Skip to content

Skip to table of contents

Taunimanima Edia Henanadai

Taunimanima Edia Henanadai

Iesu do se mase negana ai, daidia be e gwauraidia lohia o Tau Badadia, bona dahaka dainai una dagi e abia?

Iesu do se mase negana ai, ena aposetolo e sisiba henidia tadikakadia bogaraḡidia ai lada bada iabina lalohadaina na basie abia. Ia ese e hamaorodia: “Bese idau-idau edia pavapava ese e lohiadiamu; bona hanua idau-idau taudia ese edia lohia (“Tau Badadia,” Nega Matamata Baibel) e heatolaidiamu. To umui na dia unuheto.”​—Luka 22:25, 26.

Iesu ese e gwauraidia lohia taudia o Tau Badadia be daidia? Nadi toretoredia, koin, bona toretore ma haida ese e hahedinarai Greek bona Roma taudia edia kastom ai, taunimanima ese lada bada taudia bona Euergetes eiava Tau Badadia na bae imodaidia. Unu tatau na e imodaidiava badina idia ese taunimanima e durudiava bona ḡaukara namodia e karava.

Lohia taudia momo ese ina dagi ladana, Tau Badadia, e abia. Idia haida na Aigupto edia lohia Ptolemy III Euergetes (c. 247-222 B.C.E.) bona Ptolemy VIII Euergetes II (c. 147-117 B.C.E.). Roma edia lohia Julius Caesar (48-44 B.C.E.) bona Augustus (31 B.C.E.–14 C.E.), bona Iudea edia pavapava Herod Badana. Herod na dagi e henia badina doe negana ai ena taunimanima e ubudia bona ogoḡami taudia na dabua e henidia.

German Baibul mai dibana namonamo tauna, Adolf Deissmann ena hereva heḡereḡerena, ina lada, Tau Badadia, na gabu momo ai e ḡaukaralaiamu. Eto: “Nadi toretoredia ai una lada idavarina na haraḡa, una lada handred mai kahana bo davaridiamu.”

Una dainai, Iesu ese ena hahediba e hamaorodia, “To umui na dia unuheto,” anina be dahaka? Iesu ena hereva anina be, taunimanima edia namo basie lalo, a? Lasi. Iesu ena hereva amo e hahedinaraia, ia na hariharibada karana ena namo e laloa.

Iesu ena negai, taḡa taudia na e urava ladadia bae bada dainai steidiem ai spot gadara idauidau na moni amo e duruva, danu park bona dubu e haginiva, bona ḡaukara unu bamodia ma haida ai e heduruva. To, unu e karava badidia na e urava taunimanima ese bae imodaidia, ladadia bae bada, eiava bae voutidia. Buka ta na e gwaumu: “Ena be dala idauidau ai kara namodia e hahedinaraiva, to nega momo e urava politikol dalanai sibodia namo bae davari.” Iesu ese ena hahediba e haḡanidia kara unuhetomadia na bae dadarai.

Laḡani haida muridiai, aposetolo Paulo ese e hahedinaraia, namona na badi maorona ai hariharibada karana baita hahedinaraia. Ia ese Korinto tadikaka e tore henidia, eto: “Ta ta ena lalo-hadai ena lalo-hadai ai bae heni; basie heni maumau, bona dia hahedua dainai basie heni. Badina be mai moalena ida e henimu tauna Dirava ese e lalokau heniamu.”​—2 Kor. 9:7.