Skip to content

Skip to table of contents

MAURI SIVARAINA

Lalogu Na Hadaia Imagu Na Basie Manoka

Lalogu Na Hadaia Imagu Na Basie Manoka

“TAMAGU,” “VAVA.” Nega momo Betele ai matamata taudia momo ese unu e gwauraigu tomava. Bona laḡanigu na 89 dainai, unu e gwauraigu tomava karana na na moaleva. Na lalova unu hereva na Iehova ena amo ema hahenamodia ta, badina laḡani 72 lalodiai ful-taim hesiai ḡaukara na karaia. Bona Dirava ena hesiai ḡaukara ai na davari ekspiriens idauidau daidiai, mai kudougu idoinai ida unu matamata taudia na hagoadadiava, ‘Emui ḡaukara amo hahenamo bo davarimu​—bema imamui basie manoka.’​—2 Sis. 15:7.

TAMAGU SINAGU BONA VARABOUGU

Tamagu bona sinagu na Ukraine amo ela Canada. Idia na Rossburn taonina ai e nohova, Manitoba provins ai. Sinagu ese memero 8 bona kekeni 8 e havaradia, hekapa na lasi​—lau be namba 14. Tamagu ese Baibul na e ura heniava bona Sunday daba iboudiai e duahi henimaiva, to e lalova tomadiho igunalaina taudia edia ura na moni mo bae gogo, una dainai hevaseha dalanai e henanadaiva, “Na daradaramu, Iesu be daika ese moni e henia dainai e harorova bona e hahedibava?”

Varabougu 8​—memero hani bona kekeni hani​—na gabeai hereva momokani e abia dae. Taihugu Rose na painia ḡaukara e karaia ela bona e mase. Ena dina oredia lalodiai ia ese ma haida e hagoadadia Dirava ena Hereva bae badinaia, eto, “Na uramu tanobada matamatana ai baina itamui.” Kakagu Ted na matamanai hel lahina iharorolaina tauna ta. Sunday daba iboudiai reidio amo e harorova, ena kamonai taudia e hamaorodia loulouva, kara dika taudia na hel lahina ese baine aradia hanaihanai. To gabeai, ia na Iehova ena hesiai tauna goadana ta ai ela.

EGU FUL-TAIM HESIAI ḠAUKARA E MATAMA DALANA

June 1944 ai, dina ta sikuli amo na lou ruma neganai, buklet ta ladana, The Coming World Regeneration * na emai kisini teibolona ai na itaia. Una buklet ena rau ginigunana bona iharuana na duahia, bona dounu na duahiava. Buklet ibounai na duahia ore murinai, lalogu na hadaia​—Iehova baina hesiai henia Iesu e kara heḡereḡerena.

Una buklet be edena dala ai emai teibolo ai heato? Kakagu Steve na eto, buka bona buklet e “hoihoilaiva” tataudia rarua na emai ruma ela. Bena ma eto: “Lau ese una buklet na hoia, badina davana na maraḡi.” Murina Sunday ai unu tatau na e lou mai. E hamaoromai idia na Iehova ena Witnes bona Baibul amo taunimanima edia henanadai e haerelaimu. Una na a moalelaia badina tamamai sinamai ese Dirava ena Hereva imatauraina karana e hadibamai. Unu tatau rarua ese danu e hamaoromai Witnes taudia na Winnipeg ai hebouhebou ta be abiamu, una na taihugu Elsie e nohova taonina. Lalogu na hadaia una hebouhebou bainala.

Egu baskele amo 320 kilomita na heau Winnipeg bainala, to unuseniai do asina kau ai, Kelwood taonina ai do na stopu, guna e vadivadimai Witnes taudia rarua e nohova gabuna. Unuseni ai na nohova neganai, hebou ta nala bona kongrigeisen anina na dibaia. Danu, na laloparara tatau, hahine, bona matamata taudia na ruma ta ruma ta ai bae haroro na namo, Iesu e kara heḡereḡerena.

Winnipeg ai, kakagu Jack ida a hedavari, ia na not Ontario amo hebouhebou ela. Hebouhebou dinana ginigunana ai, tadikaka ta ese bapatiso ena hahediba herevana e gwauraia. Lau bona Jack na a ura una hebouhebou ai baia bapatiso. Ai raruosi na lalomai a hadai baia bapatiso murinai maoromaoro painia ḡaukara baia karaia. Jack na hebouhebou murinai maoromaoro painia ḡaukara e karaia. Lau laḡanigu na 16 dainai na lou sikuli, to murina laḡanina ai lau danu na regula painia.

ḠAU MOMO NA DIBA

Lau bona Stan Nicolson na Souris taonina ai a painiava, Manitoba provins ai. Gabeai na diba painia ḡaukarana na mai hekwarahina. Emai moni na e ore e laova, to dounu a harorova. Nega ta, dina ibounai a haroro murinai, ruma a lou lao neganai e hitolomai dikadika, bona asi emai moni. A hoa badina emai iduara ai baege badana ta na aniani amo e honu! To, asi dibamai daika ese una baege e atoa. Una adorahina ai, ai na anianiva king na heheto. Momokani, imamai asie manoka dainai una hahenamo a davaria! To, una hua dokonai tauanigu na e bada.

Hua haida muridiai, ai na e siaimai Gilbert Plains taonina, ena daudau not Souris amo na 240 kilomita heḡereḡerena. Unu negadia ai, kongrigeisen ta ta na mai edia list badana ta platfom ai, una list ai kongrigeisen ese hua ta ta ai bae kara haroro ḡaukaradia e hahedinarai. Hua ta ai momo asie haroro neganai, kongrigeisen ai tok ta na heni bona tadikaka taihu na hagoadadia edia ḡaukara na bae karaia namonamo. Hebou murinai, painia taihu burukana ta, adavana na dia hereva momokani ai, na mai iruru matana ida e hamaorogu, “Na harorova, to egu goada na dia heḡereḡere dainai egu haroro ḡaukara na asina habadaia.” Bena lau danu na tai, bona na sori henia.

Egu ai e vara ḡauna heḡereḡerena, matamata tadikakadia mai goadadia na kerere unu bamodia bae kara diba bona gabeai bae lalohisihisi. To na dibaia ḡauna na, eda kerere daidiai basita lalomanoka, to una kerere amo diba baita abi bona eda ḡaukara na dounu baita karaia. Ḡaukara namodia bo habadamu neganai hahenamo bo davarimu.

QUEBEC AI E VARA HEKWAKWANAINA

Laḡanigu 21 neganai Gilead Sikuli ena klas namba 14 nala, bona February 1950 ai na gradueit, una na hahenamo ta! Klas taumai 103 amo 25 na e siaidia French-gado e herevalaiava provins Quebec, Canada ai, unuseni ai Witnes taudia na tomadiho dainai taunimanima ese e daḡedaḡe henidiava. Lau na e siaigu Val-d’Or bainala, gold-mining tanona ena taoni ta ai. Dina ta, ai haida na Val-Senneville hanuana badinai a harorova. Hanua edia haroro tauna ta na eto baine dadabamai bema hanua basia rakatania haraḡa. Ena kara dainai kota ai na atoa. Bona una haroro tauna na e faini. *

Una hekwakwanai bona ma haida na “Quebec ai E Vara Hekwakwanaidia.” Quebec provins na Roma Katolik Dubuna ese laḡani 300 mai kahana lalodiai e biaguava. Dubu igunalaina taudia bona politikol taudia na e ḡaukara hebouva Iehova ena Witnes e daḡedaḡe henidiava. Una na nega aukana, bona ai taumai na dia momo; to imamai na asie manoka. Quebec ai kudou namo taudia na e kamonaiva. Lau ese tatau bona hahine haida na stadi henidiava bona idia ese hereva momokani e abia dae. Na stadi henidiava ruma besena ta lalonai taudia na 10. Una ruma bese ibounai ese Iehova e hesiai henia matama. Edia lalogoada karana ese ma haida na e hagoadadia dainai Katolik Dubuna e rakatania. Ai na dounu a harorova, bona gabeai a kwalimu!

TADIKAKA NA EDIA GADO KORIKORI AI A HADIBADIAVA

Laḡani 1956 ai, lau na e siaigu Haiti bainala. Unuseni ai misinari momo na e hekwarahiva French gado bae dibaia, to taunimanima na e kamonaiva. Misinari tadikakana Stanley Boggus na eto: “Ai na a hoa badina taunimanima na e urava bae durumai emai lalohadai baia herevalai.” Matamanai, Quebec ai French gado na dibaiava dainai heduru namona na abia. To gabeai, a laloparara una gabu tadikakadia momo na Haitian Creole gadona e herevalaiava. Una dainai, ai misinari taumai ese emai haroro ḡaukara baia karaia namonamo totona, una gado baia dibaia na namo. Una gado na a dibaia, bona emai hekwarahi dainai hahenamo a davari.

Tadikaka baia durudia namonamo totona, Gavanin Bodi amo gwaumaoro abi Gima Kohorona bona pablikeisen ma haida na Haitian Creole gado ai baia hahanaidia. Una tano ai, hebou e laova taudia edia namba na haraḡa herea e bada. Laḡani 1950 ai, Haiti ai pablisa edia namba na 99, to laḡani 1960 amo una namba na e dae 800 mai kahana! Una nega ai, lau na e siaigu Betele ai baina ḡaukara. Laḡani 1961 ai, na moale badina Basileia Hesiai Ḡaukara Sikulina na hakauava. Ai ese kongrigeisen e nariva elda taudia 40 bona spesol painia a hadibadia. January 1962 hebouhebouna ai, lo tadikakadia a hagoadadia edia hesiai ḡaukara bae habadaia, bona idia haida na e abidia hidi spesol painia ḡaukarana bae karaia. Una na nega maorona badina daḡedaḡe karana na e badava.

January 23, 1962 ai, hebouhebou murinai, lau bona misinari tadikakana Andrew D’Amico na brens ofes ai pulis ese e ḡuimai, bona January 8, 1962 Awake! iboudiai (French gado ai), e kokidia. Awake! ese French niuspepana ai Haiti taudia edia babalau (voodoo) karana e herevalaia herevana e hahedinaraia. Haida ese una hereva na asie moalelaiava bona e gwauva una atikol na brens ai a torea. Wiki haida muridiai, misinari taudia na e siaidia lou edia tano. * To treinin e abi Haiti tadikakadia ese hesiai ḡaukarana e goadalaiava. Hari, idia daidiai na moalemu badina haheauka karana e hahedinaraia bona lauma dalanai e goadamu. Hari idia na mai edia New World Translation of the Holy Scriptures Haitian Creole gado ai​—guna a lalova baine vara ḡauna ta.

KINGDOM HALL IHAGINIDIA ḠAUKARANA CENTRAL AFRICAN REPUBLIC AI

Haiti ai hesiai ḡaukara na karaia murinai, e siaigu Central African Republic ai misinari ḡaukara baina karaia. Gabeai, unuseni ai seket ḡaukarana na karaia bona gabeai brens ovasia ai nala.

Unu negadia ai, Kingdom Hall momo na dia dava bada kohudia amo e hagini. Lau ese uda ai biri audia (straw) igogodia bona guhi ikaralaina dalana na dibaia. Una ḡaukara matamatana na karaiava dainai raka hanai taudia na e hoava. Danu una ese tadikaka na e hagoadadia dainai edia Kingdom Hall ihanamodia bona ihaginidia ḡaukaradia ai e heduruva. Tomadiho igunalaina taudia ese e kirikirilaimaiva badina edia guhi na punu amo e karadia to ai be lasi. To una ese se koumai, dounu Kingdom Hall guhidia na biri audia amo a karadia. Medu mai laina ida ese taoni badana, Bangui, e hadikaia neganai, una hekirikirilai karana na e doko. Medu mai laina ida ese dubu guhina punudia e odadia oho ela bona dala. To emai Kingdom Hall edia guhi, biri amo a kara ḡaudia, na auka dainai asie odadia. Basileia ḡaukarana baia karaia namonamo totona, ai ese brens ofesi matamatana ta bona misinari rumana na hua 5 lalodiai a hagini. *

HEADAVA MAURINA​—IDURUGU HAHINENA GOADANA TA IDA

Emai headava dinana ai

Laḡani 1976 ai, Central African Republic ai Basileia ḡaukarana na e taravatua, bona lau na N’Djamena, Chad badina hanuana, e siaigu lao. Unuseni ai, Happy na hedavari henia, ia na spesol painia ḡaukarana e goadalaiava taihuna ta, ena hanua na Cameroon. April 1, 1978 ai a headava. Una hua ai, tuari e varava dainai, una hanua ena saut kahana a heau lao. Tuari e ore bona a lou neganai, a davaria emai ruma na ami oreana ta ese edia hedkota ai e halaoa. Emai pablikeisen mo asia haboiodia, to Happy ena headava dabuana bona emai headava ai abi harihari ḡaudia danu a haboiodia. To imamai na asie manoka. Lalohadai maorona a abia bona a ura dikadika hesiai ḡaukaradia ma haida baia kara.

Laḡani rua muridiai, Central African Republic ai eda ḡaukara e taravatu karana na e kokia. Ai na a lou una hanua bona seket ḡaukarana a karaiava. Motuka ta na emai ruma ai a halaoa, lalonai na e lokuamu bedina ta, 200 lita ranu dirona ta, frisa ta, bona gas stou ta. Emai laolao na mai hekwarahina. Emai laolao ta ai, nega momo pulisi ese e hastopumaiva.

Nega momo siahu ena bada na 122 degrees Fahrenheit (50°C). Hebouhebou ai, nega haida bapatiso ranudia idavaridia na auka. Una dainai tadikaka ese sinavai e vareaiva gabudia ai guri e ḡeiva bena ranu na taidia taidia e abiva bapatiso totona, nega momo daramu badana ta ai e hahonuava.

HESIAI ḠAUKARADIA MA HAIDA AFRICA TANODIA HAIDA AI

Laḡani 1980 ai, e siaimai Nigeria ala. Unuseni ai, laḡani rua mai kahana lalonai, brens matamatana ena konstraksen heḡaeḡaedia ai a heduruva. Tadikaka ese kohu iatodia rumana (two-story warehouse) ta e hoia; una ruma na bae kokia rohohoroho bona emai konstraksen gabuna ai bae halaoa. Daba ta ai, lau na una ruma ikokina totona na dae ataiai. Adorahi ai, lau na na dae heḡereḡerena ma na dihova. To una ruma ikokina karana ese ḡau iboudiai e haidau, bona atai amo na moru diho. Dika badana taina na davaria, to dokta ese e sekegu bona egu X-ray murinai, Happy e hamaoroa: “Asio lalohekwarahi. Ia na kemena hidiodia (ligaments) haida mo e hedare bona wiki haida muridiai be namo loumu.”

PMV ta amo hebouhebou ta a lao heniava

Laḡani 1986 ai, Côte d’Ivoire ala, unuseni ai seket ḡaukarana a karaiava. Una ḡaukara dainai badi hanuana Burkina Faso ala. Laḡani haida gunadiai asina laloa Burkina hanuana na nega sisina lalonai emai noho gabunai bainela.

Seket ḡaukara a karaiava negana ai, emai ruma na motuka ta

Laḡani 1956 ai, Canada na rakatania, to laḡani 2003 ai, una na laḡani 47 muridiai, na lou Canada Betele bona hari na Happy ida ala. Emai sitisen pepanai ai na Canada taumai, to a mamiamu ai na Africa taumai.

Baibul stadi ta na karaiava Burkina Faso ai (henu ai)

Bena laḡani 2007 ai, laḡanigu e 79 neganai, Africa ma a lou lao! Ai na e siaimai Burkina Faso baiala, unuseni ai Country Committee ena memba ta ai nala. Emai ofesi na gabeai remote trensleisen ai e halaoa bona Benin brens ese e nariava, bona August 2013 ai, e siamai Benin brens.

Happy ida, Benin brens ai a nohova negana ai

Ena be tauanigu ena goada na dia heḡereḡere, to kudougu ai hesiai ḡaukara na doini na ura heniamu. Laḡani toi gunadiai, adavagu bona elda taudia edia heduru namodia dainai, na moalemu badina egu stadi rarua, Gédéon bona Frégis, na e bapatiso. Hari idia na Iehova e hesiai henia goadagoadamu.

Lau bona adavagu na e siaimai, South Africa brens, unuseni ai Betele taudia ese mai lalokaudia ida e narimaimu. Africa ai, South Africa na egu hesiai ḡaukara na karaia tanona namba 7. Bena October 2017 ai, hahenamo badana ta a abia. Ai na eda hedkota badana ena dedikeisen totona ala, Warwick, New York ai. Una na basina laloaboio negana ta!

Laḡani 1994 Yearbook ena rau 255 ai na ini e gwau toma: “Laḡani momo lalodiai emui ḡaukara ai o haheauka taumui e, a haḡanimuimu: ‘ba boga auka. Imamui basie manoka, badina be emui ḡaukara dainai hahenamo ba davari.’​—2 Sis. 15:7.” Lau bona Happy na lalomai a hadai una haheḡani baia badinaia bona ma haida baia durudia unu bae kara toma.

^ par. 9 Iehova ena Witnes taudia ese laḡani 1944 ai e karaia. To hari na asie printiamu.

^ par. 18 November 8, 1953 Awake! ena rau 3-5 ai, “Quebec Priest Convicted for Attack on Jehovah’s Witnesses,” ba itaia.

^ par. 23 Sivarai ma haida na 1994 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, rau 148-150 ai e herevalai.

^ par. 26 May 8, 1966, Awake! rau 27 ai “Building on a Solid Foundation” ba itaia.