Sa finn koumanse apre lane 100 ek inn fini an 1919. Kifer li inportan ki nou konpran sa nouvo explikasion-la?

Tou bann prev montre ki an 1919, bann Kretien ki ena lesperans pou al dan lesiel finn libere depi Gran Babilonn, ek ki zot finn rasanble pou form enn kongregasion ki’nn pirifie lor plan spiritiel. Reflesi lor la: Deswit apre ki Rwayom Bondie inn koumans dirize dan lesiel an 1914, bann serviter Bondie finn pas par bann leprev ek tigit-tigit zot finn pirifie, setadir zot finn koumans sorti dan fos ladorasion. * (Get not.) (Malaki 3:1-4) Lerla an 1919, Zezi finn etabli “lesklav fidel ek saz” pou donn bann serviter Bondie ki’nn pirifie “nouritir dan ler ki bizin.” (Matie 24:45-47, NW.) Sa mem lane-la, bann serviter Bondie ki ti prizonie Gran Babilonn finn libere. (Revelasion 18:4) Me kan eski bann serviter Bondie ti vinn prizonie?

Dan lepase, nou ti explike ki bann serviter Bondie ti vinn prizonie Gran Babilonn pandan enn ti peryod letan, apartir 1918. Latour Degard 15 Mars 1992, ti dir ki, parey kouma bann Izraelit ti vinn prizonie dan Babilonn, parey osi bann serviter Zeova inn vinn prizonie Gran Babilonn an 1918. Me plis resers lor sa size-la montre ki bann serviter Bondie ti al an kaptivite boukou lane avan 1918.

Profesi Ezekiel 37:1-14 ti anonse ki pep Bondie ti pou al an kaptivite ek ti pou libere plitar. Dan enn vizion, Ezekiel ti trouv enn vale ki ti ranpli ar lezo dimounn mor. Zeova ti dir: “Sa bann lezo-la, se lakaz Izrael an-antie.” (Verse 11) Sa ti aplik ar nasion Izrael ek plitar sa ti aplik ar “Izrael . . . Bondie,” setadir bann ki ena lesperans pou al dan lesiel. (Galat 6:16; Zistwar Bann Apot 3:21) Dan vizion Ezekiel, bann lezo-la ti regagn lavi, ek ti vinn enn gran larme. Sa ti dekrir fason ki pep Bondie ti pou libere depi Gran Babilonn an 1919. Me kouma sa  profesi-la montre ki zot ti an kaptivite depi bien lontan?

Premierman, Ezekiel ti remarke ki lezo sa bann dimounn mor la ti “bien sek.” (Ezekiel 37:2, 11) Savedir ki zot ti’nn mor depi bien-bien lontan. Deziemman, Ezekiel ti trouve ki sa bann mor la ti regagn lavi dousman-dousman, pa enn sel kout. Li ti tann enn “tapaz,” “ek bann lezo ti pe koumans zwenn ansam, lezo ar lezo.” Apre, li’nn trouv “bann tandon ek laser ti pe vinn lor zot.” Apre, lapo ti kouver laser-la. Plitar, “zot inn gagn lesouf, ek zot inn koumans viv.” Finalman, apre ki bann dimounn-la inn resisite, Zeova inn donn zot, zot later pou reste. Tousala ti pou pran letan.​—Ezekiel 37:7-10, 14.

Parey kouma profesi-la ti anonse, bann Izraelit ti al an kaptivite pandan enn long peryod letan. Sa ti koumanse an 740 avan Zezi Kris, kan dis tribi Izrael (rwayom lenor) ti oblize kit zot pei. Plitar, an 607 avan Zezi Kris, bann Babilonien ti detrir Zerizalem, ek de lezot tribi (rwayom lesid) osi ti oblize kit zot pei. Lerla, an 537 avan Zezi Kris, sa peryod kaptivite la ti fini kan enn ti group Zwif ti revini pou rekonstrir tanp ek pou rekoumans ador Zeova dan Zerizalem.

Tou sa bann detay-la montre ki bann Kretien ki ena lesperans pou al dan lesiel ti’nn bizin prizonie Gran Babilonn pandan enn long peryod letan, pa zis ant 1918 ek 1919. Zezi osi ti koz lor sa long peryod letan la kan li ti dir ki bann fos Kretien, ki reprezante par move lerb, ti pou pous ansam avek “bann garson Rwayom,” ki reprezante par dible. (Matie 13:36-43, NW.) Pandan sa letan-la, ti ena zis enn tigit vre Kretien. Laplipar bann dimounn ki ti dir zot Kretien ti aksepte bann fos lansegnman ek ti vinn bann aposta. Akoz sa, nou kapav dir ki bann Kretien ti vinn prizonie Gran Babilonn. Sa peryod-la ti koumanse enn tipe apre lane 100 ek finn kontigne ziska ki tanp spiritiel Bondie ti’nn pirifie dan lepok lafin.​—Zistwar Bann Apot 20:29, 30; 2 Tesalonisien 2:3, 6; 1 Zan 2:18, 19.

Pandan tou sa bann siek-la, bann sef relizie ek bann gran politisien ti anvi kontrol bann dimounn. Par exanp, bann dimounn pa ti gagn drwa ena enn Labib, ni lir Labib dan enn lang ki zot kapav konpran. Ti mem bril lor enn poto sertin dimounn ki finn lir Labib. Ek bann ki ti kritik lansegnman bann sef relizie ti gagn bann pinision bien kriel. Sa ti preske inposib pou ninport  kisannla konn laverite ouswa pou ansegn sa lezot.

Gras-a vizion Ezekiel, nou finn osi aprann ki bann serviter Bondie ti regagn lavi ek tigit-tigit zot ti libere ar fos relizion. Alor, kan sa finn koumanse, ek kouma? Vizion Ezekiel mansionn bann “tapaz.” Sa finn koumanse pandan bann santenn lane avan lepok lafin. Pandan sa bann lane-la, ti ena sertin dimounn fidel ki ti anvi konn laverite ek servi Bondie, mem si zot ti antoure ar bann fos lansegnman. Zot ti etidie Labib ek zot ti fer tou seki zot kapav pou dir lezot dimounn seki zot ti pe aprann. Lezot ti travay dir pou tradir Labib dan bann lang ki bann dimounn ti konpran.

Lerla, ver lafin bann lane 1800, koumadir laser ek lapo ti vinn lor bann lezo-la. Charles Russell ek so bann kamarad ti travay dir pou trouv bann verite ki ena dan Labib ek pou servi Zeova. Zot ti osi servi Latour Degard ek bann lezot piblikasion pou ed lezot konpran laverite. Plitar, an 1914, zot ti servi « Photo-Drame de la Création » ek an 1917 liv Le mystère accompli, pou ed pep Zeova pou fer zot lafwa vinn pli for. Finalman, an 1919, se koumadir Zeova ti donn so bann serviter lavi ek enn nouvo pei. Depi sa, bann ki ena lesperans pou viv pou touletan lor later finn zwenn bann ki ena lesperans pou al dan lesiel. Zot tou ador Zeova, ek zot tou ansam zot finn vinn “enn extra gran larme.”​—Ezekiel 37:10; Zekaria 8:20-23. *​—Get not.

Alor, li kler ki bann serviter Bondie ti vinn bann prizonie Gran Babilonn apre lane 100. Se pandan sa lepok-la ki boukou dimounn ti vinn bann aposta kan zot ti aksepte lansegnman bann fos relizion ek ti rezet laverite. Pandan boukou lane, li ti bien difisil pou servi Zeova, parey kouma sa ti difisil pou bann Izraelit servi Zeova kan zot ti prizonie. Me azordi, nou pe pres laverite ar tou dimounn. Nou vremem bien kontan ki nou pe viv lepok kot “bann ki ena disernman pou briye”! Asterla, boukou kapav “pirifie,”ek ‘rafinn’ zotmem ek aksepte vre ladorasion!​—Daniel 12:3, 10.

Nou pa kone exakteman kouma Satan ti montre Zezi tanp.

Bann ekrivin Labib Matie ek Lik, ti rakont seki ti arive. Matie ti dir ki “Lediab ti amenn” Zezi dan Zerizalem ek “ti met li lao lor tanp,” setadir, “net lao” lor tanp. (Matie 4:5, NW; not) Lik ti dir: “[Lediab] amenn Zezi dan Zerizalem, li plas li net lao lor tanp.”​—Lik 4:9.

Dan lepase, nou bann piblikasion ti dir ki, kan Satan ti tant Zezi, Satan pa ti pran Zezi pou amenn li tanp vremem. Latour Degard 1^e Mars 1961 ti dir ki sa sitiasion-la resanble sitiasion kot Satan ti tant Zezi kan li ti montre li tou bann rwayom lor later depi enn montagn bien ot. Sa Latour Degard-la ti dir ki pena okenn montagn ki ase ot pou ki enn dimounn kapav trouv tou bann rwayom lor later. Lerla, Latour Degard ti dir ki dan mem fason, kitfwa Satan pa ti vremem pran Zezi pou met li lor vre tanp Zerizalem. Selman, bann lartik Latour Degard  ki’nn sorti apre ti explike ki, si Zezi ti sote depi lor tanp, li ti kapav mor.

Sertin dir ki, parski Zezi pa ti enn Levit, li pa ti gagn drwa al debout lao lor tanp. Alor, zot dir ki Satan ti’nn bizin esey tant Zezi atraver enn vizion. Plizir santenn lane avan, Ezekiel osi ti al tanp dan enn vizion.​—Ezekiel 8:3, 7-10; 11:1, 24; 37:1, 2.

Me si Satan ti amenn Zezi tanp dan enn vizion, kitfwa sertin kapav demann zotmem:

• Eski vremem Zezi ti pou tante pou sote depi lor tanp?

• Lezot fwa ki Satan ti esey tant Zezi, li ti demann Zezi pou fer bann vre ros vinn bann vre dipin ek Satan ti anvi ki Zezi vremem tom devan li pou ador li. Alor, eski li posib ki Satan ti anvi osi ki Zezi sote depi lor vre tanp?

Me si Satan pa ti servi enn vizion ek vremem ti amenn Zezi lor vre tanp, alor kitfwa sertin kapav demann zotmem:

• Eski Zezi ti viol Lalwa kan li ti debout lor tanp?

• Kouma Zezi ti sorti dan dezer pou al tanp Zerizalem?

Anou examinn lezot ransegnman ki pou ed nou reponn sa de dernie kestion la.

Profeser D. A. Carson ti ekrir ki mo grek ki’nn tradir par “tanp” dan Matie ek Lik, kitfwa ti pe fer referans ar plas kot tanp-la ti ete ek pa zis ar tanp-la limem, kot zis bann Levit gagn drwa rantre. Li posib ki Zezi pa ti lor tanp-la limem. Tanp ti antoure avek kat miray. Dan kwin sid-es, ti ena enn twa ki ti plat. Samem plas ki ti pli ot dan landrwa kot tanp ti ete. Kitfwa se lor sa twa-la mem ki Zezi ti ete. Depi sa twa-la ziska anba dan Vale Kidronn ti ena apepre 140 met (450 pie). Istorien Josèphe ti dir ki sa plas-la ti telman ot ki si enn dimounn debout lor sa twa-la ek get anba, li “ti pou gagn vertiz.” Mem si Zezi pa ti enn Levit, li ti kapav al debout laba ek personn pa ti pou kapav dir li nanye.

Me kouma Zezi ti sorti dan dezer pou al tanp Zerizalem? Nou pa kone exakteman. Labib zis dir ki Satan ti amenn Zezi dan Zerizalem. Li pa dir ki distans Zezi ti ete ar Zerizalem ek pandan komie letan Satan ti tant li. Alor, li posib ki Zezi ti marse pou al Zerizalem, mem si kitfwa sa ti pran boukou letan.

Kan Satan ti montre Zezi “tou bann rwayom lor later,” sirman li ti fer sa atraver enn vizion, parski li pa posib pou trouv tou sa bann rwayom-la depi okenn montagn lor later. Li inpe parey koumadir nou pe fer enn dimounn get bann foto lezot landrwa lor later atraver enn lekran. Kitfwa Satan ti servi enn vizion, me kanmem sa, li ti anvi ki Zezi vremem prostern devan li ek ador li. (Matie 4:8, 9) Alor, kan Satan ti amenn Zezi tanp, li posib ki li ti pe anvi ki Zezi riske so lavi kan li sote depi lor sa twa-la. Me Zezi ti refiz obeir li. Si Zezi ti les li tante ek ti sote depi enn vre twa, so konsekans ti pou pli grav ki si li ti sote dan enn vizion!

Kouma nou ti dir dan koumansman sa lartik-la, nou pa kapav donn enn repons kategorik lor sa size-la. Alor, nou pa rezet posibilite ki vremem Zezi ti al Zerizalem ek ti debout dan plas ki ti pli ot dan landrwa kot tanp ti ete. Me nou kapav sir ki Satan ti kontign esey tant Zezi pou fer seki move, ek a-sak fwa, Zezi ti rezet li dan enn fason bien ferm.