1. Nĩ itharimo birĩkũ bimwe tũgwĩragĩrua tontũ bwa kwĩthĩrwa tũrĩ gĩcuncĩ kĩa ũthuranĩri bwa Jehova?

 TUNA pendeleo kubwa sana kuwa sehemu ya tengenezo la Yehova katika siku hizi za mwisho zilizo ngumu. Hali za ulimwengu zinavyozidi kuzorota, Yehova anatupatia familia ya ndugu na dada iliyo na umoja. (Zab. 133:1) Anatusaidia tuwe na maisha ya familia yenye furaha. (Efe. 5:33–6:1) Na anatupatia ufahamu na hekima tunayohitaji ili tuwe na amani ya kweli ya moyoni na akilini.

2. Nĩmbi tũkũbatara kũthithia, na nĩkĩ?

² Hata hivyo, ni lazima tujitahidi ili tuendelee kumtumikia Yehova kwa uaminifu. Kwa nini? Kwa sababu nyakati nyingine tunaweza kukasirishwa na kutokamilika kwa wengine. Pia, tunaweza kuvunjika moyo kwa sababu ya makosa tunayofanya, hasa ikiwa tunarudia makosa yaleyale mara kwa mara. Tunahitaji kuendelea kumtumikia Yehova kwa uaminifu (1) mwabudu mwenzetu anapotukosea, (2) mwenzi wetu wa ndoa anapotuvunja moyo, na (3) tunapovunjika moyo kwa sababu ya makosa yetu. Katika makala hii, tutachunguza kila moja ya hali hizo. Pia, tutachunguza mambo tunayoweza kujifunza kutokana na watu waaminifu wanaotajwa katika Biblia.

ŨMĨĨRIA RĨRĨA WAUNWA NKORO NĨ MŨTHATHAYIA ŨNGĨ WA JEHOVA

3. Nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ antũ ba Jehova bakũrũkagĩĩra?

³ Changamoto. Baadhi ya waabudu wenzetu wana tabia zinazotukasirisha. Wengine wanaweza kufanya jambo linalotuvunja moyo au kututendea kwa njia isiyo ya fadhili. Akina ndugu wanaoongoza wanaweza kufanya makosa. Hali hizo zinaweza  kufanya baadhi ya watu watilie shaka ikiwa hili ni tengenezo la Mungu. Badala ya kuendelea kumtumikia Mungu “bega kwa bega” na ndugu na dada zao, huenda wakaacha kushirikiana na wale waliowakasirisha au hata wakaacha kuhudhuria mikutano. (Sef. 3:9) Je, ni jambo la hekima kufanya hivyo? Acheni tuzungumzie kisa cha mtu anayetajwa katika Biblia ambaye alikabili hali kama hiyo.

4. Nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ mũtũmwa Paũlũ aakũrũkĩĩrĩre?

⁴ Mfano wa Biblia. Mtume Paulo alijua kwamba ndugu na dada zake Wakristo hawakuwa wakamilifu. Kwa mfano, muda mfupi tu baada ya kuanza kushirikiana na kutaniko la Kikristo, baadhi ya ndugu na dada katika kutaniko la Yerusalemu hawakuamini kwamba Paulo amekuwa mwanafunzi. (Mdo. 9:26) Baadaye, baadhi yao walikuwa wakizungumza vibaya kumhusu ili kumharibia sifa yake nzuri. (2 Kor. 10:10) Paulo alimwona ndugu anayetegemeka akifanya uamuzi mbaya ambao huenda ungewakwaza wengine. (Gal. 2:​11, 12) Na Marko, ndugu aliyeshirikiana kwa ukaribu na Paulo, alimvunja moyo sana. (Mdo. 15:​37, 38) Paulo angeweza kuruhusu hali hizo zifanye aache kushirikiana na watu hao waliomkosea. Hata hivyo, aliendelea kuwathamini ndugu na dada zake na kuendelea kumtumikia Yehova kwa uaminifu. Ni nini kilichomsaidia Paulo aendelee kuwa mwaminifu?

5. Nĩmbi biatetherie Paũlũ gwĩta na mbere kwonia atana na aarĩ ba baaba wendo? (Akolosai 3:​13, 14) (Tega kinya mbica.)

⁵ Paulo aliwapenda ndugu na dada zake. Upendo wa Paulo kwa wengine ulimsaidia kukazia fikira sifa zao nzuri, si hali yao ya kutokamilika. Upendo ulimsaidia Paulo kufanya kile alichoandika yeye mwenyewe katika Wakolosai 3:​13, 14. (Soma.) Fikiria jinsi Paulo alivyomsamehe Marko. Ingawa Marko alimwacha Paulo katika safari yake ya kwanza ya umishonari, Paulo hakuendelea kumkasirikia. Baadaye, Paulo alipoliandikia barua kutaniko la Kolosai, alimsifu Marko kuwa mfanyakazi mwenzake aliyethaminiwa, “chanzo cha faraja nyingi.” (Kol. 4:​10, 11) Alipofungwa gerezani jijini Roma, Paulo aliomba kihususa kwamba Marko aende huko ili amsaidie. (2 Tim. 4:11) Kwa kweli, Paulo aliwasamehe ndugu zake na kushirikiana nao kwa ukaribu. Tunaweza kujifunza nini kutoka kwa Paulo?

6-7. Nĩatĩa tũũmba gwĩta na mbere kwonia atana na aarĩ ba baaba wendo, o amwe na kwĩthĩrwa bataũkĩri? (1 Johana 4:7)

⁶ Tunajifunza nini? Yehova anataka tuendelee kuwaonyesha upendo ndugu na dada zetu. (Soma 1 Yohana 4:7.) Ikiwa ndugu au dada  yetu anatutendea kwa njia isiyo ya Kikristo, tunaweza kutumaini kwamba hakukusudia kutuumiza na anajitahidi kufanya kile ambacho Yehova anakiona kuwa sawa. (Met. 12:18) Mungu anawapenda watumishi wake waaminifu licha ya hali yao ya kutokamilika. Tunapokosea, anaendelea kuwa rafiki yetu; na haendelei kuwa na hasira. (Zab. 103:9) Ni muhimu sana kumwiga Baba yetu anayesamehe!—Efe. 4:32–5:1.

⁷ Pia, kumbuka kwamba kadiri mwisho unavyokaribia, ndivyo tunavyohitaji kuendelea kuwa karibu na ndugu na dada zetu. Tunaweza kutarajia mateso yatazidi kuongezeka. Huenda hata tukafungwa kwa sababu ya imani yetu. Ikiwa hilo litatokea, tutawahitaji ndugu na dada zetu kuliko wakati mwingine wowote. (Met. 17:17) Fikiria jambo lililompata Josep, a mzee wa kutaniko nchini Hispania. Yeye na ndugu wengine walifungwa pamoja kwa sababu ya msimamo wao wa kutounga mkono upande wowote. Anasema hivi: “Nikiwa gerezani, ilikuwa rahisi zaidi kukasirishwa na mwabudu mwenzangu kwa sababu hatukuwa na faragha. Tulihitaji kuvumiliana na kusameheana kwa hiari. Hilo lilitusaidia tuwe na umoja na kutunzana. Tulifungwa pamoja na watu ambao hawakumtumikia Yehova. Pindi moja, niliumia mkono na ukafungwa bendeji, hivyo sikuweza kuutumia. Lakini ndugu mmoja alinifulia nguo na kunitunza kwa njia nyingine mbalimbali. Nilionyeshwa upendo wa kweli nilipouhitaji sana.” Tuna sababu nzuri za kusuluhisha matatizo pamoja na wengine sasa!

ŨMĨĨRIA RĨRĨA WAUNWA NKORO NĨ ŨRĨA BŨGŨREENE NAWE

8. Nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ barĩa bagũreene bakũrũkagĩĩra?

⁸ Changamoto. Ndoa zote zinakabili changamoto fulani. Biblia inaeleza wazi kwamba watu waliofunga ndoa “watakuwa na dhiki katika mwili wao.” (1 Kor. 7:28) Kwa nini? Kwa sababu ndoa inawaunganisha watu wawili wasio wakamilifu, kila mmoja ana sifa tofauti na mwenzake na ana mambo anayopenda na asiyopenda. Wenzi wa ndoa wanaweza kutoka kwenye utamaduni na malezi tofauti. Baada ya muda, huenda wakaonyesha tabia ambazo hazikutambuliwa kabla ya kufunga ndoa. Mambo hayo yanaweza kusababisha matatizo. Badala ya kutambua jinsi kila mmoja alivyochangia tatizo na hivyo kujitahidi kulisuluhisha, huenda mwenzi mmoja akamlaumu mwenzake. Huenda hata wakahisi suluhisho ni kutengana au kutalikiana. Je, watakuwa na furaha wakitengana au kutalikiana? b Acheni tujifunze kutokana na mtu anayetajwa katika Biblia ambaye aliendelea kumtumikia Yehova licha ya kuwa katika ndoa yenye matatizo mengi.

9. Nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ Abigaili aakũrũkĩĩrĩre?

⁹ Mfano wa Biblia. Abigaili aliolewa na Nabali, ambaye Biblia inasema alikuwa mkali na mwenye tabia mbaya. (1 Sam. 25:3) Ni lazima ilikuwa vigumu sana kwa Abigaili kuishi na mwanamume huyo. Je, Abigaili alipata njia rahisi ya kutoka katika ndoa hiyo? Ndiyo, alipata nafasi hiyo wakati Daudi, mfalme wa wakati ujao wa Israeli, alipoenda kumuua mume wake kwa sababu alikuwa amemtukana Daudi na wanaume wake. (1 Sam. 25:​9-13) Abigaili angeweza kutoroka na kumwacha Daudi atekeleze mpango wake. Hata hivyo, aliingilia kati na kumshawishi Daudi asimuue Nabali. (1 Sam. 25:​23-27) Kwa nini alifanya hivyo?

10. Kwombĩka nĩmbi biekagĩra Abigaili inya kũmĩĩria ngũranone yaawe ĩnjũmũ?

 ¹⁰ Abigaili alimpenda Yehova na aliheshimu viwango vyake vya ndoa. Bila shaka alijua kile ambacho Mungu alimwambia Adamu na Hawa alipoanzisha ndoa ya kwanza. (Mwa. 2:24) Abigaili alijua Yehova anaiona ndoa kuwa mpango mtakatifu. Alitaka kumfurahisha Mungu, na hilo lilimchochea kufanya chochote alichoweza ili kuwaokoa watu wa nyumbani mwake, kutia ndani mume wake. Alichukua hatua haraka ili kumzuia Daudi asimuue Nabali. Pia, alikuwa tayari kuomba msamaha kwa kosa ambalo hakufanya. Kwa kweli, Yehova alimpenda mwanamke huyo jasiri na asiye na ubinafsi. Waume na wake wanaweza kujifunza nini kutokana na mfano wa Abigaili?

11. (a) Nĩmbi Jehova erĩgagĩĩra kuumania na barĩa bagũreene? (Aefeso 5:33) (b) Nĩmbi ũkwiritana kuumania na ũrĩa Carmen aairitanĩĩrie nĩkenda oonokia ngũrano yaawe? (Tega kinya mbica.)

¹¹ Tunajifunza nini? Yehova anawaagiza watu waliofunga ndoa waheshimu mpango wa ndoa hata ikiwa wanaishi na mtu ambaye ni vigumu kuishi naye. Mungu anafurahi sana anapoona watu waliofunga ndoa wakijitahidi kusuluhisha matatizo yao na kuonyeshana upendo usio na ubinafsi na heshima. (Soma Waefeso 5:33.) Fikiria mfano wa Carmen. Miaka sita baada ya kufunga ndoa, Carmen alianza kujifunza na Mashahidi wa Yehova na baadaye akabatizwa. Carmen anasema hivi: “Mume wangu hakufurahishwa na uamuzi wangu. Alimwonea wivu Yehova. Alinitukana na kutishia kuniacha.” Licha ya hayo, Carmen aliendelea kubaki katika ndoa yake. Kwa miaka 50, alijitahidi sana kufanya ndoa yao iwe yenye upendo na heshima. Anasema hivi: “Kadiri miaka ilivyopita, nilijifunza kuwa na utambuzi zaidi na kuzungumza kwa busara na mume wangu. Nilifanya chochote nilichoweza ili kuilinda ndoa yangu kwa sababu ninajua kwamba ndoa ni takatifu machoni pa Yehova. Sikukatishwa tamaa na ndoa yangu kwa sababu ninampenda Yehova.” c Ikiwa matatizo yatatokea katika ndoa yako, unaweza kutumaini kwamba Yehova atakutegemeza na kukusaidia ili uendelee kuvumilia.

ŨMĨĨRIA RĨRĨA ŨKWIGUA UUNĨKI NKORO TONTŨ BWA MATHITHIO JAAKU

12. Nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ tũũmba gũkũrũkĩĩra rĩrĩa twathithia wĩyia bũũrito?

¹² Changamoto. Huenda tukavunjika moyo sana ikiwa tumefanya dhambi nzito. Biblia inasema kwamba dhambi zetu zinaweza  kufanya tuhisi ‘tumevunjika na kupondeka.’ (Zab. 51:17) Ndugu mmoja anayeitwa Robert alijitahidi kwa miaka mingi ili astahili kuwa mtumishi wa huduma. Hata hivyo, alifanya dhambi nzito na akatambua kwamba amemsaliti Yehova. Anasema hivi: “Nilipofanya dhambi nzito, dhamiri yangu ilinisumbua sana na nilijihisi vibaya sana. Nililia na kusali kwa Yehova. Ninakumbuka nikifikiria kwamba Mungu hangejisumbua kunisikiliza tena. Kwa nini ajisumbue kunisikiliza? Nilihisi nimemkatisha tamaa.” Ikiwa tumefanya dhambi nzito, tunaweza kukata tamaa kwa sababu moyo wetu uliopondeka unaamini kwamba Yehova ametuacha na hivyo hatuna sababu ya kuendelea kumtumikia. (Zab. 38:4) Ikiwa unahisi hivyo, mfikirie mtumishi fulani mwaminifu anayetajwa katika Biblia ambaye alimtumikia Yehova licha ya kutenda dhambi nzito.

13. Nĩ wĩyia bũrĩkũ bũũrito mũtũmwa Petero aathithĩrie, na nĩmbi biamũtongereerie kũbũthithia?

¹³ Mfano wa Biblia. Usiku kabla ya Yesu kuuawa, mtume Petro alifanya makosa mbalimbali ambayo yalisababisha afanye dhambi nzito. Kwanza, Petro alijiamini kupita kiasi, alijigamba kwamba angekuwa mwaminifu hata ikiwa wengine wangemwacha Yesu. (Marko 14:​27-29) Pili, wakiwa katika bustani ya Gethsemane, Petro alishindwa kuendelea kukaa macho. (Marko 14:​32, 37-41) Kisha, Yesu alipokamatwa na umati wenye silaha, Petro alimwacha. (Marko 14:50) Mwishowe, Petro alikana mara tatu kwamba hamjui Yesu, hata aliapa aliposema uwongo huo. (Marko 14:​66-71) Petro alitendaje alipotambua uzito wa dhambi yake? Alilemewa na hisia na akaanza kulia, huenda kwa sababu alitaabishwa na hisia za hatia. (Marko 14:72) Wazia maumivu ambayo Petro alihisi wakati Yesu, rafiki yake, alipouawa. Ni lazima Petro alijihisi hafai!

14. Nĩmbi biatetherie Petero gwĩta na mbere kũmĩĩria agĩtumĩkagĩra Jehova? (Tega mbica.)

¹⁴ Petro aliweza kuendelea kumtumikia Yehova kwa sababu kadhaa. Hakujitenga na wengine; alienda kwa ndugu zake wa kiroho na bila shaka walimfariji. (Luka 24:33) Zaidi ya hilo, Yesu aliyefufuliwa alimtokea Petro, inawezekana ili kumfariji. (Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Badala ya kumkemea Petro kwa sababu ya makosa yake, baadaye Yesu alimwambia Petro, rafiki yake, kwamba angepokea majukumu mazito. (Yoh. 21:​15-17) Petro alijua kwamba alikuwa amefanya dhambi nzito, lakini hakukata tamaa. Kwa nini? Kwa sababu alisadiki kwamba Yesu, Bwana wake, bado alikuwa akimpenda. Na ndugu zake wa kiroho waliendelea kumtegemeza. Tunaweza kujifunza nini kutokana na mfano wa Petro?

15. Nĩ ũntũ bũrĩkũ Jehova akwenda twirikithĩria? (Zaburi 86:5; Aroma 8:​38, 39) (Tega kinya mbica.)

 ¹⁵ Tunajifunza nini? Yehova anataka tusadiki kwamba anatupenda na yuko tayari kutusamehe. (Soma Zaburi 86:5; Waroma 8:​38, 39.) Tunapotenda dhambi, tunahisi hatia. Jambo hilo ni la kawaida na linafaa. Hata hivyo, hatupaswi kufikiri kwamba hatupendwi au hatutasamehewa. Badala yake, tunapaswa kutafuta msaada mara moja. Robert, aliyetajwa awali anasema hivi: “Nilitumbukia katika dhambi kwa sababu nilitegemea uwezo wangu mwenyewe ili kupinga kishawishi.” Alitambua kwamba alipaswa kuzungumza na wazee wa kutaniko. Anasema hivi: “Nilipochukua hatua hiyo, mara moja nilihisi upendo wa Yehova ulioonyeshwa kupitia wazee hao. Ndugu hao hawakukatishwa tamaa nami. Walinisaidia kuamini kwamba Yehova hakuwa ameniacha.” Sisi pia tunaweza kusadiki kwamba Yehova anatupenda sana na atatusamehe ikiwa tunatubu dhambi zetu, tunatafuta msaada tunaohitaji, na kujitahidi kutorudia makosa yetu. (1 Yoh. 1:​8, 9) Uhakikisho huo unatusaidia tusikate tamaa tunapojikwaa au tunapotenda dhambi.

16. Nĩkĩ ũthuurĩte gwĩta na mbere kũmĩĩria ũgĩtumĩkagĩra Jehova?

¹⁶ Yehova anathamini sana jitihada zetu za kumtumikia katika siku hizi za mwisho. Kwa msaada wa Yehova, tunaweza kuendelea kumtumikia kwa uaminifu licha ya kuvunjika moyo. Tunaweza kuendelea kuwapenda ndugu na dada zetu hata ikiwa wametukasirisha. Tunaweza kuonyesha kina cha upendo wetu kwa Mungu na kuheshimu mpango wake wa ndoa kwa kufanya yote tunayoweza ili kusuluhisha matatizo ambayo yanaweza kutokea katika ndoa zetu. Na ikiwa tumefanya dhambi, tunaweza kutafuta msaada wa Yehova, kukubali upendo na msamaha wake, na kuendelea kumtumikia. Tunaweza kuwa na uhakika kwamba Yehova atatubariki sana ikiwa ‘hatufi moyo katika kufanya mema.’—Gal. 6:9.