Kan finalman mo’nn reisi sirmont mo bann dout ek mo’nn koumans fer pionie, mo lavi inn sanze dan enn fason ki mo pa ti pe atann. (Efe. 3:20) Me kitfwa to pe demann tomem kouma sa finn arive. Les mo rakont twa mo zistwar depi koumansman.

Mo’nn ne Berlin, dan l’Allemagne, an 1939, zis de-trwa mwa apre ki Deziem Lager Mondial inn koumanse. Ver lafin lager, an 1945, bann avion ti bien bonbard Berlin. Pandan enn sa bann latak-la, enn bom ti tom lor nou semin, ek mwa ek mo fami ti bizin sove. Nou ti al dan enn sant refiz ki protez kont latak bann bom. Plitar, pou nou sekirite, nou ti al Erfurt, landrwa kot mo mama inn ne.

Mo mama ti fer bann gran zefor pou rod laverite. Li ti lir bann liv ki bann filozof ti ekrir ek li ti etidie lansegnman plizir relizion, me li pa ti satisfe ar seki li ti aprann. Ver 1948, de Temwin Zeova ti tap nou laport. Mo mama ti fer zot rantre ek ti poz zot bann kestion enn deryer lot. Dan mwins ki enn-er-tan, li ti dir mo ti ser ek mwa: “Mo’nn trouv laverite!” Enn tipe apre sa, mo mama, mo ser, ek mwa nou ti koumans asiste bann renion dan Erfurt.

An 1950, nou ti retourn Berlin. Laba, nou ti asiste renion dan Lasanble Berlin-Kreuzberg. Kan nou ti al res dan enn lot landrwa dan Berlin, nou ti asiste renion dan Lasanble Berlin-Tempelhof. Avek letan, mo mama ti pran batem, me mwa mo ti ezite. Kifer?

Li ti difisil pou mwa pou fer plis pou Zeova parski mo ti extra timid. Pandan de-z-an mo ti sorti predikasion, me zame mo pa ti rann temwaniaz. Me sa ti sanze kan mo ti aprann konn bann frer ek ser ki ti’nn montre zot kouraz ek zot lamour pou Zeova. Sertin parmi zot ti al dan bann kan konsantrasion Nazi ouswa dan bann prizon dan l’Allemagne de l’Est. Lezot ti kasiet bann piblikasion lor zot ek ti rant  dan l’Allemagne de l’Est, mem si zot ti kapav al dan prizon akoz sa. Zot lexanp ti bien inpresionn mwa. Mo ti dir ar momem ki si bann frer ti riske zot lavi ek ti aksepte pou al dan prizon pou Zeova ek pou zot bann frer, alor mo ti bizin esey vink mo timidite.

Mo ti koumans vink mo timidite kan mo ti partisip dan enn kanpagn predikasion spesial an 1955. Dan enn let, ki ti pibliye dan l’Informateur, * Frer Nathan Knorr ti anonse ki sa kanpagn-la ti enn parmi bann pli gran kanpagn ki lorganizasion ti organize. Li ti dir ki si tou bann proklamater ti partisip ladan, ‘sa mwa-la nou ti pou ena pli gran travay predikasion ki zame finn ena lor later.’ Ek se samem ki ti arive! Inpe letan apre, mo ti vwe mo lavi ar Zeova, ek an 1956, mo ti pran batem ansam ar mo papa ek mo ser. Me biento, mo ti pou bizin pran enn lot desizion inportan.

Pandan plizir lane, mo ti kone ki mo ti bizin koumans fer pionie, me mo ti kontign repous sa pou plitar. Pou koumanse, mo ti desid pou swiv enn formasion dan Berlin dan lavant an-gro ek dan linportasion ek exportasion bann marsandiz. Apre sa, mo ti anvi travay inpe dan sa domenn-la pou gagn lexperyans. Alor, an 1961, mo ti aksepte enn travay dan Hambourg, lavil kot ena pli gran lepor dan l’Allemagne. Mo ti telman kontan mo travay ki mo ti kontign ranvway servis pionie pou plitar. Me ki mo ti pou fer?

Mo rekonesan anver Zeova ki’nn servi bann frer ki ena boukou lamour pou ed mwa konpran ki servis Zeova pli inportan. Plizir parmi mo bann kamarad ti’nn koumans fer pionie ek zot ti bann bon lexanp pou mwa. Anplis, Frer Erich Mundt, enn frer ki ti al dan kan konsantrasion, ti ankouraz mwa pou ena konfians an Zeova. Li ti dir mwa ki, dan kan konsantrasion, bann frer ki ti kont lor zotmem, avek letan ti vinn feb lor plan spiritiel. Me bann ki ti ena foul konfians an Zeova ti res fidel ek zot ti vinn bann kolonn dan lasanble.

Anplis, Frer Martin Poetzinger, ki plitar ti vinn enn manb Komite Santral, ti kontign ankouraz bann frer ek ti dir zot: “Si nou ena kouraz, nou pou res ferm malgre ninport ki difikilte!” Apre ki mo ti reflesi lor sa bann parol-la, finalman mo ti kit mo travay ek mo ti koumans fer pionie an Zin 1963. Se meyer desizion ki mo’nn kapav pran! Apre de mwa, avan mem ki mo ti koumans rod enn nouvo travay, ti propoz mwa pou servi kouma pionie spesial. De-trwa lane plitar, Zeova inn donn mwa plis ki seki mo ti atann. Mo ti invite pou asiste 44^em klas Lekol Galaad.

“Pa dekouraze tro vit dan zot lafektasion,” ti enn parmi bann pli gran leson ki mo’nn aprann, sirtou avek Frer Nathan Knorr ek Frer Lyman Swingle. Zot ti ankouraz nou pou res dan nou lafektasion mem si sa ti difisil. Frer Knorr ti dir: “Lor ki kitsoz zot pou fixe zot latansion? Lor salte, lor bann ti bebet, lor lamizer? Ouswa eski zot pou remark bann figir ki ranpli ar lazwa, bann pie, ek bann fler? Aprann pou kontan bann dimounn!” Enn zour, kan Frer Swingle ti explike kifer sertin frer ti dekouraze vit-vit, li pa ti reisi kontrol so lemosion ek li ti koumans plore. Li ti bizin aret koze ziska ki li kalme. Sa ti vremem tous mwa ek mo ti determine pou pa desevwar ni Zezi Kris ni so bann frer fidel.​—Mat. 25:40.

Kan nou ti gagn nou lafektasion, trwa Betelit ti demann sertin parmi nou kotsa nou ti pe ale. Zot ti dir bann kitsoz bien pozitif lor sak afektasion ki zot ti tande, ziska ki mo dir: “Congo (Kinshasa).” Zot ti aret koze ek zot ti zis dir mwa: “Ayo, Congo! Ki Zeova avek twa!” Sa lepok-la, bann media ti koz boukou lor bann lager ek bann krim ki ti ena dan Congo. Me mo ti kontign reflesi lor seki mo ti aprann dan Galaad. Inpe apre ki nou ti gagn nou diplom an Septam 1967, Heinrich Dehnbostel, Claude Lindsay, ek mwa, nou ti al Kinshasa, kapital Congo.

Apre ki nou ti ariv Kinshasa, pandan trwa mwa nou ti aprann Franse. Apre sa, nou ti pran enn avion pou al Lubumbashi, ki lontan ti apel Élisabethville, pre ar frontier Zambie, dan lesid Congo. Nou ti al res dan enn lakaz misioner ki ti trouv dan sant sa lavil-la.

Laplipar dimounn dan Lubumbashi pa ti ankor tann koz lor laverite. Alor nou ti extra kontan parski nou ti bann premie pou al pres ar bann dimounn ki res laba. Bien vit, nou pa ti ena ase letan pou etidie Labib avek tou bann dimounn ki ti anvi etidie. Nou ti osi pres avek bann lapolis ek bann dimounn ki ti travay dan gouvernman. Boukou ti ena enn gran respe pou Parol Bondie ek pou nou predikasion. Mazorite dimounn ti koz Swaili, alor Claude Lindsay ek mwa nou ti aprann sa lang-la osi. Inpe letan apre, nou ti al servi dan enn lasanble lang Swaili.

Mem si nou ti viv bann lexperyans extraordiner, nou ti osi gagn bann difikilte. Souvan, bann solda arme ki ti sou ouswa bann polisie bien agresif ti met bann fos lakizasion lor nou. Enn zour, plizir polisie arme ti rant dan lakaz misioner pandan enn renion ek zot ti amenn nou dan zot kazern santral. Laba, zot ti fer nou asiz anba ziska apepre di-z-er aswar ek apre zot ti larg nou.

An 1969, mo ti koumans servi kouma responsab sirkonskripsion. Dan sa sirkonskripsion-la, parfwa mo ti bizin marse lor bann long distans dan labou ek atraver bann lerb bien ot, bann kitsoz ki bien komin dan l’Afrique. Dan enn vilaz, enn poul ek so bann pousin ti dormi anba mo lili aswar. Zame mo pou bliye kouma sa  poul-la ti lev mwa boner gramatin ar tou sa tapaz ki li ti fer la. Mo ankor pans bann zoli sware kot bann frer ek mwa nou ti asiz otour enn dife ek nou ti koz lor bann verite ki ena dan Labib.

Enn bann pli gran difikilte ki nou’nn gagne se kan ti ena sertin ki ti pretann ki zot bann Temwin Zeova, alor ki zot ti form parti dan mouvman Kitawala. * Sertin parmi zot ti pran batem ek ti mem vinn bann ansien dan lasanble. Boukou parmi zot, ki ti kouma “bann ros ki’nn kasiet” dan lasanble, pa ti reisi anbet bann frer ek ser ki fidel. (Zid 12, NW) Finalman, Zeova ti tir sa bann dimounn-la dan lasanble, ek apre sa pli boukou dimounn ti vinn dan laverite.

An 1971, mo ti al servi dan biro nasional dan Kinshasa. Laba, mo ti travay dan plizir servis, kouma servis korespondans, komann bann piblikasion, ek departman servis. Dan Betel, mo’nn aprann kouma pou organiz nou laktivite dan enn gran pei kot ena bien tigit fasilite. Parfwa, bann let ki nou ti avoy par avion ti pran plizir mwa avan ki zot ariv dan bann lasanble. Ti debark sa bann let-la depi bann avion ek apre ti anbark zot lor bann bato. Me sa bann bato-la ti kapav res bloke pandan plizir semenn dan bann alg. Selman, travay-la ti fer malgre sa bann difikilte-la ek lezot ankor.

Mo ti inpresione kan mo ti trouve kouma bann frer ti organiz bann gran lasanble zis avek enn tigit larzan. Zot ti fer bann lestrad avek bann lakaz karya, zot ti servi bann long lerb elefan pou fer bann baraz, ek zot ti roul sa bann lerb-la pou fer bann kousin pou asize. Zot ti fer lankadreman bann batiman avek bann banbou ek zot ti tres bann fatak pou fer bann plafon ek bann latab. Zot ti osi koup bann ti bout dibwa ek zot ti servi sa kouma koulou. Mo ti touletan inpresione ar bann bon lide ki sa bann frer ek ser-la ti ena pou sirmont bann difikilte. Mo ti vremem kontan zot boukou. Zot ti vremem mank mwa kan mo ti sanz lafektasion!

An 1974, lorganizasion ti avoy mwa pou al servi dan biro nasional Kenya, dan Nairobi. Nou ti ena boukou travay pou fer, parski biro nasional Kenya ti siperviz predikasion ki ti fer dan dis pei ki pa tro lwin, ek nou predikasion ti interdi dan sertin sa bann pei-la. Biro nasional ti avoy mwa vizit sa bann pei-la souvan, sirtou l’Éthiopie. Laba, nou bann frer ek ser ti pe fer fas ar bann persekision ek ti pe konn bann gran difikilte. Boukou parmi zot ti gagn bate ouswa ti met zot dan prizon; sertin ti mem perdi lavi. Me zot ti andire avek fidelite parski zot ti ena enn bon relasion avek Zeova ek avek sakenn zot kamarad.

An 1980, mo lavi ti vinn pli zoli kan mo ti marye ar Gail Matheson, ki ti sorti Canada. Nou toulede ti fer mem klas Lekol Galaad. Nou ti res an kontak gras-a bann let ki nou ti ekrir nou kamarad. Gail ti pe servi kouma misioner dan Bolivie. Apre 12 an, nou ti re-zwenn dan New York. Enn tipe apre, nou ti marye dan Kenya. Mo ena boukou rekonesans anver Gail parski li touletan ena mem fason panse ki Zeova ek li kontant li ar seki li ena. Ziska zordi li ankor touzour enn soutien ki ena boukou valer pou mwa ek enn konpagn ki bien kontan mwa.

An 1986, mo ti koumans servis distrik ansam avek Gail, ek anmemtan, mo ti pe servi kouma enn manb Komite Biro Nasional. Antan ki responsab distrik, mo ti bizin vizit osi bann pei ki biro nasional Kenya ti pe okipe.

Mo rapel bann preparasion ki ti bizin fer pou enn lasanble an 1992 dan Asmara (dan l’Érythrée), kan nou laktivite pa ti interdi dan sa rezion-la. Malerezman, nou ti gagn zis enn lagranz ki ti dan enn move leta. An realite, so leta ti pli pir andan ki andeor. Zour lasanble, mo ti inpresione kan mo ti trouve kouma bann frer ti’nn transform sa plas-la ek ti’nn fer li vinn enn plas ki dign pou ador Zeova. Boukou fami ti amenn bann zoli latwal pou dekor sa lagranz-la.  Zot ti fer enn bon travay ek zot ti kouver tou kitsoz ki ti vilin dan lagranz-la. Nou ti gagn enn zoli lasanble ek ti ena 1,279 asistan.

Servis distrik ti enn gran sanzman pou nou, parski toule semenn nou ti res dan bann plas bien-bien diferan. Enn fwa, nou ti res dan enn gran vila ki ti extra zoli ek ki ti pre ar lamer, ek enn lot fwa, nou ti res dan enn ti kabann an tol ek bann twalet ti 100 met pli lwin. Selman, ninport kotsa nou ti al servi, bann pli bon souvenir ki nou ena se bann long zourne ki nou ti pase dan predikasion avek bann pionie ek bann proklamater bien zele. Kan nou ti gagn nou nouvo lafektasion, nou finn bizin kit nou bann bon kamarad ek zot ti mank nou boukou.

Ver lafin bann lane 1980 ek koumansman bann lane 1990, nou laktivite ti vinn legal dan boukou pei ki biro nasional Kenya ti pe okipe. Akoz sa, ti ouver lezot biro nasional ek biro pei dan sertin sa bann pei-la. An 1993, nou ti al servi dan biro pei Addis-Abeba, dan l’Éthiopie. Pandan plizir dizenn lane, predikasion ti fer an sekre laba, me sa lepok-la nou laktivite ti’nn vinn legal.

Zeova inn beni nou laktivite dan l’Éthiopie. Boukou frer ek ser inn vinn pionie. Depi 2012, sak lane plis ki 20 poursan bann proklamater servi kouma pionie permanan. Anplis, bann lekol teokratik inn donn bann frer ek ser formasion ki zot ti bizin, ek finn konstrir plis ki 120 Lasal kot fer renion. An 2004, lafami Betel ti demenaze ek ti al dan enn nouvo batiman. Ek lor terin sa nouvo batiman-la ena osi enn Lasal Lasanble ki finn amenn boukou benediksion.

Pandan tou sa bann lane-la, mwa ek Gail nou’nn fer boukou bon kamarad avek bann frer ek ser dan l’Éthiopie. Nou vremem kontan zot parski zot telman zanti ek zot ena boukou lamour. Azordi, nou ena sertin problem lasante, alor lorganizasion finn demann nou pou al dan biro nasional l’Europe centrale. Laba, bann frer ek ser bien pran nou swin, me nou bann kamarad dan l’Éthiopie bien mank nou.

Nou finn trouve kouma Zeova inn fer so travay “pouse.” (1 Kor. 3:6, 9) Par exanp, kan mo ti koumans pres avek bann Rwannde ki ti vinn travay dan bann laminn kwiv dan Congo, pa ti ena proklamater dan Rwanda. Azordi, ena plis ki 30,000 frer ek ser dan sa pei-la. An 1967, dan Congo (Kinshasa) ti ena apepre 6,000 proklamater. Azordi, ena anviron 230,000 proklamater, ek plis ki enn milyon dimounn ti asiste Memoryal an 2018. Ek azordi dan bann pei ki biro nasional Kenya ti pe okipe avan ena plis ki 100,000 proklamater antou.

Plis ki 50 an avan, Zeova ti servi diferan frer pou ed mwa rant dan servis aplintan. Mem si mo ankor inpe timid, mo finn aprann pou fer Zeova foul konfians. Bann lexperyans ki mo’nn viv dan l’Afrique inn ed mwa pou devlop pasians ek kontantman. Mwa ek Gail nou bien apresie nou bann frer ek ser ki’nn montre enn gran lospitalite, landirans, ek konfians an Zeova. Mo bien rekonesan anver Zeova pou so faver ki personn pa merite. Zeova inn vremem donn mwa plis ki seki mo ti atann.​—Ps. 37:4.