1, 2. (a) Ki extra zoli kado Zeova inn donn nou? (b) Ki Zeova inn donn nou pou ki nou ena pli bon lavi ki ena?

 ZEOVA inn donn nou tou enn extra zoli kado: lavi. (Zenez 1:27) Li anvi ki nou ena pli bon lavi ki ena. Alor, Li’nn donn nou bann prinsip ki ansegn nou kouma pou pran bann bon desizion. Nou bizin servi sa bann prinsip-la parski zot ed nou pou fer diferans ant “seki bien ek seki mal.” (Ebre 5:14) Kan nou servi bann prinsip Zeova, nou les Zeova form nou ek montre nou kouma pou rezonn dan enn bon fason. Kan nou aplik sa bann prinsip-la, nou pou trouve kouma zot amelior nou lavi. Lerla, nou pou konpran ki zot vremem inportan.

² Lavi kapav bien difisil, ek parfwa, pena okenn lalwa ki montre nou seki nou bizin fer kan sertin sitiasion arive. Par exanp, kitfwa nou bizin pran bann desizion konsernan bann tretman medikal kot servi disan. Kouma nou kapav pran bann desizion ki fer Zeova plezir? Dan Labib, ena bann prinsip ki ansegn nou seki Zeova panse lor lavi ek disan. Si nou konpran sa bann prinsip-la, nou pou kapav pran bann  bon desizion ek gard enn bon konsians. (Proverb 2:6-11) Asterla, anou examinn sertin parmi sa bann prinsip-la.

3, 4. (a) Kouma Zeova inn montre nou seki Li panse lor disan? (b) Ki disan reprezante?

³ Labib ansegn nou ki disan li sakre, parski li reprezant lavi. Ek lavi ena boukou valer pou Zeova. Apre ki Kain ti touy so frer, Zeova ti dir Kain: “Disan to frer pe kriye ver mwa depi later.” (Zenez 4:10) Disan Abel ti reprezant so lavi. Alor, kan Zeova ti pe koz lor disan Abel, li ti pe fer referans ar lavi Abel.

⁴ Apre Deliz, dan lepok Noe, Bondie ti dir bann dimounn ki zot kapav manz laviann. Me Li ti dir zot dan enn fason bien kler: “Fode pa zot manz laser avek so lavi, setadir so disan.” (Zenez 9:4) Sa lord-la aplik ar tou bann desandan Noe, ek parmi ena nou osi. Alor, li kler ki pou Zeova, disan reprezant lavi. Ek nou bizin ena mem fason panse ki Zeova lor disan.​—Psom 36:9.

5, 6. Kouma Lalwa Moiz montre nou fason panse Zeova lor lavi ek disan?

⁵ Dan Lalwa ki Zeova ti donn Moiz, Li ti dir: “Si ninport kisannla . . . manz ninport ki kalite disan, mo pou vir mo figir ar sa kikenn ki pe manz disan la, ek mo pou touy li parmi so pep. Parski lavi enn kreatir li dan disan.”​—Levitik 17:10, 11.

⁶ Dapre Lalwa Moiz, kan enn kikenn ti touy enn zanimo pou manze, li ti bizin vers so disan lor later. Sa ti montre ki lavi sa zanimo-la ti pou so Kreater, Zeova. (Deteronom 12:16; Ezekiel 18:4) Selman,  Zeova pa ti atann ki bann Izraelit tir tou gout disan kan zot ti sengn enn zanimo. Tanki zot ti fer tou seki zot kapav pou vers disan sa zanimo-la, zot ti kapav manz laviann-la avek enn konsians kler. Kan zot ti obeir lalwa konsernan disan enn zanimo, bann Izraelit ti montre ki zot ti ena respe pou Zeova, Sa Kikenn ki donn lavi la. Dapre Lalwa, bann Izraelit ti bizin ofer bann zanimo an sakrifis pou zot gagn pardon zot pese.​—Get Not 19 ek 20.

7. Kouma David ti montre respe pou disan?

⁷ Kan David ti lager kont bann Filistin, li ti fer enn kitsoz ki montre nou ki disan ena valer. Kan bann solda David ti trouve ki li ti pe gagn swaf, zot ti riske zot lavi pou al rod delo pou li dan kan bann lennmi. Me kan zot ti donn David delo-la, li pa ti bwar li ek li ti ‘vers li pou Zeova.’ David ti dir: “A Zeova, kouma mo kapav bwar sa delo-la! Se koumadir mo pe bwar disan bann zom ki’nn riske zot lavi pou al rod sa!” Pou David, sa delo-la ti reprezant lavi so bann zom. David ti kone ki lavi ek disan ena boukou valer pou Bondie.​—2 Samiel 23:15-17.

8, 9. Azordi, kouma bann Kretien bizin konsider disan?

⁸ Dan lepok bann premie Kretien, pep Bondie ti nepli bizin fer bann sakrifis zanimo. Me zot ti ankor bizin konsider disan kouma enn kitsoz sakre. Zeova ti donn zot lord pou kontign respekte sertin parti dan Lalwa. Ek “pa pran disan” ti enn parmi sa bann lalwa-la. Sa ti ena mem linportans ki rezet limoralite ek ladorasion bann zidol.​—Zistwar Bann Apot 15:28, 29, NW.

 ⁹ Li parey pou bann Kretien azordi osi. Nou kone ki Zeova Limem Lasours lavi ek ki tou lavi pou Li. Nou’nn aprann osi ki disan sakre ek ki li reprezant lavi. Alor, kan nou ena pou pran enn desizion lor enn tretman medikal kot servi disan, nou bizin fer sir ki nou pe swiv bann prinsip Labib.

10, 11. (a) Ki bann Temwin Zeova panse lor transfizion disan ouswa enn parmi bann kat parti prinsipal disan? (b) Ki desizion personel sak Kretien bizin pran?

¹⁰ Bann Temwin Zeova konpran ki “pa pran disan,” se pa zis pa manze ouswa pa bwar disan. Se osi pa aksepte met disan, ni donn disan, ek pa stok nou disan pou ki met sa ar nou plitar. Se osi pa aksepte transfizion kat parti prinsipal disan, setadir globil rouz, globil blan, plaket, ek plasma.

¹¹ Sa kat parti prinsipal la, kapav diviz zot an bann pli tipti parti. Apel zot bann fraksion disan. Sak Kretien bizin deside si li pou aksepte sa bann fraksion disan la. Ek sak Kretien bizin deside osi si li pou aksepte bann tretman ki servi bann teknik medikal kot pa’nn stok so disan, kouma par exanp dializ, hemodilution, ek cell salvage.​—Get Not 21.

12. (a) Kifer bann desizion ki ena enn lien ar nou konsians, zot inportan pou Zeova? (b) Kouma nou kapav pran bann bon desizion konsernan bann tretman medikal?

¹² Eski Zeova vremem interese ar bann desizion ki ena enn lien ar nou konsians? Wi! Parski sa bann desizion-la montre seki ena dan nou leker. Zeova interese ar seki nou panse ek ar bann rezon ki pous nou pou pran bann desizion. (Lir Proverb 17:3; 24:12.)  Alor, avan ki nou pran enn desizion konsernan enn tretman medikal, nou bizin priye Zeova pou ki Li gid nou ek nou bizin fer bann resers lor sa tretman-la. Apre sa, pou pran nou desizion, nou bizin ekout nou konsians ki forme par Labib. Fode pa nou demann lezot seki zot ti pou fer dan nou plas, ni les lezot inflians nou desizion. Sak Kretien bizin “sarye so prop fardo.”​—Galat 6:5; Romin 14:12.

13. Bann lalwa ek bann prinsip lor disan, ki zot ansegn nou lor Zeova?

¹³ Tou seki Zeova demann nou fer se pou nou dibien ek sa montre ki Li kontan nou. (Psom 19:7-11, NW) Me nou pa obeir Zeova zis parski so bann komannman fer nou dibien. Nou obeir Zeova parski nou kontan Li. Nou lamour pou Zeova pous nou pou refiz transfizion disan. (Zistwar Bann Apot 15:20) Kan nou refiz transfizion disan, se osi enn proteksion pou nou lasante. Azordi, boukou dimounn kone ki transfizion disan danzere. Ek boukou dokter panse ki li pli bon pou lasante enn pasian si li opere san transfizion disan. Li kler ki fason ki Zeova azir li ranpli ar sazes ek lamour.​—Lir Izai 55:9; Zan 14:21, 23.

14, 15. (a) Zeova ti donn so pep bann lalwa pou protez zot. Ki sa bann lalwa-la? (b) Sa bann lalwa-la baze lor bann prinsip. Kouma to kapav aplik sa bann prinsip-la?

¹⁴ Bann lalwa ki Bondie ti donn so bann serviter, ti touletan pou zot dibien. Dan lepase, Zeova ti donn bann Izraelit bann lalwa pou evit zot fer bann aksidan bien grav. Par exanp, ti ena enn lalwa ki ti obliz  enn proprieter pou aranz enn ti miray toutotour lor so lakaz pou ki personn pa tonbe. (Deteronom 22:8) Enn lot lalwa ti konsern bann zanimo. Si enn dimounn ti ena enn toro ki violan, li ti bizin fer atansion ki zanimo-la pa atak ouswa touy personn. (Exod 21:28, 29) Si enn Izraelit pa ti obeir sa bann lalwa-la, li ti pou responsab si enn kikenn ti mor akoz sa.

¹⁵ Sa bann lalwa-la montre nou ki lavi ena boukou valer pou Zeova. Ki lefe sa bizin ena lor nou? Nou osi nou bizin montre ki nou ena respe pou lavi, par exanp kan nou veye ki nou lakaz ek nou loto dan enn bon leta, kan nou roul bien lor semin, ek kan nou swazir bien nou bann divertisman. Sertin dimounn, sirtou bann zenn, panse ki pa pou ariv zot nanye. Alor, zot pran bann risk ek zot pa mazinn bann konsekans. Me Zeova pa anvi ki nou azir koumsa. Li anvi ki nou konsider nou lavi ek lavi lezot dimounn kouma enn kitsoz ki inportan.​—Ekleziast 11:9, 10.

16. Ki Zeova panse lor lavortman?

¹⁶ Pou Zeova, lavi tou dimounn ena valer. Mem lavi enn ti-baba ki ankor dan vant so mama ena valer pou Li. Dapre Lalwa Moiz, si enn dimounn ti bles enn madam ansint san fer expre ek ki sa madam-la ouswa so ti-baba ti mor, pou Zeova, sa dimounn-la ti responsab sa lamor-la. Sa dimounn-la ti koupab enn krim. Mem si sa ti enn aksidan, enn kikenn inn mor ek sa dimounn koupab la ti bizin mor. (Lir Exod 21:22, 23.) Pou Bondie, enn ti-baba ki ankor dan vant so mama, li enn dimounn vivan. Alor, dapre twa, ki Bondie panse lor lavortman? Kan Zeova trouve ki pe  touy bann milyon ti-baba dan vant zot mama sak lane, ki to panse Li resanti?

17. Ki kitsoz kapav rekonfort enn madam ki’nn fer lavortman avan ki li konn Zeova?

¹⁷ Asterla, mazine ki enn madam inn fer lavortman avan ki li aprann seki Zeova panse lor la. Sa madam-la kapav sir ki gras-a sakrifis Zezi, Zeova kapav pardonn li. (Lik 5:32; Efezien 1:7, NW) Enn madam ki’nn fer sa erer-la dan lepase, li pa bizin kontign santi li koupab si li’nn repanti dan enn fason sinser. “Leker LESEGNER [“Zeova,” NW] li ranpli ar konpasion ek pitie . . . Li separ nou ar nou pese parey distans ki ant soley leve ek soley kouse.”​—Psom 103:8-14.

18. Kifer nou bizin fer tou seki nou kapav pou rezet bann panse ki ena laenn?

¹⁸ Respe pou lavi bizin sorti dan fon nou leker. Ek sa respe-la ena enn lien ar seki nou resanti pou lezot. Lapot Zan ti ekrir: “Seki air so frer ou so ser, li enn kriminel.” (1 Zan 3:15) San ki nou rann nou kont, li kapav arive ki nou pa kontan enn kikenn ek ki sa grandi ziska ki nou ena laenn pou li. Souvan, kan nou deteste enn kikenn, nou pena respe pou li, nou koz manti lor li, ouswa nou mem swete ki li mor. Zeova kone ki nou resanti pou lezot. (Levitik 19:16; Deteronom 19:18-21; Matie 5:22, NW) Si nou rann nou kont ki nou ena laenn pou enn kikenn, nou bizin fer bann gran zefor pou rezet sa bann panse laenn la.​—Zak 1:14, 15; 4:1-3.

19. Kouma nou kapav montre ki lavi ena valer pou nou?

¹⁹ Nou kapav montre ki lavi ena valer pou nou dan  enn lot fason osi. Dan Psom 11:5 (NW), nou aprann ki Zeova “ena laenn pou enn kikenn ki kontan laviolans.” Si nou swazir bann divertisman ki violan, kitfwa se parski nou kontan laviolans. Nou pa anvi met bann parol, bann lide, ek bann zimaz ki violan dan nou lespri, pa vre? Okontrer, nou anvi ranpli nou lespri ar bann panse lape, bann panse ki sin.​—Lir Filipien 4:8, 9, NW.

20-22. (a) Kouma Zeova konsider lemond Satan? (b) Kouma bann serviter Bondie montre ki zot “pa fer parti dan lemond”?

²⁰ Lemond Satan pena respe pou lavi. Pou Zeova, sa lemond-la kouma enn kriminel. Pandan plizir siek, bann gouvernman finn responsab lamor plizir milyon dimounn, ek parmi zot ti ena boukou serviter Zeova. Labib dekrir sa bann gouvernman-la kouma bann zanimo violan ki pena okenn pitie. (Daniel 8:3, 4, 20-22; Revelasion 13:1, 2, 7, 8) Dan lemond azordi, lavant bann zarm inn vinn enn gran biznes. Bann dimounn ki vann sa bann zarm-la vinn bien ris. Li kler ki “lemonn antie li dan pouvwar Lemal.”​—1 Zan 5:19.

²¹ Me bann vre Kretien “pa fer parti dan lemond.” Bann serviter Zeova pa pran par dan politik ek zot pa partisip dan bann lager. Zot pa touy personn ek zot pa soutenir bann lorganizasion ki touy lezot. (Zan 15:19, NW; 17:16) Kan bann Kretien gagn persekision, zot pa azir avek violans. Zezi ti ansegn nou ki nou bizin kontan nou bann lennmi osi.​—Matie 5:44; Romin 12:17-21, NW.

 ²² Larelizion osi responsab lamor plizir milyon dimounn. Kan Labib koz lor Gran Babilonn, lanpir mondial bann fos relizion, li dir: “Kot tomem ki ti trouv disan bann profet, lepep Bondie [“bann sin,” NW] ek tou bann ki ti masakre lor later.” Eski to konpran kifer Zeova finn donn nou sa lord-la: “Kit sa lavil la, mo pep”? Bann dimounn ki ador Zeova pa form parti dan fos relizion.​—Revelasion 17:6; 18:2, 4, 24.

23. Ki kitsoz nou bizin fer pou “sorti” dan Gran Babilonn?

²³ Pou “sorti” dan Gran Babilonn, nou bizin montre dan enn fason bien kler ki nou nepli form parti dan okenn fos relizion. Par exanp, kitfwa nou pou bizin fer sir ki nou nom nepli dan rezis nou ansien relizion. Me pa zis sa. Nou bizin osi deteste ek rezet bann move kitsoz ki bann fos relizion fer. Bann fos relizion aksepte ek ankouraz limoralite ek lanvi pou gagn plis. Anplis, zot ankouraz zot bann manb pou form parti dan politik, parey kouma zot osi zot form parti dan politik. (Lir Psom 97:10, NW; Revelasion 18:7, 9, 11-17) Atraver bann siek, bann milyon dimounn inn mor akoz zot.

24, 25. Kan nou konn Zeova, kouma sa ed nou pou res anpe ek ena enn bon konsians?

²⁴ Avan ki nou konn Zeova, nou tou nou ti soutenir dan enn sertin fason bann move kitsoz ki ena dan lemond Satan. Me asterla, nou’nn sanze. Nou’nn aksepte laranson ek nou’nn vwe nou lavi ar Bondie. Gras-a Zeova, nou pe profit “enn letan rekonfor,” setadir nou anpe ek nou ena enn bon konsians parski nou kone ki nou pe fer Li plezir.​—Zistwar Bann Apot 3:19, 20; Izai 1:18.

 ²⁵ Mem si avan, nou ti form parti dan enn lorganizasion ki pa ti respekte lavi, Zeova kapav pardonn nou gras-a sakrifis Zezi. Nou vremem kontan lavi, kado ki Zeova inn donn nou. Nou montre nou rekonesans pou Zeova kan nou fer nou maximum pou ed lezot konn Li, pou kit lemond Satan, ek pou apresie sa lamitie solid ki zot kapav ena avek Bondie.​—2 Korintien 6:1, 2, NW.

26-28. (a) Ki travay inportan Zeova ti donn Ezekiel? (b) Ki responsabilite Zeova donn nou azordi?

²⁶ Zeova ti demann profet Ezekiel pou fer bann Izraelit kone ki biento Zerizalem ti pou detrir. Li ti bizin osi ansegn zot seki zot ti bizin fer pou gagn lavi sov. Pou Zeova, Ezekiel ti pou responsab lamor sa bann dimounn-la si li pa ti averti zot. (Ezekiel 33:7-9) Ezekiel ti montre ki lavi ti ena valer pou li kan li ti fer so maximum pou anons sa mesaz inportan-la.

²⁷ Zeova inn donn nou responsabilite pou averti bann dimounn ki biento lemond Satan pou detrir. Nou bizin osi ed zot pou konn Zeova, pou ki zot kapav gagn lavi sov ek rant dan lemond nouvo. (Izai 61:2; Matie 24:14) Nou anvi fer nou maximum pou pres sa mesaz-la. Lerla, parey kouma Pol, nou pou kapav dir: “Mo pena disan personn lor mo latet, parski mo pa finn ezite pou dir zot tou seki Bondie ena lintansion pou fer.”​—Zistwar Bann Apot 20:26, 27, NW.

²⁸ Dan lavi, ena lezot domenn ankor kot nou bizin res prop ek san tas. Nou pou examinn sertin parmi sa bann domenn-la dan prosin sapit.