1. Nĩkĩ bũrĩ ũntũ bwa ũũme kwithuranĩra tontũ bwa mogwati?

 KUJITAYARISHA kunaweza kuokoa uhai wetu. Kwa mfano, msiba unapotokea ni rahisi kwa watu waliojitayarisha kwa ajili ya msiba huo kuokoka na kuwasaidia wengine. Shirika moja la kutoa msaada huko Ulaya linasema hivi: “Matayarisho mazuri yanaweza kuokoa uhai.”

2. Nĩkĩ tũbuĩrĩte kwithuranĩra tontũ bwa thĩĩna ĩrĩa nene? (Mathayo 24:44)

² “Dhiki kuu” itaanza ghafla. (Mt. 24:21) Hata hivyo, tofauti na misiba mingine mingi, tunatarajia kwamba dhiki kuu itatokea. Miaka 2,000 hivi iliyopita, Yesu aliwaonya wafuasi wake wajitayarishe kwa ajili ya siku hiyo. (Soma Mathayo 24:44.) Ikiwa tumejitayarisha, itakuwa rahisi zaidi kwetu kuvumilia kipindi hicho kigumu na kuwasaidia wengine wafanye hivyo pia.​—Luka 21:36.

3. Nĩatĩa nkuma ya kũmĩĩria, kĩao, na wendo citũtethagia kwithuranĩra tontũ bwa thĩĩna ĩrĩa nene?

³ Fikiria sifa tatu ambazo zinaweza kutusaidia kujitayarisha kwa ajili ya dhiki kuu. Tutatendaje ikiwa tutaambiwa tuhubiri ujumbe mkali wa hukumu na kupingwa na watu wasioamini? (Ufu. 16:21) Tutahitaji sifa ya uvumilivu ili kumtii Yehova, tukitumaini kwamba atatulinda. Tutafanya nini ikiwa ndugu zetu watapoteza baadhi ya mali zao au mali zao zote? (Hab. 3:17, 18) Tutahitaji sifa ya huruma ili tuchochewe kuwasaidia. Tutatendaje ikiwa baada ya kushambuliwa na muungano wa mataifa, tutalazimika kuishi na ndugu na dada zetu kwa muda fulani katika nyumba moja? (Eze. 38:10-12) Tutahitaji kuwaonyesha upendo wenye nguvu ili tufaulu kukabiliana na kipindi hicho kigumu.

4. Bibiria yonanagia na njĩra ĩrĩkũ atĩ no mwanka twĩte na mbere gũkũria nkuma ya kũmĩĩria, kĩao, na wendo?

 ⁴ Neno la Mungu linatutia moyo tuendelee kusitawisha sifa ya uvumilivu, huruma, na upendo. Andiko la Luka 21:19 linasema: “Mkivumilia, mtauokoa uhai wenu.” Andiko la Wakolosai 3:12 linasema: “Jivikeni . . . huruma.” Andiko la 1 Wathesalonike 4:9, 10 linasema: “Ninyi wenyewe mmefundishwa na Mungu kupendana. . . . Hata hivyo, tunawahimiza, akina ndugu, endeleeni kufanya hivyo kwa ukamili zaidi.” Mistari hiyo yote iliandikwa kwa ajili ya wanafunzi ambao tayari walikuwa wameonyesha sifa ya uvumilivu, huruma, na upendo. Hata hivyo, walipaswa kuendelea kusitawisha sifa hizo. Ni lazima tufanye hivyo pia. Ili kutusaidia kufanya hivyo, tutachunguza jinsi ambavyo Wakristo wa karne ya kwanza walionyesha kila moja kati ya sifa hizo. Kisha tutaona jinsi tunavyoweza kuwaiga wanafunzi hao, na hivyo kuthibitisha kwamba tuko tayari kwa ajili ya dhiki kuu.

5. Nĩmbi biatetherie Akritstũ ba karaaja kũmĩĩria magerio?

⁵ Wakristo wa karne ya kwanza walihitaji kuvumilia. (Ebr. 10:36) Licha ya kushughulika na matatizo ambayo huwapata watu wote, pia walikabili majaribu mengine ya ziada. Wengi wao waliteswa, si tu na viongozi wa kidini Wayahudi na maofisa wa serikali Waroma, bali pia na watu wa familia zao wenyewe. (Mt. 10:21) Na wakati mwingine katika kutaniko walihitaji kukabiliana na uvutano wa waasi-imani na mafundisho yao yaliyosababisha mgawanyiko. (Mdo. 20:29, 30) Ingawa hivyo, Wakristo hao walivumilia. (Ufu. 2:3) Walifanya hivyo jinsi gani? Walitafakari mifano ya watu wanaotajwa katika Maandiko ambao walivumilia, kama vile Ayubu. (Yak. 5:10, 11) Walisali ili wapate nguvu. (Mdo. 4:29-31) Na walikazia fikira matokeo mazuri ambayo wangepata kwa kuvumilia.​—Mdo. 5:41.

6. Nĩmbi ũkwiritana kuumania na ũntũ bũrĩa Merita aathithĩrie nĩkenda omĩĩria ũregani?

⁶ Sisi pia tunaweza kuvumilia ikiwa tutajifunza kwa ukawaida mifano ya watu waliovumilia iliyo katika Neno la Mungu na pia katika machapisho yetu, na kutafakari kuwahusu. Hivyo ndivyo alivyofanya Merita, dada anayeishi nchini Albania, na akafaulu kuvumilia upinzani mkali kutoka kwa familia yake. Anasema hivi: “Nilitiwa moyo sana nilipojifunza simulizi la Ayubu katika Biblia. Ayubu aliteseka sana—hakujua yule aliyesababisha majaribu yake—ingawa hivyo alisema hivi: “Mpaka nitakapokufa, sitaukana utimilifu wangu!” (Ayu. 27:5) Nilifikiria jinsi majaribu yangu yalivyo madogo sana kwa kulinganisha na majaribu ya Ayubu. Tofauti naye, nilijua yule aliyesababisha majaribu hayo.”

7. Nĩmbi tũbuĩrĩte kwiritana kũthithia nandĩ, kinya kethĩra tũtĩgũkũrũkĩĩra ũntũ bũbũũmũ?

⁷ Sisi pia tunaweza kusitawisha sifa ya uvumilivu kwa kuzungumza na Yehova kwa ukawaida kuhusu mambo yanayotuhangaisha. (Flp. 4:6; 1 The. 5:17) Labda sasa hukabiliani na jaribu kali. Hata hivyo, je, wewe hutafuta mwongozo wa Yehova kila mara unapokasirika, unapochanganyikiwa, au kulemewa na hisia? Ikiwa sasa unamwomba Mungu msaada kwa ukawaida unapokabiliana na changamoto za kila siku, hutasita kufanya hivyo utakapokabili changamoto kubwa zaidi wakati ujao. Utakuwa na uhakika kwamba Yehova anajua kihususa wakati na jinsi ya kukusaidia.​—Zab. 27:1, 3.

8. Nĩatĩa ngerekano ya Mira ĩkwonania atĩ kũmĩĩria magerio nandĩ gũgatũtethia kũmĩĩria magerio ĩgiita rĩjĩĩte? (Jakubu 1:2-4) (Tega kinya mbica.)

⁸ Itakuwa rahisi zaidi kwetu kuvumilia dhiki kuu wakati ujao ikiwa sasa tunavumilia  majaribu. (Rom. 5:3) Kwa nini tunasema hivyo? Ndugu wengi wametambua kwamba kila jaribu la imani walilovumilia liliwasaidia kuvumilia jaribu lililofuata. Uvumilivu uliwasaidia kuimarisha imani yao kwamba Yehova yuko tayari na anataka kuwasaidia. Kisha imani yao iliwasaidia kuvumilia jaribu lililofuata. (Soma Yakobo 1:2-4.) Mira, painia anayeishi nchini Albania, ametambua kwamba mambo ambayo alivumilia zamani yanamsaidia kuendelea kuvumilia. Anasema wakati mwingine anahisi kwamba yeye tu ndiye anayepatwa na matatizo mengi sana. Lakini anakumbuka mambo ambayo Yehova amefanya ili kumsaidia katika kipindi cha miaka 20 iliyopita, kisha anajiambia hivi: ‘Endelea kuwa mwaminifu. Usiache kumtumikia Yehova sasa, tayari amekusaidia kuvumilia mambo mengi magumu.’ Wewe pia unaweza kutafakari jinsi ambavyo tayari Yehova amekusaidia kuvumilia. Uwe na uhakika kwamba anatambua kila mara unapovumilia jaribu naye atakuthawabisha. (Mt. 5:10-12) Kisha dhiki kuu itakapoanza, tayari utakuwa umejifunza jinsi ya kuvumilia na utaazimia kuendelea kuvumilia.

9. Nĩatĩa kĩũthũrano kĩa Antiokia ya Siria kĩoonanĩrie kĩao?

⁹ Fikiria jambo lililotokea Wakristo huko Yudea walipokabili njaa kali. Kutaniko la Antiokia ya Siria liliposikia kuhusu njaa hiyo, bila shaka walihisi huruma kuelekea ndugu zao huko Yudea. Basi wakaonyesha huruma yao kwa matendo. “Wakaamua kila mmoja kulingana na uwezo wake, watume msaada kwa akina ndugu walioishi Yudea.” (Mdo. 11:27-30) Ingawa akina ndugu waliokabili njaa waliishi eneo la mbali, Wakristo huko Antiokia waliazimia kuwasaidia.​—1 Yoh. 3:17, 18.

10. Nĩ njĩra irĩkũ tũũmba kwonia nacio atana na aarĩ ba baaba kĩao rĩrĩa bagwatwa nĩ mogwati? (Tega kinya mbica.)

¹⁰ Leo, sisi pia tunaweza kuonyesha huruma tunapopata habari kwamba waabudu wenzetu wamepatwa na msiba. Tunaitikia upesi—labda kwa kuwauliza wazee ikiwa tunaweza kusaidia katika kazi ya kutoa msaada, kwa kutoa mchango kwa ajili ya kazi ya ulimwenguni pote, au kwa kusali kwa ajili ya wale walioathiriwa na msiba. b (Met. 17:17) Kwa mfano, mwaka wa 2020, zaidi ya Halmashauri 950 za Kutoa Msaada ziliundwa ulimwenguni pote ili kuwasaidia wale walioathiriwa na janga la COVID-19. Tunathamini sana kazi iliyofanywa na Halmashauri za Kutoa Msaada. Wakichochewa na huruma kwa ajili ya ndugu na dada zao, wamesambaza vifaa vya msaada, wameandaa msaada wa kiroho, na katika visa vingine wamerekebisha au kujenga upya nyumba za akina ndugu na sehemu za ibada.​—Linganisha 2 Wakorintho 8:1-4.

11. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ mathithio ja kĩao jaretagĩra ũkũmio Baaba weetũ wa ĩgũrũ?

¹¹ Tunapoonyesha huruma wakati wa msiba, wengine wanaona jinsi tunavyojidhabihu. Kwa mfano, mwaka wa 2019, Kimbunga Dorian kiliharibu Jumba la Ufalme huko Bahamas. Ndugu zetu walipokuwa wakijenga upya jumba hilo, walimwomba mwanakandarasi ambaye si Shahidi awape gharama ya kazi ambayo ilihitaji kufanywa. Aliwaambia hivi: “Ningependa kutoa mchango . . . wa mashine, wafanyakazi, na vifaa vya ujenzi. . . . Ningependa kufanya hivyo kwa ajili ya tengenezo lenu. Nimeguswa moyo na jinsi mnavyowatendea rafiki zenu.” Watu wengi ulimwenguni hawamjui Yehova. Lakini wengi wao  wanaona matendo ya Mashahidi wa Yehova. Ni pendeleo kujua kwamba matendo yetu ya huruma yanaweza kuwachochea watu watamani kujifunza kumhusu Yehova ambaye ni “tajiri katika rehema”!—Efe. 2:4.

12. Nĩatĩa gũkũria nkuma ya kĩao nandĩ gũgatũtethia kwithuranĩra tontũ bwa thĩĩna ĩrĩa nene? (Kugwurirwa 13:16, 17)

¹² Kwa nini tutahitaji kuonyesha huruma wakati wa dhiki kuu? Biblia inaonyesha kwamba wale ambao hawaungi mkono serikali za ulimwengu huu watakabili changamoto—iwe ni sasa au wakati wa dhiki kuu. (Soma Ufunuo 13:16, 17.) Huenda ndugu na dada zetu wakahitaji msaada ili kupata mahitaji ya msingi. Mfalme wetu, Kristo Yesu, atakapokuja kutekeleza hukumu, tungependa atupate tukionyesha huruma, kisha atupatie mwaliko wa ‘kuurithi Ufalme.’​—Mt. 25:34-40.

13. O ta ũrĩa Aroma 15:7, yonanĩtie, nĩatĩa Akristũ ba karaaja beekĩre inya wendo bwao?

¹³ Upendo ndiyo sifa iliyowatambulisha Wakristo wa karne ya kwanza. Lakini je, ilikuwa rahisi kwao kuonyesha upendo? Fikiria watu wa malezi mbalimbali waliokuwa katika kutaniko la Roma. Kati yao kulikuwa na Wayahudi ambao tangu utotoni walizoezwa kutii Sheria ya Musa, na pia kulikuwa na Watu wa Mataifa ambao walikuwa na malezi tofauti kabisa. Inaelekea kwamba baadhi ya Wakristo walikuwa watumwa na wengine walikuwa watu huru—au hata baadhi yao walimiliki watumwa. Wakristo hao wangeshindaje tofauti hizo na kuimarisha upendo wao? Mtume Paulo aliwahimiza ‘wakaribishane.’ (Soma Waroma 15:7.) Alimaanisha nini? Neno lililotafsiriwa ‘karibisha’ linamaanisha kumpokea mtu kwa fadhili, au kwa ukarimu kama vile nyumbani au katika kikundi cha marafiki. Kwa mfano, Paulo alimwambia Filemoni jinsi ya kumkaribisha Onesimo, mtumwa aliyekuwa amekimbia: “Mpokee kwa fadhili.” (Flm. 17) Na Akila na Prisila walimkaribisha Apolo ambaye hakujua mengi kuhusu Ukristo kwa ‘kumchukua’ ajiunge nao. (Mdo. 18:26) Badala ya kuruhusu watenganishwe na tofauti katika malezi yao, Wakristo hao walishinda tofauti zao na walikaribishana.

14. Nĩ na njĩra irĩkũ Anna na mũkũrũ waawe boonerie bangĩ wendo?

¹⁴ Sisi pia tunaweza kuwaonyesha upendo ndugu na dada zetu kwa kuwakaribisha wawe rafiki zetu. Wao pia watachochewa kutuonyesha upendo. (2 Kor. 6:11-13) Fikiria kisa cha Anna na mume wake. Muda mfupi baada ya kuhamia kwenye mgawo wao mpya wa umishonari magharibi mwa Afrika, janga la COVID-19 lilianza. Baada ya kuwasili, hawangeweza kukutana uso kwa uso na washiriki wa kutaniko lao. Wenzi hao wa ndoa walionyeshaje upendo wao? Walitumia video katika mtandao kuzungumza na akina ndugu na dada na wakawaambia jinsi ambavyo wanatamani kuwafahamu vizuri. Familia katika kutaniko hilo ziliguswa moyo, nao pia wakaanza kuwapigia simu kwa ukawaida na kuwaandikia ujumbe. Kwa nini wenzi hao wa ndoa walichukua hatua ya kwanza? Anna anasema hivi: “Matendo ya upendo ambayo mimi na familia yangu tumeonyeshwa katika nyakati nzuri na nyakati ngumu yamebaki katika moyo na akili yangu na yamenichochea kuonyesha upendo.”

15. Nĩmbi ũkwiritana kuumania na ngerekano ya Vanessa bwegie kwenda atana na aarĩ ba baaba? (Tega kinya mbica.)

¹⁵ Wengi wetu tunashirikiana na makutaniko yenye ndugu na dada kutoka katika malezi mbalimbali na wenye nyutu mbalimbali. Tunaweza kuimarisha upendo wetu kuelekea watu wote kwa kukazia fikira sifa zao nzuri. Ilikuwa vigumu kwa dada anayeitwa Vanessa,  ambaye anatumikia huko New Zealand, kushirikiana na baadhi ya watu katika kutaniko lao. Lakini akaamua kutumia muda mwingi zaidi kushirikiana na wale ambao walikuwa na sifa ambazo hakupenda, badala ya kuwaepuka. Kufanya hivyo kulimsaidia kuona sifa ambazo Yehova anapenda kuwahusu. Anasema hivi: “Tangu mume wangu alipoanza kutumikia akiwa mwangalizi wa mzunguko tunashirikiana na ndugu na dada wengi zaidi walio na nyutu mbalimbali na ni rahisi zaidi kwangu kushirikiana nao. Sasa ninapenda nyutu mbalimbali. Bila shaka, Yehova pia anapenda unamna-namna huo kwa sababu ametuvuta kwenye kikundi hicho chenye watu wa malezi mbalimbali.” Tunapojifunza kuwaona wengine kama Yehova anavyowaona, tunathibitisha kwamba tunawapenda.​—2 Kor. 8:24.

16. Nĩkĩ wendo bũkabatarĩka mono ĩgiita rĩa thĩĩna ĩrĩa nene? (Tega kinya mbica.)

¹⁶ Tutahitaji kuonyeshana upendo wakati wa dhiki kuu. Dhiki kuu itakapoanza tutapata wapi ulinzi? Fikiria jambo ambalo Yehova aliwaagiza watu wake wafanye Babiloni la kale liliposhambuliwa: “Nendeni, watu wangu, ingieni katika vyumba vyenu vya ndani, na mfunge milango nyuma yenu. Jificheni kwa muda mfupi mpaka ghadhabu itakapopita.” (Isa. 26:20) Inaonekana kwamba maneno hayo yanatuhusu pia sisi ambao tutakabiliana na dhiki kuu. Huenda ‘vyumba vya ndani’ vinarejelea makutaniko yetu. Wakati wa dhiki kuu, tutapata ulinzi ambao Yehova ametuahidi ikiwa tutadumisha umoja na waabudu wenzetu. Kwa hiyo, tunapaswa kujitahidi sasa, si kuwavumilia tu ndugu na dada zetu, bali kuwa na upendo mwingi kuwaelekea. Huenda wokovu wetu utategemea jambo hilo!

17. Nĩ ũntũ bũrĩku tũkomba kũthithia ĩgiita rĩa thĩĩna ĩrĩa nene twaithuranĩra nandĩ?

¹⁷ “Ile siku kuu ya Yehova” itawasababishia wanadamu taabu. (Sef. 1:14, 15) Watu wa Yehova pia watapatwa na mateso. Lakini ikiwa tutajitayarisha sasa tutafaulu kuendelea kuwa watulivu na kuwasaidia wengine. Tutavumilia matatizo yoyote ambayo tutakabili. Waabudu wenzetu wakiteseka, tutajitahidi kuwasaidia kwa kuwaonyesha huruma na kwa kuwaandalia mahitaji yao. Na tutakaa karibu na ndugu na dada zetu ambao tayari tumesitawisha upendo kuwaelekea. Kisha Yehova atatuthawabisha kwa kutupatia uzima wa milele katika ulimwengu ambao hautakuwa na msiba wala dhiki yoyote.​—Isa. 65:17.