1. ¿Ti mayë jäˈäy jyëjpkudijëdëp, ets tiko?

MAYË jäˈäy jyëjpkudijëdëp tijaty jyatsojktëp, nëgooko ttundë diˈib jëjpˈam yajnäjxtëp. Tääk teety yajtuundëbë xyëë tiempë, myeeny syentääbë etsë jyot myëjää parë yˈuˈunk yˈënäˈk tpudëkëdë. Mayë ënäˈktëjk kyaj yajpäättë mëdë myëtnaymyaayëbë mët ko jabom jabom kanäk oorë ttuundäˈäktë diˈib tyunandëp mä Juegos Olímpicos parë tkudanëyäˈändë pyaˈis. Jesus, nan jyëjpkudijë tijaty parë ttuuny diˈib jëjpˈam yajnäjx. Mbäätxyëp ojts myëkjäˈäytyaˈaky o tmëdäjtyë fyamilyë, per yëˈë jam dyajtuunyë jyot myëjää mä Diosë tyuunk (Mat. 4:17; Luk. 9:58). Ja yˈëxpëjkpëty nan myastuttë tijaty mët ko tkäjpxwäˈkxandë ja Diosë yˈAnaˈamën. Ko jëjpˈam tpëjtaktë, ta nyayojxëdë parë niˈigyë tyuundë (Mat. 4:18-22; 19:27). ¿Ets ëtsäjtëm? Oyxyëp ko niˈamukë nnayajtëˈëwëm: “¿Tijëts mas jëjpˈam nbëjtakypy mäjëtsë njukyˈäjtën?”.

2. 1) ¿Tijaty tsojkëp tˈyoxët niˈamukë Dios mëduumbë? 2) ¿Wiˈix näägë nmëguˈukˈäjtëm mas niˈigyë nyayoxëdë?

² Pën tuˈugë Dios mëduumbë itäämp oy mëdë Jyobaa, tsojkëp nyayoxëdët. Extëm nˈokpëjtakëm, jëjpˈam dyajtundëdë tiempë etsë jyot myëjää parë tkäjpxtëdë Biiblyë, nyuˈkxtäˈäktët, Diosˈawdattët mëdë Fyamilyë, nyëjkxtët mä naymyujkën ets ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë (Jos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Eb. 10:24, 25). * Tyam, niˈigyë myëjwindëkë mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets niˈigyë myayë pënaty nëjkxtëp mä ja “kopk mä yajpäätyë Jyobaa tyëjk”, tukëˈëyë tyäˈädë yajtuny mët ko nduˈunëmë mëjää ets mët ko Jyobaa xykyunuˈkxëm (Is. 2:2). Ta näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mas niˈigyë nayojxëdëp, extëm ko tyundë Betel, mä yajkojˈyë Tëjk mä nˈëxpëjkëm ets mä tyunyëtyë asamblee, nan ta diˈib pyudëjkëdëbë  nmëguˈukˈäjtëm ko tijaty yˈayoˈonbëjtaˈaky ets nan ta diˈib tyukniwijtsëdëbë asamblee. Tyäˈädë kyaj yëˈë yaˈˈamdoy parë nbatëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë, per jëjpˈam parë tyuˈuyoˈoyëdë Diosë tyuunk.

3. 1) ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nnayojxëm mä Diosë tyuunk? 2) ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm?

³ Tyam, jëjpˈam ets nyäjkëmë naybyudëkë mä Diosë tyuunk. ¿Këdii jantsy jotkujk nnayjäˈäwëm ko mayë nmëguˈukˈäjtëm nyayoxëdë amumduˈukjot? (Käjpxë Salmo 54:6.) * Ko ëtsäjtëm nanduˈun nnayojxëm, ta nˈijtëm agujk jotkujk myentrës jyaˈtyë Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (Deut. 16:15; Apos. 20:35). Pääty, oyxyëp ko niduˈuk niduˈuk nnayajtëˈëwëm: “¿Mbäädëts mas niˈigyë nnayoxyëty mäjëts nduunë Diosë tyuunk? ¿Wiˈixëts nyajtunyë ndiempë, nmeeny nsentääbëts, njot nmëjääjëts etsë nwijyˈäjtënëts? Mäjëts nduunë Diosë tyuunk, ¿tijëts kyaj mbäät njäˈäytyëgoy diˈibëts nikëjxmˈäjtypy?”. Min nˈokˈijxëm wiˈix mbäät xypyudëjkëm ko nnijäˈäwëm wiˈix ijty ja israelitëty dyaktë wintsëˈkën tsojkëngyëjxm. Pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nmëduˈunëmë Jyobaa agujk jotkujk.

4. ¿Wiˈix ijty ttukˈoyˈattë ja israelitëty ko dyaktë ja wintsëˈkën?

⁴ Jëjpˈam ijty ets ja israelitëty dyaktëdë wintsëˈkën parë Jyobaa pyokymyaˈkxëdët ets kyupëkëdët. Tam ijty diˈib yäjktëp tsojkëngyëjxm ets tam diˈib kuanë ko dyaktët (Lev. 23:37, 38). Ja wintsëˈkën diˈib yajtooytyaaytyëp diˈibë Jyobaa myooytyëp mbäät ijty dyaktë tsojkëngyëjxm. Ko yajmëjtuuny ja templë diˈibë Salomón kyoj, jaa mä israelitëty dyäjktë wintsëˈkën diˈib mëjwiin kajaa (2 Crón. 7:4-6).

5. ¿Ti Jyobaa nyasˈijxë parë nanduˈunë ayoobë jäˈäy dyaktët ja wyintsëˈkën?

⁵ Jyobaa jyaygyujkëp ijty ko kyaj mbäät dyaktë tuknax ja wintsëˈkën, pääty tnasˈijxë ets dyaktët nuˈun ja myadakënë jyäˈttë. Ja Ley nyiˈanaˈamëp ijty ets yajˈyakëdë jëyujk animal extëmë wintsëˈkën ets yajtam yajˈyokëdë nyeˈpyny, pes duˈun tyuuny “extëmë awax [aˈˈapk] diˈibë yajnigëxeˈkypy wiˈix yˈity ja oyˈäjtën diˈibë miimpnëm” mët yëˈëgyëjxmë Jesus (Eb. 10:1-4). Perë Jyobaa  jyaygyujkëp ijty nuˈunën ja jäˈäyë myadakënë jyaˈty. Extëm nˈokpëjtakëm, ko tuˈugë israelitë kyajäˈtëdë myadakën parë dyakët tuˈugë borreegë o tsäjkää, Jyobaa kyupëjkypy ijty ets yajtukwintsëˈëgëdë muuxy. Duˈuntsoo, axtë diˈib mas ayoop mbäät dyaktë wyintsëˈkën (Lev. 1:3, 10, 14; 5:7). Per oy diˈibë wintsëˈkën ijty dyakët, Jyobaa majtsk pëky ijty tˈamdooy ttunët ja diˈib yajkypyë wintsëˈkën tsojkëngyëjxm.

6. ¿Ti ijty majtsk pëky yˈamdoobyë Jyobaa pënaty yäjktëbë wintsëˈkën tsojkëngyëjxm, ets nuˈun ijty tsyobääty?

⁶ Tuk pëky, tsojkëbë nety ets ja israelitëty dyakët ja wyintsëˈkën diˈib mas oy. Jyobaa yëˈëyë nety kyupëjkypy parë yajtukwintsëˈëgëdë jëyujk animal diˈib oy mëk (Lev. 22:18-20). Pääty pën ja jëyujk animal kyaj oy mëk yajpääty, Jyobaa kyaj ijty tˈaxäjë extëmë wintsëˈkën. Ets myëmajtsk pëky, tsojkëbë nety yajpäädët wäˈäts ja diˈib yajkypyë wintsëˈkën extëm ja Ley jyënaˈany. Pën ja jäˈäy kyaj wäˈäts yajpääty, tsojkëbë nety jawyiin dyakëdë wyintsëˈkën mët ko të pyokytyuny o të tyëgoy parë Jyobaa kyupëkëdët (Lev. 5:5, 6, 15). Per ja Ley nyiˈanaˈamëp ijty ets ja jäˈäy diˈib të pyokytyuny yˈoogët, pën tsyuˈtsypy ja wintsëˈkën diˈib yajtuˈugyëp, diˈib mbäät yajˈyaky tsojkëngyëjxm (Lev. 7:20, 21). Per pën wäˈäts yajpääty Dios windum ets oy ja wintsëˈkën diˈib yajkypy, mbäädë nety agujk jotkujk nyayjawëty ets kyaj ti yˈatsipëdët mä jyot wyinmäˈäny (käjpxë 1 Crónicas 29:9). *

7, 8. 1) ¿Wiˈix mayë nmëguˈukˈäjtëm nyayjawëdë ko nyayoxëdë mä Diosë tyuunk? 2) ¿Ti mbäät tmoˈoytyë Jyobaa niˈamukë Dios mëduumbë?

⁷ Tyam, mayë nmëguˈukˈäjtëm nyayoxëdë amumduˈukjot parë tmëdundë Jyobaa. Kyaj jeˈeyë dyajxondäˈäktë Jyobaa, nanduˈun nyayjawëdë agujk jotkujk ko tpudëkëdë myëguˈuktëjk. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuump mä yajkojˈyë Tëjk mä nˈëxpëjkëm ets tyuny mä yajpudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm ko ti yˈayoˈonbëjtaˈaky, jyënaˈany ko jantsy tsip tnimaytyäˈägët wiˈix agujk jotkujk jyantsy nyayjawëty ko duˈun tyuny. Duˈun tnimaytyaˈaky: “Kojëts nˈixyë nmëguˈukˈäjtëm jyantsy xyondäˈäktë ets tmëjjawëdë ko të yajkojy ja tëjk o ko të yajpudëkëdë mä ayoˈon të tyuny të jyatyëty, tajëts  nbëkyë kuentë ko tsobatp tukëˈëyë diˈib yajtuump”.

⁸ Diosë kyäjpn diˈib tyam jaˈäjtp, xëmë tˈëxtäˈäyë winmäˈäny wiˈix mbäät nyäjkëmë naybyudëkë mä Diosë tyuunk. Mä jëmëjt 1904, yëˈë nmëguˈukˈäjtëmë Charles T. Russell tnimaytyaky ko niˈamukëxyëp mbäät nyajtuˈunëm tijaty nmëdäjtëm extëmë xëë tiempë, wijyˈäjtën etsë meeny sentääbë parë nyajmëjpëtsëˈëmëmë Jyobaa. Mbäät xytsyiptakxëm ko duˈun nduˈunëm, per mëjwiin kajaa nˈaxäjëmë kunuˈkxën (2 Sam. 24:21-24). Pääty, oy ko niduˈuk niduˈuk nnayajtëˈëwëm: “¿Mbäädëts mas oy nyajtunyë nxëë ndiempë, nmeeny nsentääbëts etsëtsë njot nmëjää?”.

9. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëmë Jesus jyënany mä Lukʉs 10:2-4?

⁹ Tiempë. Tsojkëp kajaa tiempë etsë jot mëjää parë yajkäjpxnaxët ets pyëtsëmëdë ëxpëjkpajn, nanduˈun parë kyojëdë tëjk mä nDiosˈawdäjtëm, parë yajtukniwitsëdë asamblee, parë nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm ko tijaty yˈayoˈonbëjtaˈaky ets parë tijaty nduˈunëm. Per kyaj nëgoo tiempë nmëdäjtëm, pes tuk xëë tuk tsuˈumbë jeˈeyë jyeky 24 oorë. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë yajxonë tiempë nyajtuˈunëm? Min nˈokˈijxëm wiˈixë Jesusë yˈëxpëjkpëty tˈanmääy ko ojts tkaxtë käjpxwäˈkxpë: “[Këdii] mwäˈkˈawëdë es xykyäjxpeˈxy ja jäˈäyëty diˈibë mbattëp tuˈääy” (Luk. 10:2-4). ¿Tiko duˈunë Jesus jyënany? Ja tiempë mä Jesus jyukyˈajty, ko ijtyë jäˈäy nyaygyäjpxpoˈkxëdë, kyaj jeˈeyë nyaynyiwindäˈägëdë o nyaygyëmatsëdë. Naymyënaanëdëp ijty kanäkˈok etsë net nyaynyiwindäˈägëdë ets axtë nyayjijtäˈägëdë naxkëjxy. Kajaa ijtyë tiempë dyajtundë. Ko Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty, kyaj yëˈë ojts ttukˈaneˈemy parë ja mayˈäjt wintsëˈkën dyajtëgoytyët, yëˈë duˈun tyukjaygyujkë ko waanë netyë tiempë tˈakmëdattë ets tsojkëbë nety yajxon dyajtundët (Éfes. 5:16). ¿Mbäät nbaduˈunëmë tyäˈädë käjpxwijën ets nyajtuˈunëm mas niˈigyë tiempë mä Diosë tyuunk?

10, 11. 1) ¿Wiˈix tyunyë meeny sentääbë diˈib nyäjkëm tsojkëngyëjxm mä yajtunyë Diosë tyuunk? 2) ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm ja käjpxwijën diˈib yajpatp mä 1 Korintʉ 16:1, 2?

¹⁰ Meeny sentääbë. Tsojkëp kajaa meeny sentääbë parë yajtunëdë Diosë tyuunk. Jëmëjt jëmëjt miyonkˈamë dolar tyuny parë yajpudëkëdë sirkuitë, distritë, prekursoor espesial etsë misioneerëty. Ets desde mä jëmëjt 1999, ja të yajkojˈyë Tëjk mä nˈëxpëjkëm 24,500 mä paˈis mä kyaj nëgoo meeny sentääbë, ets ja yˈaktëgoyˈaty yajkojët 6,400. Poˈoboˈo ja pyëtsëmy naa 100 miyongënë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm etsë ¡Despertad! Tukëˈëyë tyäˈädë yajtuny mët ko tsojkëngyëjxm yajˈyakyë meeny sentääbë.

¹¹ Apostëlë Pablo ojts dyaky tuˈugë käjpxwijën diˈib mbäät xypyudëjkëm parë nyäjkëmë meeny sentääbë tsojkëngyëjxm (käjpxë 1 Korintʉ 16:1, 2). Ojts tˈanëëmë ja myëguˈuktëjk diˈib Corinto ets tkoonwëˈëmdët ja meeny sentääbë mä ja sëmään tsyondaˈaky, ets kyaj jyaajëty mä ja sëmään yˈabety parë dyaktët diˈib të nyadëkë. Nanduˈun tyam, kontiempë nˈijxëm nuˈunën ja meeny nyakäˈänëm, duˈun extëm niduˈuk niduˈuk ja madakën jyaˈty (Luk. 21:1-4; Apos. 4:32-35). Duˈunë duˈun, Jyobaa yajtsobatypy ko nyäjkëmë meeny sentääbë.

12, 13. 1) ¿Ti mbäät xyajtuˈudujkëm parë kyaj nyajtuˈunëmë jot mëjää etsë wijyˈäjtën mä Diosë tyuunk? 2) ¿Wiˈix mbäädë Jyobaa xypyudëjkëm?

¹² Jot mëjää etsë wijyˈäjtën. Jyobaa xypyudëjkëm ko jot mëjää nyajtuˈunëm etsë wijyˈäjtën mä tyuunk. Yëˈë të twandaˈaky ko xymyëjämoˈoyäˈänëm (Is. 40:29-31). ¿Ets pën winmäˈäyëm ko kyaj nëgoo tijaty njäjt nnijäˈäwëm extëmë wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm? Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa mbäät niˈigyë xypyudëjkëm parë mas oy nduˈunëm ja tuunk, duˈun extëm ttuuny mëdë Bezalel etsë Oholiab (Éx. 31:1-6; ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo).

 ¹³ Dios xyˈanmäˈäyëm ets yëˈë nmoˈoyëm diˈib mas oy nmëdäjtëm (Prov. 3:27). Mä nety yaˈˈagojë ja templë, Jyobaa yˈanmääy ja judiyëtëjk diˈib Jerusalén ets tpawinmaytyët pën yäjktëp ja naybyudëkë mä jam ja tuunk tyuˈuyoˈoy (Ageo 1:2-5). Yëˈëjëty, kyaj nety aduˈuk tnekypyëjtäˈäktë wyinmäˈäny parë ttundët diˈib jëjpˈam. Ëtsäjtëm, nan oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Yëˈëjëtsë Jyobaa tyuunk mas jëjpˈam nbëjtakypy mäjëtsë njukyˈäjtën? ¿Mbäät nwinmäˈäyëm parë mas niˈigyë nduˈunëmë Diosë tyuunk mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë?”.

14, 15. 1) ¿Wiˈix xypyudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëmë yˈijxpajtën diˈib jantsy ayoodëp? 2) ¿Ti net mbäät nduˈunëm?

¹⁴ Mayë nmëguˈukˈäjtëm tsyëënëdë mä jäˈäy jyantsy yˈayowdë ets mä jyaˈˈatyë jotmay, perë Diosë kyäjpn tyuumbyë mëjää parë tpudëkë nmëguˈukˈäjtëm (2 Kor. 8:14). Per oyë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yˈayowdë, mëj dyajnaxtë ko dyaktë myeeny syentääbë. ¡Mëjwiin kajaa Jyobaa ttukxondaˈaky ko dyaktë nuˈun myadäˈäktë! (2 Kor. 9:7.)

¹⁵ Jap África, mä tuˈugë paˈis diˈib jantsy ayoop, näägë nmëguˈukˈäjtëm kyaj dyajpëdëˈktäˈäytyë ja kyojy pyëjtaˈaky diˈib të dyaˈittë, yajwëˈëmdëp waanë mä ja meeny sentääbë dyajpëtsëmdë diˈib yäjktëp mä yajtunyë Diosë tyuunk. Mä tyäˈädë paˈis, nan tëgoyˈäjtpë nety tuˈugë Tëjk mä nˈëxpëjkëm. Ja nmëguˈukˈäjtëm tunandëbë nety, per ja meerë yajtukniwijtsë mä nyiˈip kyojtë. ¿Ti tyuundë? Xëëny ojts nyëjkxtë tuumbë mä yajkojy ja tëjk, ets koots, ta ojts nyëjkxtë nip kojpë. ¡Nayojxëdë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm! Yëˈë xytyukjamyajtsëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mä primer siiglë, diˈib tsënääytyë Macedonia. Oyë nety jyantsy yˈayowdë, mëktaˈaky jyënandë ko pyudëkëyandëbë myëguˈuktëjk diˈibë nety yajtëgoyˈäjttëbë naybyudëkë (2 Kor. 8:1-4). Niduˈuk niduˈuk nan mbäät nyäjkëm nuˈun nmadakëm extëmë netyë Jyobaa të xykyunuˈkxëm (käjpxë Deuteronomio 16:17, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés [MNM]). *

16. ¿Wiˈix mbäät nˈijtëm seguurë ko tijaty nyojxëm tyukjotkëdakypyë Jyobaa?

¹⁶ Oy ko nyaˈijtëm winmäˈänyoty, ko duˈun extëm ja israelitëty, tsojkëp nˈijxëm ko diˈib nyojxëm, yëˈë diˈibë Jyobaa kyupëkëp. Tsojkëp tijaty nduˈunëm kijpxënbyaaty, nmoˈoyëm tijatyë familyë yajtëgoyˈajtypy ets nmëduˈunëmë Dios. Pën nyajtuˈunëm ja xëë tiempë parë nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm, per kyaj nmoˈoyëmë familyë tijaty yajtëgoyˈajtypy ets kyaj nbudëjkëm parë oy yˈittët mëdë Jyobaa, duˈunxyëp extëmë nety nmoˈoyëm diˈib kyaj nmëdäjtëm (käjpxë 2 Korintʉ 8:12). Tsojkëp nanduˈun oy nˈijtëm mëdë Jyobaa (1 Kor. 9:26, 27). Mbäät nˈijtëm seguurë ko pën jukyˈäjtëm extëmë Biiblyë dyakyë käjpxwijën, nëjkxëp xyajnayjäˈäwëm agujk jotkujk tijaty nyojxëm ets nëjkxëbë Jyobaa tkupëky.

17, 18. 1) ¿Wiˈix mbäät nnayjäˈäwëm ko nˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm nyayoxëdë mä Diosë tyuunk? 2) ¿Tixyëbë net mbäät niˈamukë nwinmäˈäyëm?

¹⁷ Abëtsemy nyaxwinyëdë, mayë nmëguˈukˈäjtëm dyajtundë tiempë, jyot myëjää etsë myeeny syentääbë mä Diosë tyuunk (Filip. 2:17). ¡Yajmëjjäˈäwëp mëjwiin kajaa ko duˈun tyundë! Ets pënaty myënëjkxtëbë jëjpˈamˈäjtën mä Diosë tyuunk, nan yajmëjkumaabyë nyëdoˈoxy etsë yˈuˈunk yˈënäˈk, pes nayojxëdëp nanduˈun.

¹⁸ Mëjwiin kajaa jyaˈˈatyë Diosë tyuunk diˈib yajtunäämp. Pääty, nˈokmënuˈkxtakëmë Jyobaa ets nˈokwinmäˈäyëm wiˈix mbäät mas niˈigyë nmëduˈunëm. Mbäät nˈijtëm seguurë ko yajkunuˈkxäˈänëm mëjwiin kajaa, duˈun tyam ets niˈigyë mä tiempë myiny kyëdaˈaky (Mar. 10:28-30).