DEPI bien lontan, bann Izraelit ti abitie donn larzan pou soutenir vre ladorasion. Me dan lepok Zezi, bann Zwif ti bizin pey boukou tax, ek sa ti rann zot lavi bien difisil.

Tou bann Zwif adilt ti bizin pey demi sicle (de drachme) pou soutenir ladorasion Zeova ki ti fer dan tabernak ek tanp ki ti konstrir apre. Dan lepok Zezi, ti servi sa tax-la pou bann sakrifis ek pou antretenir tanp ki Erod ti aranze. Sertin Zwif ti demann Pier si Zezi ti pey tax, ek Zezi ti dir zot ki pena nanye demal pou pey tax. An realite, Zezi ti mem demann Pier pou al rod enn pies pou zot pey tax.​—Mat. 17:24-27.

Bann serviter Bondie sa lepok-la ti osi donn ladim, setadir enn diziem zot rekolt ouswa zot reveni. (Lev. 27:30-32; Nonb 18:26-28) Bann sef relizie ti fer lepep konpran ki zot ti bizin donn ladim lor sak legim, mem lor “lamant, lanet, ek ti-lani.” Zezi pa ti dir ki pey ladim, se enn move kitsoz. Me li ti dir ki bann skrib ek bann Farizien ti ena enn move fason panse konsernan lalwa lor ladim.​—Mat. 23:23, NW.

Sa lepok-la, bann Zwif ti bizin osi pey bann Romin boukou tax parski se bann Romin ki ti pe dirize. Par exanp, bann ki ti ena enn terin ti bizin pey tax swa par cash, swa par rekolt ki zot ti gagne. Zot ti bizin pey ant 20 a 25 poursan seki zot ti rekolte. Bann Zwif ti bizin osi pey enn denie tax ki tou bann Zwif ti bizin peye. Se lor sa tax-lamem ki bann Farizien ti kestionn Zezi. Zezi ti montre kouma zot ti bizin konsider sa tax-la, kan li ti dir: “Rann lanperer seki pou lanperer e rann Bondie seki pou Bondie.”​—Mat. 22:15-22.

Ti ena osi enn tax lor bann marsandiz ki ti rantre ek sorti dan enn landrwa. Bann-la ti ramas sa tax-la dan bann lepor, lor bann pon, bann semin, ouswa dan lantre bann lavil ek bann bazar.

Bann tax ki bann Romin ti inpoz lor bann dimounn ti enn gro fardo. Tacite, enn istorien Romin, explike ki lefe bann tax ti ena lor bann dimounn dan lepok Zezi, kan Lanperer Tiber ti pe dirize. Li dir: “Siri ek Zide ti sipliy bann Romin pou zot pey mwins tax parski sa ti bien dir pou zot.”

Fason ki bann Romin ti pe ramas tax osi ti rann lavi bann dimounn bien difisil. Zot ti vann drwa pou ramas tax ar bann dimounn ki ti pou donn zot pli boukou kas pou gagn sa travay-la. Sa bann dimounn-la ti soulwe travay-la ar lezot dimounn ek zot ti gagn enn komision lor la. Lerla, bann lezot dimounn-la ti pou al ramas bann tax ek zot osi zot ti pou gagn enn profi. Li posib ki Zashe ti ena bann dimounn ki ti pe travay pou li pou ramas tax. (Lik 19:1, 2) Alor, nou konpran kifer lepep ti ena laenn pou bann dimounn ki ti pe ramas tax.