FANAZAVANA ANDININ-TENY
Mika 6:8: “Hanaraka An’Andriamanitrao Amim-panetrentena”
“Ry zanak’olombelona, efa nolazainy taminao izay tsara. Ary inona moa no takin’i Jehovah aminao, afa-tsy ny hanao ny rariny sy tsy hivadika, sady hanetry tena rehefa miara-mandeha amin’ny Andriamanitrao?”—Mika 6:8, Fandikan-tenin’ny Tontolo Vaovao.
“Tsia, ry olombelona, fa efa nampianarina anao ny fitondrantena tsara sy izay tadiavin’ny TOMPO aminao: dia ny hanao ny rariny sy handala ny fitiavana ary ny hanaraka an’Andriamanitrao amim-panetrentena.”—Mika 6:8, Dikanteny Iombonana Eto Madagasikara (DIEM).
Inona no tian’ny Mika 6:8 holazaina?
Nohazavain’i Mika mpaminany fa tsy sarotra loatra ho an’ny olombelona ny mampifaly an’i Jehovah a Andriamanitra. (1 Jaona 5:3) Nofintinin’i Mika ho zavatra telo mazava tsara ny zavatra tian’Andriamanitra hataontsika. Ilay roa voalohany momba ny fifandraisantsika amin’ny hafa, dia ilay fahatelo farany indray momba ny fifandraisantsika amin’Andriamanitra.
“Hanao ny rariny.” Tian’Andriamanitra hanao ny rariny sy ny hitsiny ny olona mivavaka aminy. Midika izany fa tokony hampifanarahantsika amin’ny fitsipik’Andriamanitra momba an’izay tsara sy ratsy izay eritreretintsika sy ataontsika. (Deoteronomia 32:4) Raha manaraka ny fitsipik’Andriamanitra ny olona iray, dia miezaka izy mba hanao ny marina amin’ny olona rehetra sy tsy hanavakavaka, na inona na inona kolontsain’ny olona na firenena niaviany na farim-piainany.—Levitikosy 19:15; Isaia 1:17; Hebreo 13:18.
“Tsy hivadika.” Midika koa izy io hoe “ho tia fitiavana tsy mivadika.” (Mika 6:8, fanamarihana ambany pejy) Tamin’ny teny hebreo tany am-boalohany, dia tsy midika fotsiny hoe mifikitra amin’ny olona iray ilay teny hoe ‘tsy mivadika’, fa midika koa hoe tsara fanahy sy mamindra fo aminy, izany hoe manao mihoatra noho izay takin’ny lalàna. Tsy hoe tian’Andriamanitra ho tsara fanahy sy hamindra fo fotsiny isika raha te hampifaly azy, fa hiezaka ho tia an’ireo toetra ireo koa. Tokony hahafinaritra ny mpanompony ny manampy olona, indrindra manampy an’izay mila fanampiana. Mahafaly mantsy ny manome.—Asan’ny Apostoly 20:35.
“Hanetry tena rehefa miara-mandeha amin’ny Andriamanitrao.” Mety hidika hoe “manaraka fomba fiaina iray” ny hoe “mandeha” ao amin’ny Baiboly. Miara-mandeha amin’Andriamanitra izany ny olona iray rehefa manaraka fomba fiaina mampifaly azy. Modely tsara amin’izany i Noa. “Niara-nandeha tamin’Andriamanitra izy” satria nanao ny marina teo imasony. “Tsy nisy tsiny” koa izy, “tsy mba hoatran’ny mpiara-belona taminy.” (Genesisy 6:9) ‘Miara-mandeha amin’Andriamanitra’ koa isika amin’izao raha miaina mifanaraka amin’izay lazainy ao amin’ny Baiboly. Mila manetry tena anefa isika ka miaiky hoe voafetra ny herintsika, ary miaiky koa hoe mila an’Andriamanitra isika amin’ny zavatra rehetra ataontsika.—Jaona 17:3; Asan’ny Apostoly 17:28; Apokalypsy 4:11.
Inona no voalazan’ny teny manodidina ny Mika 6:8?
Mpaminany tany Israely fahiny tamin’ny taona 777 ka hatramin’ny 717 T.K. i Mika. Feno fanompoan-tsampy sy mpamitaka ary mpanao tsindry hazo lena tao amin’ilay firenena tamin’izany. (Mika 1:7; 3:1-3, 9-11; 6:10-12) Tsy niraharaha ny fitsipik’Andriamanitra voasoratra tao amin’ny Lalàna nomena an’i Mosesy ny ankamaroan’ny Israelita. Antsoina hoe Lalàn’i Mosesy ireo lalàna ireo. Be dia be no diso hevitra hoe na dia manaraka ny fombafomban’ny mpanompo sampy aza ry zareo, dia mbola tian’Andriamanitra ihany raha manao fanatitra ho azy.—Ohabolana 21:3; Hosea 6:6; Mika 6:6, 7.
Nohamafisin’i Jesosy, an-jatony taona tatỳ aoriana, hoe ankasitrahan’i Jehovah ny olona be fitiavana sy tia rariny ary mamindra fo, fa halany kosa ny olona mody miseho ho mahafoy tena ho azy etỳ ivelany fotsiny. (Matio 9:13; 22:37-39; 23:23) Manampy antsika hahatakatra ny zavatra handrasan’Andriamanitra amintsika mpanompony ankehitriny ny tenin’i Jesosy.
Jereo ity video fohy mombamomba ny bokin’i Mika ity.
a Ilay anarana amin’ny teny malagasy hoe Jehovah dia avy amin’ny anaran’Andriamanitra amin’ny teny hebreo hoe יהוה (YHWH), ary fantatra amin’ny hoe Litera Efatra. Nadika fotsiny hoe “TOMPO” io anarana io ao amin’ny Baiboly DIEM. Raha te hahafantatra bebe kokoa momba an’i Jehovah sy ny antony tsy hahitana an’io anarana io ao amin’ny Baiboly sasany ianao, dia jereo ilay lahatsoratra hoe “Iza moa i Jehovah?”