1. ¿Ti tëgatsyˈäjtënë jaˈäjtp mä jäˈäy yajmëduny ets mä Dios yajmëduny diˈib nyigajpxypyë Romanʉs 6:22?

MAYË jäˈäy wyinmaytyë ko tuˈugë jäˈäy diˈib mëduump, yëˈë diˈib yaˈˈaxëktuump ets yajtëytyuump. Per kyaj dyuˈunëty ko nmëduˈunëmë Dios, pes yëˈë tuˈugë Wintsën diˈib jantsy oyjyaˈay ets këˈëm tsojkën nmëduˈunëm. Pääty ko apostëlë Pablo tˈanmääy pënaty pyanëjkxtëbë Kristë “të myajpëjtäˈäktë Dios mëduumbëty”, yëˈë nety yˈanmaapy ko tmëdundë Dios mët ko ttsoktë (Rom. 6:22). ¿Wiˈix nyajtuumbëˈäjtëm? ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj xytyuumbëˈäjtëmë Satanás etsë jyaˈay? ¿Ti kunuˈkxën yˈaxäjëyandëp pënaty xëmë tuumbëˈäjtëbë Jyobaa?

2. 1) ¿Tiko ijty tuˈugë mëduumbë jyënaˈany ko kyaj yˈawäˈätspëtsëmäˈäny? 2) ¿Ti yˈandijpy ko ijty ja mëduumbë jyuty ja tyatsk?

² Ja Ley diˈibë Jyobaa myooy ja israelitëty, yëˈë xypyudëjkëm parë njaygyujkëm wiˈix mbäät nmëduˈunëm. Ja mëduumbë ja nety mbäät yˈawäˈätspëtsëmy ko yˈabatët tëdujk jëmëjt (Éx. 21:2). Per pën tuˈugë mëduumbë mëk tjantsy tsyekyë wyintsën ets yˈakmëdunaampy, ja Ley nyasˈijxëp ijty parë wyëˈëmët. ¿Ti nety mbäät ttuny ja wintsën? Dyajmëjwäˈkpatët ja tyuumbë mä tëjkˈagäj ets dyajjujtëdë tyatsk (Éx. 21:5, 6). ¿Tiko ijty yëˈë tyatsk tyim jutët? Yëˈko pën jujtp ja tyatsk, yëˈë nety yˈandijpy ko yˈakmëduunˈadëˈëtsaambyë wyintsën ets yˈakmëmëdowaampy. Tyäˈädë yëˈë xypyudëjkëm parë njaygyujkëm wiˈixën ëtsäjtëm të nnaytyukëdëjkëmë Jyobaa, pes të nˈanmäˈäyëm ko nmëmëdowäˈänëm mët ko ntsojkëm.

3. ¿Tiko nnaywyandakëm mä Dios?

³ Mä nety nganëbajtëm, ojts ja winmäˈäny nbëjtakëm ko nmëdunäˈänëmë Jyobaa. Ets ko ojts nnaywyandakëm, ta ojts nˈanmäˈäyëm ko nmëmëdowäˈänëm ets ko ndunäˈänëm ti yëˈë tsyejpy. Nipën të xykyatukˈaguanëˈäjtëm. Axtë ënäˈktëjkë mutskatypyë këˈëm nyaywyandäˈägëdë mä Dios ets nyëbattë, kyaj duˈun ttundë mët ko ja tyääk tyeety dyajjotkujkˈatäˈändë. Duˈunë duˈun, të nnaywyandakëm mët ko Jyobaa ntsojkëm. Apostëlë Juan duˈun tkujäˈäyë:  “Ko ntsojkëm ja Dios, nguytyuˈunëmë naty yëˈë yˈanaˈamën” (1 Fwank 5:3).

4. ¿Wiˈix nyajtuumbëˈäjtëm “tëyˈäjtën mëët”?

⁴ Nmëjjäˈäwëm ko Jyobaa xyajtuˈunëm. Të nˈawäˈätspëtsëˈëmëm mä ja poky xytyuumbëˈäjtëm mët ko të nbëjtakëmë mëbëjkënë ko Jesus të xyjuuybyëtsëˈëmëm. Ets oy duˈunyëm pokyjyaˈay nyajpajtëm, të njënäˈänëm ko nmëmëdowäˈänëmë Jyobaa etsë Jesus diˈib nWintsënˈäjtëm. Pablo duˈun tkujäˈäyë: “Nayjawëdë miits extëmë oˈkpëty mä ja pojpë, es dëˈën extëm të mjikypyëktë tiˈigyë mët ja Jesukristë es xymyëdundët ja Dios”. Ta net jyënany: “Ko pën nyayyakëdët tmëdunët jatuˈugë jäˈäy, pes tuumbëˈäjtëbë tadë jäˈäy. [...] Pën mmëduundëp ja kaˈoybyë, mbatëdëp ja oˈkën. Per pën mmëduundëp ja Dios, mjikyˈattëp tëyˈäjtën mëët. Per yajjäˈäygyëdakp ja Dios, mët ko oy miitsëty tëëyëp mduumbëˈatëdë ja kaˈoybyë es xytyuundë ja peky, tyam të xyˈaxäjëdë ja ëxpëjkën diˈibë myajmooytyë es mguytyuundëp mët winë mjot extëm ja Diosë myëduumbëty. Mbäät njënäˈänëm ko mä miitsëty oj myajpekymyaˈxtë, net oj mnaybyëjtäˈägëdë Diosë myëduumbëty es dëˈën mjikyˈattët tëyˈäjtën mëët” (Rom. 6:11, 16-18). Extëm nˈijxëm, Pablo jyënany: “Mguytyuundëp mët winë mjot”. Duˈunë duˈun, ko nnaywyandakëm yëˈë nyajnigëxëˈkëm ko nmëmëdowäˈänëmë Jyobaa amumduˈukjot. Ets kom yëˈë tuˈugë Dios diˈib tyuumbyë tëyˈäjtën, pääty ko nnaywyandakëm, ta nyajtuumbëˈäjtëm “tëyˈäjtën mëët”.

5. ¿Ti mëët ntsiptuˈunëm, ets tiko?

⁵ Parë nduˈunëm extëm të nnaywyandakëm, majtsk pëky jyaˈˈaty diˈib xyajtuˈudujkëm. Tuk pëky, yëˈë ko nbokyjyaˈayˈäjtëm. Pablo nan myëdäjtë duˈumbë jotmay, yëˈë tkujäˈäyë: “Yëˈë njot nwinmäˈänyëts kyupejkypy amumduˈuk jot ko yˈoyëty ko ja Diosë yˈanaˈamën jyënaˈany diˈibëts ndunëp, per taa mäts ëj nˈity tuˈuk diˈibëts xymyëtsipˈäjtp. Yëˈë pojpë yëˈëts xytyuknimiimp ja axëk winmäˈäny, esë tyäˈädë tsyiptundë diˈibëts ëj nnijäˈäp diˈibë oy, es dëˈënëts xymyëdaty extëmë tsimyjyaˈayën, es xytyukmëdunyëts aguanë ja pojpë” (Rom. 7:22, 23). Ëtsäjtëm, nan xymyëmadäˈägäˈänëmë axëëkpë tsojkën tuˈuk tuˈugë xëë, pes niˈamukë të xynyinäjxëmë poky. Päätyë apostëlë Pedro xykyäjpxwijëm: “Jikyˈattë miitsëty extëmë diˈibë kyaj myëduny mä wiink jäˈäy, es [këdii] mnaybyëjtäˈägëdë kujuun mä ti xytyunäˈändët axëëk. Jikyˈattë extëm ja Diosë myëduumbë” (1 Peed. 2:16).

6, 7. ¿Ti Satanás tyuumpy parë nˈoyˈijxëm tijaty yajjaˈäjtypy yä naxwiiny?

⁶ Myëmajtsk pëky, yëˈko yëˈë mëët ntsiptuˈunëmë naxwinyëdë jäˈäy diˈib anaˈamëdëbë kaˈoybyëtëjk. Satanás diˈib anaˈamp yä naxwiiny, kanäk pëky tijaty dyajtuny parë xyajtëgoyäˈänëm ets nmastutëmë Jyobaa mëdë Jesus. Yëˈë xytyuumbëˈatäˈänëm, pääty tpëjtaˈaky tijaty xytyukˈyajtëgoyäˈänëm (käjpxë Éfesʉ 6:11, 12). Tuk pëky diˈibë Satanás tyuumpy, yëˈë parë jantsy oy nˈijxëm tijaty tyuundëbë jyaˈay. Apostëlë Juan jyënany: “[Këdii] xytsyoktë ja naxwinyëdë winmäˈäny, mët ko yëˈë jäˈäy diˈibë tsyojktëp ja naxwinyëdë winmäˈäny, kyaj ttsoktë ja Dios Teety. Mët ko tëgekyë diˈibë jaˈäjtp naxwiiny, ko jäˈäy tˈëxtäˈäytyë diˈibë niniˈx këbäjk tsyejpy, ko tˈatsoktë ko tii tˈixtë es ko myëj pyäädëdë ko tii tmëdat tjaygyaptë, tëgekyë tyäˈädë winmäˈäny esë dëˈëmbë jikyˈäjtën ja myiny mä yëˈë naxwinyëdë, es kyaj myiny mä Dios” (1 Fwank 2:15, 16).

⁷ Tyamë jäˈäy niˈigyë tijaty tjantsy myëdatäˈändë etsë Satanás xytyukmëbëkäˈänëm ko net njotkujkˈäjtëm pën nmëdäjtëmë meeny sentääbë. Xitsoo yatsoo jäˈäy dyajnaxkëdäˈäktë mëjatypyë tiendë. Ets pënaty yˈawäˈän yˈayaxëdëp tijaty, xytyukmëbëkäˈänëm ko diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ko nmëdäjtëm tijaty mëjwiin kajaa ets ko nxondakëm. Ta näägë lugäär mä jyaˈˈatyë agencias de viajes, diˈib yˈawäˈänëp parë nëjkxëm tuk grupë  mä it lugäär diˈib kyaj nˈixyˈäjtëm, per xyajtuˈukmukäˈänëm mëdë jäˈäy diˈib kyaj tnijawë tëyˈäjtën. Ets oymyääjëty nmëdoˈojëm parë niˈigyë tijaty nˈaktimmëdäjtëm ets kyaj ëxtëkë njëmbijtëm, per duˈun extëm wyinmaytyë.

8, 9. ¿Ti mbäät xyjäjt xykyëbajtëm, ets tiko kyujotmayëty?

⁸ Ko apostëlë Pedro tmaytyaky ja Dios mëduumbëty diˈibë nety winmääytyëp extëmë naxwinyëdë jäˈäy, ta jyënany: “Ni kyatsoytyundë xëëˈam kyayäˈän yˈuugäˈändë. Es yëˈë dëˈën ayoˈon tsoytyuˈun ko nyaymyukëdë mët miitsëty es kyaytyë, jeˈeyë kyaxˈattë, es jeˈeyë mwinˈëënäˈänëdë miitsëty”, ets ta yˈakjënany: “Mët ja yˈanëë ëxpëjkën dyajtuny ja naxwinyëdë jäˈäyëtyë yˈaxëk winmäˈäny, es dyajtuˈadiky diˈibëty apenënëm tmastuˈuty mä jyikyˈaty pyojpëtuny. Tyäˈädë andakpëty jeˈeyë twandäˈäktë ko jäˈäy wäˈäts jyikyˈattët, es këˈëm yˈittë pekyoty. Pes niduˈuk niduˈuk yˈaneˈemyëtyë tadë diˈibë të myëmadaˈagyëty” (2 Peed. 2:13, 18, 19).

⁹ Ko nyajjotkujkˈäjtëm ti ja wiin yˈijxypy, kyaj xyaˈˈawäˈätspëtsëˈëmëm, niˈigyë xytyuumbëˈäjtëm ja Mëjkuˈu diˈib wintsënˈäjtp yä Naxwiiny (1 Fwank 5:19). Etsë tyäˈädë kujotmay, pes mbäädë net xytyuumbëˈäjtëm ko yëˈëyë nˈëxtäˈäyëmë meeny sentääbë ets tsip parë nˈawäˈätspëtsëˈëmëm.

10, 11. ¿Pënaty diˈib masë Satanás myëmadäˈägaampy, ets tiko mbäät yˈaxëktunëdë ko yˈaktimˈëxpëkäˈändët?

¹⁰ Satanás yëˈë yajtëgoyaampy diˈib kyaj nëgoo ti tnijawë ets diˈib mas myëmadäˈägaampy, yëˈë ënäˈktëjk. Kyaj jotkujk nyayjawëty ko ënäˈktëjk ets oytyim pënëty tpëjtaˈagyë wyinmäˈäny parë tmëdunäˈänyë Jyobaa. Satanás yajtëgoyaampy ets tyukmastuˈudaampy pënaty të nyaywyandaˈagyëty mä Dios.

¹¹ Min jatëgok nˈoknimaytyakëm ja mëduumbë diˈib ijty kyupëjkypy parë jyutëdë tyatsk. Seguurë ko yajnäjxypyë pëjk adoˈonën ko ja tyatsk tyim jujtäˈäy, per ok, ta myony ets yëˈëyë net wëˈëmnëbë ijxwëˈëmën ko yëˈë mëduumbë. Nanduˈun jyattë ënäˈktëjk, mbäät tsyiptakxëdë ets mbäät mëk tjawëdë ko tkapanëjkxtë nëˈë tuˈu diˈib pyanëjkxtëbë myëguˈuktëjk. Satanás xytyukmëbëkäˈänëm ko net nbatëmë jotkujkˈäjtën ko ti niˈëxpëjkëm, per ëtsäjtëm, oy ko njamyajtsëm ko kyaj yëˈë jotkujkˈäjtënë xymyoˈoyëm, pesë Jesus jyënany: “Jotkujk pënaty jyäˈäwëdëp ko tëgoyˈäjtxëdëbë Diosë yˈëxpëjkën” (Mat. 5:3, Traducción del Nuevo Mundo). Pënaty të nyaywyandäˈägëdë yëˈëyë net myëduundëbë Dios, kyaj yëˈëjëtyë Satanás. Kyäjpxtëbë Diosë yˈAyuk ets pyawinmääytyëp xëëny koots (käjpxë  Salmo 1:1-3). * Per pënaty aktimˈëxpëkandëp mä unibersidad, kyaj nëgoo tnekymyëdattë tiempë parë tmëdunëdë Dios ets tpawinmayëdë Biiblyë.

12. ¿Ti mbäät twinˈixtë ënäˈktëjk parë ttundët?

¹² Mä ja tim jawyiimbë neky diˈibë Pablo tyuknijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Corinto, tˈanmääy: “Pën juyë naty mˈity ko Dios mwoojë, [këdii] ti xyjawë mët yëˈë”. Per ta net dyajkyë tyäˈädë käjpxwijën: “Per pën mmoˈoyanëdëp ja mˈawäˈätstumˈäjtën, axäjëdë” (1 Kor. 7:21). Mä primer siiglë, tamˈäjtë wintsën diˈibë tyuumbëtëjk tyëytyuun. Ko ijty duˈun yajtëytyundë, diˈib mas oy, yëˈë ko yˈawäˈätspëtsëmdët. Tyam, ta mayë paˈis mä ley tnigajpxy axtë nuˈunën mbäät yˈëxpëktë ënäˈktëjk. Ets ko net yˈawäˈätspëtsëmdë, mbäät twinˈixtë ets tyundët prekursoor, per pën wyinˈijxtëp yˈaktimˈëxpëkäˈändë parë tmëdattët tuˈugë karreerë yä naxwiiny, mbäät kyaj nyekyyajpäättë awäˈätstum parë tmëdundëdë Jyobaa (käjpxë 1 Korintʉ 7:23).

13. ¿Diˈibë ëxpëjkënë niˈigyë pudëjkëdëbë Dios mëduumbëty?

¹³ Pablo duˈun tˈanmääy ja Dios mëduumbëty diˈib Colosa: “Naygyuentëˈajtëgëx: kaˈp mnayäjkëgëxy mä jaˈa jäˈäy pën naty xywyinˈëënaangëxpëny mëët jaˈa wiinkpë ëxpëjkëny y wiinkpë winmäˈäny jaˈa kaˈpë tyëyˈajtëty, jaˈko jaˈa duˈumbë jäˈäy kaˈp jaˈa ëxpëjkëny jim yajtsoˈongëxy mä jaˈa Kristojëny” (Col. 2:8, Nuevo Testamento de Mazatlán). Tyam, mayë ëxpëkyjyaˈay tyukniˈˈixëdë “mëët jaˈa wiinkpë ëxpëjkëny y wiinkpë winmaˈany jaˈa kaˈpë tyëyˈajtëty”. Ets ko mä unibersidad yajtukniˈˈixëdë duˈunë ënäˈktëjk, ta net nimay diˈib pëtsëëmdëp kyaj ti tjattë, kyaj tnijawëdë wiˈix twinguwäˈägëdë jukyˈäjtën. Perë Dios mëduumbëty, yëˈë wyinˈijxtëbë ëxpëjkën mä mbäät tjattë tijaty diˈib mbäät pyudëkëdë parë adëyë jyukyˈattët ets tmëdundëdë Dios. Yëˈë pyanëjkxtëp extëmë Pablo ojts tkäjpxwijˈyë Timoteo: “Tëyˈäjtënëˈë ko diˈibë nmëbëjkëm, yëˈë dëˈën yajkypy ja oyˈäjtën ko jäˈäy ttukjotkëdaˈaky diˈibë myëdäjtypy. Per pën yä nmëdäjtëm ja käˈäy ukën es ja wit nijam, mët yëˈëyë tyäˈädë njotkujkˈäjtëm” (1 Tim. 6:6, 8). Kyaj dyajnipattë diplomë, niˈigyë dyajmëjwindëkëdë Diosë tyuunk ets tpudëkëdë jäˈäy parë nanduˈun Dios mëdundët (käjpxë 2 Korintʉ 3:1-3).

14. Extëm jyënaˈanyë Filipʉs 3:8, ¿nuˈunë Pablo dyajtsobaty ko ojts tˈijxkijpxyë ja yˈëxpëjkën ets ko nety mbäät tmëdunyë Dios etsë Kristë?

 ¹⁴ Nˈokpawinmäˈäyëmë Pablo yˈijxpajtën, yëˈë yaˈëxpëjkë Gamaliel, diˈib ijty tukniˈˈijxëbë Ley. Ja ëxpëjkënë diˈibë Pablo yˈaxäjë, duˈunxyëp extëm ko tyam pën yˈëxpëky mä unibersidad. ¿Per wiˈix jyënanyë Pablo ko ojts tˈijxkijpxyë ja yˈëxpëjkën ets ko nety mbäät tmëdunyë Dios etsë Kristë? Yëˈë jyënany: “Kyajts ëj ti nnekyjyawë ko yajtukmëˈijxkijxyë ja oyˈäjtën diˈibë yajmëdäjtp ko Jesukristë yaˈixyˈaty, ëj nYajnitsokpë”. Ta yˈakjënany: “Kristëkyëjxm tëgekyëts të nmastutäˈäy. Postäˈägën njawëts tëgekyë tyäˈädë esëts nganaratët ja Kristë” (Filip. 3:8). Ko ënäˈktëjk etsë tääk teety tmëdattëdë tyäˈädë wyinmäˈänyoty, mbäät pyudëkëdë mä twinˈixtë ja ëxpëjkën (ixë dibujë diˈibaty miimp).

15, 16. ¿Ti ëxpëjkënë yajjaˈäjtypyë Jyobaa kyäjpn, ets wiˈix xypyudëjkëm?

¹⁵ ¿Wiˈix mayë unibersidad yˈixëty? Mä unibersidad, mayë ënäˈktëjk axëëk yˈit tsyëënëdë, nyayjawëdë ko mbäät kyujuundäˈäktë ets ttukjotˈambëktë gobiernë (Éfes. 2:2). Perë Jyobaa kyäjpn, xyˈawäˈänëmë mas oybyë ëxpëjkën mä naymyujkën, mä jyapˈatyë tuˈugyëˈat. Pes sëmään sëmään nyajtukniˈˈijxëm mä Yajniˈëxpëkë Diosë Tyuunk. Ets nan taaˈäjtpë ëxpëjkën parë yetyëjkëty diˈib tuundëp prekursoor (mä tˈËxpëktë Biiblyë Yetyëjk diˈib Naytyuˈukˈäjttëp) ets parë kasäädë jäˈäy diˈib tuundëp prekursoor (mä tˈËxpëktë Biiblyë Kasäädë jäˈäy diˈib Dios mëduundëp). Tyäˈädë ëxpëjkën diˈib yajjaˈäjtypyë Jyobaa kyäjpn, xypyudëjkëm parë nmëmëdoˈojëmë Dios, yëˈë nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë.

¹⁶ Nan mbäät nbayoˈoyëmë tëyˈäjtën mä Bibliotekë mä Internet. Tyäˈädë ëxpëjkën, mbäät xypyudëjkëm parë nmëduˈunëmë Jyobaa. Nan mbäät nyajtuˈunëm parë nbudëjkëmë jäˈäy ets nyaymyëˈoybyëkëdët mëdë Dios (2 Kor. 5:20). Etsë tyäˈädë jäˈäy diˈib nyaˈëxpëjkëm, nan mbäädë netë wiink jäˈäy ttukniˈˈixë (2 Tim. 2:2).

17. ¿Wiˈix ttukˈoyˈattë pënaty wyinˈijxtëbë mas oybyë ëxpëjkën?

¹⁷ Ja ijxpajtën diˈibë Jesus myaytyak mä ja jäˈäy yajmooytyë meeny, ja nimajtskpë mëduumbë yaˈˈanmääytyë ko oyë nety të tyundë, ta ja wyintsën yˈanmääyë parë mëët xyondäˈäktët ets niˈigyë yajtuunkmooytyë (käjpxë Matewʉ 25:21, 23). Tyam, nan mbäät nwinˈijxëm ja ëxpëjkënë mas oybyë diˈib mbäät xyajjotkujkˈäjtëm ets diˈib mbäät ndukˈoyˈäjtëm. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Michael. Yëˈë jantsy oyë kyalifikasion ojts tjuuty, ta ja myaˈestrëtëjk wyoojë mä tuˈugë reunyonk parë yaˈˈanmääy ko mbäät tyëkë mä unibersidad. Ja maˈestrëtëjk monyˈijx monyjäˈäwëdë ko Michael jyënany ko kyaj nyekyˈëxpëkäˈäny mä unibersidad ets ko jeˈeyë waanë ti tˈakniˈëxpëkëyaˈany. Ko waanë tiempë nyajxy, këˈëmë nety tpatnë myeeny syentääbë ets tyuny prekursoor regulaar. ¿Waˈan wyinmääy ko kyaj nety yˈoyëty diˈib të ttuny? Yëˈë jyënaˈany: “Ja ëxpëjkën diˈibëts nˈaxäjë extëmë prekursoor ets tyam extëmë mëjjäˈäy, yëˈë diˈibëts niˈigyë nyajtsobatypy. Ja kunuˈkxën ets tijatyëts tyam nikëjxmˈäjtypy, niˈigyë tsyobääty ets kyaj dyuˈunëtyë meeny sentääbë. ¡Agujk jotkujkëts nnayjawëty kojëts kyaj ndëjkë mä unibersidad!”.

18. ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko ja ëxpëjkënë diˈibë Dios yajkypy yëˈë diˈib mas oy?

¹⁸ Mas niˈigyë yˈoyëty tijatyë Jyobaa xytyukniˈˈijxëm, pes xypyudëjkëm parë nmëduˈunëm ets xytyuknijäˈäwëm ti yëˈë tsyejpy. Nan xyˈawäˈänëm “ja awäˈätstuuyˈäjtën es ja kunuˈxën diˈibë pyää[dandëp] ja Diosë yˈuˈungëty” (Rom. 8:21). Per diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ko duˈunën nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë Jyobaa diˈib nWintsënˈäjtëm (Éx. 21:5).