Vɔ í ló pɔɔ̀ waà yía mɔ̀

I vɔ i lo wɔ̃ wũlawe gbɛɛ gbɛɛ ya kpoazɛ gɛ̃pia


Zi lɛ Baabo mɛdã kii e kea e bɛi gbũua i mɔ kpokpo ɓoa

Zi lɛ Baabo mɛdã kii e kea e bɛi gbũua i mɔ kpokpo ɓoa

Beĩzɛɛ ko loa la, ɛ̃ɛ̃ kɛ ko VILOA gɛ̃.

A FĨÃKÃPIA BEĨZƐ

Kɛ i i die pɛkɛ pɛ mɛdãpia seĩ wɛĩa, a fĩãkãpia beĩzɛɛ gee. A wũlawe kelekele wɛĩlɔɔ nia kɛ (A) wa Baabo wekpo nia (B) wɔ̃ gee kpokpo ɓo e gbɛ̃a a wũ nia mɔ. A yidɔ kelɛ Baabo wekpo do lɛ yia a dɔa kɛɛ lɛ kɛ ɓa “gee.”

A FĨÃKÃPIA YE A ZEIA

Wɔ̃ beĩzɛ lɛ e (C) A Pie Foo lɛmɔɔ wia lɛɛ tie gbɛ̃ wɔ̃ i nupia geeea mɔ. A wũlawe kelekelea (D) lɛɛ wɔ̃ɔ wũ kpokpo ni yizɔ̃ɔ̃. Ka ɓa pɛzɔ̃ɔ̃mi, ka Baabo wekpo lonipia nia gee, ka wɛĩlɔɔ nia yiɓo, ɛ̃ɛ̃ ka vilo nia gɛ̃.

VILO gbɔlɔ nia oo lo i ka lɛ lɛ mia we siazɛ wa vilo ni o yi, lɛ a gbɛ̃ɛ̃ lɛ wɔ̃ ɓa mɛdãa mɔɔ lɛmɔ. Vilo nia do lɛ yia lɛ wɔ̃ ni lɛ e kɛ a mɔɔ mi kaa ka. A do bɛ̃ɛ̃ lɛ wɔ̃ piegɔ̃ kɛɛ ka lɛ lɛɛ́ gbaa kɛ wana ka lɛdo mɔ ɛ̃ɛ̃ mia kaa, kɛɛ lɛ wɔ̃ lɛ aa kɛɛ e kɛɛ ka.

Ka lɛ gɛ̃ pɛbĩĩ kɛɛzɛ wa kii ni lɛ o bɛ̃ɛ̃ɛ lɛ a wia mɔ (E), ɛ̃ɛ̃ i yɛlɛtaa kɛɛ i zi lɛ i lo wɔ̃ lɛ e Mia Do Oo Gee kaa daa kaa mɔɔ dɔ (F).

A FĨÃKAPIA TEALAZƐ

Wɔ̃ɔ Wũ wa Zovuo Wɔ̃ (G) o pɛ mɛdãpiaa teala ka. I luo lɛ i nyɛa pɛ mɛdãpiaa mɔɔ bɛ̃ɛ̃. Wɔ̃ Laa Mɔ Ɓa Kɛɛ (H) lɛɛ wɔ̃ do zɔ̃ɔ̃ kɛɛ i yɛɓo kɛ a mɔ. I Nyiɛ Kpɔ (I) lɛmɔɔ, lɛɛ wɔ̃ do gbɛɛ zɔ̃ɔ̃ lɛ i bɛia geee ɛ̃ɛ̃ ɓa gɛ̃ɛ.

Kiia Lɛ Doodo Gɛ̃pia

A Kpo 1

A Kpo 2

A Kpo 3

A Kpo 4

A Lienyɛpia

Zi lɛ i bɛi Baabo lonipia nia gɛ̃ɛ a kaa

Baaboa lɛ kii be kelekele 66 lɛ wa ya e kie mɔɔ ka. A yigini lɛ e kpo ka peelɛ: Baaboa lɛ ye wa bɛ̃ɛ̃ Hiibulu wa Awalame we yia (“Wedɔwe Zii”) wa Baaboa lɛ ye wa bɛ̃ɛ̃ Gili we yi Tokɛlɛipiemia wɛĩa (“Wedɔwe Dɛɛ”).

Ye Baabo wekpo do aa ɓɔ kiia yia, ii loa dɔɔ Baabo kiia(A), a wekpoa (B), wa a lonipia ɛ̃ɛ̃ lonipia nia (C).

A gɔ̃ã gɛ̃, Zɔ̃ɔ̃ 17:3 lɛ e Zɔ̃ɔ̃ kiia, wekpo 17, a lonipia 3 kaa.