1, 2. ¿Tiko të tyuktukyë tyäˈädë Naxwinyëdë mëdë naywyinˈëën naywyinxäjë, ets wiˈix dyajwäˈkxtë anëë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo.)

DIˈIB tyam jaˈäjtp yä Naxwiiny, yëˈë naywyinˈëën naywyinxäjë. Ets kyaj mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm, pesë Biiblyë yajxon tnigajpxy ko Mëjkuˈu yëˈë duˈun diˈib anaˈamp yä Naxwiiny ets jyajtypy wyinˈëënët (1 Tim. 2:14; 1 Fwank 5:19). Kom niˈigyë wyingoonˈadëtsnë ja kutëgoˈoyën, Satanás niˈigyë yˈawäˈändaˈaky, pes “nyijäˈäp ko tyimpatypyë dëˈën ja tiempë” (Diˈibʉ Jat. 12:12). Pääty, pënaty naytyukmëmadakëdëbë Satanás, mas niˈigyë wyinˈëëndë ets yëˈë yajtëgoyandëp pënaty myëduundëbë Jyobaa.

² Näˈäty, yajniwäämbattë Jyobaa tyestiigëty mä telebisionk, mä perioodikë ets mä Internet. Ets näägë jäˈäy axtë jotˈambëjktëp mët ko tmëbëktë diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty.

3. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nyajwinˈëˈënëm?

³ Per mbäät njëjpkuwäˈkëm mä Satanás xywyinˈëënäˈänëm. Pes nmëdäjtëmë Biiblyë diˈib “tuump oy” parë tijaty “nyaˈoˈoyëm” (2 Timotee 3:16). Apostëlë Pablo ojts tnigajpxy ko näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Tesalónica ojts yajwinˈëëndë. Pääty tmooyë tyäˈädë käjpxwijën: “Kyaj pojën mwinmääytyëgatstët” (2 Tes. 2:1, 2). ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko duˈun ojts yajkäjpxwijtë, ets wiˈix mbäät xypyudëjkëm?

4. 1) ¿Wiˈix yaˈˈanmääytyë ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica mä “ja xëë tiempë mä myinäˈäny ja Nintsënˈäjtëm” Jyobaa? 2) ¿Wiˈix tyam nyaˈˈanmäˈäyëm?

⁴ Mä ja tim jawyiimbë neky diˈibë Pablo tyuknijäˈäyë ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica, ojts dyakyë käjpxtëˈëwën mä “ja xëë tiempë mä myinäˈäny ja Nintsënˈäjtëm” Jyobaa. Yëˈë kyaj ttsejky ets ja myëguˈuktëjk yajpäättët “kubiˈits kuˈook” ets ajotkumonë yajtukjäˈttët. Kom Diosë nety jaˈäjtëdëp, kyaj nety mbäät nyaygyumanaxëdë. Pablo jyënany: “Nˈokˈijtëm  wijy kejy es nnayjëjpkuwijtsëm” (käjpxë 1 Tesalónikʉ 5:1-6). Tyam, yëˈë nˈawijx njëjpˈijxëm mä kyutëgoyaˈanyë Mëj Babilonia, tukëˈëyë ja relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Ets jaa mä tsyondäˈägäˈäny ja Jyobaa myëj xëë. Tyam, niˈigyë njaygyujkëm wiˈixë Dios ttunäˈäny ti yëˈë tsyejpy. Ets mët yëˈëgyëjxmë naymyujkën, nyaˈˈanmäˈäyëm janääm jatsojk ti mbäät xypyudëjkëm parë kyaj nnaygyumanäjxëm. Ko nmëmëdoˈojëm extëm xëmë nyaˈˈanmäˈäyëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa ets kyaj pojënë nwinmääytyëgäjtsëm (2 Tes. 2:2).

5, 6. 1) ¿Ti Pablo myaytyak mä ja myëmajtskpë neky diˈib tyuknigajx ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica? 2) ¿Ti Dios tyunaampy tim tsojk mët yëˈëgyëjxmë Jesus? 3) ¿Ets tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm?

⁵ Ko Pablo ttuknigexy ja myëmajtskpë neky ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica, ja mä tmaytyaky ja mëk ayoˈon diˈib minäämp ko Jesukristë ttunët ja Diosë tyëyˈäjtën mët ja jäˈäyëty “diˈibë kyaj tˈixyˈattë ja Dios es ni tkatundë kuentë ja oybyë ayuk” (2 Tes. 1:6-8). Mä 2 Tesalónikʉ kapitulo 2, jap tnigajpxy ko nääk ja nmëguˈukˈäjtëm tmëbëjktë ko Jyobaa xyëë të nety tyim wingoonë (käjpxë 2 Tesalónikʉ 2:1, 2). Pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Kristë, kyaj yajxon tjaygyujkëtyaaytyë wiˈix yˈadëwäˈäny tijatyë Dios tyuknibëjtakëp. Ko Pablo tmaytyaky tijaty ojts yajnaskäjpxë, ta jyënany: “Diˈibë nnijäˈäm, waandiˈknë yëˈë; es diˈibë ngäjxwäˈxëm ja Diosë yˈayuk, jeˈeyë yëˈë waanë mä yëˈë tadë tëyˈäjtënë kaˈpxypyë; per ko nˈixyˈäjtëm extëmë dëˈën kyaˈpxyëty, net diˈibë dëˈën waanë tyimtëgooytyaˈayët” (1 Kor. 13:9, 10). Per mëk dyaˈijttë myëbëjkën pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Kristë mët ko Pedro, Pablo etsë wiinkpë Dios mëduumbë tyuknigajxëdë neky mä ojts yajkäjpxwijtë.

⁶ Parë Pablo tijaty tkäjpxˈoˈoyë ets tpudëjkë parë wyinmääytyëgatstët, ta ojts tnaskäjpxë ko mä nety kyaminynyëmë Jyobaa xyëë, jyaˈˈatäˈänyë jäˈäy diˈib të tmastuˈutyë tëyˈäjtën ets kyëxëˈëgäˈäny ja diˈib tyij “mëj tëgoybyekyjyaˈay”. * Ets ko ja tiempë tpäädët, ta nWintsënˈäjtëm Jesus dyajkutëgoyaˈany niˈamukë pënaty të yajwinˈëëndë. Pablo ojts tnigajpxy tiko  nety duˈun jyatäˈändë, jyënany: “Mët ko kyaj të ttsoktë es tˈaxäjëdët ja tëyˈäjtën” (2 Tes. 2:3, 8-10). Pääty, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Nuˈunëts ntseky ja tëyˈäjtën? ¿Nˈëxpëjkypyëtsë rebistë etsë wiinkpë ëxpëjkpajn diˈib yajpëtsëëmbyë Diosë kyäjpn parëts nnijawë wiˈix tyam yajjaygyukë Biiblyë tyukniˈˈijxën?”.

7, 8. 1) ¿Ti jotmay wyinguwäˈkëdë pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Kristë? 2) ¿Ti jotmay tyam wyinguwäˈkëdëbë Dios mëduumbëty?

⁷ Kyaj nety jeˈeyë jyaˈˈatäˈänyë jäˈäy diˈib të ttukpëtsëëmduˈutyë Diosë kyäjpn ets ja tukniˈˈijxën diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Jaˈˈatäämbë netyë wiinkpë jotmay diˈib pyäädandëbë Dios mëduumbëty. Pablo tˈanmääyë Timoteo ko “jäˈäy tˈatsoktë meeny, yëˈë dëˈën yajmiimpy oytyim diˈibë axëkˈäjtënëty” ets ko mët yëˈëgyëjxm, ta nääk “tmastuˈuttë ja Nintsënˈäjtëm Jesukristë es nëgoo nyayaˈˈayowëdë mä jyikyˈattë” (1 Tim. 6:10). Ja tuˈugë jotmay diˈibë nety nanduˈun pyäädandëp, yëˈë diˈibë niniˈkx këbäjk tsyejpy (Gal. 5:19-21).

⁸ Pablo tˈanmääy ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica ko axëktunanëdëbë nety ja diˈib “kyaj yëˈëjëty ja Jesukristë yˈapostëlë”. Mä ja naymyujkën, tamë nety diˈib yäjktëbë “wiinkpë ëxpëjkën diˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty, es ttukpanëjxäˈäny diˈibë [...] myëbejkypy ja Jesus” (2 Kor. 11:4, 13; Apos. 20:30). Ok, ta Jesus tmëjkumääy ja naymyujkën diˈib Éfeso ko kyaj tkupëjktë “ja axëkjäˈäyëty”. Yëˈëjëty yˈijxtë ko ja jäˈäyëty kyaj nety tjantsy pyanëjkxtë Jesus ets ko andaktëbë nety (Diˈibʉ Jat. 2:2). Mä 2 Tesalónikʉ Pablo tkujäˈäyë tyäˈädë käjpxwijën: “Mëguˈugitëty, ndukˈanaˈamdëp ja Nintsënˈäjtëm Jesukristë xyëëgyëjxm, es mnayjyëbëkëdët mä oytyim diˈibëty ja nmëguˈukˈäjtëm diˈibë kyaj tyunäˈäny es diˈibë kyaj jyikyˈaty tiˈigyë extëm ja ëxpëjkën” (2 Tes. 3:6, 10). Pën ojts yaˈˈanëëmëdë ets kyaj tyuˈukmuktët mëdë jäˈäy diˈib kyaj tyunäˈäny, pes mas niˈigyë nety mbäät nyaygyuentˈatëdë mëdë jäˈäy diˈib ogäˈän yajnigëxëˈkypy ko tyukpëtsëëmduˈudaambyë Diosë kyäjpn. Tsojkëbë nety tjëjpkudijëdët, pes axëktunanëdëbë nety ko mëët tyuˈukmuktët. Tyam, nanduˈun mbäät nduˈunëm (Prov. 13:20).

9. ¿Tiko tsyekyëty mëk nnaygyuentˈäjtëm ko pën xytyukmëmaytyäˈägäˈänëm diˈib kyaj myiny mä Biiblyë o tkäjpxpäädäˈänëdë Diosë kyäjpn?

⁹ Wingon yˈijnë ja mëj ayoˈon ets mä jyëjptëgoyaˈanyë tyäˈädë axëëkpë jukyˈäjtën, pääty jyëjpˈamëty nmëdoˈogujkëm extëm yaˈˈanmääytyë ja Dios mëduumbëty diˈib mä primer siiglë. Ëtsäjtëm, ndunäˈänëmë Diosë tyuunk, kyaj jeˈeyë ngupëkäˈänëmë “Diosë myayˈäjtën”. Pes pën jeˈeyë ngupëjkëm, kyaj nëjkx nˈaxäjëm ja jukyˈäjtën winë xëë winë tiempë, oy yä Naxwiiny o jam tsäjpotm (2 Kor. 6:1). Tsojkëp mëk nnaygyuentˈäjtëm ko tuˈugë jäˈäy diˈib nëjkxp mä naymyujkën xytyukmëmaytyäˈägäˈänëm diˈib kyaj myiny mä Biiblyë o tkäjpxpäädäˈänëdë Diosë kyäjpn (2 Tes. 3:13-15).

10. ¿Ti tukniˈˈijxënë nety kyaj mbäät tmastuˈuttët ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica?

¹⁰ Pablo ojts tˈanëëmë ja myëguˈuktëjk parë mëk yˈittët ets kyaj tmastuˈuttët diˈibë nety të yajtukniˈˈixëdë (käjpxë 2 Tesalónikʉ 2:15). ¿Ti “ëxpëjkën” jyäjttë? Kyaj yëˈëjëty diˈib yajwaˈkxypyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty ets dyajnaxy extëmxyëp myiny mä Biiblyë. Yëˈë duˈun ja yˈëxpëjkënë Jesus etsë Diosë yˈayuk diˈibë Pablo etsë wiinkpë Dios mëduumbë nyimaytyaktë, may yëˈë diˈib yajkujäˈäyë mä Biiblyë. Pablo duˈun tmëjkumääy ja myëguˈuktëjk diˈib Corinto: “Byeenëts miits xyjamyatstë es ko xypyanëjxtë ja ëxpëjkën diˈibë të nmoˈoytyë” (1 Kor.  11:2). Tyäˈädë tukniˈˈijxën jamë nety tsyoony mä Jyobaa etsë Jesus ets mbäädë nety ttukjotkujkˈattë.

11. ¿Wiˈix mbäät tmëjagamgaˈaktë Jyobaa pënaty yajwinˈëˈëndëp?

¹¹ Ko Pablo tjäˈäyë Ebreeʉsʉty, majtsk pëky ojts tnigajpxy tiko mbäät tuˈugë Dios mëduumbë dyajtëgoyë myëbëjkën ets tmastuˈutyë Jyobaa (käjpxë Ebreeʉsʉty 2:1; 3:12). Tuk pëky, yëˈë ko “ndëgoˈoyëm”, ets ja tuk pëky, ko nˈëxtijëm o nmastutëmë Jyobaa. Ko tuˈugë barkë myënëjkxyëtyë nëë, mbäädë jäˈäy diˈib jap nëjkxp kyaj tpëkyë kuentë ti tuun jäjtëp, pes wanaty wanaty tmëjagamgeˈegyë nëëbäˈä. Per pën ja jäˈäy këˈëm tnastijë ja barkë parë tmëjagamgeˈegyë nëëbäˈä, këˈëmë nety nyayajagamgeˈegyëty. Tyäˈädë majtskpë ijxpajtën, yëˈë xytyukˈijxëm wiˈix nääk të jyattë ko të yajwinˈëëndë ets ja myëbëjkën xyaamët.

12. ¿Tijaty mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa?

¹² Waˈan nääk ja Dios mëduumbë diˈib Tesalónica ojts yajwinˈëëndë. Ets ëtsäjtëm, ¿mbäät duˈun njäjtëm? Kanäk pëky jyaˈˈaty diˈib mbäädë tiempë xypyëjkëm. Nˈokwinmäˈäyëm näkˈoorë jäˈäy dyajtundë tiempë mä tijaty tsyojkënyëˈäjttëp, extëm mä redes sociales, mä tjäˈäytyë ets tkaxtë mensaje o mä dyajtundë tiempë ko tˈixtë tijaty tuun jäjtëp mä jäˈäy yˈëyëˈëk kyuyattë. Tukëˈëyë tyäˈädë, mbäät xyˈatsijpëm mä Dios mëduˈunëm ets kyaj nekytyukxondakëm. ¿Wiˈix wyimbëtsëmët? Mbäät kyaj amumduˈukjot nekynyuˈkxtakëm, kyaj nekyˈëxpëjkëmë Biiblyë, kyaj nekynyëjkxëm mä naymyujkën ets käjpxwäˈkxpë. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj tyëgatsëdë jot winmäˈäny?

13. 1) Duˈun extëm ojts yajnaskäjpxë, ¿wiˈix mayë jäˈäy jyaˈayˈattë? 2) ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nguwäˈänëmë mëbëjkën?

¹³ Diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nguwäˈänëm ja mëbëjkën, yëˈë ko njamyajtsëm ti tiempë tyam ndukjukyˈäjtëm ets ko mbäät xyˈaxëktuˈunëm ko nˈëxtäˈäyëmë jäˈäy diˈib kyaj tmëbëktë ko jëjpkëxanëbë tyäˈädë tiempë. Apostëlë Pedro duˈun tnimaytyaky ja tiempë diˈib tyam ndukjukyˈäjtëm: “Mnijäˈtëdëp yëˈë jäˈäyëty diˈibë jikyˈäjttëp mëdë yˈaxëk winmäˈäny esë kyëˈëmtsojkën, es yëˈëjëty mdukxiˈigëdëp miitsëty es jyënäˈänäˈändë: Jesus wyandak ko myinäˈäny jatëgok, ¿këdii? Pes, ¿mä net? Yëˈë nˈaptëjkˈäjtëm të yˈoˈknëdë, per dëˈënyëm wyeˈemy tëgekyë nandëˈën extëmë naty ko yëˈë naxwinyëdë tsyondaky” (2 Peed. 3:3, 4). Ko tuˈuk tuˈugë xëë ngäjpxëm ets nˈëxpëjkëmë Biiblyë, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëm ko tyam yëˈë ndukjukyˈäjtëm ja tiempë diˈib jëjpkëxanëp. Desde tëëyëp, duˈunyëm jyaˈˈatyë jäˈäy diˈib të tmastuˈutyë Dios kyäjpn ets axtë tyambäät. Ets ja “mëj tëgoybyekyjyaˈay”, duˈunyëm tmëtsipˈatyë Dios mëduumbëty. Pääty, jëjpˈam ets nyaˈijtëm winmäˈänyoty ko wingon yˈijnë Jyobaa xyëë (Sof. 1:7).

14. ¿Wiˈix xykyuwäˈänëm ko xëmë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

¹⁴ Ja tuk pëky ti mbäät nduˈunëm parë nnayaˈijtëm wijy kejy ets kyaj nyajwinˈëˈënëm, yëˈë ko xëmë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Jesukristë, diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë naymyujkën, ojts ja yˈëxpëjkpëty ttukˈaneˈemy parë oytyim pënëty ttukniˈˈixëdët tukëˈëyë tijatyë nety të tjattë ets pyanëjkxëdët. Tyäˈädë tuunk diˈib tyuknipëjk, yëˈë diˈibë nety kuwäˈänanëdëp (Mat. 28:19, 20). Parë nduˈunëmë tyäˈädë tuunk mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm, tsojkëp ndukˈijt ndukxoˈonëm. ¿Waˈandaa ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica ojts nyëjkxtë käjpxwäˈkxpë parë jeˈeyë yajkajpxyˈamondët? Nˈokjamyajtsëm wiˈixë Pablo tˈanmääy ets kyaj dyajpiˈitstët ja “jëën diˈibë espiritë santë” mooyëdë ets kyaj  tˈëxtijtët ja ëxpëjkën (1 Tes. 5:19, 20, Ja Oibyʉ Tʉiˈya̱jtʉn). Jantsy oy tijaty nimaytyakëm ets tijatyë jäˈäy ndukniˈˈijxëm diˈib ojts yajnaskäjpxë.

15. ¿Ti nanduˈun mbäät nduˈunëm mä nDiosˈawdäjtëm mëdë familyë?

¹⁵ Niˈamukë nbudëkëyäˈänëmë familyë parë oy yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtët. Pääty näägë nmëguˈukˈäjtëm dyajtundë tiempë mä yˈëxpëktë mëdë fyamilyë parë ttuundäˈäktë wiˈix kyäjpxwäˈkxäˈändë. Mbäät yëˈë nˈëxpëjkëm wiˈix nbudëjkëmë jäˈäy diˈib të tˈoymyëdoyë Diosë yˈayuk. ¿Ti ndukmëtmaytyäˈägäˈänëm ko jatëgok ninëjkxëm? ¿Tijaty mbäät tˈoymyëdoy? ¿Ti oorë mbäät ninëjkxëm? Mayë nmëguˈukˈäjtëm nan yajtuundëbë tiempë mä Diosˈawdattë mëdë fyamilyë parë tˈëxpëktë tijaty naxäämp mä naymyujkën ets kyomentarattët. ¿Mbäät nanduˈun nduˈunëm? Ko ngomentaräjtëm mä naymyujkën, këktëjkëbë mëbëjkën ets kyaj pojënë pën xywyinˈëˈënëm (Sal. 35:18). Duˈunë duˈun, ko nDiosˈawdäjtëm mëdë familyë, yëˈë xypyudëjkëm parë kyaj jeˈeyë nmääytyëˈëwëm diˈib kyaj yajnimaytyaˈaky mä Biiblyë o diˈib kyaj yajxon yajnijawë pën duˈun o kyaj dyuˈunëty.

16. ¿Ti pudëjkëdëp pënaty nëjkxtëp tsäjpotm parë kyaj wyinmääytyëgatstë?

¹⁶ Nuˈun kujkë xëë tiempë nyaxy, Jyobaa të tpudëkë kyäjpn parë tjaygyukët tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë. Ko nbawinmäˈäyëm, yëˈë yajkëktëjkëbë mëbëjkën ko seguurë nˈaxäjëyäˈänëm ja kumäˈäyën. Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, yëˈë mëdë Kristë yajpäädäˈändë. Ets ko duˈun tˈawixtë, yëˈë diˈib pudëjkëdëp parë kyaj wyinmääytyëgatstët. Pes nanduˈun jyënäˈändë extëmë Pablo tˈanmääy ja jäˈäyëty diˈib Tesalónica: “Dëˈënyëmts njäˈäygyëdäˈäktëts ja Dios mët miits kyëjxmëty, mëguˈugitëty, ko mtsojkëdëp ja Nintsënˈäjtëm [Jyobaa], mët ko Dios mwinˈijxëdë [...] mët yëˈëgyëjxm ja Espiritë Santë diˈibë myaˈijtëdëp wäˈäts, es jaˈagyëjxm ko të xymyëbëktë ja tëyˈäjtën” (2 Tes. 2:13).

17. ¿Wiˈix xyjotmëkmoˈoyëm ja ää ayuk diˈib yajpatp mä 2 Tesalónikʉ 3:1-5?

¹⁷ Pënaty jukyˈatandëp winë xëë winë tiempë yä Naxwiiny, nan kyaj mbäät nyayakëdë parë yajwinˈëëndët. Pën mˈawijxypyë tyäˈädë jukyˈäjtën, seguurë ko mëjämoˈoyaˈanyëtyë tyäˈädë ää ayuk diˈibë Pablo tyuknigajx ja myëguˈuktëjk diˈib Tesalónica diˈib nëjkxtëp tsäjpotm (käjpxë 2 Tesalónikʉ 3:1-5). ¡Mëjwiin kajaa nmëjjäˈäwëm ko duˈun nyajmëjämoˈoyëm! Ja majtskpë neky diˈib yajtuknigajxtë ja Dios mëduumbëty diˈib Tesalónica, yëˈë xypyudëjkëm parë kyaj jeˈeyë nmääytyëˈëwëm diˈib kyaj yajnimaytyaˈaky mä Biiblyë o diˈib kyaj yajxon yajnijawë pën duˈun o kyaj dyuˈunëty. Wingoonëp ja kutëgoˈoyën, pääty nˈokmëjjäˈäwëm ko duˈun nyajkäjpxtëˈëwëm.