1-2. Nĩatĩa ũbũĩrĩte gwĩta na mbere kũthithia nyuma ya kũbatithua? Tarĩĩrĩa.

 UNASAFISHA nyumba yako mara ngapi? Huenda kabla ya kuhamia uliisafisha kwa makini sana. Lakini ni nini kitakachotokea ikiwa hutaisafisha tena? Kama unavyojua, vumbi na uchafu unaweza kukusanyika haraka. Ili nyumba yako iendelee kuwa nadhifu, unahitaji kuisafisha kwa ukawaida.

² Tunapaswa kuendelea kufanya jitihada kama hizo inapohusu kurekebisha njia yetu ya kufikiri na utu wetu. Bila shaka, kabla ya kubatizwa tulijitahidi sana kufanya mabadiliko yaliyohitajika katika maisha yetu ili “tujisafishe kila unajisi wa mwili na roho.” (2 Kor. 7:1) Hata hivyo, sasa tunahitaji kufuata ushauri wa mtume Paulo wa “kuendelea kufanywa upya.” (Efe. 4:23) Kwa nini jitihada za kuendelea zinahitajika? Kwa sababu vumbi na uchafu wa ulimwengu huu unaweza kujikusanya haraka ndani yetu. Ili tuweze kuepuka jambo hilo na kuendelea kumpendeza Yehova, ni lazima tuchunguze kwa ukawaida njia yetu ya kufikiri, utu wetu, na tamaa zetu.

3. kugarurwa mathugaanio nĩ kuuga ”atĩa? (Aroma 12:2)

³ Tunapaswa kufanya nini ili kufanya upya akili yetu, yaani, kubadili njia yetu ya kufikiri? (Soma Waroma 12:2.) Maneno ya Kigiriki yanayotafsiriwa, “kufanya upya akili yenu” yanaweza  kutafsiriwa “kurekebisha akili yenu.” Hivyo, haitoshi tu kupamba maisha yetu kwa kufanya mambo machache mazuri. Badala yake, ni lazima tuchunguze yule mtu wa ndani kabisa na kufanya mabadiliko yoyote yanayohitajika ili tupatanishe maisha yetu kwa kadiri tunayoweza na viwango vya Yehova. Tunapaswa kufanya hivyo, si mara moja tu, bali kwa kuendelea.

4. Nĩatĩa tũũmba gũkaria mathũgaanio jeetũ jatikathukague nĩ mantũ ja thĩngũru ĩjiĩ?

⁴ Tutakapofikia ukamilifu, sikuzote tutaweza kumpendeza Yehova katika mambo yote tunayofanya. Hata hivyo, kwa sasa tunahitaji kujitahidi sana ili kumpendeza Yehova. Ona kwamba kwenye Waroma 12:2, Paulo alihusianisha kufanya upya akili zetu na kutambua mapenzi ya Mungu. Badala ya kuruhusu mfumo huu wa mambo utufinyange, ni lazima kwanza tujichunguze ili tutambue ni kwa kadiri gani tunaruhusu njia ya Mungu ya kufikiri, na siyo ya ulimwengu, iongoze malengo na maamuzi yetu maishani.

5. Nĩatĩa tũũmba gũcũnkũna njĩra yeetũ ya kũthũgaania nĩkenda twona atĩ ntukũ ya Jehova ĩrĩ akũĩĩ? (Tega mbica.)

⁵ Fikiria mfano huu. Yehova anataka “[tuweke] karibu akilini kuwapo kwa siku ya Yehova.” (2 Pet. 3:12) Jiulize hivi: ‘Je, njia yangu ya maisha inaonyesha kwamba ninaelewa jinsi tulivyo karibu sana na mwisho wa mfumo huu wa mambo? Je, maamuzi yangu kuhusu elimu na kazi ya kuajiriwa yanaonyesha kwamba kumtumikia Yehova ndilo jambo muhimu zaidi maishani mwangu? Je, nina imani kwamba Yehova ataniandalia mimi na familia yangu mahitaji yetu, au je, ninahangaikia kupita kiasi vitu vya kimwili?’ Fikiria jinsi Yehova anavyofurahi sana anapoona tunaishi kulingana na mapenzi yake.—Mt. 6:25-27, 33; Flp. 4:12, 13.

6. Nĩatĩa tũbuĩrĩte gwĩta na mbere kũthithia?

 ⁶ Tunahitaji kuchunguza kwa ukawaida njia yetu ya kufikiri na kufanya marekebisho yoyote yanayohitajika. Paulo aliwaambia hivi Wakorintho: “Endeleeni kujijaribu kama mko katika imani, endeleeni kuthibitisha jinsi ninyi wenyewe mlivyo.” (2 Kor. 13:5) Kuwa “katika imani” kunahusisha mengi zaidi ya kuhudhuria mikutano ya Kikristo na kushiriki katika huduma pindi fulani. Pia, kunahusisha njia yetu ya kufikiri, mielekeo yetu, na nia yetu. Hivyo, tunahitaji kuendelea kufanya upya akili yetu kwa kusoma Neno la Mungu, kujifunza kufikiri kama yeye anavyofikiri, na tunahitaji kufanya yote tuwezayo ili tupatanishe maisha yetu na mapenzi ya Yehova.​—1 Kor. 2:14-16.

7. O-ta ũrĩa kwonanĩtue kĩrĩ Aefeso 4:31, 32, nĩ ũntũ bũngĩ bũrĩkũ tũbuĩrĩte kũthĩthĩa,na nĩkĩ bũũmba kwĩthĩrwa bũrĩ bũbũũmũ?

⁷ Soma Waefeso 4:31, 32. Mbali na kubadili njia yetu ya kufikiri, tunahitaji pia “kuvaa utu mpya.” (Efe. 4:24) Hilo linahitaji jitihada. Kati ya mambo mengine tunayohitaji kufanya, ni lazima tujitahidi kushinda sifa mbaya kama vile chuki yenye uhasama, hasira, na ghadhabu. Kwa nini hilo linaweza kuwa changamoto? Kwa sababu baadhi ya sifa hizo mbaya zimekita mizizi. Kwa mfano, Biblia inasema kwamba baadhi ya watu ‘wanakasirika upesi’ na ni ‘wepesi wa ghadhabu.’ (Met. 29:22) Kudhibiti sifa hizo zilizokita mizizi kutahitaji jitihada zenye kuendelea hata baada ya kubatizwa, kama kisa kifuatacho kinavyoonyesha.

8-9. Ngerekano ya Stephen ĩrĩonanĩa atĩa nĩtũkũbatara kweberĩa mwĩrĩ jwa karaaja?

⁸ Ndugu anayeitwa Stephen alikuwa ana tatizo la kudhibiti hasira yake. Anasema hivi: “Hata baada ya kubatizwa, nilihitaji kuendelea kujitahidi kudhibiti hasira yangu. Kwa mfano, pindi moja nilipokuwa nikienda nyumba kwa nyumba katika huduma ya Kikristo, nilimkimbiza mwizi aliyekuwa ameiba redio ya gari langu. Nilipokuwa nikikaribia kumfikia, aliangusha redio na kukimbia. Nilipowasimulia wengine jinsi nilivyoipata redio yangu, mzee wa kutaniko katika kikundi chetu aliniuliza, ‘Stephen ungefanya nini ikiwa ungemkamata?’ Swali hilo lilinifanya nitafakari na kunichochea niendelee kujitahidi kuwa mwenye kufanya amani.” b

⁹ Kama kisa cha Stephen kinavyoonyesha, sifa mbaya tuliyokuwa nayo inaweza kujitokeza ghafla na bila kutarajia, hata tunapofikiri kwamba tumejitahidi kuithibiti. Ikiwa utajikuta katika hali hiyo, usivunjike moyo na usifikie mkataa kwamba wewe si Mkristo mzuri. Hata mtume Paulo alikiri hivi: “Ninapotaka kufanya yaliyo sawa, yaliyo mabaya yapo pamoja nami.” (Rom. 7:21-23) Kila Mkristo asiye mkamilifu anahitaji kupambana ili kushinda sifa mbaya zinazoendelea kurudi kama mavumbi na uchafu unaokusanyika katika nyumba yetu. Tunahitaji kuendelea kujitahidi ili tubaki tukiwa safi. Tunawezaje kufanya hivyo?

10. Nĩatĩa tũũmba kwebia nkuma ithũku irĩa tũũmba kwĩthĩrwa nacio? (1 Johana 5:14, 15)

¹⁰ Sali kwa Yehova kuhusu sifa mbaya unayojitahidi kuishinda, ukiwa na uhakika kwamba atakusikia na atakusaidia. (Soma 1 Yohana 5:14, 15.) Ingawa Yehova hataiondoa sifa hiyo kimuujiza, atakupatia nguvu ya kuishinda. (1 Pet. 5:10) Pia, endelea kutenda kulingana na sala zako kwa kutochochea mielekeo ya utu wa zamani. Kwa mfano, uwe  mwangalifu kuhusu sinema na vipindi vya televisheni unavyotazama, au kusoma hadithi ambazo zinatukuza sifa mbaya unazojitahidi kushinda. Na usiruhusu akili yako iendelee kukazia fikira tamaa mbaya.​—Flp. 4:8; Kol. 3:2.

11. Nĩ matagaria jarĩkũ tũbuĩrĩte kũjũkia nĩkenda twĩkĩra mwĩrĩ jũmwerũ?

¹¹ Ingawa tumevua utu wa zamani, ni muhimu kusitawisha utu mpya. Unawezaje kufanya hivyo? Jiwekee lengo la kumwiga Yehova unapojifunza kuhusu sifa zake. (Efe. 5:1, 2) Kwa mfano, unaposoma simulizi la Biblia linalokazia sifa ya Yehova ya kusamehe, jiulize hivi, ‘Je, mimi huwasamehe wengine?’ Unaposoma kuhusu jinsi ambavyo Yehova amewaonyesha huruma wale walio na hali ngumu, jiulize hivi, ‘Je, mimi huwahurumia waabudu wenzangu walio na uhitaji, na je, ninaonyesha sifa hiyo kwa matendo? ’ Endelea kufanya upya akili yako kwa kuvaa utu mpya, na uwe na subira kujihusu unapofanya hivyo.

12. Nĩ untũ burĩkũ Stephen aasionere bwegĩe inya ya ruteto rwa Mũrungu ya kũgarũra antũ?

¹² Stephen, aliyetajwa awali, alitambua kwamba hatua kwa hatua alifanikiwa kuvaa utu mpya. Anasema hivi: “Tangu nilipobatizwa nimejikuta katika hali mbalimbali ambazo nilihitaji kudhibiti hasira yangu. Nimejifunza kwamba ninahitaji kuondoka ninapokuwa na watu wanaojaribu kunikasirisha au kuitatua hali hiyo kwa njia nyingine. Watu wengi, kutia ndani mke wangu, wamenipongeza kwa jinsi nilivyoshughulikia hali hizo. Hata mimi mwenyewe ninashangazwa na mabadiliko niliyofanya! Ninajua kwamba mabadiliko hayo katika utu wangu, hayatokani na uwezo wangu. Badala yake, ninaamini kwamba mabadiliko hayo yanathibitisha kuwa Biblia ina nguvu ya kubadili watu.”

13. Nĩmbi bĩgatutethia gũkũria nkuma ĩjega? (Agalatia 5:16)

¹³ Soma Wagalatia 5:16. Yehova ametupatia kwa ukarimu roho yake takatifu ili itusaidie kushinda pambano letu la kufanya yaliyo sawa. Tunapojifunza Neno la Mungu, tunajiweka chini ya mwongozo wa roho hiyo. Pia, tunapokea roho takatifu tunapohudhuria mikutano yetu. Katika mikutano hiyo ya Kikristo, tunatumia wakati pamoja na ndugu na dada, ambao kama sisi, wanajitahidi sana kufanya yaliyo sawa, na hilo linatutia moyo. (Ebr. 10:24, 25; 13:7) Na tunaposali kwa bidii kwa Yehova na kumsihi atusaidie kushinda udhaifu fulani, atatupatia roho yake takatifu itusaidie kuendelea kupambana. Ingawa huenda mambo hayo hayataondoa kabisa tamaa mbaya tulizo nazo, yatatusaidia kuepuka kutenda kulingana na tamaa hizo. Kama Wagalatia 5:16 inavyosema, wale wanaotembea kwa roho ‘hawatatenda kwa tamaa za mwili.’

14. Nĩkĩ bũrĩ ũntũ bwa gĩtũmi gwĩta na mbere gũkũrĩa nkũma ĩjega?

¹⁴ Tunapojiwekea ratiba nzuri ya mambo ya kiroho, ni muhimu sana tudumishe ratiba hiyo na kuendelea kusitawisha tamaa zinazofaa. Kwa nini? Kwa sababu tuna adui mmoja ambaye haachi kupigana dhidi yetu. Adui huyo ni tamaa ya kufanya mambo mabaya. Hata baada ya kubatizwa tunaweza kujikuta tunavutiwa na mambo yaleyale tunayopaswa kuepuka, kama kucheza kamari, kunywa kupita kiasi, au ponografia. (Efe. 5:3, 4) Ndugu fulani kijana anakiri hivi: “Mojawapo kati ya mambo magumu zaidi niliyohitaji kupambana nayo ni kuvutiwa na watu wa jinsia yangu. Nilidhani hisia hizo ni za muda tu na zingeisha, lakini bado ninahangaishwa na hisia  hizo.” Ni nini kitakachokusaidia ikiwa tamaa mbaya unayopambana nayo ni yenye nguvu sana?

15. Nĩkĩ bũrĩ ũntũ bwa gwĩkĩra inya kũmenya mairĩrĩriã jatĩagĩrĩte ni ũntũ bwa wĩthire kĩrĩ antũ”? (Tega bica.)

¹⁵ Unapopambana ili kudhibiti tamaa mbaya ambayo ina nguvu sana, kumbuka kwamba hauko peke yako. Biblia inasema hivi: “Hakuna majaribu ambayo yamewapata ninyi ila yale yaliyo ya kawaida kwa watu.” (1 Kor. 10:13a) Tafsiri nyingine zinatafsiri hivi mstari huo: “Hakuna jaribu lililowapata ninyi ambalo si la kawaida kwa wanadamu.” Maneno hayo yaliandikwa kwa ajili ya wanaume na wanawake Wakristo walioishi huko Korintho. Zamani baadhi yao walikuwa wazinzi, walevi, na walifanya ngono za jinsia moja. (1 Kor. 6:9-11) Je, unafikiri kwamba baada ya kubatizwa hawakupambana tena kamwe na tamaa zisizofaa? Haikuwa hivyo. Ni kweli kwamba wote walikuwa Wakristo watiwa-mafuta, lakini bado walikuwa wanadamu wasio wakamilifu. Bila shaka, pindi fulani walipambana na tamaa zisizofaa. Jambo hilo linatutia moyo. Kwa nini? Kwa sababu hilo linaonyesha kwamba hata iwe unapambana na tamaa gani isiyofaa, kuna mtu ambaye ameishinda. Kwa kweli, unaweza kuendelea kuwa “imara katika imani, [ukijua] kwamba mateso yaleyale yanaupata ushirika mzima wa ndugu [zako] ulimwenguni.”​—1 Pet. 5:9.

16. Nĩ ũgwati bũrĩkũ tũbuĩrĩte kweba na nĩkĩ?

¹⁶ Epuka mtego wa kufikiri kwamba hakuna mtu anayeelewa changamoto hususa unayokabiliana nayo. Kufikiri kwa njia hiyo kunaweza kukufanya ufikie mkataa kwamba huna tumaini lolote na kwamba huna nguvu za kupinga tamaa zisizofaa. Biblia inasema jambo tofauti na hilo. Inasema hivi: “Mungu ni mwaminifu, naye hatawaacha mjaribiwe kupita mnavyoweza kuhimili, bali pamoja na majaribu hayo ataifanya pia njia ya kutokea ili mweze  kuyavumilia.” (1 Kor. 10:13b) Kwa hiyo, hata ikiwa tamaa isiyofaa ina nguvu, tunaweza kuendelea kuwa waaminifu kwa Yehova. Kwa msaada wa Yehova, tunaweza kuepuka kutenda kulingana na tamaa hiyo.

17. Kinya kwethĩrwa kwombĩka tũremwa nĩ kwebia mairĩrĩria jamaĩ ni ũntũ bũriku tũũmba kurigĩria?

¹⁷ Sikuzote kumbuka jambo hili: Ukiwa mwanadamu asiye mkamilifu, huenda usiweze kuepuka kupatwa na tamaa mbaya. Lakini tunapopatwa na tamaa mbaya, tunaweza kuzipinga kwa uthabiti, kama vile Yosefu alivyomkimbia mara moja mke wa Potifa. (Mwa. 39:12) Si lazima utende kulingana na tamaa mbaya!

18-19. Nĩ biuria birĩkũ tũũmba gũciũria rĩrĩa tũguciũmia kũgarũra mathũgaanio jeetũ?

¹⁸ Kufanya upya akili yetu kunahusisha kujitahidi kuendelea kuhakikisha kwamba mawazo na matendo yetu yanamfurahisha Yehova. Basi, unapaswa kujiuliza maswali haya kwa ukawaida: ‘Je, ninatenda kwa njia inayoonyesha kwamba ninatambua uharaka wa nyakati tunazoishi? Je, ninafanya maendeleo katika kuvaa utu mpya? Je, ninaruhusu roho ya Yehova iongoze maisha yangu ili niepuke kutenda kulingana na tamaa za mwili?’

¹⁹ Unapojichunguza, usitarajie uwe mkamilifu, badala yake, kazia fikira maendeleo uliyofanya. Ikiwa utaona kuna mambo utakayohitaji kufanyia kazi, usivunjike moyo. Badala yake, fuata himizo hili kwenye Wafilipi 3:16: “Kwa kadiri ambavyo tumefanya maendeleo, na tuendelee kutembea kwa utaratibu katika mwendo huohuo.” Unapofanya hivyo, uwe na uhakika kwamba Yehova atabariki jitihada zako za kufanya upya akili yako.