Skip to content

Skip to table of contents

MAURI SIVARAINA

Iehova ese Tuari Bona Maino Negadiai E Hagoadamai

Iehova ese Tuari Bona Maino Negadiai E Hagoadamai

Paul: Ai na a moale dikadika! November 1985 ai, ai na plein amo a laova Liberia, West Africa, emai misinari asainmen ginigunana baia karaia totona. Emai plein na Senegal ai e kau neganai, Anne na e gwa: “Hora ta murinai ita na vada Liberia ai baita ginidaemu!” Bena hahediba herevana ta a kamonai, e gwa: “Liberia baela taudia iboudiai na plein amo bae diho. Ita na unu basita laomu badina taunimanima haida ese gavamani na e tuari heniamu.” Senegal ai, ai na misinari taudia ida dina 10 a noho. Bona nius ai a kamonaiva Liberia ai taunimanima momo herea e mase bona gavamani na curfew taravatuna e atoa, ta ese ena ruma na basine rakatania bona street ai basine loa kava. Una taravatu asie badinaiava taudia na e pididiava.

Anne: Ai na dia loaloa momo taumai. Maraḡigu vaitani na gari momova dainai, taunimanima ese ladagu na e hatoa Gari Anne. Lau na dala amo baina hanai danu na gariva! To ai na lalomai a hadai emai asainmen gabuna baiala.

Paul: Lau bona Anne na gabu tamona ai a bada. Una na England ena west kahana ai. Lau tamagu sinagu bona Anne sinana ese ai na hanaihanai e hagoadamaiva, baia painia. Una dainai, hai skul a haorea murinai ai na maoromaoro a painia. Idia na e moale dikadika badina ai na a ura emai mauri ibounai lalonai fultaim hesiai ḡaukarana baia karaia. Lau laḡanigu 19 ai, nala Betele, bona laḡani 1982 ai emai headava murinai, Anne danu ema.

Gilead gradueisin, September 8, 1985

Anne: Betele ḡaukarana na a ura heniava, to emai ura ḡauna na pablisa dia momo gabuna ai baia heduru. Ai na Betele ai misinari gunadia ida a ḡaukara hebouva karana ese una ura na e habadaia. Laḡani toi heḡereḡerena una a ḡuriḡurilaia, bena 1985 ai invateisin ta a abia Gilead ena klas namba 79 baiala neganai, a moale dikadika! E henimai asainmen na Liberia, West Africa.

TADIKAKA TAIHU EDIA LALOKAU KARANA ESE E HAGOADAMAI

Paul: Liberia lao dalana e kehoa lou neganai, ai na plein ginigunana ai a gui. A kau neganai, a itaia taunimanima na e gariva bona curfew taravatuna dainai se loaloa momova. Motuka ta e reḡe daguva danu, taunimanima na e gariva, e lolova bona e heau boiova. Ai na basia gari totona hanuaboi iboudiai, Salamo bukana amo siri haida a duahiva. To ai na dounu emai asainmen na a ura heniava. Anne be dina iboudiai eha harorova, bona lau be Betele ai John Charuk ida na ḡaukarava. a Lau na iena amo ḡau momo na diba, badina ia na Liberia ai laḡani momo e noho. Bona tadikaka edia hekwakwanai bona noho daladia na mai dibana namonamo.

Anne: Dahaka dainai emai asainmen Liberia ai na a ura henia? Badina tadikaka taihu ese e lalokau henimai badava bona edia abidadama na goada. Ai na a hemanada namonamo bona idia na emai bese matamatana ai ela. Idia ese sisiba namodia e henimaiva bona e hagoadamaiva. Haroro ḡaukarana na namo herea. Ruma taudia na se moaleva bema ai ese a rakatanidia haraḡava! Gabu iboudiai taunimanima na Baibul e herevalaiava. Una dainai emai ai na e haraḡava idia ida baia herevahereva. Emai Baibul stadi na momo herea dainai, nega haida na e aukava iboudiai baia stadi henidia. Una na teritori hereana!

A GARIVA NEGADIA AI IEHOVA ESE GOADA E HENIMAIVA

Laḡani 1990, Liberia Betele ai, refiuji taudia a reḡudiava

Paul: Liberia ai, laḡani 4 lalodiai maino ai a nohova, to 1989 ai tuari e vara bona mauri na e idau. July 2, 1990 ai, gavamani e gwau-edeede heniava taudia ese Betele badina gabudia iboudiai e biagudia. Ai na hua toi emai femli bona world headquarters ida asia herevahereva. Daḡedaḡe bona gwau-edeede na e bada, aniani na dia heḡereḡere bona hahine momo na e hadikadiava. Unu hekwakwanai na laḡani 14 lalodiai, Liberia ibounai lalonai e vara.

Anne: Iduhu haida na iduhu ma haida ida e heatuva bona e heala-ala heheniva. Tuari taudia na gabu iboudiai e loava. Imadia ai na tuari kohudia, e kara dabuadia na i’idau bona ruma ta ta ai e vareaiva edia ura ḡaudia e abiva. Idia haida na e laloava taunimanima e aladiava karana na vaitani “kokoroku e aladiamu.” Tuari taudia ese dala na e kouava bona e urava bae hanai taudia na e pididiava, nega haida brens badinai danu una e varava. Abidadama tadikaka taihu, bona misinari rarua danu madi e aladia.

Tuari taudia ese e inai henidiava iduhu taudia e davaridiava neganai, e aladiava, bona tadikaka taihu ese edia mauri na se laloa to unu iduhu tadikaka taihu e hunidiava bona e hamauridiava. Misinari bona Betele taudia danu unu e kara tomava. E heau mauri Witnes taudia na ai ida Betele ai a nohova, haida be henuai e mahutava, haida be ai ida atai ai a mahutava. Ruma bese ta taudia 7 na ai ida daiutu tamona ai a nohova.

Paul: Dina iboudiai tuari taudia na e maiva Betele, unu amo bae diba bema ai na haida a hunidiava. E gimava tadikakadia na 4, rarua be windo amo e roha lasiva, a rarua be geidi e laova. Bema geidi e laova tadikakadia imadia na vaira ai e atova, ai na a dibava dika ta basine varamu. To bema imadia na muridiai e atova, ai na a dibava tuari taudia na be vareaimu, una dainai windo amo e roha lasiva taudia na turamai e hunidia haraḡava.

Anne: Dina ta tuari taudia na mai badudia ida geidi amo e vareai. Lau bona taihu ta na digu rumanai a komu, unuseniai na kabodi ta bona henunai na komu gabuna. Taihu na una kabodi ai e hebidi lokuloku. Tuari taudia na mai ipididia ida e dae ema atai kahana. Idia na mai badudia ida iduara e tutuava. Paul ese e hamaorodia: “Lau adavagu na digu rumana e ḡaukaralaiamu.” Komu gabuna na koua neganai reḡe haida na e daeva, bona kabodi kohudia na ato louva dainai nega taina e daudau, una dainai na gari dikadika bona na heudeheude. Na lalo bema iduara ba kehoamu, tuari taudia ese be itagumu neganai, idia na be dibamu lau na haida na hunidia. Una dainai dahaka na kara? Lalogu ai Iehova na noia baine durugu. Bena mai manaugu ida iduara na kehoa bona na hanamodia. Idia ta ese e dorigu siri bena maoromaoro ela kabodi e kehoa bona lalona kohudia e sekedia. Ia na e hoa badina ḡau ta se davaria. Bona ena orea na daiutu haida ma e sekedia bona guhi henuna kahana danu e sekedia. To, idia ese ḡau ma ta na se davaria.

HEREVA MOMOKANI NA E DIARIMU

Paul: Hua momo lalodiai emai aniani na dia bada. To, lauma anianina na hanaihanai ai e durumaiva ḡauna. Betele ai daba tomadihona na emai “daba anianina” tamona bona una ese goada e henimaiva.

Bema aniani bona ranu e ore dainai baiama lasi, a hunidia taudia iboudiai na bema hamasedia. Nega momo Iehova ese nega korikori ai emai dabu ḡaudia na hoa dalanai e henimaiva. Iehova ese e narimai bona e durumai basia lalohekwarahi.

Mauri na e aukava to hereva momokani dainai lalomai na e goadava. Eda tadikaka taihu na nega momo edia mauri helaoreana e heauva, to edia abidadama na goada dainai asie lalohekwarahiva. Haida na e gwa tuari ai e haheauka karana ese “hisihisi badana” totona e haheḡaeḡaedia. Elda bona tadikaka matamatadia na asi garidia ida tadikaka bona taihu e durudiava. Tadikaka taihu e heau laova gabudiai idia na e heduru heheniva, e harorova, uda ai e davaridia ḡaudia amo edia Kingdom Hall e haginiva bona hebou e abiva. Unu nega aukadiai hebou e laova bona haida e haroro henidiava karana ese tadikaka taihu na helaro e henidia bona e hagoadadia. Ai ese aniani, dabua bona ma ḡau haida a heniva neganai, tadikaka taihu momo na dabua asie urava, to haroro baegedia e noiva. Tuari dainai edia mauri e dika taudia ese sivarai namona na e abia dae. Idia na e hoa badina ena be tuari na e varava, to Witnes taudia na e helalokau heheniva bona e moaleva. Una dainai idia na diari ta na heto taunimanima vairadiai. (Mat. 5:​14-16) Tadikaka ese edia hesiai ḡaukara na e lalobadava dainai tuari taudia haida danu orea lalonai e vareai.

KUDOUMAI E HISIHISI TO GOADA A DAVARI

Paul: Laḡani 14 lalodiai una hekwakwanai na e varava dainai ai ese Liberia na nega 5 a rakatania, nega toi be hua haida a noho bona nega rua be laḡani ta. Misinari taihuna ta ese emai hemami na ini e gwauraia ḡoevaḡoeva toma: “Gilead ai, ai na e hadibamai tadikaka taihu na mai kudoumai ibounai ida baia lalokau henidia, bona unu a kara toma. Una dainai idia baia rakatanidia neganai kudoumai na e hisihisi bada herea!” To a moale badina badi tanodia haida amo Liberia ena teritori na dounu a duruava.

Laḡani 1997, mai moalemai ida Liberia a lou lao

Anne: May 1996 ai, taumai foa na brens motukana ta ai a gui, bona brens edia pepa badadia haida a abi kau. Ai na a urava taoni kahana baia heau lao ena daudau na 16 kilomita. Una neganai tuari taudia na e kau. Mai badudia ida ipidi e hapouva, e hastopumai, taumai tatoi e verimai lasi, bona Paul do motukai, de heau. Ai na gigina, asi dibamai dahaka baia kara. Se daudau, Paul na hutuma padadia amo ai e raka henimaiva, baguna amo rara e dihova. Matamanai a laloa ia na e pidia, gabeai a laloparara bema ia na e pidia ia na basinema raka diba! Ia na tuari tauna ta ese kwarana e kwadia bena e doria lasi. To, a moale badina ia na bero badana ta se davaria.

Ai badimai be ami motukana ta, taunimanima ese e hahonua bona e gariva. A urava baia gui to motuka na e honu dainai saidina ai a hekamo. Bena draiva na e heau oho haraḡa bona kahirakahira a moru. A noia baine stopu, to e gariva dainai se kamonai. Ai na a hekamo auka auka ela bona a lao henia gabunai e stopu, bona tauanimai na e manoka-manoka bona a heudeheudeva.

Paul: Bena a heita heheni, dabuamai na mimiro bona hehedare, to asia hamomokania ai na mamauri. Ai na field ta ai a mahuta, badimai ai na helikopta ta, buleti makadia ese e hahonua. Daba e rere neganai ai na una helikopta amo ala Sierra Leone. Ai na mamauri dainai a moale, to emai Liberia tadikakadia na a lalodiava.

IEHOVA ESE GOADA E HENIMAI HEKWAKWANAI MA HAIDA BAIA HAHEAUKALAI

Anne: Sierra Leone ena Betele, Freetown ai, a kau bona tadikaka bona taihu ese e abimai dae. To asina laloa ḡauna ta na egu ai e vara, lau na Liberia ai e vara ḡaudia na lalo loulouva. Dina hanuaboi, lau na na gariva, na heudeheudeva, bona na laloava ḡau dikana ta na be varamu. Egu hahodi na e aukava. Paul ese lau na e rosiguva bona a ḡuriḡuriva. Ai na Basileia anedia a abiva ela bona tauanigu heudeheudena e oreva. Na mamia lau na e kavagu bona lau na dia heḡereḡere misinari ḡaukarana baina karaia.

Gabeai e vara ḡauna na basina laloa boiomu. Una wiki ai, ai na magasin rua a davari. Ta be Awake! June 8, 1996 ḡauna, una magasin lalonai atikol ta ladana na Coping With Panic Attacks.” Unu amo lau egu ai e varava ḡauna na lalopararalaia. Ma ta na The Watchtower May 15, 1996 ḡauna, una magasin lalonai atikol ta ladana na Where Do They Get Their Strength? Una magasin lalonai na kaubebe ta e bero laulauna. Una atikol ai na e gwa, ena be kaubebe apena na baine dika to dounu be anianimu bona be rohomu. Una heḡereḡerena, ena be ita edai ḡau dikadia bae vara to Iehova ese na dounu ena lauma amo goada be henidamu bena ma haida baita durudiamu. Iehova ese nega korikori ai unu atikol amo e durugu. (Mat. 24:45) Egu gorere e herevalaiva atikol na tahudiava bona folda ta ai na habouva, una kara ese e durugu bada. Gabeai egu gorere na taina ruana e ore.

IEHOVA ENA HEDURU AMO ASAINMEN MATAMATANA ABIA DAE

Paul: Ai na Liberia a lou laova negadia ai a moaleva. Laḡani 2004 dokona e abia neganai, ai na vada kahirakahira unuseniai laḡani 20 emai asainmen a karaia. Tuari na vada e ore. Brens ena konstraksen palanidia na vada e karava. To se daudau ai na asainmen matamatana ta e henimai.

Ai emai ai una iabi-daena na e auka. Liberia tadikaka taihu a lalokau henidia bada, idia na emai ruma bese na heto bona asia ura baia rakatanidia. To, ai na emai ruma bese a rakatanidia bona Gilead ala neganai Iehova ese e durumai daladia a ita, una dainai emai asainmen matamatana a abia dae. Ai na e siaimai Liberia badina tanona ta Ghana.

Anne: Ai na Liberia a rakatania neganai, a tai dikadika. Tadikaka iahuna ta ladana Frank ena hereva dainai a hoa. Ia na eto: “Ai na ba lalomai boio!” Bena ma e gwa: “A dibamu ai na basio lalomai boiomu, to namona na kudoumui ibounai ida Ghana tadikaka taihu ba lalokau henidia. Una asainmen na Iehova amo dainai tadikaka taihu na ba naridia namonamo.” Ia ese ai na e hagoadamai dainai, ai na e haheḡaeḡaemai Ghana ai tadikaka taihu ida baia hetura ena be gabu na matamata bona mai dibamai taudia na dia momo.

Paul: To se daudau, Ghana tadikaka taihu na emai ruma bese matamatana ai ela. Unuseniai Witnes taudia na momo herea! Unu tadikaka taihu ese Iehova na e badinaiava bona edia abidadama na goada dainai ḡau momo a diba. Laḡani 13 Ghana ai emai hesiai ḡaukara a karaia murinai, hoa ḡauna ma ta e vara. Tadikaka ese ai e noimai East Africa ena brens, Kenya ai baia ḡaukara. Ena be Liberia bona Ghana ai tadikaka taihu baia readiamu, to se daudau Kenya ai tadikaka taihu lalokaudia a davaridia. Bona Liberia bona Ghana heḡereḡerena, Kenya ai danu ḡaukara na bada herea.

Laḡani 2023, tura matamatadia ida East Africa ena brens territori ai

EMAI ASAINMEN AMO A DIBA ḠAUDIA

Anne: Egu mauri ai nega aukadia na haheaukalai bona nega haida na gari dikadikava bona tauanigu danu e heudeheudeva. Ita na gabu dikadia bona nega aukadia ai baita nohomu neganai be goreredamu bona baita lalohekwarahi momomu. Basitato Iehova ese ita na unu ḡau dikadia amo be gimadamu. Ema bona hari lau na ipidi reḡedia na kamonaimu negadiai, e goreregumu bona imagu na e tamorumu. To na diba baina goada totona, Iehova ena heduru ai baina tabekau na mai anina bada, heḡereḡere ia ese tadikaka bona taihu amo heduru e henimu. Bona na itaia stadi, ḡuriḡuri, hebou bona haroro ḡaukara baita goadalaimu neganai, Iehova ese iseda asainmen ai be durudamu.

Paul: Nega haida taunimanima haida ese e nanadaimaiva, “Emui asainmen o moalelaiamu?” Ena be tano na mai hairaidia, to lalonai mauri na be idaumu bona be dika be laomu. Una dainai, ai ese a moalelaiamu ḡauna be dahaka? Una na emai tadikaka taihu lalokaudia, emai ruma bese. Ena be emai bese bona tano na i’idau, to ai ese Iehova na a laloa badamu bona a lalokau heniamu. Matamanai a tomava ama na idia baia hagoadadia, to ama neganai, idia ese ai e hagoadamai.

Iseda tadikaka oreana na hoa ḡauna Iehova amo. Badina ita na mai eda kongrigeisin, mai eda ruma bese bona noho gabuna. Ai ese na abia dae, bema ita na Iehova enai baita tabekaumu, herevana dahaka baine vara, ia ese na goada be henidamu baita haheaukamu.—Fili. 4:13.

a John Charuk ena mauri sivaraina na The Watchtower March 15, 1973 ai ba itaia, ladana na I Am Grateful to God and Christ.”