Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 16

Ba Hakala, Ba Dibadia, Bona Ba Hebogahisi

Ba Hakala, Ba Dibadia, Bona Ba Hebogahisi

“Ḡau oromadia amo basio hahemaoro, a ba hahemaoro ḡoevaḡoeva.”​—IOA. 7:24.

ANE 53 Lalotamonai Baita Ḡaukara

INA STADI ANINA *

1. Baibul ese Iehova be ede e herevalaia tomamu bona una ese ita na e hagoadadamu?

OI O URAMU taunimanima na oi kopimu kalana, vairamu toana bona emu bada heḡereḡerenai bae hahemaoro henimu, a? Reana lasi, ani? Ita e hagoadadamu ḡauna na ta dibamu Iehova na dia taunimanima ese e itamu ḡaudia heḡereḡerediai e hahemaoromu. Heḡereḡere, Samuel na Iese natuna memerodia e itadia neganai, Iehova ese e ita ḡaudia na se ita. Iehova ese Samuel e hamaoroa Iese natuna ta na Israel ena king ai do bainela. To una be daika? Samuel ese Iese natuna roboana Eliab e itaia neganai, eto, “Momokani, Iehova ese baine horoa tauna binai, ia vairanai e ginimu.” Eliab toana na ia na king ta ai bainela diba. To “Iehova ese Samuel e hamaoroa, eto, Oromana eiava ena lata basio laloa, badina be lau ese vada na dadaraia.” Iena hereva amo dahaka ta dibamu? Bona ma e gwa: “Taunimanima ese oromana e itaiamu, a Iehova ese lalona e itaiamu.”​—⁠1 Sam. 16:1, 6, 7.

2. Ioane 7:24 heḡereḡerena, dahaka dainai ta na toana dainai basita hahemaoro henia? Haheitalai ba herevalaia.

2 Ita na dia ḡoevadae tauda dainai taunimanima na oromadia heḡereḡerediai ta hahemaoro henidia haraḡamu. (Ioane 7:24 ba duahia.) To ita na taunimanima ta ta itaiamu neganai, ḡau haida mo ta dibamu. Haheitalai ta na, ena be dokta ta ena diba na bada to ia na una gorere tauna toana mo be itaiamu neganai ḡau haida mo be dibamu. Namona na baine hakala henia namonamo, unu amo gorere tauna ese guna e davari goreredia, ena hemami bona ena gorere ese e havaramu ḡaudia baine dibadia. Bona reana gorere tauna baine siaia X-ray ta baine abia, unu amo gorere tauna tauanina lalonai e varamu ḡaudia baine diba. Bema dokta na unu basine kara tomamu gorere tauna ena gorere na basine diba namonamomu bona heduru kererena be henimu. Una heḡereḡerena, bema ita na tadikaka taihu toadia mo baita itamu, idia na basita lalopararalaidia dibamu. To namona na baita hekwarahi unu amo baita diba idia be taunimanima ede bamodia. Momokani, ita na kudou ai e miamu ḡaudia na asita duahimu dainai taunimanima na basita lalopararalaidia ḡoevaḡoevamu, Iehova ese e lalopararalaidiamu heḡereḡerena. To namona na baita hekwarahi Iehova baita tohotohoa. Edena dalai?

3. Ina atikol ai e herevalaidia abidadama taudia sivaraidia ese ede baine duruda toma Iehova baita tohotohoa?

3 Iehova ese ia e toma henia dihomu taudia be ede e kara henidia tomamu? Ia ese e hakala henidiamu. Edia noho daladia bona edia mauri ai e vara ḡaudia iboudiai e lalodiamu. Bona ia ese e bogadia hisimu. Iehova ese Iona, Elia, Hagara, bona Lot na unu e kara henidia toma, bona idia sivaraidia baita herevalaimu lalonai, mani baita itaia tadikaka taihu ta kara henidiamu lalonai Iehova be ede baita tohotohoa toma.

BA HAKALA NAMONAMO

4. Dahaka dainai Iona baita hahemaoro henia kerere diba?

4 Iona enai e vara ḡaudia iboudiai na asi dibada namonamo dainai, baita hahemaoro henia kerere diba, baita gwaumu ia na hereva se badinamu tauna. Ia na Iehova ese e hamaoroa Nineve ihahemaoro henina herevana baine harorolaia. A se kamonai to bouti ai e gui ma kaha ta ela, ‘Iehova ena amo e heau oho.’ (Iona 1:1-3) Oi ese Iona boma bogaia hisi unu amo Iehova ena haheḡani bema badinaia, a? Reana lasi. To, badi haida daidiai Iehova ese e bogaia hisi.​—⁠Iona 3:1, 2.

5. Iona 2:1, 2, 9 ai Iona ena hereva amo ta dibamu ia be taunimanima ede bamona?

5 Iona na ena ḡuriḡuri amo e hahedinaraia ia be taunimanima ede bamona. (Iona 2:1, 2, 9 ba duahi.) Ta dibamu, nega momo Iona ese Iehova e ḡuriḡuri henia. Iena ḡuriḡuri ta amo ta lalopararamu ia na tau namona. Ena be e heau, to ena ḡuriḡuri ese e hahedinaraiamu ia na manau tauna, tenkiu karana e hahedinaraiamu tauna, bona ena ura badana na Iehova baine badinaia. Una dainai Iehova ese Iona ena kerere na se lalodia momo to ena ḡuriḡuri e haerelaia bona dounu peroveta ḡaukarana ai e ḡaukaralaia.

E vara ḡaudia badidia baita dibamu neganai, ma haida baita bogadia hisimu (Paragraf 6 ba itaia) *

6. Dahaka dainai baita hakala namonamo guna na namo?

6 Haida baita hakala henidia namonamo totona, namona na baita manau bona baita haheauka. Badi toi daidiai unu baita kara toma. Ginigunana na, ita ese taunimanima na basita hahemaoro henidia kereremu. Iharuana be, tadikaka bona taihu edia hemami bona kara badidia baita lalopararalaimu bena una ese be durudamu hebogahisi baita hahedinaraia. Bona ihatoina na, ta hakala heniamu tauna baita duruamu sibona ese ena kara baine lalopararalaia totona. Nega haida siboda eda hemami na asita lalopararalaimu ela bona ta herevalaimu murinai ta lalopararalaidiamu. (Her. 20:5) Asia ai elda tadikakana ta na e gwaumu: “Na helalotaomu, nega ta na badi iboudiai do asina abi guna vada na hereva. Lau ese taihu ta na hamaoroa namona na hebou ai ena haere dalana baine hanamoa. To gabeai na diba ienai duahiduahi na taina auka bona ia na e hekwarahimu haere baine heni totona.” Una dainai elda taudia na e hagoadadiamu idia ese ta do asie sisiba henia neganai, bae hakala namonamo guna na ḡau badana.​—⁠Her. 18:13.

7. Iehova ese Elia e kara henia dalana amo dahaka ta dibamu?

7 Tadikaka taihu haida na guna ediai e vara ḡaudia daidiai, bona edia kastom eiava edia kara daidiai ediai na e aukamu edia hemami bae herevalai. Ita be dahaka baita kara bena idia ese edia hemami na ita edai bae herevalai? Elia na Iesebel ena amo e heau neganai, Iehova ese e kara henia dalana ba laloa. Dina momo e ore muridiai, Elia ese ena hemami na Tamana, guba ai e nohomu e hamaorolaia. Iehova na e hakala namonamo. Bena Elia e hagoadaia bona ḡaukara badana ta e henia. (1 Han. 19:1-18) Reana tadikaka taihu na be garimu eiava be hemaraimu dainai ita edai edia hemami korikori na basie herevalai haraḡamu. To, ita ese Iehova ena haheauka karana baita tohotohoamu neganai, idia na basie gari. Bona bema edia hemami e herevalaimu, baita hakala namonamo.

TADIKAKA TAIHU NA BA DIBADIA NAMONAMO

8. Genese 16:7-13 heḡereḡerena, Iehova ese Hagara be ede e durua toma?

8 Sarai ena hesiai hahinena Hagara, na Abram adavana ai ela murinai ena kara na e idau. Ia na e rogorogo neganai Sarai na se matauraiava, badina Sarai na asi natuna. Una kara ese Sarai bona Hagara edia hetura karana na e hadikaia bona Hagara na e heau. (Gen. 16:4-6) Ita na dia ḡoevadae dainai baita laloamu, Hagara na ena hekokoroku dainai bae panisia na maoro. To Iehova ese Hagara e laloa dalana na idau. Ia ese ena aneru na ia dekena e siaia lao. Aneru ese e davaria neganai, e durua ena kara baine haidaua bona e hanamoa. Hagara na e laloparara Iehova ese ia na e itaiava bona ienai e vara ḡaudia iboudiai Ia na mai dibana. Una dainai ia ese Iehova na ini e gwaraia toma: “O haḡeregumu Diravamu.”​—⁠Genese 16:7-13 ba duahi.

9. Hagara ena mauri lalonai Iehova be dahaka e ita?

9 Hagara ena mauri lalonai Iehova be dahaka e ita? Ia na Hagara ena mauri lalonai e vara ḡaudia bona e haheaukalai ḡaudia iboudiai e ita. (Her. 15:3) Hagara na Aigupto hahinena ta, Heberu ruma besena ta lalonai e nohova. Nega haida ia be e laloava ia na idau gabu hahinena eiava ta ese se ura heniava, a? Ia be ena ruma bese bona ena hanua daidiai e helalova, a? Dia ia mo Abram adavana. Unu nega ai, abidadama tataudia haida adavadia na dia tamona. To una na dia Iehova ena ura ginigunana heḡereḡerena. (Mat. 19:4-6) Una dainai ta dibamu una kara ese ruma bese lalonai mama bona inai heheni karana e havaraiamu. Iehova na mai dibana Hagara ese Sarai basine matauraia na kerere. To ia na Hagara ena hemami bona noho dalana na e lalopararalai, una dainai e bogaia hisi.

Tadikaka taihu na ba dibadia namonamo (Paragraf 10-12 ba ita) *

10. Ededia dalai tadikaka taihu baita dibadia namonamo?

10 Iehova baita tohotohoa dalana na baita hekwarahi tadikaka taihu baita lalopararalaidia. Una dainai idia na baita dibadia namonamo. Hebou do se matama o hebou e oremu murinai idia ida baita herevahereva, baita haroro hebou, bona bema mai dalana baita boiridia ita ida baita aniani hebou. Unu bo kara tomamu neganai, bo lalopararamu taihu ta na se uramu ma haida baine bamodia badina ia na e hemaraimu, mai ena moni momo tadikakana ta na dia kohu e lalo badamu to heabidae tauna, eiava ruma bese ta na nega momo hebou e mai leidimu badina daḡedaḡe e haheaukalaimu. (Iobu 6:29) Una dainai, namona na ma haida ediai e varamu ḡaudia na basita maumaurai. (1 Tim. 5:13) To, tadikaka taihu na baita dibadia namonamo bona ediai e vara ḡaudia baita diba namonamo. Una ese be durudamu idia baita lalopararalaidiamu.

11. Dahaka dainai elda taudia ese mamoe bae dibadia namonamo na ḡau badana?

11 Kongrigeisin lalonai elda taudia ese tadikaka taihu edia mauri dalana bae dibaia namonamo na ḡau badana. Mani tadikaka ta ladana Artur ena haheitalai aita laloa, ia na sekit tauna ta. Ia bona elda ta na taihu ta e vadivadia, una taihu na hemarai hahinena bona se herevaherevamu. Artur na ini e gwau toma: “Ai na e hadibamai una taihu adavana na idia e headava murinai se daudau e mase. Ena be ena mauri na auka, to e hekwarahi natuna kekenidia raruosi e hadibadia Iehova bae lalokau henia totona bena gabeai idia na Iehova ena hesiai kekenidia ai ela. Ia na se roharoha namonamova bona lalometau gorerena e abia. To, Iehova enai ena lalokau bona abidadama na goada. Una taihu ena haheitalai namona amo ai na ḡau momo a diba.” (Flp. 2:3) Una sekit tauna na Iehova ena haheitalai e tohotohoa. Iehova na ena mamoe bona idia ese e mamimu hisihisidia na mai dibana ḡoevaḡoeva. (Eso. 3:7) Elda taudia na mamoe be dibadia namonamomu neganai, be dibamu idia be ede bae durudia toma.

12. Edena dalai taihu Yip Yee na kongrigeisin ai taihu ta e dibaia namonamo karana ese e durua?

12 Oi na tadikaka ta o taihu ta ena kara dainai so moalemu, to ena mauri dalana bo dibaia namonamomu neganai ia na bo bogaia hisimu. Mani haheitalai ta aita laloa. Asia ai e nohomu taihu ta ladana, Yip Yee na ini e gwau toma: “Egu kongrigeisin ai taihu ta na e herevava neganai ena hereva reḡena na bada. Na lalo iena kara na dia namo. To haroro ai a ḡaukara hebou neganai, na diba ia na guna tamana sinana e durudiava makedi ai gwarumu e hoihoilaiva. Bona taunimanima lalodia baine veri totona, ia na e hereva badabadava.” Yip Yee na ma e gwa: “Na diba, tadikaka taihu baina lalopararalaidia totona, namona na edia mauri dalana baina diba namonamo.” Vaia, tadikaka taihu idibadia na mai hekwarahina. To, mai kudoumu idoinai ida Baibul ena sisiba bo badinaiamu neganai, oi na Iehova o tohotohoamu, ia na “taunimanima iboudiai” e lalokau henidiamu.​—⁠1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13.

BA HEBOGAHISI

13. Genese 19:15, 16 heḡereḡerena, Lot na e halaheva neganai, aneru be dahaka e kara, bona dahaka dainai?

13 Lot ena mauri lalonai ḡau ta e vara, bona Iehova ena haheḡani na se badina haraḡa. Ia na aneru rarua ese e vadivadia bona e hamaoroa ena ruma bese na Sodom amo baine hakaudia lasi. Dahaka dainai? Idia na ini e gwau toma: “Ina gabu [na] baia habuaia tari.” (Gen. 19:12, 13) To, daba e rere neganai, Lot bona ena ruma bese na dounu rumai nonoho. Una dainai, aneru ese Lot e hereva henia lou. To, Lot na dounu “e halahe.” Reana baita gwaumu Lot ese Iehova ena hereva na se laloa bada bona e gwau-edeede. To, Iehova na dounu e urava Lot na baine hamauria. Ia na “Iehova ese e bogaia hisi” dainai ia bona ena ruma bese na aneru ese imadia ai e abi bena hanua murimurinai e hakaudia lasi.​—⁠Genese 19:15, 16 ba duahi.

14. Dahaka dainai Iehova ese Lot na e bogaia hisi?

14 Iehova ese Lot na badi haida daidiai e bogaia hisi. Reana Lot na hanua murimurina taudia garidia e gariva dainai hanua na se rakatania haraḡa. To dia una mo. Lot na mai dibana pavapava rarua na una hanua badina taorana ta ai e moru bona e mase. (Gen. 14:8-12) Lot na mai ena ruma bese, bona ia na idia daidiai e lalohekwarahiva. Danu, ia na taḡa tauna dainai reana Sodom ai ia na mai ena ruma namo hereana ta. (Gen. 13:5, 6) Vaia, baita gwau dibamu Lot na asi ena hahekora, ia na unu badi daidiai Iehova na se badinaia haraḡa. To, Iehova na dia Lot ena kerere mo e ita, bona iena roharoha dalanai, Lot na “kara maoromaoro tauna.”​—⁠2 Pet. 2:7, 8.

Haida baita kamonai henidiamu neganai, baita bogadia hisimu daladia baita lalopararalaimu (Paragraf 15-16 ba ita) *

15. Ta na ena kara daidiai basita hahemaoro henia totona, dahaka baita kara na namo?

15 Namona na taunimanima ta na ena kara dainai basita hahemaoro henia haraḡa, to baita hekwarahi ena hemami baita lalopararalaia. Europe ai e nohomu taihu ta, Veronica na unu e kara toma. Ia na e gwa: “Taihu ta na hanaihanai se moaleva. Bona se urava haida baine hebamo henidia. Nega haida, ia ihereva henina na na gariva. To, na lalo ‘Bema una na egu ai bema vara, lau na ta ena amo heduru baina abi na namo.’ Una dainai lalogu na hadaia bena na nanadaia iena hemami be ede bamona. Bona ia ese ena hemami e hamaorolaigu. Hari, ia na na lalopararalaia namonamomu.”

16. Dahaka dainai ḡuriḡuri karana amo heduru baita noi, hebogahisi baita hahedinaraia totona?

16 Iehova sibona ese ita na e lalopararalaida namonamomu. (Her. 15:11) Una dainai, ba noia baine durumu ia ese taunimanima e lalodiamu dalana ba diba bona ba bogadia hisi dalana ba lalopararalaia totona. Ḡuriḡuri ese taihu ta ladana Anzhela e durua hebogahisi baine hahedinaraia totona. Iena kongrigeisin ai taihu ta ihetura henina na auka. Anzhela na ini e gwau toma: “Iena kara dainai bo uramu ba gwauraia dika bona basio uramu ba hereva henia. To, Iehova na noia baine durugu ia ena kara baina lalopararalaia totona.” Iehova ese Anzhela ena ḡuriḡuri e haerelaia, a? Ia na e gwa: “Ai raruosi na a haroro murinai hora momo lalodiai a herevahereva. Lau na hakala namonamo bona hebogahisi na hahedinaraia. Hari, ienai egu lalokau na bada bona egu ura badana na ia baina durua.”

17. Laloda baita hadai dahaka baita kara?

17 Ini na basita lalo toma tadikaka taihu haida be ba bogadia hisi a haida be lasi. Idia iboudiai na Iona, Elia, Hagara, bona Lot heḡereḡeredia hekwakwanai e davarimu. Nega momo hekwakwanai na sibodia ese e havaramu. Anina na, ita iboudai danu nega haida siboda ese eda hekwakwanai ta havaramu. Una dainai, Iehova na e uramu iboudai baita hekaha heheni. (1 Pet. 3:8) Iehova baita kamonai heniamu neganai, iena orea tanobada heḡeḡemadai ruma besena lalonai lalotamona karana baita hagoadaiamu. Una dainai, laloda baita hadai eda tadikaka taihu ta kara henidiamu neganai, namona na baita hakala henidia, baita dibadia namonamo, bona baita bogadia hisi.

ANE 20 Emai Hebou Ba Hanamoa

^ par. 5 Ita na dia ḡoevadae tauda dainai taunimanima ta herevalaidiamu bona edia kara badidia daidiai ta hahemaoro henidia haraḡamu. To Iehova ese taunimanima “lalona e itaiamu.” (1 Sam. 16:7) Mai lalokauna ida Iona, Elia, Hagara bona Lot e durudia sivaraidia na ina atikol ese be hahedinaraimu. Bona una ese ita be durudamu tadikaka taihu ta kara henidiamu neganai, Iehova baita tohotohoa.

^ par. 52 LAULAU: Hebou ai, tadikaka burukana ta ena hakala karana na eregabe tadikakana ta ena leidi karana ese e hadikaia, to gabeai e diba una tadikaka eregabena na aksiden ta dainai e leidi.

^ par. 54 LAULAU: Matamanai haroro grup e nariamu tadikakana na e laloava taihu ta na se uramu baine herevahereva, to gabeai e diba una taihu na e hemaraimu bona asi dibana taudia ida e herevaherevamu neganai, ena hemami na se namomu.

^ par. 56 LAULAU: Kingdom Hall ai, taihu ta na nega ginigunana taihu ma ta e hedavari henia neganai, e lalo una taihu na se uramu haida baine hereva henidia eiava haida na se lalodia badamu. To gabeai nega e ato e dibaia neganai, e laloparara una taihu ena kara na dia unu bamona.