1, 2. (a) Ki kapasite inportan nou bizin devlope, ek kifer? (b) Ki nou pou examine dan sa lartik-la?

NOU tou nou bizin aprann pou analiz bann linformasion pou ki nou kapav tir bann bon konklizion. (Proverb 3:21-23; 8:4, 5) Sinon, li pou bien fasil pou Satan ek so lemond anbet nou. (Efezien 5:6; Kolosien 2:8, NW.) Me pou nou kapav tir enn bon konklizion, nou bizin ena tou bann linformasion. Proverb 18:13 dir: “Kan enn dimounn reponn avan mem ki li tann tou bann linformasion, sa li bien bet ek se enn laont pou li.”

² Dan sa lartik-la, nou pou gete kifer li difisil pou gagn bann linformasion ki exakt ek pou tir bann bon konklizion. Nou pou examinn osi bann prinsip Labib ek bann lexanp ki montre nou kouma nou kapav analiz bann linformasion.

3. Kifer nou bizin aplik prinsip ki ena dan Proverb 14:15? (Get zimaz dan koumansman lartik.)

³ Azordi, nou gagn bann linformasion atraver Internet,  televizion, ek lezot media. Kitfwa nou gagn osi boukou e-mail, mesaz, ek bann zistwar avek nou bann kamarad. Parfwa nou ena linpresion ki sa bann linformasion-la zame fini. Akoz sa, nou bizin fer bien atansion. Kitfwa nou bann kamarad ena bann bon lintansion, me ena lezot dimounn ki par expre fann bann fos linformasion ouswa deform bann linformasion. Ki prinsip Labib kapav ed nou pou analiz seki nou tande? Proverb 14:15 dir: “Enn dimounn naif krwar tou seki li tande, me enn dimounn ki ena enn bon zizman, reflesi bien lor sak pa ki li fer.”

4. Kouma Filipien 4:8, 9 kapav ed nou pou swazir seki nou lir, ek kifer li bien inportan ki nou ena bann linformasion ki exakt? (Get osi lankadre “ De-Trwa Zouti ki Ed Nou pou Gagn Bann Linformasion ki Exakt.”)

⁴ Pou nou kapav pran bann bon desizion, nou bizin ena bann linformasion ki exakt. Alor, nou bizin fer bien atansion kan nou swazir seki nou lir. (Lir Filipien 4:8, 9.) Fode pa nou perdi nou letan al lor bann sit Internet kot ena bann linformasion ki pa exakt ouswa lir bann e-mail ki fann bann rimer. Li sirtou bien inportan ki nou pa al lor bann sit kot bann aposta fann zot bann lide. Zot anvi afebli lafwa bann serviter Bondie ek deform laverite. Kan nou pena bann linformasion ki exakt, sa fer nou pran bann move desizion. Fode zame to panse ki bann fos linformasion pa pou ena okenn lefe lor twa.​—1 Timote 6:20, 21.

5. Ki fos zistwar bann Izraelit ti tande, ek kouma sa ti inflians zot?

⁵ Bann fos zistwar kapav amenn bann konsekans bien grav. Dan lepok Moiz, 12 espion ti al dan Later Promiz. Kan zot ti retourne, dis parmi zot ti donn bann linformasion negatif ek exazere. (Nonb 13:25-33) Akoz sa, pep Bondie ti per ek ti dekouraze. (Nonb 14:1-4) Kifer lepep ti reazir koumsa? Kitfwa zot ti panse ki sa zistwar-la ti vre parski laplipar espion ti dir mem zafer. Akoz sa, zot ti refiz ekout bann bon kitsoz ki sa de lezot espion la ti dir lor Later Promiz. (Nonb 14:6-10) Olie ki zot ti esey kone lekel ant sa de linformasion-la ti vre ek fer Zeova konfians, lepep ti azir dan enn fason bet. Zot ti krwar sa zistwar negatif la.

6. Kifer fode pa nou etone kan nou tann bann kitsoz sokan lor bann serviter Zeova?

⁶ Nou bizin fer bien atansion sirtou kan nou tann bann zistwar lor pep Zeova. Pa bliye ki Labib apel nou lennmi, Satan, “akizater nou bann frer ek ser.” (Revelasion 12:10) Zezi ti averti nou ki bann opozan ti pou “koz manti pou dir tou sort kalite move kitsoz” lor nou. (Matie  5:11, NW.) Si nou rapel bien sa lavertisman-la, nou pa pou soke kan nou tann bann zistwar bizar lor bann serviter Zeova.

7. Ki nou bizin demann noumem avan ki nou avoy enn e-mail ouswa enn mesaz?

⁷ Eski to kontan avoy to bann kamarad bann e-mail ek bann mesaz? Kan to trouv enn zistwar interesan ouswa tann enn zoli lexperyans, eski to santi twa koumadir enn zournalis ek to anvi partaz sa deswit? Avan ki to avoy enn e-mail ouswa enn mesaz, demann tomem: ‘Eski mo sir ki sa linformasion-la li vre? Eski mo ena tou bann ransegnman?’ Si to pa sir, li posib ki to pe fann bann fos linformasion. Alor, si to pa kone si enn zistwar li vre ouswa non, pa avoy li. Efas li!

8. Ki bann opozan inn fer dan sertin pei, ek kouma san fer expre nou kapav ed zot?

⁸ Ena enn lot rezon kifer li danzere ki nou forward (transfer) bann e-mail ouswa bann mesaz san reflesi. Dan sertin pei, ena bann restriksion lor nou travay ouswa mem li interdi. Dan sa bann pei-la, parfwa nou bann opozan par expre fann bann fos zistwar pou fer nou per ouswa pou fer nou dout nou bann frer ek ser. Pans lor seki ti arive dan l’ex-Union soviétique. Bann lapolis sekre, ki ti apel bann KGB, ti fann bann fos rimer ki swadizan sertin frer ki ena bann responsabilite ti’nn trayir pep Bondie. * (Get not.) Malerezman, boukou frer ti krwar sa bann foste-la ek ti kit lorganizasion Zeova. Boukou parmi zot plitar ti retourne, me sertin zame pa’nn retourne. Zot ti les sa bann fos zistwar-la detrir zot lafwa. (1 Timote 1:19) Kouma nou kapav evit enn sitiasion koumsa? Pa fann bann  linformasion negatif ouswa bann zistwar ki to pa sir si zot vre ouswa non. Pa krwar tou seki to tande. Okontrer, verifie bann linformasion pou gete si zot exakt.

9. Donn enn lot rezon kifer li difisil pou gagn bann linformasion ki exakt.

⁹ Parfwa nou tann bann linformasion kot zis enn parti ladan ki vre ouswa kot nou pena tou bann ransegnman. Akoz sa li difisil pou tir bann bon konklizion. Nou pa kapav fer konfians enn linformasion si zis enn parti ladan ki vre! Ki nou kapav fer pou ki nou pa les nou anbete avek sa bann kalite zistwar-la?​—Efezien 4:14.

10. Kifer sertin Izraelit ti pre pou al lager kont zot bann frer, ek ki ti ed zot pou evit fer sa?

¹⁰ Nou kapav tir enn leson ar seki ti ariv bann Izraelit ki ti res dan kote lwes Larivier Zourdin dan lepok Zozwe. (Zozwe 22:9-34) Zot ti tann dir ki bann Izraelit ki ti res dan kote les Larivier Zourdin ti’nn ranz enn gran lotel pre ar larivier. Sa linformasion-la ti vre, me li pa ti konple. Ek sa ti fer bann Izraelit ki ti res dan kote lwes Larivier Zourdin panse ki zot bann frer ki ti res dan kote les finn rebel kont Zeova. Alor, zot ti zwenn ansam pou al lager kont bannla. (Lir Zozwe 22:9-12. *) Me avan ki zot ti atak bannla, bann Izraelit ki ti dan kote lwes ti avoy de-trwa zom pou verifie sa bann linformasion-la. Ki sa bann zom-la ti aprann? Bann Izraelit ki ti dan kote les pa ti konstrir sa lotel-la pou fer bann sakrifis pou bann fos bondie. Zot ti konstrir sa kouma enn memoryal pou fer tou dimounn kone ki zot ti ador Zeova. Pena dout ki bann Izraelit ti extra kontan ki zot pa finn al lager kont zot bann frer, me ki zot finn pran letan pou verifie tou bann linformasion.

11. (a) Kouma eski ti tret Mefiboshet dan enn fason inzis? (b) Ki David ti kapav fer pou tret Mefiboshet dan enn fason zis?

¹¹ Li kapav arive ki nou santi nou blese personelman parski bann dimounn rakont bann zistwar lor nou kot zis enn parti ki vre. Se seki ti ariv Mefiboshet. Lerwa David avek enn gran zenerozite ti donn Mefiboshet tou bann later ki ti pou so granper Sail. (2 Samiel 9:6, 7) Me plitar, David ti tann enn kitsoz negatif lor Mefiboshet. Li pa ti verifie si zistwar-la ti vre ouswa fos, ek li ti repran tou dibien Mefiboshet. (2 Samiel 16:1-4) Kan plitar David ti koz avek Mefiboshet, li ti rann li kont ki li’nn fer enn gran erer. Lerla li ti retourn Mefiboshet enn parti sa bann dibien-la. (2 Samiel 19:24-29) Si David ti pran letan pou verifie bann linformasion olie ki li reazir vit ek baz li lor bann linformasion ki pa konple, Mefiboshet pa ti pou sibir sa linzistis-la.

12, 13. (a) Ki Zezi ti fer kan bann dimounn ti dir bann foste lor li? (b) Ki nou kapav fer si enn kikenn dir bann foste lor nou?

¹² Ki to kapav fer si kikenn fann bann foste lor twa? Sa ti ariv Zezi ek Zan Batis osi. (Lir Matie 11:18, 19, NW.) Ki Zezi ti fer? Li pa ti servi tou so letan ek lenerzi  pou konvink bann dimounn ki sa bann zistwar-la ti fos. Okontrer, li ti ankouraz bann dimounn pou res konsantre lor seki vre, setadir lor seki li ti pe fer ek ansegne. Zezi ti dir: “Nou rekonet sazes enn dimounn par so bann aksion.”​—Matie 11:19, NW.

¹³ Nou aprann enn leson inportan avek lexanp Zezi. Parfwa, bann dimounn kapav dir bann kitsoz inzis ouswa negatif lor nou, ek kitfwa nou per pangar sa gat nou repitasion. Me fason ki nou viv kapav montre lezot ki kalite dimounn nou ete vremem. Kouma nou finn aprann avek lexanp Zezi, nou bon kondwit kapav montre ki sa bann demi-verite-la ek sa bann fos lakizasion-la zot pa vre.

14, 15. Kifer fode pa nou kont lor noumem?

¹⁴ Nou finn trouve ki parfwa li bien difisil pou gagn bann linformasion ki exakt. Me enn lot problem se nou prop linperfeksion. Kitfwa sa fer lontan ki nou pe servi Zeova ek kitfwa nou finn gagn enn sertenn sazes. Lezot kitfwa respekte nou parski nou arive analiz bien bann kitsoz. Eski sa kapav vinn enn piez pou nou?

¹⁵ Wi. Nou kapav koumans kont lor nou prop sazes. Nou kapav les nou bann santiman ek nou bann lopinion kontrol nou fason panse. Nou kapav koumans krwar ki nou pe reisi konpran enn sitiasion mem si nou pena tou bann linformasion. Sa li bien danzere! Labib averti nou dan enn fason kler ki fode pa nou kont lor nou prop lintelizans.​—Proverb 3:5, 6; 28:26.

16. Dan sa lexanp-la, ki ti arive dan enn restoran, ek ki Tom ti panse?

¹⁶ Anou get enn lexanp. Fer koumadir, enn swar, enn ansien ki ena lexperyans ek ki apel Tom rant dan enn restoran ek trouv enn lot ansien, ki apel John. John pe asize a-tab avek enn madam ki pa so  madam. Li paret ki zot pe pas enn bon moman ansam. Tom trouv zot pe riye ek pe may zot kamarad. Li gagn traka ek li demann limem: ‘Eski John ek so madam pou divorse? Ki pou ariv zot bann zanfan?’ Tom finn deza trouv bann kitsoz koumsa arive avan. Ki to ti pou resanti si to ti dan plas Tom?

17. Dan sa lexanp-la, ki Tom finn aprann plitar, ek ki nou kapav aprann ar sa?

¹⁷ Me atann enn kout. Mem si Tom pe sipoze ki John pa fidel ar so madam, eski li ena tou bann linformasion? Plitar sa swar-la, Tom apel John ek aprann ki sa madam-la se John so ser ki sorti bien lwin ek ki’nn vinn vizit li. Sa fer bien lontan ki John ek so ser pa finn trouv zot kamarad. Ek parski li ti pou la zis pandan de-trwa lertan, John inn gagn letan zis pou pran enn repa avek li dan enn restoran. So madam pa’nn kapav vinn avek zot. Tom ti bien kontan ki li pa’nn dir personn seki li ti pe panse! Ki nou aprann ar sa lexanp-la? Mem si sa fer lontan ki nou pe servi Zeova, li inportan ki nou gagn tou bann linformasion avan ki nou tir enn konklizion.

18. Ki kapav fer nou pans enn move kitsoz lor nou frer?

¹⁸ Parfwa li difisil osi pou analiz bien enn sitiasion sirtou kan sa inplik enn frer avek ki nou pena enn tro bon relasion. Si nou kontign pans lor bann dezakor ki ena ant nou, nou kapav koumans ena bann dout lor nou frer. Lerla, ler nou tann enn kitsoz negatif lor li, nou pou anvi krwar sa, mem si pena okenn prev ki sa li vre. Ki leson nou kapav aprann? Si nou kontign ena bann panse negatif lor nou bann frer, sa kapav pous nou pou tir bann move konklizion ki pa baze lor bann linformasion ki exakt. (1 Timote 6:4, 5) Fode pa nou kontign gard bann move santiman kouma lanvi ek zalouzi dan nou leker. Zame pa bliye ki Zeova anvi ki nou kontan nou bann frer ek ki nou pardonn zot avek tou nou leker.​—Lir Kolosien 3:12-14, NW.

19, 20. (a) Ki bann prinsip Labib ki ed nou pou bien analiz bann linformasion? (b) Ki nou pou examine dan prosin lartik?

¹⁹ Azordi, li bien difisil pou gagn bann linformasion ki exakt ek pou analiz sa bann linformasion-la. Kifer? Parski boukou bann linformasion ki nou gagne zot pa konple ouswa ena zis enn parti ladan ki vre ek parski nou inparfe. Ki kapav ed nou? Bann prinsip ki ena dan Parol Bondie! Par exanp, enn prinsip dir ki li bet si nou reponn lor enn kitsoz avan nou gagn tou linformasion. (Proverb 18:13) Enn lot prinsip ed nou pou trouve ki fode pa nou krwar tou seki nou tande avan ki nou verifie si li vre. (Proverb 14:15) Ek mem si sa fer lontan ki nou pe servi Zeova, nou pa kapav kont lor nou prop sazes. (Proverb 3:5, 6) Bann prinsip Labib pou protez nou si nou servi bann linformasion ki exakt pou tir bann bon konklizion ek pou pran bann bon desizion.

²⁰ Me ena enn lot rezon kifer parfwa nou trouv sa difisil pou analiz bien enn sitiasion. Nou ena tandans pou ziz bann kitsoz par rapor ar seki nou trouve. Dan prosin lartik, nou pou examinn bann domenn kot nou kapav arive fer sa erer-la ek nou pou gete kouma nou kapav evit fer sa.