Skip to content

Skip to table of contents

OREA ENA HISTORI

Portugal ai Basileia Uhedia Ginigunadia E Hado Dalana

Portugal ai Basileia Uhedia Ginigunadia E Hado Dalana

ATLANTIC hurehuredia lalodiai kada ta na Europe e laova, bona e gui tauna ta, George Young, na mai moalena ida guna Brazil ai Basileia ḡaukarana e duruava karana e laloava. * To, e laova lalonai, Tadikaka Young na ena asainmen matamatana e laloa​—do asie haroro heni teritoridia Spain bona Portugal ai. E kau neganai, e ura dala baine kara Tadikaka J. F. Rutherford ese Baibul tok baine heni, bona pablikeisen 300,000 baine hariharilai!

George Young na kada amo e loava haroro ḡaukara baine kara totona

Laḡani 1925 ai, Tadikaka Young na Lisbon ai e kau neganai, heiriheiri karadia e varava. Laḡani 1910 ai republican revolution gavamanina ese Katolik Dubuna ena lohia bona ena siahu e haorea. Taunimanima na edia ura ḡaudia bae kara diba, to heiriheiri karadia na dounu e varava.

Tadikaka Young ese Tadikaka Rutherford ena tok heḡaeḡaedia e karava lalonai, gavamani ese ami oreana ta e haginia badina haida na e urava gavamani bae tuari henia. British bona Foreign Bible Society edia seketere ese Tadikaka Young e hamaoroa ia na taunimanima ese be daḡedaḡe heniamu. To, Tadikaka Young na e noinoi gwaumaoro baine abi Camões Secondary School ena eksasais ruma badana bae ḡaukaralaia totona, bona gwaumaoro e heni.

Bena, May 13 ai, Tadikaka Rutherford ese ena Baibul tok baine heni dinana ai, ḡau momo herea e vara. Ruma badadia habadia ai kadi e atova bona niuspepa ai Pablik haroro sinadona e halasia “Tanobada ai Ba Noho Hanaihanai Dalana.” Tomadiho e inai heniava taudia na haraḡa herea niuspepa ai atikol ta e halasi, iduahina taudia bae hadibadia “peroveta taudia koikoidia” na vada e kau. Danu, eksasais rumana raka vareaina ai, inai taudia ese buklet momo e hariharilai, unu buklet lalodiai na Tadikaka Rutherford ese baine heni hahediba herevadia e hakoikoidia.

To, taunimanima 2,000 heḡereḡerena na una hebou rumana ai e hegogo, bona ma 2,000 heḡereḡerena na asie vareai badina ruma na e honu. Kamonai taudia haida na eksasais rumana badinai varo amo e kara vadadia ai e heabi dae, ma haida na eksasais kohudia latadiai e helai.

Hekwakwanai haida na e vara. Inai taudia na e lolova bona helai ḡaudia e hadikava. To, Tadikaka Rutherford na se gari bona e dae teibolo ta latanai e gini, taunimanima ese ena hereva bae kamonai namonamo totona. Ena tok e ore murinai​—malo kahana e lao heniava ai​—taunimanima 1,200 mai kahana ese ladadia bona edia adres e heni, Baibul pablikeisen bae abi totona. Una dina murinai, niuspepa ta (O Século) ena atikol ai Tadikaka Rutherford ena tok herevadia e herevalai.

September 1925 ai, Portugal gado ai The Watch Tower e halasia matama. (Guna, Portugal gado magasin na Brazil ai e halasia.) Una negai, Brazil ai Baibul Stiuden ta, Virgílio Ferguson, na palani e kara Portugal bainela Basileia ḡaukarana iduruna totona. Guna, ia na Tadikaka Young ida Baibul Studen edia brens ofesi maraḡina ta ai e ḡaukara hebouva Brazil ai. Se daudau, Virgílio bona adavana Lizzie na ela, Tadikaka Young ida bae ḡaukara hebou lou. Tadikaka Ferguson na nega maorona ai ela badina Tadikaka Young na kahirakahira haroro gabudia ma haida bainela, Soviet Union be ta.

Laḡani 1928 ai, Lizzie bona Virgílio Ferguson edia gwaumaoro pepana

Ami oreana ta ese Portugal e lohiaia neganai, daḡedaḡe karana na e bada. Tadikaka Ferguson na se gari bona Baibul Studen taudia edia orea maraḡina e gimaia bona e hagoadadia edia ḡaukara bae karaia totona. Ia na e noinoi gavamani ese gwaumaoro bae henia ena ruma ai hebou bae kara hanaihanai totona. October 1927 ai, gwaumaoro e henia.

Ami oreana e lohia laḡanina ginigunana ai, Portugal ai taunimanima 450 heḡereḡerena na The Watch Tower e noi. Danu, pepapepa bona buklet amo hereva momokani na Portugal ese e lohiadiava tanodia​—Angola, Azores, Cape Verde, East Timor, Goa, Madeira, bona Mozambique​—ai e vareai.

Laḡani 1929 ai, Portugal ai biru tauna ta, Manuel da Silva Jordão, na Lisbon ela. Ia na Brazil ai e nohova neganai, Tadikaka Young ena pablik tok ta e kamonai. Ia ese hereva momokani e abia dae bona e ura dikadika Tadikaka Ferguson baine durua haroro ḡaukara bae habadaia totona. Unu baine kara toma totona, Manuel na kolpota​—hari ina negai e gwauraidiamu painia taudia​—ḡaukarana e hamatamaia. Baibul pablikeisen iprintidia bona ihariharilaidia ḡaukarana na e karaia namonamova dainai, Lisbon ai kongrigeisen matamatana na e goada!

Laḡani 1934 ai, Tadikaka bona Taihu Ferguson na e lou Brazil. To, hereva momokani uhedia na vada e hado. Ena be Europe ai Spanish Civil War bona Tanobada Tuarina Iharuana ai hekwakwanai na e varava, to Portugal ai abidadama tadikakadia na dounu lauma dalanai e goadava. Ena be matamanai unu abidadama taudia edia orea na maraḡi, gida kwalahuna na heto, to laḡani 1947 ai, Gilead sikulina e haorea misinari tauna ginigunana John Cooke e kau neganai una orea na ma e bada, lahi e hururumu na heto. Una murinai, Basileia sivaraina iharorolaina taudia na e hutuma e laova. Laḡani 1962 ai, gavamani ese Iehova ena Witnes edia ḡaukara e taravatua neganai danu, namba na dounu e badava. December 1974 ai, kota ese Iehova ena Witnes na gwaumaoro e henidia neganai, una tano ai pablisa iboudiai na 13, 000 mai kahana.

Hari, pablisa 50,000 mai kahana ese Dirava ena Basileia sivarai namona e harorolaiamu, Portugal ai bona Portugal gado e herevalaiamu motumotudia haida, Azores bona Madeira ai danu. Unu pablisa bogaraḡidiai na laḡani 1925 ai Tadikaka Rutherford ena tok e kamonai taudia tubudia haida.

Iehova baita hanamoa bona unu abidadama tadikaka bona taihu ginigunadia danu baita hanamodia badina mai edia boga auka ida bese idauidau ediai ‘Keriso Iesu ena hesiai’ ḡaukara e gunalaiava.​—Roma 15:15, 16.​—Eda orea ena histori Portugal amo.

^ par. 3 The Watchtower, May 15, 2014, rau 31-32 ai “There Is More Harvest Work to Be Done” ba itaia.