KĨTHOOMO GĨA KWIRITANA KĨA 3
RWĨMBO 35 “Mhakikishe Mambo Muhimu Zaidi”
Tua Matua Jarĩa Jakũgwĩria Jehova
“Gukira Mwathani ni kiambiriria kia uume, na kumenya Uria Uri Umutheru niku kugita kirira.”—NJU. 9:10.
JAMBO KUU
Jinsi ya kutumia ujuzi, uelewaji, na utambuzi ili kufanya maamuzi ya hekima.
1. Nĩ mantũ jarĩkũ jamoomũ twinthe tũkũrũkagĩĩra?
KILA SIKU tunahitaji kufanya maamuzi. Baadhi ya maamuzi ni rahisi, kama vile, kuchagua kiamsha kinywa utakachokula au muda wa kulala. Maamuzi mengine ni magumu zaidi. Huenda yakaathiri afya yetu, furaha yetu, wapendwa wetu, au ibada yetu. Tungependa maamuzi yetu yatunufaishe sisi na familia yetu. Zaidi ya yote, tunatumaini kwamba maamuzi yetu yatampendeza Yehova.—Rom. 12:1, 2.
2. Nĩ matagaaria jarĩkũ jomba gũtũtethia gũtua matua jameega?
2 Kuna uwezekano mkubwa zaidi kwamba utafanya uamuzi wa hekima ikiwa (1) utapata habari kamili, (2) utazingatia njia ya Yehova ya kufikiri kuhusiana na jambo hilo, na (3) utafikiria kwa uzito maamuzi mbalimbali unayoweza kuchagua. Makala hii itazungumzia hatua hizo tatu, na itatusaidia kuona jinsi tunavyoweza kuzoeza nguvu zetu za utambuzi.—Met. 2:11.
MENYA MANTŨ ŨRĨA JAKARI
3. Taarĩĩria nĩkĩ ũbuĩrĩte kũmenya mantũ bwega mbere ya gũtua ĩtua.
3 Hatua ya kwanza ya kufanya maamuzi mazuri ni kupata habari kamili. Kwa nini hilo ni muhimu? Kwa mfano, mfikirie mgonjwa anayeenda kwa daktari kwa sababu ana tatizo kubwa la afya. Je, daktari atafanya uamuzi kuhusu matibabu anayopaswa kumpa mgonjwa huyo bila kumchunguza kwanza au kumuuliza maswali? Bila shaka la. Wewe pia utaweza kufanya maamuzi mazuri zaidi ikiwa utafikiria kwanza habari zote zinazohusika katika hali unayokabili. Unawezaje kufanya hivyo?
4. Kũringana na Njuno 18:13, , nĩ njĩra ĩrĩkũ ũũmba gũtumĩra nĩkenda ũmenya mantũ bwega? (Tega kinya mbica.)
4 Mara nyingi, unaweza kupata habari kamili kwa kuuliza maswali. Kwa mfano, wazia kwamba umealikwa kwenye tafrija. Je, utakubali mwaliko huo? Ikiwa humfahamu vizuri aliyekualika au mipango iliyofanywa, utahitaji kumuuliza maswali kama vile: “Tafrija itafanyika wapi na lini? Kutakuwa na watu wangapi? Itasimamiwa na nani? Ni nani watakaohudhuria? Mmepanga kufanya mambo gani? Je, kutakuwa na kileo?” Majibu ya maswali hayo yatakusaidia kufanya uamuzi wenye hekima.—Soma Methali 18:13.
Pata habari kamili kwa kuuliza maswali (Tazama fungu la 4) a
5. Nĩatĩa ũbuĩrĩte kũthithia wamenya bwega ũrĩa mantũ jakari?
5 Kisha, ukiwa na habari kamili, tafakari kuhusu jambo hilo kwa ujumla ili upate picha kamili. Kwa mfano, namna gani ikiwa umejua kwamba watu fulani ambao wanapuuza kanuni za Biblia watahudhuria tafrija hiyo au kileo kitapatikana bila usimamizi? Je, unaona uwezekano wa tafrija hiyo kugeuka na kuwa karamu yenye vurugu? (1 Pet. 4:3) Kwa upande mwingine, namna gani ikiwa muda wa tafrija unaingiliana na muda wa kuhudhuria mkutano wa kutaniko au utumishi wa shambani? Unapokuwa na picha kamili, itakuwa rahisi zaidi kufanya uamuzi mzuri. Lakini kuna hatua nyingine ambayo unapaswa kuchukua. Sasa unajua jinsi wewe unavyohisi kuhusu jambo hilo; lakini je, Yehova anahisije?—Met. 2:6.
THŨGAANĨRIA MWONERE JWA JEHOVA
6. Kũringana na Jakubu 1:5, nĩkĩ tũbuĩrĩte kũromba ũtethio bwa Jehova?
6 Mwombe Yehova akusaidie kuelewa njia yake ya kufikiri. Yehova anaahidi kutupatia hekima ya kutambua ikiwa njia fulani itamfurahisha au la. Anatupatia hekima hiyo kwa “ukarimu na bila kushutumu.”—Soma Yakobo 1:5.
7. Nĩatĩa ũũmba kũgĩa na mwonere ta jwa Jehova? Tarĩĩria.
7 Baada ya kumwomba Yehova akupatie mwongozo, uwe makini ili kutambua jibu lake. Kwa mfano, ikiwa umepotea njia unapokuwa safarini, huenda ukamwomba mwenyeji wa eneo hilo akusaidie. Lakini je, utaondoka kabla hajakujibu? Bila shaka la. Utasikiliza kwa makini mwongozo wake. Vivyo hivyo, baada ya kumwomba Yehova hekima, jitahidi kutambua jibu lake kwa kutafuta sheria na kanuni za Biblia zinazohusu hali yako. Kwa mfano, unapoamua ikiwa utahudhuria tafrija iliyotajwa awali, huenda utachunguza Biblia inasema nini kuhusu karamu zenye vurugu, kushirikiana na watu wabaya, na umuhimu wa kutanguliza masilahi ya Ufalme badala ya mapendezi yako ya kibinafsi.—Mt. 6:33; Rom. 13:13; 1 Kor. 15:33.
8. Nĩkũ ũũmba kũthithia ũcunkũũni bwa mantũ jarĩa ũgũcwaa? (Tega kinya mbica.)
8 Huenda nyakati nyingine bado ukahitaji msaada wa kupata habari unazotafuta. Unaweza kupata ushauri kutoka kwa ndugu au dada mwenye uzoefu. Hata hivyo, utanufaika pia kwa kufanya utafiti wako mwenyewe. Kuna habari nyingi sana zinazoweza kutusaidia kwenye vifaa vyetu vya kujifunzia, kama vile Mwongozo wa Utafiti wa Mashahidi wa Yehova na Maandiko kwa Ajili ya Maisha ya Mkristo. Kumbuka kwamba lengo lako ni kufanya uamuzi utakaomfurahisha Yehova.
Zingatia njia ya Yehova ya kufikiri (Tazama fungu la 8) b
9. Nĩatĩa tũũmba kwĩthĩrwa na mma atĩ matua jeetũ jakagwĩria Jehova? (Aefeso 5:17)
9 Tunawezaje kuwa na uhakika kwamba uamuzi wetu utamfurahisha Yehova? Kwanza, tunahitaji kumjua vizuri. Biblia inasema hivi: “Kumjua Aliye Mtakatifu Zaidi ni uelewaji.” (Met. 9:10) Naam, uelewaji wa kweli unatokana na kujua sifa za Yehova, kusudi lake, na mambo ambayo anapenda na anayochukia. Jiulize hivi, ‘Kulingana na mambo ambayo ninajua kumhusu Yehova, ni uamuzi gani utakaomfurahisha?’—Soma Waefeso 5:17.
10. Nĩkĩ moritani ja Bibiria jarĩ ja gĩtũmi, nkũrũki ya mwonere jwa antũ ba nja, na nkuagaya cia gĩntwĩre?
10 Ili kumfurahisha Yehova, nyakati nyingine ni lazima tufanye jambo ambalo watu tulio karibu nao hawatafurahia. Kwa mfano, huenda wazazi wenye nia nzuri wakasisitiza kwamba binti yao aliye mtu mzima afunge ndoa na mwanamume ambaye ana mali nyingi—au ambaye atatoa kiasi kikubwa cha mahari—ingawa mtu huyo ni dhaifu kiroho. Ni kweli kwamba wangependa binti yao atunzwe kimwili, lakini ni nani atakayemsaidia aendelee kukua kiroho? Yehova anaonaje jambo hilo? Tunapata jibu kwenye Mathayo 6:33. Hapo, Wakristo wanahimizwa kuendelea “kuutafuta kwanza Ufalme.” Ingawa tunawaheshimu wazazi wetu na watu katika jamii yetu, hangaiko letu kuu ni kumfurahisha Yehova.
THŨGAANĨRIA NA ŨRITO MATUA MWANYA MWAYA JARĨA ŨŨMBA GŨTUA
11. Nĩ nkuma ĩrĩkũ ĩkwarĩĩrua kĩrĩ Afilipi 1:9, 10 ĩrĩa ĩgagũtethia kũthũgaanĩria na ũrito matua mwanya mwanya jarĩa ũũmba gũtua?
11 Baada ya kutambua kanuni za Biblia zinazohusiana na hali yako, unahitaji kuchanganua maamuzi mbalimbali unayoweza kuchagua. (Soma Wafilipi 1:9, 10; tazama ufafanuzi wa maneno “full discernment,” kwenye habari za utafiti za Kiingereza.) Sifa ya utambuzi itakusaidia kuona matokeo ya kila uamuzi unaoweza kuchagua. Nyakati nyingine ni rahisi kufanya uamuzi wa mwisho. Lakini maamuzi mengine si rahisi kuyachanganua. Utambuzi utakusaidia kufanya maamuzi ya hekima hata katika hali zinazohusisha mambo mengi.
12-13. Nĩatĩa kwĩthĩrwa na ũmenyo kũũmba gũgũtethia gũtũa matua jegie ngũgĩ ĩrĩa ũkarita?
12 Fikiria mfano huu. Unatafuta kazi itakayokusaidia kuitegemeza familia yako. Kuna kazi mbili ambazo zimepatikana. Umetafuta habari kamili kuhusu kazi hizo, kama vile, ni kazi za aina gani, zina ratiba gani, utatumia muda gani kufika kazini, na kadhalika. Kazi zote mbili hazivunji kanuni za Kimaandiko. Huenda unapendelea chaguo mojawapo kwa sababu ya aina ya kazi utakayofanya au kwa sababu mshahara ni mkubwa zaidi. Hata hivyo, kuna mambo mengine ya kufikiria kabla ya kufanya uamuzi.
13 Kwa mfano, je, kazi hizo zinaingiliana na ratiba yenu ya mkutano wa kutaniko? Je, kazi hizo zitachukua muda ambao unahitaji kutumia ili kushughulikia mahitaji ya kihisia na ya kiroho ya familia yako? Kujiuliza maswali kama hayo kutakusaidia kutanguliza maishani “mambo muhimu zaidi,” yaani, ibada yako na mahitaji ya familia yako, badala ya manufaa ya kimwili. Kisha, utaweza kufanya uamuzi ambao Yehova ataubariki.
14. Kwĩthĩrwa na ũmenyo na kwonania wendo, kũũmba gũgũtethia atĩa gũciebania na mantũ jarĩa jomba kwigithia bangĩ bũbũĩ?
14 Pia, sifa ya utambuzi itatuchochea kufikiria jinsi uamuzi wetu unavyoweza kuwaathiri wengine, hivyo tutaepuka ‘kuwakwaza wengine.’ (Flp. 1:10) Hilo ni muhimu hasa tunapofanya maamuzi ya kibinafsi katika mambo kama vile mavazi na kujipamba. Kwa mfano, huenda tunapendelea mtindo fulani wa mavazi au kujipamba. Lakini namna gani ikiwa watu wengine ndani au nje ya kutaniko watakwazika? Utambuzi utatusaidia kuheshimu hisia zao. Upendo utatuchochea kutafuta faida “ya yule mtu mwingine” na kuwa wenye kiasi. (1 Kor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Hivyo, tutafanya uamuzi unaoonyesha kwamba tunawapenda na kuwaheshimu wengine.
15. Nĩmbi ũbuĩrĩte kũthũgaanĩria mbere ya gũtua ĩtua rĩĩrito?
15 Ikiwa unafanya uamuzi muhimu, fikiria mambo unayohitaji kufanya ili kutekeleza uamuzi wako. Yesu alitufundisha “kuhesabu gharama.” (Luka 14:28) Hivyo, tafakari kuhusu muda, pesa, na jitihada utakazohitaji kufanya ili kutekeleza uamuzi wako. Katika visa fulani, huenda ukahitaji kuzungumza na familia yako ili kujua mambo ambayo kila mmoja atahitaji kufanya ili kuunga mkono uamuzi huo. Kwa nini jambo hilo ni muhimu? Kufanya hivyo kutakusaidia kutambua kwamba unahitaji kufanya mabadiliko fulani kwenye uamuzi wako au kwamba uamuzi mwingine utakuwa bora zaidi. Na unapowahusisha watu wa familia yako na kusikiliza maoni yao, watakuwa tayari zaidi kuunga mkono uamuzi wako ili ufanikiwe.—Met. 15:22.
TUA ĨTUA RĨRIA RĨKETHĨRWA NA MAUMĨĨRA JAMEEGA
16. Nĩ matagaaria jarĩkũ jagagũtethia gũtua matua jameega? (Tega kinya kathandũkũ “ Jinsi ya Kufanya Maamuzi ya Hekima.”)
16 Ikiwa umefuata hatua ambazo tumezungumzia, uko tayari kufanya uamuzi wa hekima. Umepata habari kamili na umechunguza kanuni zitakazokusaidia kufanya uamuzi ambao utamfurahisha Yehova. Sasa unaweza kumwomba Yehova akusaidie kufanikisha uamuzi wako.
17. Nĩatĩa ũũmba kũthithia nĩkenda ũtua matua jameega?
17 Hata ikiwa wakati uliopita ulifanya maamuzi mengi ambayo yamefanikiwa, kumbuka kwamba siri ya kufanya maamuzi mazuri, si kutegemea akili zetu wenyewe au uzoefu wetu, bali ni hekima kutoka kwa Yehova. Ni yeye tu anayeweza kukupatia ujuzi wa kweli, uelewaji, na utambuzi—mambo muhimu unayohitaji ili kuwa na hekima. (Met. 2:1-5) Yehova anaweza kukusaidia kufanya maamuzi ambayo yatamfurahisha.—Zab. 23:2, 3.
RWĨMBO 28 Kuwa Rafiki ya Yehova
