Paradi lor Later—Enn Rev Ouswa enn Realite?
Paradi! Souvan bann lazans vwayaz fer bann promosion bien atiran kot nou kapav al dan bann landrwa ki enn “paradi” kot kapav rilax ek bliye tou nou bann traka. Me kouma nou bien kone, kan nou retourn kot nou, nanye pa sanze, lavi kontigne parey kouma avan.
Kanmem sa, bann dimounn extra atire ar paradi. Kitfwa nou demann noumem: ‘Eski “paradi” se zis enn rev?’ Si wi, kifer sa atir dimounn koumsa? Eski enn zour sa pou vinn enn realite?’
BANN KRWAYANS LOR PARADI
Pandan plizir siek, bann dimounn finn bien interese ar sa lide paradi-la. Boukou finn interese ar sa lide-la kan zot inn trouve ki dan Labib koz lor “enn zardin dan Edenn, ver les.” Ki kitsoz ti fer ki sa zardin-la atiran koumsa? Labib dir: “Zeova ti fer tou kalite pie ki zoli pou gete ek ki bon pou manze, pouse lor later.” Sa zardin-la ti enn bon plas ki agreab. Seki pli interesan ankor, ti ena “osi pie lavi omilie zardin.”—Zenez 2:8, 9.
Anplis, dan liv Zenez mansionn kat larivier ki sorti dan sa zardin-la. Zordi nou ankor konn de larivier ladan, larivier Tigre (ouswa Idekel) ek Lefrat. (Zenez 2:10-14; not anba paz) Sa de larivier-la fini dan golf Persique ek pas dan pei ki azordi apel l’Iraq, dan lepase sa ti form parti la Perse.
Li normal, ki paradi lor later form parti kiltir Pers, kiltir ki zot bann anset finn lese. Ena enn tapisri Pers ki dat depi 16em siek, lor la ena enn zimaz brode ki reprezant enn zardin ki’nn bare avek bann pie ek bann fler. Sa tapisri-la trouv dan Philadelphia Museum of Art, dan Pennsylvanie, dan l’États-Unis. Mo Pers ki servi pou “zardin ki’nn bare” vedir osi “paradi,” ek desin ki ena lor sa tapisri-la reprezant deskripsion ki Labib fer lor zardin Edenn, enn zoli zardin bien fertil.
Avredir, atraver lemond bann dimounn rakont bann zistwar lor paradi dan diferan langaz ek kiltir. Amezir ki bann dimounn finn al res dan diferan landrwa dan lemond, zot finn sarye ar zot version orizinal lor zardin Edenn, me avek bann santenn lane ki’nn pase, bann krwayans ek bann zistwar ki’nn invante finn azout ar sa. Mem zordi, kouma bann dimounn trouv bann zoli landrwa lanatir zot dir se enn paradi.
DIMOUNN RODE KOT PARADI ETE
Sertin explorater finn pretann ki zot inn reisi trouve kot paradi ki’nn perdi ete. Par exanp, kan Charles Gordon, enn zeneral dan larme Britanik, ti vizit Seychelles an 1881, li ti telman inpresione par bote Vallée de Mai, ki azordi enn Patrimwann Mondial, ki li ti dir ki se zardin Edenn. Dan 15em siek, enn navigater Italien Christophe Colomb ti panse ki li’nn dekouver zardin Edenn kan li’nn ariv lor lil Hispaniola, azordi se République dominicaine ek Haïti.
Dan enn liv lor listwar, Mapping Paradise, ena bann detay lor plis ki 190 vie map, boukou ladan montre Adan ek Ev dan Edenn. Parmi sa bann map-la, ena enn map ki diferan. Dan 13em siek ti fer enn kopi maniskri Beatus de Liébana, ek sa map ki diferan-la sorti dan sa kopi-la. Lor map-la lao ena enn ti rektang, ek omilie rektang-la inn ekrir paradi. Apartir sa mo paradi la ena kat larivier ki koule, “Tigris,” “Eufrates,” “Pison,” ek “Geon,” ki al dan sak kwin, ek sa sipoze reprezant relizion Kretien ki finn fane lor kat kwin later. Sa kalite zimaz-la montre ki mem si pa kone kotsa Paradi orizinal ti ete, bann zistwar ki’nn rakonte enn zenerasion apre lot montre ki bann dimounn ankor bien interese ar Paradi.
John Milton, enn poet Angle ki’nn viv dan
17em siek, inn ekrir poem ki apel Le Paradis perdu, ki baze lor seki’nn ekrir dan Zenez konsernan pese Adan ek kan inn tir li dan Edenn. Dan sa poem-la li atir latansion lor kouma bann dimounn pou re-gagn lavi pou touletan lor later. Li dir: “Lerla later antie pou vinn enn paradi.” Plitar Milton finn ekrir enn laswit sa poem-la, li’nn apel li Le Paradis reconquis.LIDE SANZE NET
Li kler ki sa lide ki paradi lor later ki finn perdi la, inn bien interes bann dimounn toutlong listwar. Me, kifer azordi boukou dimounn nepli kas latet ar sa? Sirtou parski, kouma liv Mapping Paradise dir: “Bann dimounn ki etidie relizion . . . finn vir ledo ar lide pou rod landrwa kot paradi ete.”
Laplipar dimounn ki al legliz finn aprann ki alafin zot pou al viv dan lesiel, ek pa viv dan enn paradi lor later. Pourtan Labib dir dan Psom 37:29: “Bann ki swiv bon sime pou posed later e viv lor la pou toultan.” Kan nou get lemond azordi li pa resanble enn paradi, eski ena kit lespwar ki enn zour sa promes-la pou realize? a
REALITE: LATER POU VINN ENN PARADI
Zeova, ki’nn kree premie Paradi, promet ki Li pou retabli paradi ki’nn perdi. Kouma? Rapel kouma Zezi ti ansegn nou pou priye. Li ti dir: “Ki to Rwayom vini. Ki to volonte fer lor later, parey kouma dan lesiel.” (Matie 6:10, NW.) Sa Rwayom-la se enn gouvernman ki pou diriz later antie, li pou ranplas tou bann gouvernman imin, ek se Zezi ki diriz sa gouvernman-la. (Daniel 2:44) Kan sa Rwayom-la pou dirize, Bondie pou realiz so volonte pou fer later vinn enn paradi.
Bondie ti inspir profet Izai pou dekrir kouma lavi dan Paradi, ki Li’nn promet, pou ete, kot pou nepli ena bann problem ki pe minn lavi bann dimounn zordi. (Izai 11:6-9; 35:5-7; 65:21-23) Nou ankouraz ou pou pran de-trwa minit pou lir sa bann verse-la dan ou prop Labib. Kan ou pou lir seki Bondie inn prevwar pou bann dimounn ki ekout Li, sa pou rasir ou. Lerla, sa bann dimounn-la pou kapav profit lavi dan paradi ek gagn faver Bondie, de kitsoz ki Adan finn perdi.—Revelasion 21:3.
Kifer nou kapav sir ki lespwar pou viv dan Paradi lor later li pa enn rev me enn realite? Parski Labib dir nou: “Lesiel, sa li lesiel [“Zeova,” NW] me li finn donn limanite later pou li viv.” Promes ki later pou vinn enn Paradi se enn promes ki “Bondie finn promet depi lontan. E Bondie zame koz manti.” (Psom 115:16; Tit 1:2) Vremem se enn zoli lavenir ki Labib pe ofer, viv dan Paradi pou touletan!
a Li interesan pou note ki dan Koran, dan sourat 21 verse 105 Al-Anbiya’ [Bann Profet], dir: “Dimounn ki drwat parmi Mo bann serviter pou erit later.”