Japëts nˈyeˈky Alicante, mä tuˈugë siudad diˈib España, jaayë mä mejnyë Mediterráneo. Jeˈeyë ijty jyamˈatyë amay jotmay mäjëtsë ndëjk, päätyëts ijty xëmë ntsoony. Naa jamyë mäjëts ntsëënë, tam ijty tuˈugë tayeer mä yˈoyë karrë yantë, tajëts naymyaaybyëjkë mëdë José María, diˈibë nety jam tuump. Tyäˈädë jäˈäy jantsy ajiiky amëguˈuk ets naytyukjotmaytyuunë mët ëjts ets kyaj dyuˈunëtyëtsë nfamilyë. Oyë nety myëjjëty iˈpx jëmëjt, duˈunëts njäˈäwë extëmtsë nmëgaˈaxën etsë nmëtnaymyaayëbë kojëts nbatyë amay jotmay.

José María yˈëxpëjkypyë netyë Biiblyë mëdë Jyobaa tyestiigëty. Ets kom jyantsy tsyojkënyëˈajtypy tijaty yˈëxpëjkypy, tajëts ijty xëmë xytyukmëtmaytyaˈaky. Wintsëˈkën myëëdëts ijty nmëdoowˈity, oyëts ngaˈoymyëdoy. Kom jeˈeyënëmtsë nety nyaˈkpëtsëmy, tëgatsy tijatyëts ntsojkënyëˈajtypy. Per tim tsojkëtsë netyë njukyˈäjtën tyëgatsäˈäny.

Kyajts oy nnayjawëty nimaytyäˈägët wiˈixëts nˈayoˈonbaty, jeˈeyëts mbäät njënäˈäny ko tsuuˈäjtëts ets kyajts nnaygyuentˈäjtë. Mä tuˈugë xëë, tim tëgäjtsëtsë njukyˈäjtën. Oy mëkëtsë nety nyajpääty, per tajëts naxkëdaky mabajngëjxy mä tuˈugë hospital. Ojtsëts xytsyiptakxë ngupëkët extëmtsë nety të njaty. Xëmëts nnayajtëëwë: ¿Tikots njukyˈäjtˈadëˈëtsy?

Tajëts xynyimiinyë José María ets netyë tˈanmääyë Jyobaa tyestiigëty diˈib tsënääytyëp jaayë mä hospital parëts xykyuˈixëdët. Kojëts xëmë xynyimiindë Jyobaa tyestiigëty, yajjëmbijtëtsë nˈää njot. Jantsy jeˈeyëts nbëtsëëmy mäjëtsë nety jap nyajkuentˈaty oˈkën jëjpˈam, tajëts nˈëxpëjktsondakyë Biiblyë. Yajtukniˈˈijxëtsë tëyˈäjtën tiko jäˈäy yˈayowdë, yˈooktë ets tiko Dios tnasˈixë parë jyaˈˈatëdë axëkˈäjtën. Nan ngäjpxëts tijatyë Dios të twandaˈaky mä tiempë myiny kyëdaˈaky, ko Naxwinyëdë tyuktukäˈäny mëdë wäˈäts jäˈäy ets ko “ni tuˈuk diˈib tsëënëyäämp kyajënäˈänäˈäny: Pëjkëbëts” (Isaías 33:24). Taanëmëts nˈawijxy njëjpˈijxyë oyˈäjtën.

Kojëts nbëtsëëmy mä hospital, tajëts niˈigyë nˈëxpëjkyë Biiblyë. Axtë nëjkxëts mä tyuˈukmuktë Jyobaa tyestiigëty ets käjpxwäˈkxëts mä tuˈugë siyë de rueedë. Jats nnëbejty 5 äämbë nobiembrë 1988, kojëtsë netyë njëmëjt 20, mä tuˈugë abëjkënë mëjpë mä jäˈäy tsyiˈiwdë. Jyobaa yëˈëtsë nety të xypyudëkë parëts oy nwinmayët. ¿Wiˈixëtsë nety mbäät ndukˈixy ko nmëjjäˈäwëbëts?

Nduknibëjtakëts parëts nitii xykyayajtuˈudukët mäjëts nmëdunyë Jyobaa; tunäämbëtsë nety nuˈunëts nmadaˈaky (1 Timotee 4:15). Xytsyiptakxëts kojëts ndëjkë ëxpëjkpë, mët ko jotˈambëjktëtsë nfamilyë kojëts nyajtëgäjtsyë nrelijyonk. Per yëˈëjëts xypyudëjkë ja Testiigëty diˈibëts mëët tuˈugyë nˈëxpëktë. Xypyudëjkëdëts parëts nitëgok ngatëgoyˈatët mäjëts nduˈukmuktë etsëts nëjkxët käjpxwäˈkxpë.

Per ko tiempë nyajxy, tajëts ojts nyajtëgoyˈäjnë naybyudëkë xëëny koots. Ta jyantsy yaˈëxtääyë lugäär mä yajkuentˈattë jäˈäy diˈib kyaj yˈoy myëkëty, ets jap yajpaty Valencia diˈib 160 kilometrë myëjagamˈäjtypyë Alicante. Axtë tyambäät yapëts nˈity Valencia.

Oyëts mbäät ngapëdëˈëky, tëjëtsë nwinmäˈäny nbëjtaˈaky ko duˈunyëmëtsë Jyobaa nmëdunäˈäny. Ets komë gobiernë xymyoobyëtsë meeny mët kojëts kyaj nˈoy nmëkëty ets nanduˈunë wiink jäˈäy, tajëts të njuy tuˈugë komputadoorë diˈib të yajpëjtaˈaky nmabajnbëˈääyëts ets tuˈugë telefënë. Ja jäˈäy diˈib tuump mä tyäˈädë lugäär, jopy jopy dyajmëjë komputadoorë etsë telefënë. Parëts nyajtunyë komputadoorë, yëˈëts mëët nduknibanë tuˈugë aparatë diˈib të yajpëjtaˈaky mäjëtsë nˈatsëjts. Ets nyajtunyëts tuˈugë kepy mëdëtsë nˈää parëts ndukjäˈäy ja komputadoorë ets parëts nmarkaraty ja numero de telefënë.

¿Wiˈixëts të xypyudëkë tijaty jembyëtsëëmp? Mbäädëts ndëkë mä Internet jw.org ets mä BIBLIOTEKË MÄ INTERNET. Mëjwiin kajaats xypyudëkë tyäˈädë tuumbajn. Bom bomëts ndëkë mä Internet parëts ngajpxyë ëxpëjkpajn, duˈunëts niˈigyë nˈakˈixyˈatyë Dios ets wiˈix jyaˈayˈaty. Kojëts naytyuˈuk nnayjawëty o mon tuk, xëmëts nbääty tuˈugë artikulo mä Internet diˈibëts oy xyajnayjäˈäwëp.

Mët yëˈëgyëjxmë komputadoorë, nmëdoowˈityëts tijaty näjxp mäjëts nˈëxpëktë. Per nan mbäädëts nˈatsoowëmbity tijaty yajtëëwdëp, nnuˈkxtaˈagyëts, nyajnaxyëtsë diskursë ets axtë ngajpxyëtsë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm. Tukëˈëyë tyäˈädë ndunyëts desde mabajngëjxy. Kyajts mbäät nekynyijkxy mäjëts nduˈukmuktë, per duˈunëts nnayjawëty ko tapëts nyajpääty mëdëtsë nmëguˈuktëjk.

Komputadoorë etsë telefënë, yëˈëjëts nyajtuumpy parëts ngäjpxwaˈkxy. Kyajts mbäät nëjkxy tëjkmdëjkm, extëm ttundë mayëtsë nmëguˈuktëjk, per käjpxwäˈkxpëts. Mbäädëts ndukmëtmaytyaˈagyë jäˈäy wiˈixëts ja mëbëjkënë nmëdaty. Kom njantsy myëtmaytyäˈägaambyëtsë jäˈäy mä telefënë, tajëtsë mëjjäˈäytyëjk të xytyuknipëky parëts ndukniwitsët wiˈix ngäjpxwäˈkxëm mä telefënë. Ko duˈun të yajtukniwitsë, nan käjpxwäˈkxtëbëtsë nmëguˈuktëjk diˈib kyaj mbäät tsyoondë.

 Per kyajts yëˈëyë nmëxënaxyë komputadoorë etsë telefënë. Bom bomëtsë nmëtnaymyaayëbë xynyimindë mëdë jyiiky myëguˈuk etsë wyinˈixyëty diˈib nyijawëyandëbë Biiblyë. Xëmëts xyˈanëëmëdë parëts ëjts ndukmëtmaytyäˈägëdë Biiblyë. Ets nan miindëp tuk familyë parëts mëët tuˈugyë nˈëxpëktë. Jantsy oyëts nnayjawëty ko ënäˈkuˈunk nyaxwaatstë nmabajnbëˈääyëts etsëts xytyukmëtmaytyäˈäktë tiko ttsoktë Jyobaa.

Nmëjjäˈäwëbëts kojëts xëmë xynyimindë, ets ko kyaj tyëgoyˈatyë jäˈäy mäjëtsë nguartë. Oymyääjëty tsyoondëtsë nmëtnaymyaayëbë diˈibëts xykyuˈijxëdëp, ets yëˈë diˈib yajmonyˈijx yajmonyjäˈäwëdëp pënaty tuundëp mä tyäˈädë lugäär. Nmoobyëtsë dyoskujuyëmë Jyobaa tuˈuk tuˈugë xëë mët ko tnasˈixë parëts nyajpäädët mëdëtsë nmëguˈuktëjk.

Kojëts pën xyajtëy wiˈixëts nyajpääty, tajëts nˈatsoy: “¡Taa duˈun, ndunyëtsë mëjää!”. Per kyajts ëjts jeˈeyë ndunyë mëjää etsëts nwinguwäˈägë amay jotmay. Niˈamukë Dios mëduumbë wiˈixëmë amay jotmay tpäättë, per tyuundëbë mëjää parë tnitsiptundë myëbëjkën (1 Timotee 6:12). ¿Tijatyëts të xypyudëkë parëts nmëmadaˈaky nuˈunë tiempë të nyaxy? Xëmëtsë Jyobaa nmënuˈkxtaˈaky ets nmoˈoyëtsë dyoskujuyëm mët ko tam tikots nˈakjukyˈaty. Nduumbyëtsë mëjää parëts xëmë nmëdunyë Dios, ets jamëts nbëjtaˈagyë nˈijxën mä tijaty të xytyukwandakëm.

Xëmëts nwinmay ko nety ja Naxwinyëdë të jyëmbity jantsy tsuj, ets wiˈixëts jantsy jotkujk nayjawëyaˈanyëty kojëts jatëgok nbëyëˈëgët ets nbutëdëts. Näˈäty, xik andaktëbëts mëdë José María diˈib yajmäˈtë poliomielitis etsëts nˈanëëmë: “¿Pëndaa okmadäˈägëp ko nbëyëˈkijpxyëm?”. Tajëts xyˈatsoy: “Oy pën myadäˈägët, diˈib mas jëjpˈam, yëˈë ko nyajpatëm mä ja lugäärë tsujpë etsë nety jam nbëyëˈkëm”.

Xytsyiptakxëbëts ngupëkët kojëts oy mëk ngayajpääty. Mëjwiin kajaats nguˈayowë ko kyajapˈäjtyëtsë njot nwinmäˈäny mäjëts nˈyaˈkpëtsëëmy. Per ngukäjpxëbëtsë Jyobaa kojëts kyaj të xymyastuˈuty. Mëjwiin kajaajëts tijaty të xymyoˈoy, tuˈugë familyë diˈib jantsy nimay, nan agujk jotkujkëts xyajnayjawëty kojëts nbudëkë wiink jäˈäy, kojëts nˈawixy njëjpˈixy ja jukyˈäjtën diˈib miin këdakp ets kojëts ntsojkënyëˈaty nˈakjukyˈatët. Ets kyaj tyim tsekyëty mëjwiin kajaa nnigäjpxëdëts wiˈixëts nnayjawëty, mbäädëts jeˈeyë njënäˈäny: Jyobaa niˈigyëts tijaty xymyoˈoy diˈibëts kyaj xyjanitëkë.