1-3. Kifer lapot Pol al Korint, ek lor ki bann kitsoz li pe reflesi?

 NOU ver lafin lane 50 N.L. Lapot Pol dan Korint, enn lavil ki bien ris, kot ena boukou Grek, Romin, ek Zwif. a Pol pa’nn vinn isi pou fer komers ouswa mem pou rod enn travay. Li’nn vinn Korint pou enn rezon bien pli inportan: Rann temwaniaz lor Rwayom Bondie. Me kanmem sa, Pol bizin rod enn plas pou li reste, ek li bien deside pou pa depann lor lezot pou ki li gagn seki li bizin pou viv. Li pa anvi ki bann dimounn panse ki parski li ansegn parol Bondie, lezot bizin donn li kas. Ki li pou fer?

² Pol ena enn metie: Li fer latant. Fer bann latant se pa enn travay ki fasil, me Pol dispoze pou travay pou gagn seki li bizin pou viv. Eski li pou reisi gagn enn travay dan sa lavil kot ena boukou dimounn la? Eski li pou reisi gagn enn plas ki korek pou ki li reste? Mem si Pol pe pans lor tousala, li pa bliye kitsoz ki pli inportan: Prese.

³ Finalman, Pol res inpe letan dan Korint, ek li gagn bann bon rezilta dan predikasion. Kouma seki Pol fer dan Korint kapav ed nou pou rann temwaniaz afon dan nou teritwar?

4, 5. (a) Kot kisann-la Pol reste dan Korint, ek ki travay li fer? (b) Kouma Pol inn aprann pou fer bann latant?

⁴ Inpe letan apre ki Pol ariv Korint, li zwenn enn koup ki bien akeyan: Akila ki enn Zwif, ek so madam, Prisil ouswa Priska. Sa koup-la inn vinn res Korint parski Lanperer Klod ‘ti donn tou bann Zwif lord pou kit Rom.’ (Zist. 18:1, 2) Akila ek Prisil invit Pol pou vinn res kot zot, me osi pou travay ansam avek zot. Labib dir: ‘Parski Pol fer mem metie ki zot, li res kot zot ek travay avek zot. Zot fer bann latant.’ (Zist. 18:3) Pandan tou sa letan ki Pol pou prese dan Korint la, li res kot sa koup ki bien zanti ek akeyan la. Kitfwa se pandan ki Pol res kot Akila  ek Prisil, ki li pou ekrir sertin let, ki plitar pou form parti dan Labib. b

⁵ Kouma li posib ki Pol, enn zom ki ‘Gamaliel inn ansegne personelman,’ konn fer bann latant osi? (Zist. 22:3) Li paret ki bann Zwif dan premie siek ti trouv sa itil pou ansegn zot zanfan enn metie, mem si sa zanfan-la ti fer bann letid. Pol ti sorti Tars, ki trouv dan Silisi, enn landrwa ki bann dimounn ti bien kone akoz enn latwal ki apel silisiom (cilicium). Ti servi sa latwal-la pou fer bann latant, ek li paret ki Pol inn aprann sa metie-la kan li ti zenn. Kouma ti fer bann latant? Pou fer bann latant, ti bizin fabrik latwal-la, ek ti bizin koup ek koud bann materyo ki bien epe. Alor, fer bann latant pa ti enn travay ki ti fasil.

6, 7. (a) Kouma Pol ti konsider so travay, ek ki kitsoz montre ki Akila ek Prisil ti ena mem fason panse? (b) Azordi, kouma bann Kretien swiv lexanp Pol, Akila, ek Prisil?

⁶ Pol pa ti konsider so metie pou fer bann latant kouma enn priorite dan so lavi. Li ti fer sa travay-la pou gagn seki li bizin pou viv, ek sa ti permet li pou anons bon nouvel ‘san ki sa kout lezot kitsoz.’ (2 Kor. 11:7) Kouma Akila ek Prisil ti konsider zot travay? Antan-ki bann Kretien, nou sir ki zot ti ena mem fason panse ki Pol lor zot travay. Avredir, kan Pol ti kit Korint lane 52 N.L., Akila ek Prisil ti demenaze ek ti al ansam avek li Efez. Ek laba, bann frer ek ser ti servi zot lakaz pou fer renion. (1 Kor. 16:19) Plitar, zot ti retourn Rom ek apre sa, zot ti re-al Efez. Sa koup ki ti bien devwe la, ti fer Rwayom Bondie pas an premie dan zot lavi. Zot pa ti ezite pou fer lintere lezot  pas avan zot prop lintere, ek akoz sa “tou bann lasanble kot ena bann dimounn lezot nasion” ti bien rekonesan anver zot.​—Rom. 16:3-5; 2 Tim. 4:19.

⁷ Azordi, bann Kretien swiv lexanp Pol, Akila, ek Prisil. Bann frer ek ser ki bien devwe, travay dir pou ki zot “pa met enn fardo ki kout ser lor” lezot. (1 Tes. 2:9) Ena boukou pionie ki bann bon lexanp. Kifer? Zot swazir pou travay part-time ouswa fer enn travay sezonie pou ki zot kapav gagn seki zot bizin pou viv ek kontign zot servis. Parey kouma Akila ek Prisil, boukou serviter Zeova akeyir bann responsab sirkonskripsion kot zot. Bann ki “ena labitid pou montre lospitalite” kone ki kan zot fer sa, sa ankouraz ek fortifie sakenn zot kamarad.​—Rom. 12:13.

8, 9. Kouma Pol reazir kan bann Zwif opoz ar li, ek apre sa, kotsa li al prese?

⁸ Silas ek Timote ariv depi Masedwann avek enn kantite kitsoz ki bann frer inn avoye. (2 Kor. 11:9) Deswit kouma Pol gagn sa, li “koumans pas tou so letan pou pres laparol.” (Zist. 18:5) Nou trouv bien ki Pol ti konsider so travay zis kouma enn mwayin pou li gagn seki li bizin, pou ki li kapav kontign donn priorite predikasion. Me selman, kan Pol pe rann temwaniaz, bann Zwif kontign opoz ar li. Kan zot fer sa, zot montre ki zot rezet mesaz Lekris, ki kapav fer zot gagn lavi sov. Pol montre ki li pa responsab zot desizion kan li sakouy so linz ek dir sa bann Zwif-la: “Zotmem zot responsab zot prop lamor. Mwa mo inosan. Apartir aster-la mo pou al kot bann dimounn lezot nasion.”​—Zist. 18:6; Eze. 3:18, 19.

⁹ Me kotsa Pol pou al prese? Akote ar sinagog ena lakaz enn zom ki apel Titis Zistis. Kitfwa, sa zom-la inn konverti dan relizion zwif ek li les Pol servi so lakaz pou prese. Alor, Pol aret pres dan sinagog ek koumans pres dan lakaz Zistis. (Zist. 18:7) Pandan so sezour dan Korint Pol res kot Akila ek Prisil, me li servi lakaz Zistis pou prese.

10. Ki kitsoz montre ki Pol pa pres zis avek bann dimounn lezot nasion?

¹⁰ Kan Pol dir ki aster-la li pe al pres avek bann dimounn lezot nasion, eski savedir ki li’nn vir ledo net ar bann Zwif ek bann ki’nn konverti dan relizion zwif, mem si zot interese? Nou pa kapav panse ki Pol pou fer enn zafer koumsa. Kifer nou dir sa? Par exanp, ‘Krispis, prezidan sinagog, koumans krwar dan Lesegner ansam avek tou so fami.’ Li paret ki boukou dimounn ki ti pe frekant sinagog inn fer parey kouma Krispis, parski Labib dir: ‘Boukou parmi bann Korintien ki tann bon nouvel koumans krwar ek batize.’ (Zist. 18:8) Lerla, lakaz Titis Zistis vinn plas kot sa nouvo lasanble ki’nn forme dan Korint la zwenn. Sa bann levennman-la montre ki Pol pa enn kikenn ki strikt ek ki li pa ezite pou fer bann sanzman. Kifer nou dir sa? Parski Lik abitie ekrir bann kitsoz dan lord ki zot inn arive, ek si li’nn fer sa pou liv Zistwar Bann Zapot, savedir ki bann Zwif ek bann ki’nn konverti dan relizion zwif inn vinn bann Kretien apre ki Pol inn sakouy so linz.

11. Azordi, kouma bann Temwin Zeova imit Pol kan zot fer zefor pou ed bann ki dir ki zot Kretien?

¹¹ Azordi dan boukou landrwa, ena bann legliz ki dir ki zot swiv Lekris ek zot ena enn gran linflians lor zot bann manb. Dan sertin pei ek lor bann zil, bann misioner sa bann legliz-la finn travay bien dir pou konverti boukou dimounn. Souvan, bann dimounn ki dir ki zot Kretien, zot prizonie bann tradision, parey kouma bann Zwif ki ti res Korint dan premie siek. Ek kitfwa, sa bann dimounn-la deza ena  enn konesans lor Labib. Lerla parey kouma Pol, nou, bann Temwin Zeova, nou ed sa bann dimounn-la pou konpran Labib pli bien. Nou kontign ed bann dimounn mem si bann-la opoz zot ar nou ouswa si bann sef relizie persekit nou. Nou fer sa parski ena bann dimounn ki “bien devwe pou Bondie, me pa dapre konesans exakt,” ek kitfwa parmi zot ena ki anvi konn laverite lor Bondie. Alor, nou bizin rod sa bann dimounn-la.​—Rom. 10:2.

12. Ki lasirans Pol gagne dan enn vizion?

¹² Si Pol ena bann dout si li bizin kontign pres dan Korint, sa bann dout-la disparet pandan lanwit, kan Lesegner Zezi dir li dan enn vizion: “Pa per, me kontign koze ek pa res trankil, parski mo avek twa ek personn pa pou atak twa pou fer twa ditor; mo ena boukou dimounn dan sa lavil-la.” (Zist. 18:9, 10) Se enn vizion ki bien ankourazan, pa vre! Lesegner rasir Pol ki li pou protez li kont so bann lennmi ek ki ena boukou dimounn ki sinser dan sa lavil-la. Kouma Pol reazir apre sa vizion-la? Labib dir: ‘Pol res laba pandan enn an ek sis mwa, ek ansegn parol Bondie parmi zot.’​—Zist. 18:11.

13. Lor ki kitsoz kitfwa Pol pe panse amezir ki li pe koste ar plas kot ziz bann dimounn, me kifer li kone ki li pa pou gagn mem sor ki Etienn?

¹³ Apre ki Pol pas enn an dan Korint, li gagn enn lot prev ki Lesegner pe soutenir li. ‘Bann Zwif marye-pike pou atak Pol ek zot amenn li dan plas kot ziz bann dimounn,’ ki apel beʹma. (Zist. 18:12) Sertin panse ki beʹma ti trouv pre ar sant Korint kot bazar, ek ki li ti enn lestrad ki ti fer an marb kouler ble ek blan, ki ti dekore ar bann gravir. Devan plas kot ziz bann dimounn, ena ase plas pou ki enn gran lafoul rasanble. Dapre bann dekouvert arkeolozik, sa plas kot ziz bann dimounn la pa trouv tro lwin ar sinagog, alor li pa trouv tro lwin ar lakaz Zistis osi. Kitfwa amezir ki Pol pe al dan direksion  beʹma, li pe pans seki ti ariv Etienn, premie Kretien ki bann dimounn ti touye parski li ti rann temwaniaz lor Zezi. Sa lepok-la, Pol, ki bann dimounn ti kone kouma Sol, ‘ti dakor ki touy Etienn.’ (Zist. 8:1) Eski aster-la, mem kitsoz pou ariv Pol? Non, parski li’nn gagn sa promes-la: “Personn pa . . . pou bles twa.”​—Zist. 18:10, Nouvo Testaman Dan Kreol Morisien.

14, 15. (a) Ki lakizasion bann Zwif met lor Pol, ek kifer Galion dismis case-la? (b) Ki ariv Sostenn, ek kifer sertin panse ki li’nn vinn enn Kretien?

¹⁴ Ki arive kan bann dimounn fer Pol pas devan tribinal? Ziz dan sa tribinal-la apel Galion, li gouverner Akai ek gran frer Senek, enn filozof romin. Bann Zwif met sa lakizasion-la lor Pol: “Sa zom-la pe konvink bann dimounn pou ador Bondie dan enn fason ki pa an-akor avek lalwa.” (Zist. 18:13) Bann Zwif pe rod dir ki seki Pol pe fer ilegal, parski li pe ankouraz bann Zwif pou konverti. Me selman, Galion trouve ki Pol pa’nn fer okenn “move kitsoz” ek ki li pa koupab okenn “kitsoz kont lalwa.” (Zist. 18:14) Galion pena lintansion pou mel li dan bann problem bann Zwif. Avan mem ki Pol dir enn kitsoz pou defann li, Galion dismis case-la! Bann Zwif bien araze. Zot tir zot laraz lor Sostenn, ki kitfwa ti ranplas Krispis kouma prezidan sinagog. Zot trap Sostenn ek “koumans bat li devan plas kot ziz bann dimounn.”​—Zist. 18:17.

¹⁵ Kifer Galion pa anpes lafoul bat Sostenn? Kitfwa Galion panse ki se Sostenn ki leader sa lafoul ki’nn lev kont Pol la, ek ki li merit gagn bate. Nou pa kone si sa vre ouswa non, me sa sitiasion-la amenn bann bon rezilta. Plizir lane apre, dan premie let ki Pol ekrir lasanble Korint, li koz lor enn frer ki apel Sostenn. (1 Kor. 1:1, 2) Eski se samem Sostenn ki ti gagn bate dan Korint-la? Si wi, kitfwa sa move lexperyans-la finn pous li pou pran pozision pou laverite.

16. Kouma bann parol Lesegner, “kontign koze ek pa res trankil, parski mo avek twa,” donn nou kouraz pou kontign prese?

¹⁶ Rapel ki se apre ki bann Zwif inn rezet mesaz Pol, ki Lesegner Zezi ti donn Pol sa lasirans-la: “Pa per, me kontign koze ek pa res trankil, parski mo avek twa.” (Zist. 18:9, 10) Li inportan ki nou rapel sa bann parol-la, sirtou kan bann dimounn rezet nou mesaz. Fode pa nou bliye ki Zeova lir dan leker bann dimounn ek ki se Li ki atir bann dimounn sinser ver Li. (1 Sam. 16:7; Zan 6:44) Sa ankouraz nou pou res bien okipe dan travay predikasion! Sak lane ena bann santenn milye dimounn ki pran batem, seki fer anviron enn santenn dimounn par zour. Ar bann ki ekout komannman Zezi pou ‘ansegn bann dimounn dan tou nasion pou vinn mo bann disip,’ Zezi fer sa promes-la: “Mo avek zot toulezour ziska peryod lafin sa lemond-la.”​—Mat. 28:19, 20.

17, 18. Lor ki kitsoz kitfwa Pol pe reflesi kan li pe pran bato pou al Efez?

¹⁷ Nou pa kone si desizion ki Galion inn pran konsernan bann ki ti pe akiz Pol inn permet ki sa nouvo lasanble dan Korint la gagn enn sertenn lape. Me selman, Pol res “plizir zour ankor” dan Korint avan ki li kit bann frer. Nou printan lane 52 N.L., ek Pol desid pou al lepor Sankre pou pran bato pou al Siri, ki trouv anviron 11 kilomet ar Korint dan Les. Me selman, avan ki li kit Sankre, Pol “fer koup so seve bien kourt, parski li ti’nn fer enn promes.” c (Zist. 18:18) Apre sa, Pol, Akila ek Prisil pran bato ek travers Lamer Eze pou al Efez, ki trouv dan Lazi Miner.

¹⁸ Kitfwa kan Pol pe pran bato depi Sankre, li pe reflesi lor letan ki li’nn pase dan Korint. Li ena bann bon souvenir ek boukou rezon pou ere. Li ti gagn bann bon rezilta pandan sa 18 mwa ki li ti pase dan Korint la. Premie lasanble ki’nn forme dan Korint pe fer bann renion dan lakaz Zistis. Parmi bann ki’nn vinn bann krwayan, ena Zistis, Krispis ek so fami, ek boukou lezot ankor. Pol ena boukou lafeksion pou sa bann nouvo frer ek ser la, parski li’nn ed zot pou vinn bann Kretien. Plitar kan li pou ekrir zot, li pou koz lor zot kouma enn let rekomandasion ki’nn grave lor so leker. Pena dout ki nou osi, nou bien kontan bann ki nou’nn ede pou pran pozision pou laverite. Wi vremem, nou santi nou bien kan nou trouv sa bann frer ek ser la ki kouma “bann let rekomandasion”!​—2 Kor. 3:1-3.

19, 20. Ki Pol fer kan li ariv Efez, ek ki nou aprann avek li kan nou anvi fer plis pou Zeova?

¹⁹ Kouma Pol ariv Efez, deswit li koumans prese. Li ‘rant dan sinagog ek rezonn avek bann Zwif.’ (Zist. 18:19) Mem si bann-la demann li pou res pli lontan dan Efez, sann fwa-la ‘Pol pa aksepte.’ Ler li dir bann frer ek ser dan Efez orevwar, li dir zot: “Mo pou revinn get zot, si Zeova anvi.” (Zist. 18:20, 21) Pena dout ki Pol rekonet ki ena ankor boukou travay pou fer dan Efez. Lapot Pol pe pans pou re-retourn laba, me selman li swazir pou les sa dan lame Zeova. Eski se pa enn bon lexanp lor ki nou kapav reflesi? Kan nou fixe nou lobzektif pou fer plis pou Zeova, fode pa ki nou res lebra krwaze, nou bizin azir. Ek nou bizin touletan kont lor direksion ki Zeova donn nou ek azir an-akor avek so volonte.​—Zak 4:15.

²⁰ Pol kit Akila ek Prisil dan Efez ek pran bato pou desann Sezare. Li paret ki li “mont” Zerizalem pou al get bann frer ek ser dan lasanble. (Get not pou letid pou Zistwar Bann Zapot 18:22, nwtsty-F.) Apre sa, Pol retourn dan Antios dan Siri, plas kot li reste kan li pa vwayaze. So deziem vwayaz misioner fini lor enn zoli not. Anou gete ki ariv li pou so dernie vwayaz misioner.