Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 3

Edena Dala ai Kudoumu Ba Gimaia Diba?

Edena Dala ai Kudoumu Ba Gimaia Diba?

“Lalomu [“kudoumu,” NW] ba gimaia tarika-tarika.”​—HER. 4:23.

ANE 52 Kudoumu Ba Gimaia

INA STADI ANINA *

1-3. (a) Dahaka dainai Iehova ese Solomon e lalokau henia, bona Solomon be dahaka hahenamo e abi? (b) Ina atikol ai ededia henanadai baita haerelaimu?

SOLOMON na maraḡinai Israel edia king ai ela. E lohia matama neganai, Iehova na nihi ta amo enai e hedinarai bona e hamaoroa, eto: “A hereva, dahaka baina henimu.” Solomon e haere, eto: “Lau na mero maraḡina mo. . . . Lau na asi dibagu ede baina raka lasi toma bona ede baina raka vareai toma. Taunabunai, emu hesiai tauna na lalo-parara ba henigu, emu orea taudia baina biagudia.” (1 Han. 3:5-10) Solomon na e diba ena aonega na dia heḡereḡere dainai, Dirava e noia “lalo-parara” baine henia. Una na manau karana, ani? Una dainai ta dibamu Iehova ese Solomon e lalokau henia! (2 Sam. 12:24) Eda Dirava na Solomon enai e moale dainai “aonega bona lalo-parara” e henia.​—1 Han. 3:12.

2 Solomon na Dirava e badinaia dainai hahenamo momo e abi. Ia ese dubu helaḡa ta e haginia “Iehova, Israel Diravana, ladana ena.” (1 Han. 8:20) Dirava ese e henia aonegana dainai ladana na e bada. Bona Dirava ena hahekau henunai e gwaurai herevadia na Baibul bukadia toi ai e tore. Idia ta na Hereva Lada-isidia bukana.

3 Hereva Lada-isidia bukana ai laloda eiava kudouda na nega momo e ḡaukaralaia. Heḡereḡere, Hereva Lada-isidia 4:23 ai eto: “Lalomu [“kudoumu,” NW] ba gimaia tarika-tarika.” Ina siri ai, ina hereva ‘kudou’ anina be dahaka? Ina atikol ai una henanadai haerena baita dibamu, bona ini henanadai rua baita herevalaimu: Satana be dahaka e karamu kudouda baine hadikaia totona? Bona kudouda be ede baita gimaia toma? Unu henanadai haeredia baita lalopararalaimu neganai, Dirava baita badinaia hanaihanaimu.

“KUDOUMU”​—ANINA BE DAHAKA?

4-5. (a) Edena dala ai Salamo 51:6 ese e durudamu, ina hereva ‘kudou’ anina baita lalopararalaia? (b) Edena dala ai tauanida baita naria namonamo karana ese baine duruda kudouda baita naria namonamo?

4 Hereva Lada-isidia 4:23 ai ina hereva ‘kudou’ ese ta ena lalohadai korikori e laulaulaia. (Salamo 51:6 ba duahia.) Eiava baita gwaumu, ‘kudou’ ese iseda lalohadai, hemami, bona ura e laulaulaia. Anina na kudouda ai e miamu ḡaudia na taunimanima ese basie ita diba.

5 Tauanida baita naria namonamomu neganai, kudouda danu baita naria namonamomu. Tauanida baine goada totona ḡau ginigunana na, aniani namodia baita ani bona baita eksasais hanaihanai na namo. Una heḡereḡerena, kudouda baine namo totona, hanaihanai Baibul bona Baibul e herevalaiamu pablikeisen baita duahi na namo, bona baita hahedinaraia ita na Iehova ta abidadama heniamu. Eda abidadama baita hahedinaraia dalana ta na, ta dibamu ḡaudia baita badina bona haida ediai baita herevalai. (Roma 10:8-10; Iak. 2:26) Ḡau iharuana na, reana baita lalomu tauanida toana na namo to tauani lalonai e miamu gorerena na asita dibada. Una heḡereḡerena, reana tiokratik ḡaukara idauidau ta karamu dainai baita lalomu eda abidadama na goada, to ura dikadia na laloda ai bae vara diba. (1 Kor. 10:12; Iak. 1:14, 15) Baita helalotao Satana na e uramu ena lalohadai baita badinaia. Edena dala ai unu e kara tomamu? Bona edena dala ai siboda baita hegima diba?

SATANA BE DAHAKA E KARAMU KUDOUDA BAINE HADIKAIA TOTONA?

6. Satana ena ura be dahaka, bona dahaka e karamu ena ura baine haḡuḡurua totona?

6 Satana na e uramu ena kara baita tohotohoa​—ia na Iehova ena taravatu se badinamu bona e hekokorokumu. Satana ese ita na basine dorida dibamu iena lalohadai bona kara baita tohotoho. Una dainai dala haida ai ena ura e haḡuḡuruamu. Heḡereḡere, ita na ia ese vada e hakaudia kerere taudia padadiai ta nohomu. (1 Ioa. 5:19) Ena ura na idia baita bamodia hanaihanai, ena be mai dibada hebamo dikana ese eda lalohadai bona kara baine ‘hahekwakwanaidia’ o hadikaia diba. (1 Kor. 15:33) King Solomon enai una na e vara momokani. Ia ese dirava koikoidia e tomadiho heniva hahinedia momo e adavadia bona idia ese taina ruana ‘lalona e ania’ ela bona Iehova e rakatania.​—1 Han. 11:3.

Satana ena lalohadai ba dadaraia totona kudoumu be ede ba gimaia toma? (Paragraf 7 ba itaia) *

7. Satana be dahaka e ḡaukaralaimu ena lalohadai baine halasia, bona dahaka dainai baita henahua toho?

7 Satana na muvi bona TV program idauidau amo ena lalohadai e halasimu. Ia na mai dibana ita na haida sivaraidia ta uramu baita kamonai; sivarai haida ese eda lalohadai, hemami bona kara bae haidau diba. Iesu na ena hahediba lalodiai, sivarai e gwauraiva mai anina bada herevadia baine hahedinarai totona. Heḡereḡere, ia ese Samaria tauna bona boio merona sivaraidia e gwaurai. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) To, Satana ena lalohadai e badinamu taudia na e gwauraimu sivaraidia ese eda lalohadai bae hadikaia diba. Namona na ḡau iboudiai baita haerodia namonamo. E halasimu muvidia haida be ita ihamoaleda bona TV program haida be ita ihadibada. To namona na baita henahua toho. Ta uramu TV o muvi baita ita neganai, namona na siboda baita henanadai, ‘Ina muvi eiava TV program be lau e durugumu ura dikadia baina dadarai totona, eiava?’ (Gal. 5:19-21; Efe. 2:1-3) Bema o itaiamu program ta na Satana ena lalohadai e halasiamu, dahaka ba kara be namo? Ba dadaraia!

8. Edena dala ai tama sina ese natudia bae durudia kudoudia bae gima?

8 Tama sina e, natumui ba gimadia Satana ese kudoudia basine hadikaia totona. Momokani, natumu basine gorerea totona oi na ḡau idauidau bo karamu ia ba gimaia. Emu ruma bo haḡoevaiamu, bona bae hagoreremui ḡaudia na bo negediamu. Una heḡereḡerena, namona na natumui ba gimadia unu amo Satana ena lalohadai e halasimu muvi, TV program, electronic games, bona websait ese kudoudia basie hamiro. Iehova ese e henimui madunana na natumui ba durudia Ia turana ai baela. (Her. 1:8; Efe. 6:1, 4) Una dainai basio gari Baibul ena hahekau herevadia heḡereḡerediai emu ruma lalonai taravatu haida bavato. Natumui ba hadibadia ededia program bae ita diba, ededia be basie ita, bona ba durudia taravatu o atomu badidia bae lalopararalai. (Mat. 5:37) Natumui e bada e laomu neganai, ba hadibadia unu amo Iehova ena taravatu heḡereḡerenai sibodia ese namo bona dika edia idau bae lalopararalai. (Heb. 5:14) Bona ba helalotao, natumui na dia emui hereva to emui kara amo ḡau momo be dibamu.​—Deu. 6:6, 7; Roma 2:21.

9. Satana ese e halasia badabadamu lalohadaina ta be dahaka, bona dahaka dainai una na mai ena dika?

9 Danu, Satana ese kudouda e hadikaiamu dalana ta na, e uramu taunimanima edia aonega ai baita tabekau dia Iehova enai. (Kol. 2:8) Satana ese e halasia badabadamu lalohadaina ta na ina, eda mauri lalonai baita taḡa na ḡau badana. Unu e lalo tomamu taudia haida na reana taḡa taudia ai e laomu, a haida be lasi. Ena be bae taḡa o lasi, to dika na e davarimu. Dahaka dainai? Badina e uramu bae taḡa dainai, edia helt, ruma bese maurina, bona edia hetura karana Dirava ida na e dikamu. (1 Tim. 6:10) Tamada namona guba ai baita tenkiu henia, badina ia ese e durudamu lalohadai maorona moni ai baita abia.​—Koh. 7:12; Luka 12:15.

KUDOUDA BE EDE BAITA GIMAIA TOMA?

Hegima taudia bona hanua ikoukouna igimana taudia heḡereḡeredia, ba gima bona kara haida ba kara unu amo lalohadai dikadia na kudoumu ai basie vareai (Paragraf 10-11 ba ita) *

10-11. (a) Dahaka baita kara siboda baita hegima totona? (b) Baibul negadiai hegima taudia be dahaka e karava, bona edena dala ai laloda mamina na hegima tauna ta na heto?

10 Kudouda baita gimaia namonamo totona, dika baita itadia haraḡa bona ḡau haida baita kara siboda baita hegima totona. Hereva Lada-isidia 4:23 ai ina hereva “gimaia” baita laloamu neganai, hegima tauna ta ena ḡaukara baita laloa. King Solomon ena negai, hegima taudia na hanua maḡuna latanai e giniva bena dika e itava neganai hanua taudia e hadibadiava. Laloda matana ai una baita piksaiamu neganai, be hadibadamu ita be dahaka baita kara Satana ena lalohadai baita dadarai totona.

11 Baibul negadiai, hegima taudia na hanua ikoukouna igimana taudia ida e ḡaukara hebouva. (2 Sam. 18:24-26) Idia ese inaidia e itadiava neganai hanua ikoukouna na e koua haraḡava. (Neh. 7:1-3) Baibul amo ta hadibaia laloda mamina * na hegima tauna ta na heto; Satana ese kudouda​—eda lalohadai, hemami, bona ura​—e uramu baine hamiroa neganai, ita laloda mamina ese e hadibada gunamu. Baine vara dika e hadibadamu neganai, namona na baita kamonai henia bona una dika baita dadaraia.

12-13. Hahetoho haida be dahaka, to dahaka baita kara na namo?

12 Satana ena lalohadai ese basine hamiroda totona, siboda baita hegima dalana mani aita laloa. Iehova na ita e hadibada eto, “heuda-hanai bona mata-dika bona mata-ḡaniḡani na bogaraḡimui ai basio herevalai.” (Efe. 5:3) Bema ḡaukara gabunai eiava sikuli ai turada ese matabodaḡa sivaraidia e herevalaimu, dahaka baita kara? Ta dibamu “Dirava idadaraina karadia bona tanobada ena lebulebu karadia baita rakatani” na namo. (Tito 2:12) Hegima tauna o laloda mamina ese baine vara dika na be hadibadamu. (Roma 2:15) To baita kamonai heniamu, eiava? Reana baita laloamu turada baita kamonai henidia eiava e itamu laulaudia baita ita. To una na nega namona topik baita haidaua eiava baita raka siri.

13 Turada edia laloani karadia eiava kara dikadia baita dadarai totona basita gari na ḡau badana. Ta dibamu Iehova ese una na e itaiamu bona goada bona aonega baine henida Satana ena lalohadai baita dadarai. (2 Sis. 16:9; Isa. 40:29; Iak. 1:5) To, dahaka ḡau haida ma baita kara kudouda baita gimaia totona?

BA GIMA

14-15. (a) Kudouda ai dahaka baita ato, bona edena dala ai unu baita kara toma? (b) Edena dala ai Hereva Lada-isidia 4:20-22 ese e durudamu Baibul duahiduahi karana baita moalelaia? (“Ba Lalo Dobu Dalana” mauana ba itaia danu.)

14 Namona na lalohadai dikadia baita dadarai bona lalohadai namodia baita abi, unu amo kudouda baita gimaia. Hegima taudia ese hanua e gimaiamu dalana mani aita laloa lou. Hanua ikoukouna igimana tauna na ikoukou e kouava inaidia basie vareai totona, to nega haida e kehoava aniani bona ḡau ma haida bae vareailai totona. Bema ikoukou basie kehoamu hanua taudia na be hitolomu. Una heḡereḡerena, namona na hanaihanai Dirava ena lalohadai na kudouda ai baita ato.

15 Baibul ai Iehova ena lalohadai na mimia, una dainai baita duahia, unu amo eda lalohadai, hemami bona kara na Iehova ena lalohadai ida baine heḡereḡere. Edena dala ai Baibul duahiduahi karana baita moalelaia? Ḡuriḡuri na mai anina bada. Kristen taihu ta na eto: “Baibul do asina duahia lalonai, Iehova na noia gunamu baine durugu ena Hereva amo ‘hoa ḡaudia baina ita.’” (Sal. 119:18) Namona na ta duahimu herevadia baita lalo dobu. Baita ḡuriḡurimu, Dirava ena Hereva baita duahiamu, bona baita laloa dobumu neganai, iena hereva na ‘laloda ai baita baladia henimu,’ bona be hagoadadamu Iehova ena lalohadai baita ura heni.​—Hereva Lada-isidia 4:20-22 ba duahi; Sal. 119:97.

16. JW Broadcasting ese haida be ede e durudia toma?

16 Iehova ena lalohadai baita badinaia dalana ma ta na, JW Broadcasting® ai e halasimu ḡaudia baita ita. Tau ta adavana ida na ini e gwau toma: “Hua ta ta e halasimu program na emai ḡuriḡuri haerena. E hagoadamaimu a lalometaumu neganai. Bona e halasimu anedia na hanaihanai emai ruma ai a hakalamu. A nanadumu negadiai, gabu a haḡoevamu, eiava ti kavakava a inumu negadiai unu miusiki a hataimu.” Unu program ese e durudamu kudouda baita gimaia. Danu, e hadibadamu Iehova ena lalohadai baita badinaia bona Satana ena lalohadai baita dadaraia.

17-18. (a) 1 Hanua Pavapavadia 8:61 ena hereva heḡereḡerena, Iehova amo ta dibamu ḡaudia baita badinamu neganai dahaka be varamu? (b) King Hesekia ena haheitalai amo dahaka ta dibamu? (c) Salamo 139:23, 24 ai David ena ḡuriḡuri heḡereḡerena, dahaka baita ḡuriḡurilai?

17 Kara maoromaoro ibadinana ena namo ta itaiamu neganai, eda abidadama na e goadamu. (Iak. 1:2, 3) Iehova lalona ta hamoaleamu dainai e gwauraidamu natuna neganai, ita danu ta ura dikadikamu ia baita hamoalea. (Her. 27:11) Hahetoho negadiai baita hahedinaraia ita na dia lalo-rua ai Tamada lalokauna ta hesiai heniamu. (Sal. 119:113) To mai kudouda ibounai ida baita hahedinaraia ita na Iehova ta lalokau heniamu, ena taravatu ta badinamu bona iena ura ta karaiamu.​—1 Hanua Pavapavadia 8:61 ba duahia.

18 Nega haida baita kereremu, a? Oibe, badina ita na dia ḡoevadae. Bema ta morumu, King Hesekia ena haheitalai baita laloa. Ia na kerere haida e kara. To e helalo-kerehai bona mai ‘lalona idoinai ida’ Iehova e hesiai henia. (Isa. 38:3-6; 2 Sis. 29:1, 2; 32:25, 26) Namona na Satana ena lalohadai iboudiai baita dadarai. Iehova baita noia ‘lalo-parara baine henida.’ (1 Han. 3:9; Salamo 139:23, 24 ba duahi.) Bema kudouda baita gimaiamu, Iehova baita badinaia hanaihanaimu.

ANE 32 Ba Gini Tutuka-Tutuka, Basio Marere!

^ par. 5 Ita be Iehova baita badinaiamu eiava Satana baita badinaiamu bena eda hesiai ḡaukara baita rakataniamu, a? Henanadai haerena na kudouda ta gimaiamu dalana amo baita dibamu. Ina hereva ‘kudou’ anina be dahaka? Satana be dahaka e karamu kudouda baine hadikaia totona? Bona kudouda be ede baita gimaia toma? Unu henanadai na ina atikol ese be haerelaiamu.

^ par. 11 HEREVA ANINA: Iehova ese ita siboda eda lalohadai, hemami bona kara baita tahu namonamo dibana na e henida. Baibul ese una na e gwauraiamu laloda mamina. (Roma 2:15; 9:1) Baibul amo ta hadibaia laloda mamina na Iehova ena taravatu e badinaiamu; be hadibadamu bema ta lalomu ḡaudia, ta karamu eiava ta herevalaimu ḡaudia be nanamo eiava didika.

^ par. 56 LAULAU ANIDIA Rau 15: Bapatiso tadikaka ta na TV e itamu lalonai matabodaḡa laulauna ta e hedinarai. Namona na abi hidi ta baine karaia.

^ par. 58 LAULAU ANIDIA Rau 16: Hegima tauna ta, Baibul negadiai, na hanua murimurinai dika e itaiamu. Bena hanua ikoukouna igimana taudia e boi henidiamu, bena idia na maoromaoro ikoukou e kouamu bona e lokaiamu.