¿Ndukˈoyˈäjtëm tijaty mëdë tiempë nyajnäjxëm?
“Tun meets ja mayˈäjt jets xˈejxtët xnëjawëdët midiˈibë dëˈën ja Dios tsyojkypy.” (EFE. 5:10, Øygyajpxy Øymyadya̱ˈa̱ky diˈib Xamgëjxm)
1, 2. 1) ¿Wiˈix nnijäˈäjëm ko Jyobaa tsyejpy ets ndukxondakëmë jukyˈäjtën? 2) ¿Wiˈix mbäät nyajtuˈunëmë tiempë diˈibë Dios xytyukmayˈäjtëm?
BIIBLYË jyënaˈany ko Jyobaa tsyejpy ets ndukxondakëmë jukyˈäjtën. Extëm mä Salmo 104:14 ets 15 jyënaˈany ko yëˈë yajpëtseembyë “jeˈxy peky naxwiiny, etsë binë diˈib yajxondakypyë naxwinyëdë jäˈäyë kyorasoon parë dyajtëˈkxë wyiin jyëjp mëdë aseytë, etsë käˈäy ukën diˈib wyijtsˈijtypyë naxwinyëdë jäˈäyë kyorasoon”. Dios yëˈë yajˈyoompy ja pëjtaˈaky parë nmëdäjtëmë jeˈxy peky, aseytë etsë binë. Perë binë kyaj jeˈeyë xynyiˈˈijtëm, nan yajxondakypyë korasoon (Ecl. 9:7; 10:19). Extëm nˈijxëm, Jyobaa tsyejpy etsë “jäˈäy jyotkujkˈattët es xyondäˈäktët” (Apos. 14:16, 17).
2 Päätyë Dios mëduumbë kyaj mbäät axëëk nyayjawëdë ko näˈä ganäˈäty tjuuttëdë tiempë parë waanë xyondäˈäktët. Pes extëm ko nˈijxëmë “joon jëyujkëty” ets “wiˈix aamyoty yondë ja pëjy”, mbäät jantsy oy xyajnayjäˈäwëm ets mas niˈigyë ndukxondakëm ja jukyˈäjtën (Mat. 6:26, 28; Sal. 8:3, 4). Ko njukyˈäjtëm jotkujk ets oy mëk, nan “Diosë duˈun xytyukmayˈäjtëm” (Ecl. 3:12, 13). Ets nanduˈun ko tiempë nmëdäjtëm, pääty tsyekyëty nyajtuˈunëm extëmë Dios ttukjotkëdäˈägët.
Kyaj mas jamtsoo nëjkxëm
3. ¿Tiko jäˈäy kyaj tuknax twinˈixtë ti mëdë tiempë dyajnaxtë?
3 Extëmë Dios mëduumbë nnijäˈäjëm ko niˈamukë nmëdäjtëmë madakën ets nwinˈijxëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm, per nan nnijäˈäjëm axtë mäbäät tijaty nduˈunëm. Ti mëdë tiempë nyajnäjxëm mbäät nˈijxkijxyëm mëdë käˈäy ukën, extëm mä näägë lugäär jyëˈxtëbë jäˈäy diˈib wiinktsoo kyaj yajjëˈxët. Nanduˈun tijaty mëdë tiempë nyajnäjxëm, mbäädë Dios mëduumbë tijaty ttukxondaˈaky diˈib wiink lugäär kyaj yajtukxondäˈägët. Ets axtë pënaty tsënääytyëp tuk lugäär kyaj tyuˈugyë tijaty tyukxondaktëp. Taa diˈib tyukxondaktëp ko nyëjkxtë kamoty tuˈujoty, diˈibë wiinkpë myëˈanuˈkxëdëp, ets ta net diˈib xuuy jëˈptëp, diˈibë wiinkpë myëtsipkaˈxtëp. Duˈun extëmë käˈäy ukën, nanduˈun jyaˈˈaty jantsy kanäk peky diˈib mbäät mëdë tiempë nyajnäjxëm (Rom. 14:2-4).
4. Ko nwinˈijxëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm, ¿tiko jyëjpˈamëty nnaygyuentˈäjtëm ets kyaj mas jamtsoo nëjkxëm? Okpëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.
4 Per ko nmëdäjtëmë madakënë parë nduˈunëm ti ntsojkëm, kyaj yëˈë tˈandijy etsë net nduˈunëm diˈib axëëk. Nˈokjamyajtsëm jatëgok ja käˈäy ukën. Mbäät njëˈxëm ti ndimtsojkëm, per ninäˈä ngajëˈxëm diˈib të wyindëgoonyë, pes mbäät xyajpäˈämbajtëm. Pääty kyaj mëdë tiempë nyajnäjxëm mä jäˈäy nyaygyox nyaytsyiigëdë, yˈit tsyëënëdë, o tijatyë jukyˈäjtën pyëjtäˈägëp oˈkën jëjpˈam, pes kyaj tyuˈugyë mëdë Biiblyë kyäjpxwijën ets nan yajmäˈtypyë naymyayë mëdë Dios. * Extëm nˈijxëm, kyaj yˈoyëty ets mas jamtsoo nëjkxëm. Pääty jëjpˈam ets jawyiin nwinmäˈäyëm pën oy diˈib mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm o pën kyaj (Éfe. 5:10). Min nˈokˈijxëm wiˈix mbäät nduˈunëm.
5. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäjëm pën tyukjotkëdakypyë Jyobaa diˈib ndunäˈänëm?
5 Ti mëdë tiempë nyajnäjxëm mbäät xyˈoytyuˈunëm, per net pën yëˈë diˈibë Jyobaa tyukjotkëdakypy. ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäjëm pën diˈib ndunäˈänëm tuˈugyëp mëdë Diosë yˈAyuk? (Sal. 86:11.) Ko tëgëk peky nnayajtëˈëwëm: ¿ti? ¿nuˈun? ets ¿pën? Nˈoknimaytyakëm tyäˈädë yajtëˈëwën.
¿Ti myëmiimpy?
6. ¿Tijaty diˈib ninäˈä mëdë tiempë ngayajnaxäˈänëm, ets tiko?
6 Mä ngawinˈijxëm ti ndunäˈänëm, tsojkëp nnayajtëˈëwëm: “¿Tijaty myëmiimpy diˈibëts mëdë ndiempë nyajnaxäˈäny?”. Parë Dios mëduumbë majtsk peky jyaˈˈaty, diˈib ninäˈä tkatunët ets diˈibë Biiblyë kyaj tnigajpxy pën oy o pën axëëk. ¿Tijaty diˈib ninäˈä tkatunët? Yëˈë diˈib ninuˈun kyatuˈugyë mëdë Dios yˈanaˈamën o kyäjpxwijën (1 Fwank 5:19). Dios mëduumbë jyëjpkudijëtyaabyë duˈumbë. Extëm mä jäˈäy tyun kyäjpxtë mëdë kaˈoybyë, yˈit tsyëënëdë ak yetyëjk, yaˈixtë niwäˈäts ëxwäˈäts, nyaygyox nyaytsyiigëdë, mä jäˈäy ttukxondaˈaky ko ttëytyunyë myëguˈuk ets tukëˈëyë diˈibë Biiblyë yajkubojkypy (1 Kor. 6:9, 10; käjpxë Diˈibʉ Jatanʉp 21:8). Oy naytyuˈuk nyajpatëm o mëdë mayjyaˈay, njëjpkudijëtyaˈayëm diˈib yajmëjpëtseembyë duˈumbë tuˈunën, duˈun nmëmëdoˈojëmë Jyobaa ko xyˈanmäˈäyëm: “Ëxtijtë ja axëëkpë” (Rom. 12:9; 1 Fwank 1:5, 6).
7, 8. ¿Wiˈix mbäädë Dios mëduumbë tnijawë pën yˈoyˈixëbë Jyobaa diˈib tyukxondäˈägaampy? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.
7 Minë net nˈokmaytyakëm diˈibë Biiblyë kyaj tnigajpxy pën oy o pën axëëk. ¿Wiˈix mbäädë Dios mëduumbë tnijawë pën yˈoyˈixëbë Jyobaa diˈib mëdë tiempë dyajnaxäˈäny? Ko tˈixët wiˈix yajjaygyukëyaˈany diˈibë Biiblyë myaytyakypy (Pro. 4:10, 11). Duˈuntsoo nëjkxëp twinˈixy diˈib kyaj axëëk yajnayjawëdët (Gal. 6:5; 1 Tim. 1:19). ¿Ti pudëkëdëp parë yajxon twinˈixët? Nˈokjamyajtsëm jatëgok ja ijxpajtënë mä ja käˈäy ukën. Mä ngajaygyäjpëm diˈib kyajnëm njëˈxëm, jawyiin nyajtëˈëwëm tijaty mëët të yˈoyë, nanduˈun mä ngawinˈijxëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm, jawyiin mbäät nbayoˈoyëm tijaty myëmiimpy (Éfe. 5:17).
8 Extëm nˈokpëjtakëm, ta ëyëˈk kuyäjtk diˈib njantsy tsyojkënyëˈäjtëm, ets kyaj wyiˈixëty. Per ¿nˈoyˈijxëmë net tijatyë jäˈäy tyuundëp, extëm ko ttundë kompetensyë ets axëëk nyaytyunëdë, tpëjtäˈäktë jyukyˈäjtënë jotmay jëjpˈam, nyayajtsayutëdë, tnixëdundë mëdë awäˈänˈäjt këbetyˈäjtën ko myadäˈäktë o ko net wyinmaytyë ko pyaˈis mas niˈigyë myëjëty? Pën duˈun, mbäädë net nbëjkëmë kuentë ko kyaj tyuˈugyë mëdë Jyobaa wyinmäˈäny ni mët ja tsojkën ets ja tuˈugyëˈäjtën diˈib ngäjpxwäˈkxëm (Isa. 61:1; Gal. 5:19-21). Per pën nˈijxëm ko diˈib mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm kyaj tmëminy tijatyë Biiblyë yajkubojkypy, nëjkxëp ndukˈoyˈäjtëm (Gal. 5:22, 23; käjpxë Filipʉs 4:8).
¿Nuˈunëts ndunäˈäny?
9. ¿Ti xytyuknijäˈäjëm ko nnayajtëˈëwëm: “¿Nuˈunëts ndunäˈäny?”.
9 Myëmajtskpë yajtëˈëwën: “¿Nuˈunëts ndunäˈäny?”. Tsojkëp nˈijxëm näˈä ndunäˈänëm ets nuˈun ja tiempë tmënëjkxäˈäny. Ko nnayajtëˈëwëm ¿ti?, yëˈë yajnigëxeˈkypy ti nˈoyˈijxëm ets ti kyaj, etsë ¿nuˈun?, yëˈë xytyuknijäˈäjëm ti jëjpˈam nbëjtakëm ets ti kyaj. Pääty, ¿wiˈix mbäät nnijäˈäjëm pën jëjpˈam nbëjtakëm tijaty mëdë tiempë nyajnäjxëm?
10, 11. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë Mateo 6:33 parë nˈijxëm nuˈun ndunäˈänëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm?
10 Nˈokjamyajtsëm ko Jesukristë jyënany: “Tsoktë ja mWintsën Dios mët winë mjot mwinmäˈäny, mët winë mˈanmëjäˈän es mët winë mmëjää” (Mar. 12:30). ¿Wiˈix nyaˈijxëm mä njukyˈäjtën ko ntsojkëmë Jyobaa? Ko nmëmëdoˈojëm extëmë Jesus jyënany: “Ëxtääyˈadëˈëtstë jawyiin ja Diosë yˈanaˈamën ets ja tyëyˈäjtën, ets tukëˈëyë tyäˈädë tijaty mˈakˈyajmoˈoytyëp” (Mat. 6:33, Traducción del Nuevo Mundo [NM]). Tyäˈädë tekstë yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëm nuˈun ja tiempë nyajtuˈunëm ets nuˈun jëjpˈam nbëjtakëm diˈib mët ja tiempë nyajnäjxëm.
11 Jesus jyënany ets nˈëxtäˈäyëm “jawyiin ja Diosë yˈanaˈamën”, kyaj jyënany ets “jeˈeyë” nˈëxtäˈäyëm. Yëˈë nyijäˈäp ko mayë tuunk nmëdäjtëm ets ko nyajtuˈunëmë tiempë mä tijaty xytyëgoyˈäjtxëm, extëm mä jëën tëjk, käˈäy ukën, wit xox, tuunk ayoˈon ets mä nboˈkxëm. Per xëmë mbäät jëjpˈam nbëjtakëmë Diosë tyuunk (1 Kor. 7:29-31). Ko njaygyujkëm ti diˈib jawyiin yajtuunäämp, ta jëjpˈam nbëjtakëmë Diosë jyaˈa, ets ok, ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm. Pën nduˈunëm duˈun, ta nëjkx ndukˈoyˈäjtëm.
12. ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëmë Lukʉs 14:28 parë nˈijxëm nuˈun ja tiempë nyajnaxäˈänëm?
12 ¿Näk oorë ndunäˈänëm diˈib mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm? Tsojkëp jawyiin njuˈtëmë kuentë (Luk. 14:28). Oy ko nwinmäˈäyëm nuˈunë tiempë tmënëjkxäˈäny ets nnayajtëˈëwëm pën kyaj nëgoobë nyajtëgoyäˈänëm. Pën nˈijxëm ko kyaj nekymyëdatäˈänëmë tiempë parë nˈëxpëjkëm naytyuˈuk, nDiosˈawdäjtëm mëdë familyë, nëjkxëm mä naymyujkën ets käjpxwäˈkxpë, “kyaj nety tsyobäädäˈäny” ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm (Mar. 8:36). Per pën nˈijxëm ko oy xyajnayjawëyäˈänëm ets ko xypyudëkëyäˈänëm parë jawyiin nbëjtakëmë Diosë tyuunk, “oyë nety ja tiempë nyajtunäˈänëm”.
¿Pën jamˈatäämp?
13. ¿Tiko mbäät nwinˈijxëm pën mëët nduˈukmukäˈänëm?
13 Myëdëgëëkpë yajtëˈëwën: “¿Pënatyëts mëët nduˈukmukäˈäny?”. Jëjpˈam nnijäˈäjëm pënaty mëët nyajpäädäˈänëm, pes pën oy ja mëtnaymyaayëbë nan oyë nety ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm. Ets duˈun extëmë käˈäy ukën yajtukxondaˈaky ko nyajpatëm mëdë oybyë mëtnaymyaayëbë, nanduˈun tijaty mët ja tiempë nyajnaxäˈänëm, net yajtukxondaˈaky ko nyajpatëm mëdë oybyë mëtnaymyaayëbë. Pääty njaygyujkëm tiko tijaty ndunäˈänëm tuk grupë, ets masë ënäˈktëjk. Parë yˈoybyëtsëmët diˈib ndunäˈänëm, oy ko nwinˈijxëm pënaty mbäät xypyudëjkëm ets njëjpkudijëm pënaty mbäät xyajmäˈtëm (2 Cró. 19:2; käjpxë Proverbios 13:20; Sant. 4:4).
14, 15. 1) ¿Ti ijxpajtënë Jesus yäjk ko twinˈijxyë myëtnaymyaayëbë? 2) ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm mä nganaymyaˈaybyëjkëm mët tuˈugë jäˈäy?
14 Oy ko nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën ko nwinˈijxëmë mëtnaymyaayëbë. Yëˈë xëmë naxwinyëdë jäˈäy ttseky (Pro. 8:31). Ets ko yˈijty yä Naxwiiny, tsyojk niˈamukë jäˈäy ets wyintsëˈkë (Mat. 15:29-37). Oyjyaˈaytyak mët niˈamukë jäˈäy, per nyijäˈäbë nety ko tëgatsy ko mëët yajxon nyaymyayëdët. Jesus oy yˈijty mët niˈamukë jäˈäy, per yëˈëyë mëët nyaymyaaybyëjkë diˈib tyuumpy extëm tˈanmääy ja nimäjktuˈukpë yˈapostëlë: “Miitsëtyë dëˈën ja nmëtnaymyaayëbëty pën mduundëp diˈibëts miits ndukˈanaˈamdëp” (Fwank 15:14; ix nanduˈunë Fwank 13:27, 30). Jesus yëˈëyë kyupëjkë jäˈäy extëmë myëtnaymyaayëbë diˈib panëjkxë ets myëduundë Jyobaa.
15 Mä nganaymyaˈaybyëjkëm mët tuˈugë jäˈäy oy ko njamyajtsëm extëmë Jesus jyënany. Pääty nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Yaˈijxëp extëm kyajpxy myaytyaˈaky ets extëm tijaty ttuny ko myëmëdoobyë Jyobaa etsë Jesus? ¿Tsyejpy diˈibë oy ets yˈaxëkˈijxypy diˈib axëëk? ¿Mbäädëts xypyudëkë parëts ninäˈä ngamastuˈudëdë Jyobaa ets parëts jëjpˈam nbëjtäˈägëdë Diosë jyaˈa?”. Pën ak oy nˈatsoˈojëmbijtëm, mbäät nˈijtëm seguurë ko oyë nety ja mëtnaymyaayëbë diˈib mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm (käjpxë Salmo 119:63; 2 Kor. 6:14; 2 Tim. 2:22).
Oy o kyaj yˈoyëty diˈib mëdë tiempë nyajnäjxëm
16. ¿Ti mbäät nnayajtëˈëwëm mä ngatuˈunëm diˈib mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm?
16 Të nˈijxëm tëgëk peky parë nnijäˈäjëm pën oy ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm: ti myëmiimpy, nuˈun ja tiempë nyajtunäˈänëm ets pën mëët. Ets nan të nˈijxëm ko tyäˈädë tëgëk pekypyë tsojkëp tyuˈugyët mëdë Biiblyë kyäjpxwijën parë ndukˈoyˈäjtëm. Mä ngatuˈunëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm, oy ko nnayajtëˈëwëm: ¿Ti myëmiimpy? Tsojkëp yajxon nˈijxëm pën kyaj tmëminy diˈibë Dios mëduumbë kyaj mbäät ttuny (Pro. 4:20-27). ¿Nuˈunëts ja tiempë nyajtunäˈäny? Kyaj mbäät xypyëjkëm kajaa tiempë (1 Tim. 4:8). ¿Pën jamˈatäämp? Tsojkëp nnaygyuentˈäjtëm mët diˈib kyaj yˈoymyëtnaymyaayëbëty (Ecl. 9:18; 1 Kor. 15:33).
17, 18. 1) ¿Wiˈix mbäät nnijäˈäjëm pën diˈib mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm tuˈugyëp mëdë Biiblyë kyäjpxwijën? 2) ¿Ti tsojkëp ttunët tuˈuk tuˈugë Dios mëduumbë ko twinˈixët ti mëdë tiempë dyajnaxäˈäny?
17 Pën mä tyäˈädë tëgëëkpë yajtëˈëwën, tuˈuk kyaj tyuˈugyë mëdë Biiblyë kyäjpxwijën, kyaj nety yˈoyëty diˈib nduˈunäˈänëm. Per pën tuˈugyëp, ta nëjkx ndukˈoyˈäjtëm ets nan nëjkxëp tmëjkumayë Jyobaa (Sal. 119:33-35).
18 Ko nwinmäˈäyëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm, tsojkëp yajxon nˈijxëm tijaty mbäät nduˈunëm, nuˈun ja tiempë nyajtuˈunëm, ets pën mëët. Pääty nˈokpaduˈunëmë tyäˈädë käjpxwijën: “Oytyiity diˈibë mdiimpy, pën mgääy mˈuktëp, o mduundëp oytyiity, tëgekyë xytyundët es dëˈën ja jäˈäyëty tmëjˈix tmëjjawët ja Dios” (1 Kor. 10:31).
[Notë diˈib noky ëxˈääy]
^ parr. 4 Käjpxwijën yëˈë yˈandijpy ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë diˈib xypyudëjkëm parë nduˈunëm diˈib oy. Etsë anaˈamën yëˈë diˈibë Dios nyigajpxypy mä Biiblyë ti oy ets ti axëëk.
¿Wiˈix mˈatsoojëmbitët?
¿Wiˈix mbäät nbaduˈunëmë tyäˈädë käjpxwijën ko nwinˈijxëm ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm?
• Mateo 6:33, NM
[Yajtëˈëwën]
[Diˈib miimp mä pajina 11]
¿Ti?
[Diˈib miimp mä pajina 12]
¿Nuˈun?
[Diˈib miimp mä pajina 14]
¿Pën?
[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 12]
¿Wiˈix xypyudëjkëmë Jesusë yˈijxpajtën parë yajxon nwinˈijxëmë mëtnaymyaayëbë, ets ti mëdë tiempë nyajnaxäˈänëm?
