Yajpudëkëdë jäˈäy diˈib wiints jap África
Mä näägë paˈis diˈib ayoowp, kyaj yajpudëkëdë jäˈäy diˈib wiints extëm yajpudëkëdë wiink paˈis. Kyaj pën tyunëdë kuentë ets kyaj yajmoˈoytyë naybyudëkë diˈib yajtëgoyˈäjttëp. Kanäk pëky diˈib tsiptakxëdëp mëjwiin kajaa, diˈib kyaj tsyiptakxëdë pënaty ijxtëp. Extëm nyëjkxët juuy këbajtpë, diˈibë karrë myatsëp o wiˈix dyajtundëdë meeny sentääbë. Nimay kyaj tjattë lyetrëkäjpxtët mët ko kyaj tjattë braille. Ets diˈib jyäjttëp, tsip tpäättëdë ëxpëjkpajn diˈib braille.
Tam nyëjkxnë tuk mëgoˈpx jëmëjt mä Jyobaa tyestiigëty dyajpëtsëmdë ëxpëjkpajn parë jäˈäy diˈib wiints. Ets tyää näämnëm të yajkexy tuˈugë makinë jap Malaui diˈib yajpëtsëëmbyë ëxpëjkpajn braille, parë pyëtsëmët mä ayuk chichewa.
Leo, japë nety tyuny Brasil mä Jyobaa tyestiigëty tmëdattë sukursal, jekyë nety kujk tyuny mä pyëtsëmyë ëxpëjkpajn braille. Per ta ojts yajkexy Malaui parë nëjkx ttukniˈˈixë nimëgoxkë Testiigë wiˈix dyajtundëdë tyäˈädë makinë, ets nanduˈun wiˈix dyajtundët ja programë mä komputadoorë parë yajjäˈäyët braille. Ets parë mbäädë tyäˈädë programë dyajpëtsëmyë letrë diˈib chichewa, ta ttuknibaˈanëdë wiˈix yajjäˈäyë letrë diˈib chichewa ets wiˈix dyajpëtsëmët braille. Tyäˈädë programë nan yajpëtsëëmbyë ëxpëjkpajn extëm mbäät pojënë tkäjpxtë jäˈäy diˈib wiints. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyënäˈändë näägë jäˈäy diˈib kyäjpxtëbë braille mä yˈayuk chichewa.
Munyaradzi, tuˈugë toxytyëjk diˈib wiints ets ënäˈknëm, yëˈë jyaˈäjtypy tuˈugë programë mä raadyë ets yëˈë diˈib yajnäjxypy. Kom Testiigë, ja tyuny 70 oorë mä tuˈukpë poˈo parë jäˈäy ttukmëtmaytyaˈaky ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Yëˈë jyënaˈany: “Ngajpxypyëtsë netyë ëxpëjkpajn braille diˈib inglés, per kojëts tyam ngajpxy braille diˈib miimp mäjëtsë nˈayuk, tim jäjtp mäjëtsë ngorasoon. Mëjwiin kajaajëts nmëjjawë kojëtsë nmëguˈuktëjk dyaˈoyëdë tyäˈädë ëxpëjkpajn braille mäjëtsë nˈayuk chichewa. Njäˈäwëbëts kojëts nyajmëjpëjtäˈäktë ets ko kyajëts nyajjäˈäytyëgoytyë”.
Francis diˈib nanduˈun tsënaapy Malaui, xëmë nety yajtukwingugäjpxë ëxpëjkpajn. Pääty ko ojts tˈaxäjë ja tim jawyiimbë ëxpëjkpajn diˈib pëtsëëm braille mä ayuk chichewa, jyënany: “¿Ti wingumääbëts o jantsy tëyˈäjtënë duˈun? ¡Kyajts nmëbëkäˈäny!”.
Loyce kyaj yˈixy ets kajaa xyëë tiempë dyajtuny parë jäˈäy ttukniˈˈixë tëyˈäjtën diˈib mä Biiblyë. Ja kujk tpudëkë 52 jäˈäy diˈib të dyajtëgatstë jyukyˈäjtën. Loyce yëˈë yajtuumbyë ëxpëjkpajn diˈib braille, ets ja diˈib yaˈëxpëjkypy, yëˈë yajtuumbyë ëxpëjkpajn, extëmë foyetë o liibrë diˈib nanduˈun yajpëtsëëmdëbë Jyobaa tyestiigëty.
Leo, ja Testiigë diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, jyënaˈany: “Jantsy jotkujkëts nnayjawëty kojëtsë jäˈäy nmoˈoyë ëxpëjkpajn braille ets kojëts nˈixy wiˈix jantsy jotkujk nyayjawëdë ko të pyëtsëmy mä yˈayuk. Nimay mëjwiin kajaa të tkukäjpxëdë mä Jyobaa mët ko tyäˈädë ëxpëjkpajn yëˈë pudëkëyanëdëp parë kontiempë tˈëxpëktët tijaty naxäämp mä naymyujkën ets wiˈix nëjkx kyäjpxwäˈkxäˈändë. Mbäät tyam këˈëm tˈëxpëktë Diosë yˈayuk, pes kyaj tnekyyajtëgoyˈattë ets pën tyukwingugäjpxëdët. Nan kyaj nyekytsyiptakxëdë etsë fyamilyë tpudëkëdët parë wyimbattët mä Diosë jyaˈa. Per wiˈix niˈigyë pyudëkëdë, yëˈë ko mbäät niˈigyë tmëwingondë Jyobaa”.