Skip to content

Skip to table of contents

Manau​—Una Kara Baita Hahedinaraia Ena Namo be Dahaka?

Manau​—Una Kara Baita Hahedinaraia Ena Namo be Dahaka?

Sara * na e gwaumu: “Lau na hemarai kekenina bona nega momo na na garimu. Una dainai hereva auka bona daḡedaḡe taudia bogaraḡidiai na nohomu neganai egu hemami na se namomu. To manau taudia ida na nohomu neganai asina garimu. Manau tauna enai egu hemami bona hekwakwanai na baina herevalai diba. Manau taudia na lau turagu namodia.”

Sara ena hereva ese e hahedinaraiamu bema baita manaumu, ma haida na be uramu ita turada ai baela. Danu, manau karana ese Iehova na e hamoaleamu. Iena Hereva ese e hagoadadamu, e gwaumu: “Ini na ba hahedokilai: . . . manau.” (Kol. 3:12) Manau karana anina be dahaka? Iesu ese manau karana be ede e hahedinaraia toma? Bona edena dalai una kara ese baine duruda baita moale totona?

MANAU KARANA ANINA BE DAHAKA?

Manau karana na maino e hahedinaraiamu tauna enai bo itaiamu. Manau tauna na ma haida e kara namo henidiamu bona lalona e hahisiamu neganai se daḡedaḡemu to e boga-aukamu.

Manau karana na lalogoada karana. Baibul ai “manau” e herevalaia neganai Grik herevana ta e ḡaukaralaia bona una na hosi ta e hamanadaiamu karana e herevalaiamu. Hosi e treiniamu neganai ena goada na dounu mia, to e treiniamu ena goada baine biagua totona. Una heḡereḡerena, bema baita manaumu, eda kara baita biagudiamu bona haida ida maino ai baita nohomu.

Reana baita lalomu, lau na dia manau tauna. Taunimanima momo na e badu haraḡamu bona se haheaukamu dainai manau karana ihahedinaraina na auka. (Roma 7:19) Una dainai, baita hekwarahi manau karana baita hahedinaraia bona Iehova ena lauma helaḡa ese be durudamu baita manau totona. (Gal. 5:22, 23) Dahaka dainai baita hekwarahi manau karana baita hahedinaraia totona?

Manau karana ese taunimanima edia mauri baine hanamoa. Sara heḡereḡerena, ita danu ta uramu manau taudia bogaraḡidiai baita noho. Iesu na manau bona hebogahisi karana e hahedinaraia tauna hereadaena. (2 Kor. 10:1) Una dainai natu maraḡidia danu e urava ia dekena baela ena be asi dibadia ia.​—Mar. 10:13-16.

Manau karana ese ita bona ma haida na be gimadamu. Bema baita manaumu, basita badu haraḡamu eiava kara kererena ta basita karaiamu. (Her. 16:32) Unu amo ma haida na basita hahisidiamu, ita ta lalokau henidiamu taudia danu. Manau karana ese be durudamu siboda baita hebiagumu una ese ita bona ma haida na be gimadamu.

MANAU KARANA AI HAHEITALAI ḠOEVADAENA

Ena be Iesu ese e karava ḡaukaradia na momo bona e bisiva, to taunimanima iboudiai ediai manau karana e hahedinaraiava. Iena negai e nohova taudia momo na edia mauri lalonai e hekwarahiva bona unu ese e hametaudiava, bona laḡa-ani eiava goada bae abi na namo. Reana idia na Iesu ena hereva amo goada e abi, ia ese e hamaorodia, eto: “Lau dekegu aoma . . . badina be lau na manada bona lalo-manau taugu.”​—Mat. 11:28, 29.

Edena dalai ai baita manau, Iesu e manau heḡereḡerena? Dirava ena hereva baita stadilaia unu amo Iesu ese taunimanima e kara henidia dalana bona nega aukadia e haheaukalai daladia baita diba. Bena eda manau karana baine tohoa ḡaudia bae vara neganai, baita hekwarahi Iesu ena manau karana baita tohotohoa. (1 Pet. 2:21) Iesu e durua ḡaudia toi aita herevalai.

Iesu na manau tauna. Iesu na e gwau: “Lau na manada bona lalo-manau taugu.” (Mat. 11:29) Baibul lalonai manau bona lalomanada na e herevalaidia hebou badina anidia na taidia heḡereḡere. (Efe. 4:1-3)

Manau karana ese be durudamu haida edia kara eiava hereva daidiai basita badu haraḡamu. Haida ese Iesu na e gwauraia “ani-dae ani-dae bona vine ranuna e inua momomu tauna” neganai, ia be dahaka e kara? Ia na ena kara amo e hahedinaraia idia ese e gwaurai herevadia na koikoi. Badina ia na manau tauna.​—Mat. 11:19.

Bema ta na oi, emu bese, emu noho dalana dainai hereva kavakavadia be gwauraimu, oi be mai manaumu ida bo haeremu, eiava? South Africa ai e nohomu Kristen elda ta, Peter na e gwa: “Ta ena hereva dainai na badu haraḡamu neganai, sibogu na henanadaimu, ‘Iesu be ede bema kara toma?’” To ma e gwa: “Lau na dibaia ḡauna na egu badu baina biagua, to basina badu haraḡa.”

Iesu na mai dibana taunimanima na dia ḡoḡoevadadae. Iesu ena hahediba taudia na e urava kara maorodia bae kara, to idia na dia ḡoḡoevadadae dainai nega haida na e kerereva. Heḡereḡere, Iesu do se mase hanuaboina ai, ia ese Petero, Iamesi, bona Ioane e noidia bae gima to idia na e mahuta. Iesu na e laloparara “lauma na e uramu, a tau-anina na eme manoka.” (Mat. 26:40, 41) Iesu na e diba idia na dia ḡoḡoevadadae dainai, ena aposetolo na se badu henidia.

Taihu ta ladana Mandy na ma haida e gwauraidia dikava, to hari ia na e hekwarahimu Iesu ena manau karana baine tohotohoa. Ia na e gwa: “Na hekwarahimu baina helalotao taunimanima iboudiai na dia ḡoḡoevadadae bona Iehova heḡereḡerena, edia kara namodia mo baina lalo.” Iesu ena hebogahisi karana ese baine durumu diba, ma haida ba kara henidia mai emu manau ida.

Iesu ese Dirava na e abidadama henia. Iesu na tanobada ai e nohova neganai, e kara henia dalana na kerere to e haheauka. Taunimanima ese ia na e laloa kerereva, e inai henia, bona e daḡedaḡe henia. Ena be unu e kara henia toma, to ia na e manau badina ia ese “Hahemaoro Diravana maoromaorona e abidadama henia.” (1 Pet. 2:23) Iesu na mai dibana ia Tamana gubai ese ia na be nariamu bona nega korikori ai ia asie kara namo henia taudia na be panisidiamu.

Bema haida ese asie kara namo henidamu dainai mai baduda ida idia ta kara henidiamu, hekwakwanai na be badamu. Una dainai Toretore Helaḡadia ese e hadibadamu: “Taunimanima edia badu ese Dirava ena kara maoromaoro se havaraiamu.” (Iak. 1:20) Ena be ta badumu na mai badina, to ita na dia ḡoḡoevadadae dainai badu karana ese ita na dala kerena ai baine hakauda diba.

Germany ai e nohomu taihuna ta, ladana Cathy na e lalova, ‘Bema oi na emu maoro basio herevalaimu, ta na oi daimuai ḡau ta basine karaiamu.’ To, ia ese Iehova iabidadama henina karana e dibaia neganai, ena lalohadai na e haidaua. Ia na e gwa: “Hari lau na asi na uramu egu maoro mo baina herevalai. To na manaumu badina na dibamu Iehova ese tanobada ai ḡau kereredia iboudiai na be hamaoromaorodiamu.” Bema oi na asi badina taunimanima ese e kara auka henimumu, Iesu ese Dirava e abidadama henia karana ba tohotohoa, unu amo ba manau.

MANAU “TAUDIA BE NANAMO”

Hekwakwanai aukadia lalodia ai, edena dalai manau karana ese baine duruda?

Iesu ese e hahedinaraia, baita manaumu neganai, eda mauri lalonai baita moalemu. Ia na e gwa manada taudia na nanamo badina idia na e moalemu. (Mat. 5:5) Mani manau karana ese ta baine durua daladia ta ta aita herevalai.

Manau karana ese headava lalonai lalohekwarahi e hamaraḡiamu. Australia ai e nohomu tadikakana ta ladana Robert na e gwaumu: “Lalohisihisi dainai asi na lalo namonamomu bena adavagu lalona e hahisiamu herevadia momo na gwauraimu. To, mai badumu ida bo herevamu murinai, unu hereva na ma basio abidia loumu. Adavagu na itaia egu hereva ese e hahisia neganai, na lalohisihisi.”

Eda hereva daidiai “ita iboudai ta hekwakwanai louloumu” bona asi ta lalo namonamomu bena ta gwauraimu herevadia ese headava lalonai hekwakwanai e havaramu. (Iak. 3:2) Nega unu bamodiai, manau karana ese ita baine duruda baita gwaurai herevadia baita biagudia.​—Her. 17:27.

Robert na e hekwarahi basine badu haraḡa bona sibona baine hebiagu. Bena dahaka e vara? Ia na e gwaumu: “Bema ḡau ta asia lalotamonalaiamu neganai, lau na na kamonai namonamomu, mai manaugu ida na herevamu, bona na hekwarahimu basina badu haraḡa. Hari lau bona adavagu emai hetura karana na namo herea.”

Manau karana ese ita na be durudamu ma haida baita kara namo henidia totona. E badu haraḡamu taudia turadia na dia momo. Manau karana ese be durudamu “lalo-tamona” bona “maino” ai baita noho totona. (Efe. 4:2, 3) Matamanai tame herevalaia taihuna Cathy, na e gwa: “Na manaumu neganai, ma haida ibamodia karana na moalelaiamu, ena be haida edia kara egu ai na auka.”

Manau karana ese lalomaino e havaraiamu. Baibul ese “atai amo e maimu aonegana” na manau bona maino ida e ḡaukaralaidia hebou. (Iak. 3:13, 17) E manaumu tauna na e moalemu. (Her. 14:30) Martin na e hekwarahiva manau karana baine hahedinaraia, bona ia na e gwa: “Hari lau ese taunimanima na asina hamaorodiamu egu ura heḡereḡerenai ḡau bae kara, bona lalogu na e mainomu bona na moalemu.”

Momokani ita iboudiai na baita hekwarahi, manau karana baita hahedinaraia. Tadikaka ta na e gwa: “Ḡau haida e varamu neganai, lau na doini na badu dikadikamu.” To Iehova, ita e durudamu manau karana baita hahedinaraia tauna ese be durudamu. (Isa. 41:10; 1 Tim. 6:11) Ia ese ‘baine hanamoda ḡuḡuru’ bona ‘baine haginida tutuka-tutuka.’ (1 Pet. 5:10) Aposetolo Paulo heḡereḡerena, ita ese “Keriso ena manau bona manada” karana baita tohotohoa diba.​—2 Kor. 10:1.

^ par. 2 Lada haida na a haidau.