1. Nĩkĩ twinthe tũkũbatara ũũme bwa kĩũmũrungu? (Njuno 4:7)

 IKIWA uliwahi kufanya uamuzi muhimu, bila shaka ulisali ili upate hekima na ulikuwa na sababu nzuri ya kufanya hivyo. (Yak. 1:5) Mfalme Sulemani aliandika hivi: “Hekima ndilo jambo muhimu zaidi.” (Soma Methali 4:7.) Bila shaka, Sulemani hakuwa akizungumza kuhusu hekima ya namna yoyote tu. Alikuwa akirejelea hekima inayotoka kwa Yehova Mungu. (Met. 2:6) Lakini je, hekima ya Mungu inaweza kutusaidia kukabiliana na matatizo tunayopata leo? Ndiyo, inaweza kama tutakavyoona katika makala hii.

2. Gweta njĩra ĩmwe ĩrĩa tũũmba kwĩthĩrwa na ũũme bwa mma?

² Njia moja itakayotusaidia kuwa na hekima, ni kujifunza na kutumia mafundisho ya wanaume wawili ambao wanaheshimika sana kwa sababu ya hekima yao. Kwanza, tutamzungumzia Sulemani. Biblia inasema kwamba “Mungu alimpa Sulemani hekima na utambuzi mwingi sana.” (1 Fal. 4:29) Pili, tutamzungumzia Yesu ambaye alikuwa mtu mwenye hekima zaidi aliyewahi kuishi duniani. (Mt. 12:42) Ilitabiriwa hivi kumhusu Yesu: “Roho ya Yehova itatua juu yake, roho ya hekima na ya uelewaji.”​—Isa. 11:2.

3. Nĩmbi tũkarĩĩria kĩthoomone gĩkĩ?

³ Wakitumia hekima waliyopewa na Mungu, Sulemani na Yesu walitoa ushauri hususa kuhusu mambo yanayotuhusu sisi sote. Katika makala hii, tutachunguza mambo matatu kati ya hayo: Uhitaji wa kuwa na maoni yaliyosawazika kuhusu pesa, kazi ya kimwili, na kujihusu sisi wenyewe.

4. Nĩatĩa Solomoni na Jesũ baarĩ mwanya mantũne jegie ũtonga?

⁴ Sulemani alikuwa tajiri sana, naye aliishi maisha yenye starehe. (1 Fal. 10:7, 14, 15) Kwa upande mwingine,  Yesu alikuwa na vitu vichache na hakuwa na makao ya kudumu. (Mt. 8:20) Hata hivyo, wanaume hao wawili walikuwa na maoni yaliyosawazika kuhusu vitu vya kimwili kwa sababu hekima yao ilitoka kwenye Chanzo kilekile kimoja, yaani, Yehova Mungu.

5. Solomoni aarĩ na mwonere jũrĩkũ jwegie mbeca?

⁵ Sulemani alikiri kwamba pesa ni “ulinzi.” (Mhu. 7:12) Kupitia pesa, tunaweza kupata mahitaji muhimu ya maisha na labda mambo mengine tunayotaka. Hata hivyo, pamoja na utajiri aliokuwa nao, Sulemani alitambua kwamba kuna mambo muhimu zaidi kuliko pesa. Kwa mfano, aliandika hivi: “Ni afadhali kuchagua jina jema [au, “sifa njema,” maelezo ya chini] kuliko mali nyingi.” (Met. 22:1) Pia, Sulemani alijionea kwamba mara nyingi watu wanaopenda pesa hawaridhiki na kile walicho nacho. (Mhu. 5:10, 12) Na alionya kwamba hatupaswi kuweka tumaini letu lote katika pesa kwa kuwa tunaweza kupoteza haraka kiasi chochote cha pesa tulicho nacho.​—Met. 23:4, 5.

6. Jesũ aarĩ na mwonere jũrĩkũ jũngˈanĩĩrĩte jwegie into bia kĩmwĩrĩ? (Mathayo 6:31-33)

⁶ Yesu alikuwa na maoni yaliyosawazika kuhusu vitu vya kimwili. Alifurahia kula na kunywa. (Luka 19:2, 6, 7) Pindi moja, alitengeneza divai yenye ubora wa hali ya juu katika muujiza wake wa kwanza. (Yoh. 2:10, 11) Na siku aliyokufa, alikuwa amevaa vazi la gharama kubwa. (Yoh. 19:23, 24) Lakini Yesu hakuruhusu vitu vya kimwili viwe jambo kuu maishani mwake. Aliwaambia hivi wafuasi wake: “Hakuna anayeweza kuwatumikia mabwana wawili . . . Hamwezi kutumikia Mungu na utajiri.” (Mt. 6:24) Yesu alifundisha kwamba ikiwa tunatafuta Ufalme kwanza, Yehova atahakikisha kwamba tuna vitu tunavyohitaji.​—Soma Mathayo 6:31-33.

7. Nĩatĩa mũtaana-o-baaba ũmwe aagunĩkĩre tontũ bwa kwĩthĩrwa na mwonere jũngˈanĩĩrĩte jwegie mbeca?

⁷ Ndugu na dada zetu wengi wamenufaika kwa kutumia hekima ya Mungu inapohusu  pesa. Fikiria mfano wa ndugu mseja anayeitwa Daniel. Anasema hivi: “Nilipokuwa tineja, niliamua kwamba mambo ya kiroho ndiyo yatakuwa mambo muhimu zaidi maishani mwangu.” Kwa sababu anaishi maisha rahisi, Daniel ameweza kutumia wakati na ustadi wake katika miradi mingi ya kitheokrasi. Anasema hivi: “Kwa unyoofu ninaweza kusema kwamba sijawahi kamwe kujutia njia ya maisha niliyochagua. Ni kweli kwamba ningejipatia pesa nyingi ikiwa ningefanya pesa kuwa jambo muhimu zaidi maishani. Lakini je, pesa zingeweza kuchukua nafasi ya marafiki ambao nimepata? Je, zingeweza kunipatia furaha kama ninayopata kwa kujua kwamba ninatanguliza Ufalme maishani? Hakuna kiasi cha pesa kinachoweza kulingana na baraka ambazo Yehova amenipatia.” Ni wazi kwamba tunanufaika tunapokazia fikira mambo ya kiroho badala ya pesa.

8. Nĩatĩa tũkũmenya Solomoni naarĩ na mwonere jũngˈanĩĩrĩte jwegie ngũgĩ? (Mutumiiria 5:18, 19)

⁸ Sulemani aliita furaha tunayopata kutokana na kazi yetu ngumu, “zawadi kutoka kwa Mungu.” (Soma Mhubiri 5:18, 19.) Aliandika hivi: “Kila aina ya kazi ngumu ina faida.” (Met. 14:23) Sulemani alikuwa na uhakika na jambo alilokuwa anasema. Alifanya kazi kwa bidii! Alijenga nyumba, alipanda mashamba ya mizabibu, akajitengenezea bustani, na mabwawa ya maji. Na pia alijenga majiji. (1 Fal. 9:19; Mhu. 2:4-6) Hiyo ilikuwa kazi ngumu, na bila shaka, ilimpatia kiasi fulani cha furaha. Lakini Sulemani hakutegemea mambo hayo pekee ili awe na furaha. Alijihusisha na mambo ya kiroho pia. Kwa mfano, alisimamia ujenzi wa hekalu maridadi kwa ajili ya ibada ya Yehova​—mradi uliochukua miaka saba kukamilika! (1 Fal. 6:38; 9:1) Baada ya kushiriki katika aina zote za utendaji, wa kimwili na wa kiroho, Sulemani alitambua kwamba utendaji wa kiroho ulikuwa muhimu kuliko kufuatilia mambo ya kimwili. Aliandika hivi: “Huu ndio umalizio, baada ya mambo yote kusikiwa: Mwogope Mungu wa kweli na ushike amri zake, kwa maana huu ndio wajibu wote wa mwanadamu.”​—Mhu. 12:13.

9. Nĩatĩa Jesũ aathithĩrie nĩkenda ngũgĩ yawe ya kĩmwĩrĩ ĩtĩgatonyeere mantũ ja gĩkĩrundu?

⁹ Yesu alifanya kazi kwa bidii. Katika maisha yake ya mapema hapa duniani, Yesu alifanya kazi ya useremala. (Marko 6:3) Bila shaka, wazazi wake walithamini sana msaada wake walipokuwa wakijitahidi kuiandalia mahitaji familia yao kubwa. Kwa kuwa Yesu alikuwa mkamilifu, alifanya kazi bora na hivyo huenda watu wengi walitamani awatengenezee vifaa! Inaelekea Yesu alifurahia sana kazi yake. Lakini hata alipokuwa akifanya kazi yake ya kimwili, Yesu alitenga wakati kwa ajili ya mambo ya kiroho. (Yoh. 7:15) Baadaye, alipokuwa mhudumu wa wakati wote, aliwashauri wasikilizaji wake hivi: “Msifanye kazi kwa ajili ya chakula kinachoharibika, bali kwa ajili ya chakula kinachodumu kufikia uzima wa milele.” (Yoh. 6:27) Na katika Mahubiri ya Mlimani, Yesu alisema hivi: “Jiwekeeni hazina mbinguni.”​—Mt. 6:20.

10. Kwombika nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ bamwe ba ataana na arĩ-ba -baaba bacemanagia najo barĩ ngũgĩne?

¹⁰ Hekima ya Mungu inatusaidia kuwa na maoni yaliyosawazika kuhusu kazi yetu ya kimwili. Tukiwa Wakristo, tunafundishwa  ‘tufanye kazi njema kwa bidii.’ (Efe. 4:28) Mara nyingi waajiri wanatambua unyoofu wetu na bidii yetu, na huenda wakatuambia jinsi wanavyothamini sana mtazamo wetu kuelekea kazi. Tukiwa na nia nzuri, tunaweza kuanza kufanya kazi kwa saa nyingi, tukitumaini kwamba mwajiri wetu atavutiwa hata zaidi na Mashahidi wa Yehova. Hata hivyo, baada ya muda mfupi huenda tukatambua kwamba tumeanza kupuuza majukumu yetu ya kifamilia na utendaji wa kitheokrasi. Tunahitaji kufanya mabadiliko ili tuwe na usawaziko.

11. Nĩmbi mũtaana-o-baaba ũmwe aairitanĩre biegie kwĩthĩrwa na mwonere jũngˈanĩĩrĩte jwegie ngũgĩ?

¹¹ Ndugu kijana anayeitwa William, amejionea umuhimu wa kutoruhusu kazi ya kimwili iingilie mambo ya kiroho. William anasema hivi kuhusu mzee wa kutaniko aliyekuwa mwajiri wake wakati uliopita: “Ndugu huyo ni mfano mzuri sana wa mtu mwenye maoni yaliyosawazika kuhusu kazi. Anafanya kazi kwa bidii na ana uhusiano mzuri na wateja wake kwa sababu ya ubora wa kazi yake. Lakini inapofika jioni, baada ya kumaliza kazi, anajua jinsi ya kuacha kazi yake na kukazia fikira familia na ibada yake. Na ukweli ni kwamba yeye ni mmoja kati ya watu wenye furaha sana ambao ninawajua!” *

12. Nĩatĩa Solomoni oonanĩrie naarĩ na mwerekera jũngˈanĩĩrĩte jũmwegie, ĩndĩ nĩatĩa ajũteere?

¹² Alipokuwa mwabudu mwaminifu wa Yehova, Sulemani alikuwa na maoni yaliyosawazika kujihusu. Akiwa kijana, kwa kiasi alitambua mipaka yake na kumwomba Yehova mwongozo. (1 Fal. 3:7-9) Mwanzoni mwa utawala wake, Sulemani pia alitambua hatari ya kuwa na kiburi. Aliandika hivi: “Kiburi hutangulia kuanguka kwa kishindo, na roho ya majivuno hutangulia kujikwaa.” (Met. 16:18) Inasikitisha kwamba baadaye,  Sulemani alishindwa kutumia ushauri wake mwenyewe. Baada ya kutawala kwa muda fulani, kwa kiburi alianza kupuuza matakwa ya Mungu. Kwa mfano, mojawapo ya sheria ilisema kwamba mfalme Mwebrania ‘hakupaswa kuwa na wake wengi, ili moyo wake usipotoke.’ (Kum. 17:17) Sulemani alipuuza sheria hiyo na akajichukulia wake 700 na masuria 300, wengi wao wakiwa wapagani! (1 Fal. 11:1-3) Labda Sulemani alihisi kwamba kufanya hivyo hakungekuwa hatari kwake. Vyovyote vile, baada ya muda, Sulemani alipata matokeo mabaya kwa sababu ya kumwacha Yehova.​—1 Fal. 11:9-13.

13. Nĩmbi tũũmba kwiritana kuumania na mwerekera jwa Jesũ jwa kwinyiyia?

¹³ Yesu alikuwa mnyenyekevu na alidumisha maoni yaliyosawazika kujihusu. Kabla ya kuwa mwanadamu, Yesu aliweka mfano mzuri katika utumishi wa Yehova. Kupitia Yesu, “vitu vingine vyote viliumbwa mbinguni na duniani.” (Kol. 1:16) Wakati wa kubatizwa kwake, inaelekea Yesu alikumbuka mambo yote aliyokuwa ametimiza alipokuwa na Baba yake. (Mt. 3:16; Yoh. 17:5) Lakini ujuzi huo haukumfanya Yesu awe na kiburi. Isitoshe, hakujikweza juu ya mtu yeyote. Aliwaambia wanafunzi wake kwamba alikuja “si kuhudumiwa, bali kuhudumu na kutoa uhai wake uwe fidia badala ya wengi.” (Mt. 20:28) Pia, alikiri kwamba hangeweza kufanya hata jambo moja kwa uamuzi wake mwenyewe. (Yoh. 5:19) Yesu alikuwa mnyenyekevu sana! Yesu alituwekea mfano bora sana wa kufuata.

14. Nĩmbi tũũmba kwiritana kuuma kĩrĩ Jesũ biegie gũciona na njĩra yagĩrĩte?

¹⁴ Yesu aliwafundisha wafuasi wake wawe na mtazamo unaofaa kujihusu. Pindi moja, Yesu aliwahakikishia hivi: “Nywele zote za vichwa vyenu zimehesabiwa.” (Mt. 10:30) Maneno hayo ni yenye kufariji sana, hasa ikiwa tuna mwelekeo wa kuwa na maoni yasiyofaa kujihusu. Inamaanisha kwamba Baba yetu wa mbinguni anapendezwa sana nasi, yaani, tuna thamani machoni pake. Hatutaki kutilia shaka maoni ya Yehova kutuhusu, kwa kufikia mkataa kwamba hatustahili  kuwa waabudu wake na kupata uzima wa milele katika ulimwengu wake mpya.

15. (a) Nĩ mwonere jũrĩkũ jũngaˈnĩĩrĩte jũrĩa tũbwĩrĩte gũkũria o-ta ũrĩa gazeti ya Mũkaria yonanĩĩrie? (b) O-ta ũrĩa gũtarĩĩrĩtue nĩ mbica karatacine ka 24, twaithũgaanĩria nkũrũki ya kĩthimi nĩ itharimo birĩkũ tũkaaga?

¹⁵ Miaka 15 hivi iliyopita, gazeti la Mnara wa Mlinzi lilipendekeza kwamba tusitawishe maoni haya yaliyosawazika kujihusu: “Bila shaka, hatungependa kujifikiria sana hivi kwamba tuwe na kiburi, wala hatungependa kuhisi kwamba hatufai na kutojifikiria hata kidogo. Badala yake, tunapaswa kuwa na lengo la kudumisha maoni yanayofaa kujielekea, tukikumbuka kupungukiwa kwetu na uwezo wetu. Mwanamke mmoja Mkristo, alisema hivi: ‘Mimi si mbaya wala mimi si bora kuliko wengine. Nina sifa nzuri na sifa mbaya, na hivyo ndivyo kila mtu alivyo’” * Kwa kweli, tunaweza kuona wazi faida za kusitawisha maoni yaliyosawazika kujihusu.

16. Nĩkĩ Jehova atwejaga ũtongeeria bũrĩna ũũme?

¹⁶ Kupitia Neno lake, Yehova anatupatia mwongozo wenye hekima. Anatupenda na anataka tuwe na furaha. (Isa. 48:17, 18) Njia ya hekima, yaani, njia inayotupatia furaha zaidi, ni kutanguliza masilahi ya Yehova maishani. Tunapofanya hivyo, tutaepuka matatizo mengi yanayowapata wale wanaokazia fikira sana pesa, kazi ya kimwili, na kujikazia fikira wao wenyewe. Acheni kila mmoja wetu aazimie kuwa na hekima na kufanya moyo wa Yehova ushangilie!​—Met. 23:15.