Skip to content

Skip to table of contents

MAURI SIVARAINA

Hahetoho Ihaheaukalaina Karana amo Hahenamo E Varamu

Hahetoho Ihaheaukalaina Karana amo Hahenamo E Varamu

PULISI tauna ta ese e gwau henigu, eto: “Oi na tama dikana, adavamu na mai bogana bona natumu kekenina na maraḡi, to o rakatanidia. Daika ese be ubudiamu bona be haerodiamu? Emu ḡaukara ba rakatani bena ruma baola diba!” Lau ese na hamaoroa: “Lasi, lau ese egu ruma bese na asina rakatanidia. Umui ese dibura ruma ai ome atogu! Dahaka dainai?” Bena pulisi tauna na e haere: “Badina oi na Witnes tauna ta.”

Una na laḡani 1959 ai Russia ena taoni, Irkutsk dibura rumana ai e vara. Lau bona adavagu Maria na “kara maoromaoro dainai” a hisihisi bona emai abidadama dainai hahenamo a davari dalana mani aina herevalaia.​—1 Pet. 3:13, 14.

Laḡani 1933 ai, lau na Ukraine ena hanua ta Zolotniki ai na vara. Laḡani 1937 ai, lalagu bona adavana, idia na Witnes taudia, na France amo ema ai e vadivadimai bona buka ladadia Government bona Deliverance e henimai, unu buka na Watch Tower Society ese e karadia. Tamagu ese unu buka e duahi neganai, ena abidadama Dirava enai e hagoadaia. Madi, laḡani 1939 ai gorere badana ta ese e abia, to ia do se mase neganai sinagu e hamaoroa, eto: “Ina na hereva momokani. Natuda ba hadibalaidia.”

SIBERIA​—HARORO GABUNA MATAMATANA

April 1951 ai, gavamani ese Witnes taudia na USSR ena west kahana amo e siaidia Siberia. Lau, sinagu bona tadigu merona Grigory na West Ukraine amo e lulumai. Trein amo kilomita 6,000 a heau murinai, Siberia ena taoni ta ladana Tulun ai a kau. Wiki rua murinai kakagu Bogdan na dibura kamepa ta, Angarsk taoni badinai e kau. Ia na e siaia unuseniai laḡani 25 baine noho.

Lau, sinagu, bona Grigory na Tulun badina hanuadia (settlement) ai a harorova, to aonega dalana ai a harorova. Heḡereḡere, a henanadaiva, “Iniseniai haida boromakau e hoihoilaimu, a?” Bena boromakau e hoihoilaiva tauna ta a davariava neganai, a hadibaiava boromakau e vara dalana na namo herea. Gabeai emai herevahereva lalonai ḡau iboudiai Ihavaridia Tauna a herevalaiava. Una negai, niuspepa ta ese Witnes taudia e herevalaidia eto, idia na boromakau e henanadailaimu to mamoe e tahumu! Bona ai ese mamoe heḡereḡerena kudou namo taudia momo a davaridia! Una teritori ai manau taudia bona heabidae taudia ida Baibul a stadilaiava na moale ḡauna. Hari, Tulun ai na kongrigeisen ta, bona pablisa iboudiai na 100 mai kahana.

MARIA ENA ABIDADAMA E TOHOA ḠAUDIA

Adavagu, Maria na Tanobada Tuarina Iharuana e vara laḡanidia lalonai, Ukraine ai hereva momokani e diba. Ia laḡanina 18 neganai, pulisi tauna ta ese e hauraiava bona e urava bae mahuta hebou, to ia na mai goadana ida una tau ena ura e dadaraia. Dina ta Maria na ruma ela neganai, una pulisi tauna na e davaria ena bedi ai hekure. Una dainai e heau. Una tau na e badu dikadika dainai Maria e hagaria dibura ai baine atoa badina ia na Witnes ta, bona una na e vara, Maria na laḡani 1952 ai e siaia laḡani 10 dibura ruma ai baine noho. Ia na Iosef heḡereḡerena, kara maoromaoro e badinaia dainai dibura rumai e atoa. (Gen. 39:12, 20) Motuka e taria tauna ese Maria na kota rumana amo dibura ruma e laohaiava lalonai, ini e hamaoroa toma: “Asio gari. Momo na dibura ruma ai e atodiamu, to e lasimu neganai edia abidadama na goada.” Una hereva ese e hagoadaia.

Laḡani 1952 ela 1956 ai, Maria na Russia ena taoni ta Gorkiy (hari e gwauraiamu Nizhniy Novgorod) badinai dibura kamepana ta ai e atoa. E haḡania au na tano amo baine raḡadia, paraka negadia ai danu baine ḡaukara. Una dainai e gorerea, to laḡani 1956 ai e ruhaia bena Tulun ela.

ADAVAGU BONA NATUGU EDIA AMO NA DAUDAU

Tadikaka ta ese e hamaorogu taihu ta na Tulun be maimu neganai, egu baskele ai na gui bona nala bus stop, unu amo baina durua. Maria na hedavari henia neganai, na ura henia matama. Na hekwarahiva ia ese baine ura henigu totona, bona gabeai e ura henigu. Bena laḡani 1957 ai a headava. Laḡani ta murinai, natumai kekenina Irina e vara, to ia ida na asina noho hebou daudau. Laḡani 1959 ai, lau na Baibul pablikeisen na printava dainai dibura ruma ai e atogu. Laḡani ta mai kahana unuseniai na noho. Unu nega lalodiai lalo-maino baina abi totona, hanaihanai na ḡuriḡuriva, Basileia anedia na abiva, bona bae ruhagu neganai baina haroro daladia na lalova.

Laḡani 1962, dibura kamepana ta ai

Dibura ruma ai, pulisi ta ese e nanadaiguva lalonai, e lolo henigu eto, “Kahirakahira ai ese umui na bita heḡereḡeredia tano ai baia moimui taomu!” Lau ese na haere henia nato, “Iesu na e gwa, Basileia sivaraina namona na tanobada idoinai BAE harorolaia, bona ta ese basine koua diba.” Bena pulisi tauna ese ena henanadai e haidaua badina e urava lalogu baine veria egu tomadiho baina rakatania totona, matamanai name herevalaia heḡereḡerena. Edia hahegari bona lalo veri herevadia asina abi dae neganai, e siaigu laḡani 7 Saransk taoni badina dibura kamepana ta ai baina noho. Una kamepa na lao heniava lalonai, na kamonai natugu kekenina iharuana Olga, e vara. Ena be adavagu bona natugu raruosi na gabu dau ai e nohova, to e hagoadagu ḡauna na na diba Maria bona lau ese Iehova na a badinaiava.

Laḡani 1965, Maria bona natumai kekenidia, Olga bona Irina

Laḡani ta ta Maria na e laova Saransk lau baine vadivadigu totona, ena be trein amo Saransk bainela bona ma baine lou Tulun na dina 12 heḡereḡerena. Laḡani ta ta ia e maiva negadiai egu tamaka matamatana ta e mailaiava. Unu tamaka henudiai na Gima Kohorona kope matamatadia haida e hunidiava. Laḡani ta, Maria na e vadivadi neganai natumai kekenidia raruosi danu e mailaidia. Idia na itadia neganai na moale dikadika!

GABU MATAMATADIA BONA HEKWAKWANAI MA HAIDA

Laḡani 1966 ai, lau na dibura kamepana amo e ruhagu bena lau, natugu bona adavagu na Armavir ala, una na Black Sea badina ai. Unuseniai, natumai Yaroslav bona Pavel e vara.

Se daudau pulisi na emai ruma ai e vareai bona Baibul pablikeisen e tahuva. Idia ese gabu ibounai e sekea, boromakau edia aniani gabuna danu. Nega ta pulisi ema neganai, gabu na siahu dainai e varahudia bona edia dabua na kahu ese e hahonua. Maria ese e bogadiahisi badina idia na biagudia edia haheḡani heḡereḡerena e ḡaukarava. Ia ese juice, dabua huri barasina ta, disi ta mai ranuna bona tauli haida e henidia. Gabeai, pulisi biagudia e kau neganai, idia ese Maria ena kara namo na biagudia e hamaorolaia. Idia baela neganai, pulisi biagudia na mai kirina ida ai e bamahuta henimai. Ai na a moale badina a itaia ‘kara namo amo dika baita hadarerea’ na mai ena namo.​—Roma 12:21.

Herevana pulisi na ruma e sekediava, ai na dounu Armavir hanuana ai a harorova. Danu Kurganinsk badina taonina ai grup maraḡina ta a duruava. Hari na moalemu badina Armavir ai kongrigeisen iboudiai na 6 bona Kurganinsk ai na 4.

Unu laḡani lalodiai, nega haida na a lalomanokava. To, Iehova a tenkiu heniamu badina Ia ese abidadama tadikaka taihu e ḡaukaralaidia ai bae durumai bona bae hagoadamai totona. (Sal. 130:3) Danu, ai na asi dibamai pulisi e durudiava taudia haida na kongrigeisen e bamoava. Idia na e hahedinaraiava lauma dalana ai goada bona e haroro goadagoadava. Haida na orea lalonai maduna haida e huava. To, gabeai a diba idia na e koikoiva.

Laḡani 1978 ai, Maria na laḡanina 45 ai ma e rogorogo. Ia kudouna na mai gorerena dainai, dokta na e laloava ia na baine mase, una dainai lalona e aniava bogana lalonai natumai bae hamasea totona. To Maria na se ura. Una dainai dokta na hekodo ḡauna ta (syringe) e abia bona hospele lalonai ia murina amo e loava, unu amo bae kodoa bena dia ena nega korikori ai baine mara. Maria na natumai baine gimaia totona, hospele amo e heau.

Pulisi ese e hamaoromai taoni baia rakatania. Ai na Estonia ai, Tallinn ena taoni badina hanuana ta ala, una gabu na USSR ese e nariava. Tallinn ai, dokta e laloava ḡauna na se vara, badina Maria ese natumai merona Vitaly e havaraia.

Gabeai, Estonia a rakatania bona Nezlobnaya ala, una na Russia ena saot kahana ai. Una gabu badina taonidia edia resort ai a harorova, unu gabu na Russia ena hanua idauidau taudia ese e vadivadiava. Haida na gorere dainai heduru bae abi totona una gabu e laova, to haida na mauri hanaihanai helarona e dibaia bona e lou!

NATUMAI NA IEHOVA ILALOKAU HENINA DALANA A HADIBADIA

Ai na natumai a durudiava unu amo Iehova bae lalokau henia bona bae hesiai henia. Nega momo natumai bae durudia tadikakadia a boiridiava emai ruma baema. E vadivadi henimai loulouva tauna ta na tadigu Grigory, ia na laḡani 1970 ela 1995 lalodiai seket ḡaukara e karaia. Ruma bese taudia iboudiai ese ena vadivadi na e moalelai, badina ia na moale tauna bona e hevaseha momova. Nega haida vadivadi taudia a boiridiava neganai, Baibul gadaradia a karava, bona natumai ese Baibul sivaraidia na e ura henidiava.

Natugu memerodia bona adavadia.

Lauri bainela idiba, muri ai: Yaroslav, Pavel, Jr., Vitaly

Vaira ai: Alyona, Raya, Svetlana

Laḡani 1987 ai, natumai merona Yaroslav na ela Latvia hanuana, Riga ai ena haroro ḡaukara baine habadaia totona. To ia na se ura ami ai baine vareai neganai, laḡani ta mai kahana dibura ruma idaudia nain lalodiai e atoa. Dibura ruma ai na noho sivaraina na hamaorolaia karana ese e durua baine haheauka totona. Gabeai ia na painia ḡaukara e matamaia. Laḡani 1990 ai, natumai merona Pavel, laḡanina na 19, na e urava Japan ena not kahana motumotuna ta Sakhalin ai baine painia. Matamanai ai na asi a urava bainela. Unuseniai ai pablisa na 20 hona, bona a nohova gabuna amo una motumotu ena daudau na kilomita 9,000 mai kahana. To, gabeai a lalotamona ia na bainela, bona una na abi hidi maorona. Unuseniai e nohova taudia ese Basileia sivaraina namona na e abia daeva. Laḡani haida lalodiai, kongrigeisen 8 e hagini. Pavel na Sakhalin ai hesiai ḡaukara e karaia ela bona laḡani 1995. Una negai, natumai mero dokona Vitaly, na rumai e nohova. Ia na maraḡina negana amo Baibul iduahina karana e moalelaiava. Ia na laḡanina 14 ai e painia matama, bona lau na laḡani rua ia ida a painia hebou. Una nega na na moalelaia. Vitaly laḡanina e 19 neganai, e rakatanimai baine spesol painia totona.

Laḡani 1952 ai, pulisi ta ese Maria na ini e hamaoroa toma: “Emu abidadama a dadaraia, bema lasi, laḡani 10 dibura ruma ai bo nohomu. Bo raka lasimu neganai, oi na vada buruka bona sibomu.” To, unu na se vara toma. Ai ese Iehova Dirava, ai natumai, bona hereva momokani bae dibaia totona a durudia taudia momo edia lalokau na a mamia momokani. Lau bona Maria na a moale badina natumai e haroro gabudia, a vadivadidia. Idia ese e durudia Iehova bae dibaia taudia momo a hedavari henidia.

IEHOVA ENA KARA NAMO DAINAI A MOALEMU

Laḡani 1991 ai, gavamani ese Iehova ena Witnes taudia edia ḡaukara dainai e atoa taravatuna na e kokia. Una dainai haroro ḡaukara na e bada. Emai kongrigeisen ese basi ta e hoia, unu amo wiken ta ta, badi hanuadia bona taonidia ai baia haroro totona.

Laḡani 2011 ai, adavagu ida

Na moalemu badina Yaroslav bona adavana Alyona, Pavel bona adavana Raya, na Betele ai e ḡaukaramu, a Vitaly bona adavana Svetlana be seket ḡaukara e karamu. Natumai kekeni badana, Irina na ena ruma bese ida Germany ai e nohomu. Irina adavana, Vladimir bona natuna memerodia tatoi na elda taudia. Natumai kekenina, Olga na Estonia ai e nohomu bona nega momo e rini henigumu. Madi, laḡani 2014 ai adavagu lalokauna Maria na e mase. Na ura dikadikamu toreisi lou negana ai ma baina itaia lou. Hari, lau na Belgorod ai na nohomu, iniseniai tadikaka taihu ese e hagoadagumu.

Iehova na hesiai henia laḡanidia ai na dibaia ḡauna na, Dirava ta badinaiamu dainai daḡedaḡe ta davarimu, to Iehova ese e henimu lalomainona ese goada baine henida diba. Lau bona Maria emai gini tutuka karana amo hahenamo momo a davari. Laḡani 1991 ai, USSR gavamanina do se moru ai, pablisa na 40,000 mai kahana. Hari ina negai, guna Soviet Union henunai e nohova tanodia ai, pablisa iboudiai na 400,000 mai kahana! Hari, lau laḡanigu na 83 bona dounu elda maduna na huaiamu. Iehova ese hanaihanai goada e henigumu baina haheauka totona. Oibe, Iehova ese vada e hanamogu.​—Sal. 13:5, 6.