäjtëm, per ninäˈä ojts tkayajnaxypyë pënaty pëkandëp. Niˈigyë ojts tkujayë käjpxwijën diˈib mbäät pyudëkëdë parë tjaygyukëdët tijaty jotmay miimp ko jäˈäy pyeky ets wiˈix mbäät dyaˈittë mëk ja tsyënäˈäy jyukyˈäjtën.

¹⁴ Pënaty naynyoobyëˈäjtëdëp tsojkëp jatëgok twinmaytyët tidën yˈawijxtëp ko nety të pyëktë. Mbäät nääk jyënäˈändë ko kyaj pën duˈun nyaytsyokëdë extëm yëˈëjëty ets ko jantsy oy yˈitäˈändë. Ets ko net ttukjäˈty ja xëë mä pyëkäˈändë, jantsy jotkujk nyayjawëdë extëmxyëp ninäˈä tkapäädäˈändë amay jotmay mä tsyënäˈäy jyukyˈäjtën. Perë jukyˈäjtënë kyaj dyuˈunëty, kyaj mbäät pën jyotkujkˈaty xëmë. Ets oyxyëp jyanaytsyojkëdëbë, kyaj mbäät yëˈë pyudëkëdë parë dyaˈoyëdët ja jotmay diˈib kuanë pyäädandëp (käjpxë 1 Korintʉ 7:28). *

¹⁵ Ko mayë näämbëk kyatuˈugyëdë wyinmäˈäny, ta tpëktë kuentë ko kyajtëm  dyuˈunëty extëmë nety wyinmaytyë. Mbäät dyajtsiptäˈäktë meeny sentääbë, ti tyukxondäˈägandëp, mä tsyëënëyäˈändë ets näˈäjaty tninëjkxäˈändë jyiiky myëguˈuk. Ets mbäät axtë axëëk yajnayjawëdë tijaty ja jyamyëët tyuumpy diˈibë nety kyaj ttimmëjpëjtaˈaky mä kyapëktënëm. Pääty yˈoyëty ets tnimaytyäˈäktët mä nyaynyoobyëˈatëdë.

16. ¿Tiko mbäät dyajtuˈugyëdë wyinmäˈäny pënaty pëkandëp mä wiˈix twinguwäˈägëyäˈändë jyotmay?

¹⁶ Net jyotkujkˈattë kasäädë jäˈäy ko nimajtsk dyaˈoyëdë jotmay diˈib pyattëp. Pääty, pënaty pëkandëp tsojkëp tmaytyäˈäktët ets dyajtuˈugyëdët ja wyinmäˈäny mä wiˈix dyajˈyaagäˈändë ja yˈuˈunk yˈënäˈk o wiˈix tkuentˈatäˈändë ja tyääk tyeety diˈib të myëjjäˈäyënë, per kyaj tnasˈixëdët ets ja jotmay yajnaywyäˈkxëdët. Pën pyanëjkxtëbë Biiblyë kyäjpxwijën, nëjkxëp dyaˈoyëdë jyotmay o tmëmadäˈäktë, duˈuntsoo yˈittët tuˈugyë ets agujk jotkujk (1 Kor. 7:10, 11).

17. Pënaty të pyëktë, ¿tijaty jotmaytyuunëp diˈib “ijtp naxwiiny”?

¹⁷ Pablo ta tˈakmaytyaˈaky wiˈixën yˈixëty ja tsënäˈäy jukyˈäjtën mä 1 Korintʉ 7:32-34 (käjpx). Jyënaˈany ko kasäädë yetyëjk yëˈë “myaay wyijtsypy ja diˈibë ijtp naxwiiny”, extëmë käˈäy ukën, wit xox, jëën tëjk ets tijaty tëgoyˈäjtp. ¿Tiko yëˈë tmëmay tmëdäjy? Yëˈko kyuentˈataambyë nyëdoˈoxy ets yajjotkujkˈataampy. Mä kyapekynyëm, yëˈëyë nety myëmääy myëdajpy ja Diosë tyuunk, per ko pyëjknë, ta nanduˈun ja tiempë ets ja jyot myëjää dyajtuunë mä diˈib tyukˈoyˈatëp ja nyëdoˈoxy. Ets mbäät njënäˈänëm ko toxytyëjk nanduˈun ttuny. Jyobaa jyaygyujkëp ko yetyëjk etsë toxytyëjk yajjotkujkˈatandëbë jyamyëët ets ko mä myëdunëdë kyaj mbäät ja tiempë ets ja jyot myëjää duˈun tnekyyajtundë extëm ko nety nyaytyuˈukˈattë.

18. Ko jäˈäy pyëjknë, ¿wiˈix tyëgatsyë jyukyˈäjtën mä ja tiempë diˈib ijty yajtuumpy ko nyaytyuˈukˈaty?

¹⁸ Per ta ja tuk peky diˈibë Pablo xytyukniˈˈijxëm.  Pën duˈun jyaty mä Diosë tyuunk, nanduˈun jyaty mä ja tiempë diˈib ijty yajtuundëp ko nyaytyuˈukˈattë. Extëm nˈokpëjtakëm, ¿wiˈix yˈaxëktunëdët ja toxytyëjk ko ja nyaˈay xëmë nyëjkxët ëyëˈk kuyäjtpë mëdë myëtnaymyaayëbë extëm ko nety nyaytyuˈukˈaty? ¿O wiˈix ja yetyëjk nyayjawëdët ko ja nyëdoˈoxy dyajnaxët kajaa tiempë mëdë myëtnaymyaayëbëty? Nëjkxëp wyinmay ko kyaj nyekytsyekyëty ja jyamyëët, tyuktëkëdët ja jotmay ets nyayjawëdët naytyuˈuk. Per kyaj duˈun jyatët pën nimajtsk tyuundëbë mëjää parë tijaty ttundët diˈib mas yajtuˈugyëdëp (Éfe. 5:31).

Jyobaa tsyejpy ets njukyˈäjtëm wäˈäts

19, 20. 1) ¿Tiko njënäˈänëm ko oyxyëbë jäˈäy jyapëjkpë kyaj mbäät kyuwäˈänyëty ets pyokytyunët mëdë wiinkpë? 2) ¿Ti jotmay mbäät tpäättë kasäädë jäˈäy diˈib jeky awaˈkxyˈijttëp?

¹⁹ Niˈamukë Dios mëduumbë nyijäˈädëp ko tsojkëp ets tkugaˈaktët ja ijt tsënaaky diˈibë Dios yajkubojkypy. Nääk pyëktë parë kyaj duˈun jyotmaybyäättët. Per oyxyëbë jäˈäy jyapëjkpë, mbäädë duˈumbë jotmay tpääty. Nˈokpëjtakëm tuˈugë ijxpajtën, tëëyëp, ja käjpn diˈib nabotsy yëˈëyë kyuwaampy pënaty yajpattëp käjpnoty, per ko tuˈugë jäˈäy pyëtsëmët, mbäät pyaatyëty ja axëkjäˈäy, myaatsëdët o axtë yaˈoogëdët. Nanduˈunë kasäädë jäˈäy, mbäät yajkuwäˈäny pën kyaj tninaxy axtë mäbäädë Jyobaa tijaty të tnigajpxy.

²⁰ Pablo yajxon tnimaytyaˈaky mä 1 Korintʉ 7:2-5 axtë mäbäädë kasäädë jäˈäy mbäät jyäˈttë. Jyënaˈany ko ja toxytyëjk yëˈëyë mbäät mëët tsyëënë ja nyaˈay, ets nanduˈun ja yetyëjk. Nixim niyam mbäät nyaymyoˈoyëdë “diˈibë patëp” mä yˈit tsyëënëdë. Per jotmaymyëët njënäˈänëm ko taa diˈib kyaj duˈun ttundë mët ko jeky nyaynyikaˈagëdë, mbäät ko nyëjkxtë tuumbë wiinktsoo o ko tuˈugyë kyanëjkxtë bakasyonkˈäjtpë. Okwinmay wiˈix jantsy axëëk wyimbëtsëmët ko Satanás yajpokytyunëdët mëdë wiinkpë ko kyanekyˈit kyanekytsyëënëdët. Jyobaa kyunuˈkxaampy niˈamukë kasäädë yetyëjk diˈib myoobyë fyamilyë tijaty tëgoyˈäjtxëp ets diˈib kyaj tpëjtaˈagyë tsyënäˈäy jyukyˈäjtën jotmay jëjpˈam (Sal. 37:25).

Nˈokmëmëdoˈojëmë Biiblyë kyäjpxwijën

21. 1) ¿Tiko nëgoo tyimtsiptaknë nwinˈijxëm pën nˈitäˈänëm naytyuˈuk o pën pëkäˈänëm? 2) ¿Wiˈix xypyudëjkëmë 1 Korintʉ kapitulo 7?

²¹ Tsiptakp nwinˈijxëm pën itäˈänëm naytyuˈuk o pën pëkäˈänëm. Per jeˈeyëm nbäädäˈänëmë jotmay mët ko ak pokyjyaˈay nyajpatëm. Pääty axtë pënatyë Jyobaa kunuˈkxëdëp pyattëp näˈä ganäˈätyë amay jotmay oy të pyëktë ets oy nyaytyuˈukˈattë. Per pën nbaduˈunëmë käjpxwijënë diˈib yajpatp mä 1 Korintʉ kapitulo 7, ta kyaj nëgoo nbatëmë amay jotmay. Ets Dios windum, nëjkxëp tijaty “oy” nduˈunëm oy nˈijtëm naytyuˈuk o kasäädë (käjpxë 1 Corintios 7:37, 38, NM). Nitii duˈun kyajëjpˈamëty extëm ko Jyobaa xykyupëjkëm. Ets pën oy nˈijtëm mët yëˈë, nëjkxëp njukyˈäjtëm winë xëë mä ja jembyë jukyˈäjtën, mä yetyëjk etsë toxytyëjk yˈitäˈändë jotkujk ets kyaj ti nyekyjotmaymyoˈoyäˈänëdë extëm tyam.

[Notë diˈib noky ëxˈääy]

¿Mnijäˈäp wiˈix yaˈˈatsoojëmbitäˈäny?

• ¿Tiko kyaj mbäät pën yaˈˈanëëmë mëktaˈaky ets pyëjknët?

• ¿Wiˈix mbäädë naytyuˈuktëjk dyajtundë mas oyë tiempë?

• Pënaty naynyoobyëˈäjtëdëp, ¿wiˈix mbäät nyayjëjpˈixëdë parë ko nety kyasäädëˈäjnë?

• ¿Tiko njënäˈänëm ko oyxyëbë jäˈäy jyapëjkpë kyaj mbäät kyuwäˈänyëty ets pyokytyunët mëdë wiinkpë?

[Yajtëˈëwën]

[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 16]

Pënaty naytyuˈukˈäjttëp mas jotkujk yajpäättë ko dyajtundë tiempë parë dyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk

[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 18]

¿Tijaty mbäät tyëgatsy ko jäˈäy pyëjknë?