Skip to content

Skip to table of contents

Noa, Daniel, Bona Iobu Edia Abidadama Bona Kamonai Karana Ba Tohotohoa

Noa, Daniel, Bona Iobu Edia Abidadama Bona Kamonai Karana Ba Tohotohoa

“Noa bona Daniel bona Iobu, na . . . edia kara maoromaoro amo idia sibodia mo edia mauri bema heraua.”​—ESEK. 14:14.

ANE: 6, 54

1, 2. (a) Dahaka dainai Noa, Daniel, bona Iobu sivaraidia amo goada baita abi diba? (b) Edena nega ai Esekiel ese Esekiel 14:14 ena hereva e torea?

OI ESE hekwakwanai haida, heḡereḡere gorere, moni ena hekwakwanai, eiava daḡedaḡe karadia o haheaukalaimu, a? Nega haida Iehova ena hesiai ḡaukara ai so moalemu, a? Bema oibe, Noa, Daniel, bona Iobu sivaraidia amo goada bavabi diba. Idia na dia ḡoḡoevadae, bona e davari hekwakwanaidia momo na ita ese danu ta davarimu, edia mauri danu mokona e haboio. To, idia na dounu Dirava e badinaiava, bona Dirava vairanai abidadama bona kamonai karana e hahedinaraia.​—Esekiel 14:12-14 ba duahi.

2 Laḡani 612 B.C.E. ai, Esekiel ese eda sinado ena siri badana ena hereva na Babulono ai e torea. * (Esek. 1:1; 8:1) Se daudau, peroveta herevana heḡereḡerena Ierusalem na laḡani 607 B.C.E. ai e hadikaia. To, taunimanima haida mo Noa, Daniel bona Iobu edia kara e tohotoho dainai e roho mauri. (Esek. 9:1-5) Idia haida na Ieremia, Baruku, Ebede-melek bona Rekab taudia.

3. Ina stadi ai dahaka baita herevalaimu?

3 Hari ina negai danu, Iehova ese maorodia e gwauraimu taudia​—Noa, Daniel bona Iobu heḡereḡeredia taudia​—na ina nega oromana dokona ai baine hamauridia. (Apok. 7:9, 14) Una dainai mani aita itaia dahaka dainai Iehova ese unu tatau na e gwauraidia kara maoromaoro taudia. Idia ta ta baita herevalaidia neganai, baita itaia (1) idia be dahaka hekwakwanai e davari, bona (2) edena dala ai edia abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa diba.

NOA​—LAḠANI 900 LALODIAI ABIDADAMA BONA KAMONAI KARANA E HAHEDINARAIA

4, 5. Noa be dahaka hekwakwanai e davari, bona dahaka dainai ena haheauka karana na mai anina bada?

4 Noa ese e davari hekwakwanaidia. Noa tubuna Enok ena negai, taunimanima ese Dirava na asie badinaiava. Danu idia ese Iehova “ihadikalaina herevadia aukadia” e gwauraiva. (Iuda 14, 15) Daḡedaḡe karadia na e bada herea. To, Noa ena negai, “tanobada idoinai daḡedaḡe ai e honu honu dae.” Gwau-edeede anerudia na taunimanima ai ela, tanobada hahinedia e adavadia, bona natudia e havaradia na taunimanima ḡaḡau-badadia, bona mai daḡedaḡedia. (Gen. 6:2-4, 11, 12) To Noa ena kara na idau. “Noa be Iehova ese e lalo namo heniava . . . ena uru ai e kara namo ḡuḡuruva. Ia na Dirava ida e hebamo heheniva.”​—Gen. 6:8, 9.

5 Unu hereva amo Noa enai dahaka ta dibamu? Noa na dia Utu-utu do se kau ai eiava laḡani 70 eiava 80 lalodiai mo Dirava e badinaia, to laḡani 600 heḡereḡerena Dirava e badinaia. (Gen. 7:11) Danu, una negai kongrigeisen ta na lasi lauma dalanai ia bae durua. Toana na varabouna ese danu asie durua. *

6. Ededia dala ai Noa ese lalogoada karana e hahedinaraia?

6 Noa na tau namona ai bainela karana mo se laloa. To danu, ia na “kara maoromaoro iharorolaina tauna” ai ela, bona taunimanima vairadiai ena abidadama e gwauraia hedinaraiva. (2 Pet. 2:5) Aposetolo Paulo na eto: “Abidadama dainai . . . ia ese tanobada e hahemaoro henia.” (Heb. 11:7) Una dainai, Noa na taunimanima ese e kirikirilaiava, e daḡedaḡe heniava, bona e urava bae hamasea. To, taunimanima garidia na se gari. (Her. 29:25) Ia na Iehova ese ena abidadama hesiai taudia e henidiamu goadana e abia.

7. Noa ese lagatoi e haginia neganai, dahaka hekwakwanai e davari?

7 Noa na laḡani 500 mai kahana lalonai Iehova e badinaia, bena Iehova ese e hamaoroa lagatoi ta baine karaia taunimanima bona animal bae mauri helaoreana. (Gen. 5:32; 6:14) Una na ḡaukara badana bona mai hekwarahina! Danu Noa na mai dibana una ese taunimanima edia hekirikirilai bona daḡedaḡe karana na be habadaiamu. To, ia na mai ena abidadama bona kamonai ida Dirava ese e hamaoroa heḡereḡerena, “unu e kara toma.”​—Gen. 6:22.

8. Ededia dala ai Noa na e abidadama Iehova ese baine durua?

8 Noa ena hekwakwanai ma ta na, tauani dalanai adavana bona natuna baine durudia. Utu-utu do se kau ai, taunimanima na aniani ihadodia totona e ḡaukara goadagoadava, Noa danu unu e kara tomava. (Gen. 5:28, 29) To, ena mauri lalonai ia ese tauani ḡaudia na se lalo badava, a Dirava ena ura hari e laloa badava. Danu, reana laḡani 40 eiava 50 lalodiai lagatoi e karaiava neganai, Noa na dounu Dirava e badinaiava. Bona Utu-utu e ore murinai Noa na ma laḡani 350 e mauri, unu negadiai danu ia na dounu Dirava e badinaiava. (Gen. 9:28) Oibe, abidadama bona kamonai karana ai Noa na haheitalai namona!

9, 10. (a) Edena dala ai Noa ena abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa diba? (b) Dirava ese ena taravatu e badinamu taudia be ede e lalodia tomamu?

9 Edena dala ai Noa ena abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa diba? Namona na Dirava ena kara maoromaoro baita badinaia, Satana ena tanobada amo baita gini siri, bona Basileia ḡaudia baita atoa guna. (Mat. 6:33; Ioa. 15:19) Momokani, unu ta kara tomamu dainai, tanobada ese na se ura henidamu. Heḡereḡere, Dirava ena taravatu headava bona mahuta hebou karadia ai ta badinamu dainai, taunimanima ese e gwauraida dikamu. (Malaki 3:17, 18 ba duahi.) To Noa heḡereḡerena, ita na Iehova garina ta garimu, dia taunimanima. Ta dibamu Ia sibona ese mauri hanaihanai be henidiamu.​—Luka 12:4, 5.

10 To, oi be ede bamomu? Haida ese bae hevasehalaimu eiava bae maumauraimu, eiava moni ena hekwakwanai ese emu abidadama bae tohoa neganai, oi dounu Dirava bo badinaiamu, a? Bema Noa ena abidadama bona kamonai karana bo tohotohoamu, bo diba momokanimu Iehova ese be durumu dibamu.​—Fili. 4:6, 7.

DANIEL​—HANUA DIKANA TA AI ABIDADAMA BONA KAMONAI KARANA E HAHEDINARAIA

11. Babulono ai Daniel bona bamona tatoiosi be dahaka hahetoho e davari? (Rau 3 ai laulau ba itaia.)

11 Daniel ese e davari hekwakwanaidia. Daniel na Babulono ena iḡui ai e nohova, una hanua ai kaivakuku bona babalau karadia na momo. Danu, Babulono taudia ese Iuda taudia bona edia Dirava, Iehova, na e kirikirilaidiava. (Sal. 137:1, 3) Reana una ese abidadama Iuda taudia bona Daniel e hahisidia bada! Danu, momo ese Daniel bona bamona tatoiosi​—Hanania, Misael bona Asaria​—na e itadiava badina idia na king ena ḡaukara ikarana dalana bae hadibadia. Edia aniani danu e heḡaeḡaelai. To gabeai, Daniel ese unu aniani bona inuinu ḡaudia na e dadarai badina se ura “hanua pavapavana ana aniani gaihodia” ese bae hamiroa.​—Dan. 1:5-8, 14-17.

12. (a) Daniel be ededia kara namodia e hahedinarai? (b) Iehova ese Daniel be ede e laloa toma?

12 Daniel enai e vara hekwakwanai ma ta na, ia na ena aonega dainai king ese hahenamo momo e henia. (Dan. 1:19, 20) To, se hekokoroku eiava se lalo ena lalohadai na nega iboudiai mamaoro. Ia na e manau bona e hemataurai, bona hanaihanai Iehova e hanamoava. (Dan. 2:30) Mani a laloa, Daniel na eregabena ai Iehova ese e gwauraia kara maoromaoro tauna, Noa bona Iobu heḡereḡeredia. Dirava na mai dibana Daniel ese Ia na be badinaiamu! Bona una na e vara, badina Daniel na abidadama bona kamonai karana e hahedinaraia ela bona e mase. Daniel na laḡanina 90 heḡereḡerenai, Dirava ena aneru ese ina hereva e hamaoroa: “Daniel e, e lalokau henimu badamu taumu.”​—Dan. 10:11.

13. Edena dala ai Daniel ena amo Iuda taudia na namo e davari?

13 Daniel na Dirava ese e hanamoa dainai, Babulono bona Medo-Parasa edia lohia henunai dagi badana ta e abia. (Dan. 1:21; 6:1, 2) Reana Iehova na unu e kara toma unu amo Daniel ese ena taunimanima baine durudia, Aigupto ai Iosef, bona Parasa ai Eseta bona Morodekai e kara heḡereḡerena. * (Dan. 2:48) E abidia mauri Iuda taudia, Esekiel danu, na Iehova ese e durudia dalana e itaia neganai, edia hemami mani a laloa!

Iehova ese Ia e badinaiamu taudia na e lalokau henidiamu (Paragraf 14, 15 ba itaia)

14, 15. (a) Ededia dala ai eda mauri dalana na Daniel ena heḡereḡerena? (b) Hari ina negai tama sina ese Daniel tamana sinana edia amo dahaka bae diba na namo?

14 Edena dala ai Daniel ena abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa diba? Hari ina negai, ita na idau taudia heḡereḡeredia ina tanobada ai ta nohomu, bona Babulono Badana eiava tanobada ena tomadiho koikoi ibounai, e gwauraiamu “lauma dikadia edia noho gabuna,” ena kara dikadia bona babalau karadia ese taunimanima e hakaudia kereremu. (Apok. 18:2) Una dainai, tanobada amo baita idau na namo, ena be bae kirikirilaida. (Mar. 13:13) Daniel heḡereḡerena, namona na eda hetura karana Iehova, eda Dirava, ida baita hagoadaia. Mai manauda ida Ia baita kamonai heniamu bona baita abidadama heniamu neganai, Ia ese ita danu be lalokau henidamu.​—Hag. 2:7, NWT.

15 Tama sina ese Daniel tamana sinana edia haheitalai amo diba bae abi diba. Edena dala ai? Daniel maraḡina ai, ena be Iuda hanuana ai kara dika na bada herea, to ia ese Dirava e lalokau heniava. Una na se vara kava. To e hahedinaraiamu ia tamana bona sinana ese ia na e hadibaia namonamo. (Her. 22:6) Danu, Daniel ladana anina “Egu Hahemaoro Tauna na Dirava,” ese hahedinaraiamu ia tamana bona sinana na Dirava e gari heniava taudia. Una dainai, umui tama sina na natumui ediai basio hesiku, to mai haheaukamui ida ba hadibadia. (Efe. 6:4) Danu, natumui ida ba ḡuriḡuri bona idia daidiai ba ḡuriḡuri. Bema bo hekwarahimu natumui kudoudia ai Baibul ena hereva momokani bo atoamu, Iehova ese be hanamomuimu.​—Sal. 37:5.

IOBU​—TAḠA BONA OGOḠAMI NEGANA AI ABIDADAMA BONA KAMONAI KARANA E HAHEDINARAIA

16, 17. Iobu be dahaka hahetoho e davari?

16 Iobu ese e davari hekwakwanaidia. Iobu na ena mauri lalonai ḡau momo e vara. Hahetoho do se davari neganai, “mairiveina kahana taudia iboudiai bogaraḡidiai” ia sibona na herea. (Iobu 1:3) Ia na taḡa tauna, ladana na bada, bona momo ese e matauraiava. (Iobu 29:7-16) To, Iobu na se hekokoroku eiava se laloa Dirava ena heduru baine tahua na asi anina. Danu, Iehova ese ia na e gwauraia “egu hesiai tauna.” Ma eto: “Ia na asi ena kerere ta, bona kara maoromaoro tauna; Dirava garina e garimu, bona kara dika amo e raka ohomu, ani?”​—Iobu 1:8.

17 To se daudau, Iobu ena mauri na e idau. Ia na e ogoḡami bona e lalohisihisiva. Ta dibamu una e vara badina na, Satana, lada ihadikana tauna, na mai ena koikoi ida eto Iobu na sibona ena ura ḡaudia iabidia totona Dirava e tomadiho heniamu. (Iobu 1:9, 10 ba duahi.) Iehova ese una hahebade koikoi karana na se laloa maraḡi. To, nega e heni unu amo Iobu ese Dirava ibadinana karana baine hamomokania, bona baine hahedinaraia Dirava e lalokau heniamu dainai e tomadiho heniamu.

18. (a) Iobu ese Dirava e badinaia karana amo dahaka o dibamu? (b) Iehova ese Iobu e kara henia dalana amo dahaka ta dibamu?

18 Satana ese hahetoho idauidau amo Iobu e hahisia, bona e urava Iobu na baine laloa unu hahetoho na Dirava ese e havarava. (Iobu 1:13-21) Gabeai Iobu turana koikoidia tatoi na ela bona hahehisi herevadia e gwaurai Iobu enai, eto iena kerere dainai Dirava ese e hahisiava! (Iobu 2:11; 22:1, 5-10) To, Iobu na dounu Dirava e badinaia. Oibe, nega haida Iobu na hereva kereredia e gwauraiva, to Iehova ese Iobu ena hisihisi na e lalopararalaia. (Iobu 6:1-3) Dirava na e itaia Iobu ese Ia na e badinaiava, ena be Satana ese hahetoho idauidau amo Iobu e hahisiava bona e koiava. Unu hahetoho e ore neganai, Iehova ese Iobu ena hahenamo na nega rua ma e habadaia, bona laḡani 140 ma e mauri. (Iak. 5:11) Una negai, Iobu na dounu mai kudouna idoinai ida Iehova e tomadiho heniava. Edena dala ai una ta dibamu? Iobu e mase bena laḡani handred momo muridiai, Esekiel ese ina stadi ena siri badana ena hereva e torea.

19, 20. (a) Edena dala ai Iobu ena abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa diba? (b) Ma haida ta kara henidiamu neganai, edena dala ai Dirava ena hebogahisi karana baita hahedinaraia diba?

19 Edena dala ai Iobu ena abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa diba? Herevana eda noho daladia na ede heto, to namona na eda mauri lalonai Iehova baita laloa bada, baita abidadama henia, bona mai kudouda idoinai ida baita kamonai henia. Momokani, badi namodia momo daidiai unu baita kara toma! Mani a laloa: Satana bona ena koikoi daladia na mai dibada. (2 Kor. 2:11) Ta moalemu badina Iobu bukana amo Dirava ese hisihisi se kouamu badina ta dibamu. Daniel ena peroveta herevana amo ta lalopararamu, Dirava ena Basileia na Iesu Keriso ese be lohiaiamu gavamanina. (Dan. 7:13, 14) Bona kahirakahira una Basileia ese hisihisi iboudiai baine haoredia vaitani.

20 Danu, Iobu ena haheitalai ese e hadibadamu, tadikakada e hisihisimu neganai hebogahisi karana baita hahedinaraia na namo. Iobu heḡereḡerena, haida na nega haida hereva kereredia be gwauraimu. (Koh. 7:7) To basita hahemaoro henidia, a baita lalopararalaidia bona baita bogadia hisi na namo. Unu amo, Tamada Iehova, lalokau bona hebogahisi Diravana, ta tohotohoamu.​—Sal. 103:8.

IEHOVA ESE “BAINE HAGINIMUI TUTUKA-TUTUKA”

21. Edena dala ai 1 Petro 5:10 ai Noa, Daniel bona Iobu ediai e vara ḡaudia e hahedinarai?

21 Ena be Noa, Daniel bona Iobu na nega idauidau ai e noho bona edia noho daladia na idauidau, to e davari hekwakwanaidia na e haheaukalai. Edia mauri sivaraidia amo aposetolo Petro ena hereva baita laloatao, e tomu: “Umui na nega sina mo ba hisihisi; bena harihari-bada idoinai Diravana . . . ese baine hanamomui ḡuḡuru, baine haginimui tutuka-tutuka, baine hakwalimumui.”​—1 Pet. 5:10.

22. Stadi gabena ai dahaka baita herevalaiamu?

22 Petro Ginigunana 5:10 ena hereva amo, Iehova ese e hadibadamu ena hesiai taudia na baine hagoadadia. Unu hereva na hari ina negai Iehova ena taunimanima ediai e ḡuḡurumu danu. Ita iboudai na ta uramu Iehova ese baine hagoadada bona ia itomadiho henina karana baita goadalaia. Una dainai, ta uramu Noa, Daniel, bona Iobu edia abidadama bona kamonai karana baita tohotohoa! Stadi gabena ai baita itaiamu, idia na Iehova e dibaia namonamo dainai Ia e badinaia. Momokani, idia ese iena ura na e ‘dibaia vaitani.’ (Her. 28:5) Ita danu unu baita kara toma.

^ par. 2 Esekiel na laḡani 617 B.C.E. ai Babulono e laohaia. Esekiel 8:1–19:14 ese dinana e gwauraia na “laḡani ihatauratoina,” una na laḡani 612 B.C.E.

^ par. 5 Noa tamana Lamek, Dirava e gari heniava tauna, na laḡani 5 gunanai, Utu-utu do se kau ai e mase. Bema Noa sinana bona varabouna na Utu-utu e vara neganai na nonoho, idia na asie roho mauri.

^ par. 13 Daniel bamona tatoiosi ediai danu unu e vara toma, idia na dagi e henidia.​—Dan. 2:49.