Skip to content

Skip to table of contents

MAURI SIVARAINA

Iehova Ena Hesiai Ḡaukara Na Moalelaia

Iehova Ena Hesiai Ḡaukara Na Moalelaia

CANADA Betele ai egu ḡaukara giniguna na printin gabunai floa na daroava. Una na laḡani 1958 bona lau laḡanigu na 18. Gabeai, magasin e printidiava bona e utudiava misinina ta na ḡaukaralaiava. Betele ai na ḡaukarava dainai na moaleva!

Laḡani ta murinai tadikaka ese Betele famli e hadibadia South Africa brens na printin misinina matamatana be abiamu dainai, volentia haida e ura henidiamu. Ladagu na heni baina volentia bona e abigu hidi neganai na moale dikadika. Canada Betele amo tadikaka tatoi danu e abidia hidi​—⁠Dennis Leech, Bill McLellan, bona Ken Nordin. Tadikaka ese e hamaoromai ai na one-way ticket mo be henimaimu!

Sinagu na rini henia bena nato: “Sinagu, sivarai namona ta. Lau na ba laomu South Africa!” Sinagu na se hereva momova hahinena, to ena abidadama na goada bona lauma ḡaudia na e lalo badava. Hereva momo na se gwaurai, to dibagu ia ese launa be durugumu. Ena be tamagu sinagu na gabu daudau ba laomu dainai e hebogahisi, to idia ese egu disisen na e matauraia.

SOUTH AFRICA NALA

Laḡani 1959 ai lau, Dennis Leech, Ken Nordin, bona Bill McLellan na train ai a gui bona Cape Town amo a laomu Johannesburg

Laḡani 2019 ai taumai haniosi na laḡani 60 muridiai South Africa brens ai ma a hedavari lou

Brooklyn Betele ala neganai, ai taumai haniosi na hua toi lalonai letterpress printing ena treinin abia. Bena ai na kohu e udava boutina amo Cape Town, South Africa ala. Una negai lau laḡanigu na 20. Adorahi ai Cape Town ena train ta ai a gui bena Johannesburg ala. Daba kahanai ai na taoni maraḡina ta ladana Karoo ai a stopu, una na deset gabuna ta. Una gabu na kahu bada herea bona siahu. Taumai haniosi windo amo a roha lasi bena a lalo, ‘Ina gabu be ini bamona, a?’ A lalohekwarahiva emai asainmen matamatana be ede baia karaia tomamu. Laḡani haida muridiai, unu taoni maraḡidia a lou lao neganai a itaia idia na gabu namodia bona asi reḡereḡedia.

Laḡani haida lalodiai egu asainmen na Linotype misini idau hereana ta na ḡaukaralaiava, una misini ai Watchtower bona Awake! magasin bae he-printi letadia na laini ai na atodiava. South Africa ena brens ese magasin na Africa ena gado momo ai e printiva. Ena be printin misini matamana dainai emai gabu a rakatania, to a moale badina printin misini na e ḡaukaralaia namonamova.

Gabeai, Factory Office ai na ḡaukara. Una dipatment ese printing, shipping, bona translation ena ḡaukara idauidau e nariva. Ena be egu mauri ai na bisiva, to na moaleva.

HEADAVA BONA ASAINMEN MATAMATANA

Lau bona Laura, laḡani 1968 ai spesol painia ḡaukarana a karaiava

Laḡani 1968 ai, lau na painia taihu ta ladana Laura Bowen na adavaia, ia na Betele badinai e nohova. Ia danu Translation Department ai typing ḡaukarana e karaiava. Unu negadiai, headava matamata taudia na betele ai asie nohova, una dainai brens ofis ese e siaimai spesol painia ḡaukara baia karaia. Taina na lalohekwarahi badina laḡani 10 Betele ai na noho neganai, mai emai aniani bona noho gabudia. To spesol painia ḡaukara amo abiamu moni sisina be ede baia ḡaukaralaia tomamu? Hua ta ta ai, ai na 25 rand (una negai na $35, U.S) e henimaiva bema ai na emai hora, lou henia, bona baia heni pablikeisin ena namba a haḡuḡuruva. Una moni amo emai rent baia peia, aniani baia hoi, motuka davadia baia heni, hospele baiala davadia, bona emai ura ḡaudia haida baia hoi.

Ai na e siaimai Durban taonina badina hanuana ta ai baia painia. Unuseniai, India taudia na momo herea. Idia momo na unu kahai e nohova badina tubudia na laḡani 1875 lalodiai South Africa ela sugar factory ai bae ḡaukara. Hari idia na moni ḡaukara haida e karamu, to edia kastom bona aniani e nadumu daladia na doini e badinamu. Bona idia na English gado ai e herevava dainai emai ai na dia auka idia baia haroro henidia.

Spesol painia taudia na hua ta ta haroro gaukara ai hora 150 bae haḡuḡuru, una dainai lau bona Laura na sediual ta a karaia dina ginigunanai hora siks baia abia. Una gabu na siahu bada herea. Ai na asi emai lou henia bona Baibul stadi, una dainai hora siks lalodiai ruma-ta-ruma-ta haroro ḡaukarana a karaiava. A haroro matama neganai, natomava ai na da a haroro daudau, to egu taim na itaia neganai ai na miniti 40 mo a haroro! Na lalo, ‘Spesol painia ḡaukarana be ede baia karaia tomamu?’

Gabeai dala haida a lalo baia badina. Dina ta ta ai sandwiche a karava bona soup eiava coffee na themos ai a seiava. A urava baia laḡa-ani neganai, emai motuka na au ta ikerukerunai a tuava. Nega haida India maraḡidia ese e ginimai heḡeḡeva bona e raraimaiva. Dina haida lalodiai hora rua o toi muridiai a laloparara dina na e heau haraḡa-haraḡava.

Teritori ai heabidae taudia ediai Baibul ena hereva momokani a herevalaiava na mai moalena! A itaia India taudia na e hematauraimu bona Dirava e lalokau heniamu taudia. Hindu taudia momo ese emai haroro herevana na e abia daeva. Idia na e urava Iehova, Iesu, Baibul, tanobada matamatana mai mainona, bona mase taudia edia helaro sivaraidia bae diba. Laḡani ta murinai emai Baibul stadi iboudiai na 20. Dina ta ta ai, a stadi henidiava ruma besena ta ida a aniani hebouva. Ai na a moale bada herea.

Se daudau ai na asainmen matamatana ta abia, una na kone badina hanuadiai seket ḡaukara baia karaia. Wiki ta ta ai kongrigeisin ta a vadivadiava neganai, ruma bese ta ida a nohova, pablisa ida a ḡaukara hebouva, bona idia a hagoadadiava. Idia ese ai na edia ruma bese heḡereḡerena e kara henimaiva. Idia bona natudia edia hebamo na a moalelaiava, bona edia animal danu. Laḡani rua e ore murinai, brens ofesi ese e rini henimai. Tadikaka na e gwa: “Ai na a uramu umui na Betele baoma.” Lau na nato: “Ai na a moalemu ini kahai.” To, edia noinoi na abia dae badina a urava edena asainmen bae henimai na baia karaia.

A LOU BETELE

Betele ai egu asainmen na Service Department ai na ḡaukarava, unuseniai lau na mai edia ekspiriens tadikakadia momo ida na ḡaukarava. Seket tauna ese kongrigeisin ta e vadivadi heniava murinai ena ripoti na brens e siaia laova, bena Service Department ese seket tauna ena ripoti na revareva ta amo kongrigeisin e siai heniava. Unu revareva amo hahegoada bona hahekau herevadia e heniva. Seketere edia ḡaukara na bada badina unu revareva na Xhosa, Zulu, bona gado ma haida amo e hahanaiva English, bena English amo Africa ena gado haida ai ma e hahanaiva. Unu tadikaka edia ḡaukara na na laloa bada badina idia ese e durugu Africa tadikaka taihu koremadia ese e davariva hekwakwanaidia na lalopararalaidia.

Una negai gavamani ena taravatu dainai South Africa ai, koremadia na kurokurodia ida asie noho hebouva bona asie hebamova. Eda Africa tadikaka koremadia na sibodia edia gado ai e herevava, e harorova, bona sibodia edia gado ai kongrigeisin hebou e abiva.

Africa tadikaka koremadia momo na asina dibadia badina lau e siaigu kongrigeisin na English ai e herevava. Hari lau na mai egu dala Africa tadikaka taihu koremadia edia kastom bona edia noho daladia baina diba. Na diba eda tadikaka na kastom bona tomadiho dainai hekwakwanai idauidau e davariva. Idia ese Baibul ena taravatu e utuva kastom karadia bona babalau karadia na e dadaraiva. Ena be unu e kara tomava dainai edia ruma bese bona hanua taudia ese e daḡedaḡe henidiava, to idia na edia abidadama ai e gini goadava. Gunika gabudiai taunimanima na ogoḡami ai e nohova. Ena be momo na asie skuli namonamo, to Baibul na e matauraiava.

Eda tomadiho ena maoro bona politikol karadiai asita vareaimu ena maoro e kotalaia neganai, lau na unu case haida ai na heduru. Witnes maraḡidia na Dirava e badinaiava dainai skuli ena ḡuriḡuri bona tomadiho anedia ai asie vareaiva una dainai skuli amo e kokidia. Una na itaia neganai, egu abidadama na e hagoadaia.

Africa hanuana ta ladana Swaziland ai tadikaka na hekwakwanai ma ta e davaria. King Sobhuza II e mase neganai taunimanima iboudia na e hamaorodia kastom karana ta bae karaia. Edia lalohisihisi toana bae hahedinaraia totona, tatau na kwaradia huidia bae nau, bona hahine be huidia bae utu kwadoḡi. Una na sene taudia itomadiho henidia karana bona tadikaka taihu momo na una kara lalonai asie vareai dainai, inaidia ese e hahisidia bada. Ai na a moale badina idia ese Iehova e badinaia! Eda Africa tadikaka bona taihu edia abidadama bona haheauka karadia amo ḡau momo a diba, bona una ese emai abidadama na e hagoadaia.

NA LOU PRINTING DEPARTMENT

Laḡani 1981 ai, lau na printing department ai ma na ḡaukara louva, computer amo printing ḡaukarana baina durua totona. Na moale badina ḡau iprintidia daladia na e idauva. Printing kampani ta ese phototypesetter misini matamatana ta na brens e henia bae tohoa, asi davana. Gabeai ai ese Linotype misinidia nain a kokidia bena phototypesetter matamatadia faiv atodia. Printing press matamatana ta danu atoa, una ese ḡaukara na e haharaḡaia.

Una dala matamatana dainai, computer program ladana MEPS (Multilanguage Electronic Publishing System) e karaia. Ai taumai haniosi Canada amo South Africa ala negana amo, teknoloji na e idau e laova. Guna be misini metaudia a ḡaukaralaiva, a hari be ḡaukara iboudiai na computer ese e karamu! (Isa. 60:17.) Ai taumai haniosi ese painia taihu goadadia hani a adavadia. Lau bona Bill na doini Betele ai a ḡaukaramu. Ken bona Dennis be mai natudia.

Betele ḡaukaradia na e bada e laova. Pablikeisin na gado momo ai e hahanaiva, e printiva, bona brens ma haida e siai laova. Una dainai Betele matamatana ta bae haginia na namo. Tadikaka ese Johannesburg ena west kahanai Betele matamatana ta e haginia, bona laḡani 1987 ai e hahelaḡaia. Na moalemu laḡani momo lalodiai South Africa ai Brens Komiti ḡaukarana na karaia, bona unuseniai ḡaukara e bada dalana na itaia.

ASAINMEN MATAMATANA MA TA

Na hoa badina laḡani 2001 ai e boirigu United States ena Brens Komiti memba ta ai bainala. Ena be South Africa ai turamai bona emai ḡaukara baia rakatanimu dainai a hebogahisi, to a moale badina United States ena Betele famli ida baia ḡaukara heboumu.

Laura sinana na buruka, bona baia rakataniamu dainai a lalohekwarahi. New York amo ia baia naria na auka, to Laura tadina tatoi na e ura tauani dalanai sinadia bae naria. Idia na e gwa: “Ai ese ful-taim hesiai ḡaukara na basia karaia dibamu, to bema sinada baia nariamu, umui ese emui asainmen na dounu bo karaiamu.” Edia heduru dainai a moale.

Una heḡereḡerena, kakagu mai adavana ida, Toronto, Canada ai e nohova, ese sinagu vabuna e nariava. Sinagu na idia ida laḡani 20 mai kahana e noho. Mai edia lalokau ida sinagu e naria dainai na tenkiu henidiamu. New York ai a kau neganai, se daudau sinagu de mase. Emai famli na mai edia ura ida sinamai e naridia dainai a moalemu, ena be nega haida una na auka!

Laḡani haida lalodiai, egu asainmen United States ai na literature production ai na ḡaukarava, bona teknoloji dainai ḡaukara na e haharaḡaiamu. Hari, lau na Purchasing Department ai na ḡaukaramu. Na moalemu badina laḡani 20 lalodiai ina brens badana ai na ḡaukara, hari Betele famli taudia na 5,000 heḡereḡerena bona komiuta be 2,000 heḡereḡerena!

Laḡani 60 gunadiai asina laloa lau na ini kaha bainama. Unu laḡani lalodiai Laura ese lau na e durugu bada herea. Lauegu mauri na na moalelaia! A kara asainmen idauidau, a ḡaukara hebou taudia, bona tanobada heḡeḡemadai ai a vadivadidia brens idauidau na doini a lalodiataomu. Hari laḡanigu na 80 de hanaia dainai, ḡaukara momo na da asina karamu, to eregabe tadikakadia na treinin e henidiamu unu ḡaukara bae kara.

Salamo itorena tauna na e gwa: “Bema bese ta ena Dirava na Iehova, una bese na e moalemu.” (Sal. 33:12, NWT) Una hereva na momokani! Iehova na tenkiu heniamu badina iena taunimanima ida ia na hesiai heniamu.