BONER enn gramatin, kan enn madam ti ouver so laport, li ti trouv enn parsel lor so peron. Li ti pran li ek li ti get toutotour, me li pa ti trouv personn lor semin. Sirman enn kikenn ti kit sa dan lanwit. Kan li ti koumans ouver parsel-la ek li ti trouv seki ena ladan, li ti degaze rant andan ek ferm laport. Pa etonan, parski dan sa parsel-la ti ena bann piblikasion Biblik ki ti interdi par gouvernman! Li ti ser sa parsel-la dan so lebra, ek li ti fer enn lapriyer an silans pou remersie Jéhovah pou sa nouritir spiritiel ki ena gran valer-la.

Bann sitiasion koumsa ti arive an Allemagne dan bann lane 1930. Apre ki bann Nazi ti pran pouvwar an 1933, zot ti interdi laktivite bann Temwin Jéhovah preske partou dan pei. Richard Rudolph a, ki ena plis ki 100 an zordi, dir: “Nou ti sir ki enn lalwa koumsa pa ti pou kapav anpes nou koz lor Jéhovah ek lor so nom. Nou ti bien bizin bann piblikasion ki baze lor Labib pou nou etidie ek pou nou prese. Selman, li pa ti fasil pou gagn sa bann piblikasion-la akoz interdiksion ki ti ena. Nou ti pe demann noumem kouma nou pou kontign fer nou laktivite.” Enn tipe apre, Richard ti aprann ki li ti kapav donn enn koudme pou fer bann frer gagn bann piblikasion, dan enn fason ki pa komin. Zot ti pou fer sa dan lonbraz bann montagn.​—Juges 9:36.

Si ou swiv larivier Elbe (ouswa Labe), finalman, ou pou ariv kot Les monts des Géants (Krkonoše), ki zordi trouv lor la frontier ant République Tchèque ek Pologne. Mem si sa bann montagn-la zot zis 1,600 met oter, finn apel zot île arctique omilie l’Europe. Pandan lamwatie lane, ena ziska 3 met lanez ki kouver sa bann montagn-la. Klima sanze souvan, ek bann ki pa pran sa kont, kapav retrouv zot dan enn gro brouyar ki kapav kouver enn sel kout sa bann montagn-la.

Pandan bann siek, sa bann montagn-la inn form enn baryer natirel ant bann teritwar, bann rwayom ek bann pei. Li ti bien difisil pou kontrol sa landrwa danzere-la. Alor, dan le pase, boukou trafikan ti pas  par sa bann montagn-la pou transport zot marsandiz. Dan bann lane 1930, kan Les monts des Géants ti separ Tchécoslovaquie ek l’Allemagne, bann Temwin bien zele ti koumans servi mem semin ki bann trafikan ti pe servi. Pou ki rezon? Zot ti pas par sa bann semin-la pou al sers bann piblikasion Biblik dan bann landrwa kot li ti pli fasil pou gagn zot. Richard, ki ti zenn dan sa lepok-la, ti enn parmi sa bann Temwin-la.

Richard rapel: “Dan wikenn, nou ti enn group apepre set zenn frer, nou ti abiye koumadir nou ti pe al grinp montagn. Kan nou ti sorti l’Allemagne, sa ti pran nou trwa-z-er-tan pou travers bann montagn pou ariv Špindlerův Mlýn​—enn lotel ki trouv apepre 16.5 kilomet dan Tchécoslovaquie. Dan sa lepok-la, boukou Alman ti res dan sa landrwa-la. Enn fermie ti aksepte pou korper avek bann frer. Li ti al dan enn lavil ki ti pre, pou al sers nou bann piblikasion ki ti ariv par trin depi Prague. Li ti servi enn saret ki bann seval ti rise ek ki normalman transport bann dimounn ki an vakans, pou sarye sa bann piblikasion-la. Li ti amenn sa bann bwat piblikasion-la dan so laferm ek li ti kasiet zot dan grenie ziska ki bann frer vinn pran zot pou amenn l’Allemagne.

Richard kontign rakonte: “Apre ki nou ti ariv dan sa laferm-la, nou ti ranpli nou bann sak-a-do ki ti’nn fer pou sarye bann zafer lour. Sakenn parmi nou ti sarye apepre 50 kilo.” Pou ki personn pa remark zot, zot ti atann ki koumans fer nwar pou zot marse, ek zot ti ariv kot zot avan ki soley leve. Ernst Wiesner, ki ti sirveyan sirkonskripsion an Allemagne dan sa lepok-la, rakont sertin prekosion ki zot ti pran: “De frer ti al devan ek, si zame zot ti zwenn enn kikenn, deswit zot ti fer enn signal ar zot tors. Sa ti enn sign pou bann frer ki ti pe sarye bann sak-a-do bien lour ek ki ti pe swiv anviron 100 met par deryer. Lerla sa bann frer-la ti kasiet dan bann touf ziska ki sa de frer devan la ti retourne pou dir zot enn mo-de-pas, ki ti sanze toule semenn.” Selman, pa zis bann polisie Alman avek bann iniform ble ki ti enn danze.

Richard rakonte: “Enn lapremidi, mo ti bizin travay ziska tar, alor mo ti al Tchécoslovaquie pli tar ki mo bann frer. Ti fer nwar ek ti ena boukou brouyar, ek mo ti pe tranble amezir ki mo ti pe mars dan enn  lapli glase. Mo ti’nn perdi dan enn bwa kot ti ena bann ti pie sapin, ek mo pa ti reisi trouv mo semin pandan plizir ler. Boukou dimounn ki grinp bann montagn finn mor dan sa fason-la. Se zis kan mo bann frer ti pe retourne boner gramatin, ki mo ti zwenn zot.”

Pandan apepre trwa-z-an, sa ti group frer-la ti al dan bann montagn toule semenn, zot ti ena boukou kouraz. An iver, zot ti transport bann piblikasion ki ti ena boukou valer ek zot ti travers bann montagn avek zot ski. Detanzantan, bann group kot ti ena ziska 20 frer, ti travers la frontier li-zour, zot ti servi bann semin ki bann grinper ti servi pou mont montagn. Pou donn linpresion ki zot ti pe zis grinp bann montagn, bann ser osi ti al avek zot. Sertin ti mars devan ek ti avoy zot sapo dan ler kan zot ti panse ki ti ena enn danze.

Ki ti arive kan sa bann frer-la ti retourn kot zot landemin gramatin? Zot ti pran bann dispozision pou partaz sa bann piblikasion-la deswit. Kouma? Bann frer ti anvlop sa bann piblikasion-la dan enn fason ki zot ti resanble bann pake savon ek ti amenn sa bann pake-la dan lagar trin Hirschberg. Apre, zot ti avoy sa bann pake-la dan diferan parti an Allemagne. Laba, dan enn fason diskre, bann frer ek ser ti kit sa kot lezot frer ek ser, kouma nou ti trouve dan koumansman sa lartik-la. Tou sa travay ki sa bann frer-la ti fer an sekre, ti fer zot depann sakenn lor zot kamarad. Si ti dekouver zot, sa ti pou kapav ena bann konsekans bien grav. Se seki ti arive enn zour dan enn plas kot zot pa ti atann.

An 1936, lapolis ti dekouver enn depo piblikasion pre kot Berlin. Parmi bann kitsoz ki zot ti trouve, ti ena trwa pake ki ti sorti Hirschberg ki enn dimounn ti avoye. Lapolis ti analiz lekritir ki ti lor la ek zot ti dekouver enn parmi bann manb prinsipal sa group ki ti pe pas sa bann piblikasion-la ek zot ti aret li. Enn tipe apre, zot ti aret de lezot frer, parmi ti ena Richard Rudolph. Me sa bann frer-la ti pran tou responsabilite lor zot. Alor, pandan inpe letan ankor, lezot ti kapav kontign zot laktivite ki ti pe vinn deplizanpli danzere.

Bann Temwin an Allemagne ti gagn enn bon stok piblikasion Biblik gras-a bann frer ki ti sarye sa dan zot sak-a-do atraver Les monts des Géants. Me, sa bann montagn-la pa ti sel semin ki bann frer ti servi. Bann frer ti servi lezot semin lor la frontier Tchécoslovaquie, ziska ki larme Alman ti koumans kontrol sa pei-la, an 1939. Dan lezot pei ki lor la frontier l’Allemagne, kouma par exanp la France, Pays-Bas, ek la Suisse, bann Temwin dan toulede kote ti pran bann gran risk pou fer zot bann frer, ki ti pe gagn persekision, gagn nouritir spiritiel.

Laplipar parmi nou zordi kapav gagn bann piblikasion ki baze lor Labib dan kantite ki nou bizin ek dan diferan form. Kitfwa ou gagn enn nouvo piblikasion dan Lasal, ouswa ou download sa lor Internet, lor sit jw.org. Me ninport ki fason ou pe gagn sa, kifer ou pa reflesi lor tou seki finn bizin fer avan ki ou kapav gagn sa? Kitfwa personn pa’nn bizin marse minwi pou travers bann montagn ki kouver ar lanez, me pena okenn dout ki boukou frer ek ser inn travay dir ek dan ou lintere pou fer ou gagn sa.