Diky, Tay
Loto mivoaka amin’ny vavafivalanan’ny olona sy ny vorona ary ny biby. Teny maro no ilazana azy io amin’ireo fiteny tany am-boalohany, ary matetika izy io no manana heviny an’ohatra ao amin’ny Soratra Masina.
Nasiana “toeram-pivoahana” tany ivelan’ny tobin’ny miaramila israelita mba hampiasainy, ary tokony hototofany ny dikiny. (De 23:12-14) Hadio foana amin’i Jehovah ilay toby amin’izay, ary tsy hisy ny areti-mifindra entin’ny lalitra.
Anisan’ireo vavahadin’i Jerosalema ny “Vavahadin’ny Antontan-davenona”, izay natao koa hoe “Vavahadin’ny Taim-biby ao amin’ny Baiboly maro” (Ne 2:13; 3:13, 14; 12:31) Tany amin’ny arivo hakiho (445 m) tany atsinanan’ny Vavahadin-dohasaha izy io, izany hoe tany atsimon’i Tendrombohitra Ziona. Nantsoina hoe “Vavahadin’ny Taim-biby” izy io, satria teo ambanin’izy io ny Lohasahan’i Hinoma izay nisy fako niavosa. Avy teo amin’io vavahady io koa ny lalana nankany amin’ilay lohasaha, ary mety ho avy teo no nanariana ny fakon’ny tanàna.
Toa nampiasa diky na tay ny olona sasany mpifindrafindra monina ho solon’ny kitay. Nasain’Andriamanitra nampiasa dikin’olona i Ezekiela mba handrahoana mofo. Tiana haseho amin’izany izay hitranga rehefa hatao fahirano i Jerosalema. Tsy nety anefa i Ezekiela. Tsara fanahy Andriamanitra ka tain’omby no nasainy natao solony. (Ezk 4:12-17) Hita amin’izany fa toa tsy fanao teo amin’ny Israely ny hoe diky no natao kitay.
Natao zezika ny taim-biby na diky. Toa nafangaro teo amin’ny “toeran-jezika” ny mololo sy ny taim-biby, ka biby fiompy no nanitsakitsaka izany mba hifangaro tsara. (Is 25:10) Raha tiana hamoa tsara ny aviavy, dia ‘nohadina ny manodidina azy’, ary ‘nasiana zezika’ ilay izy.—Lk 13:8.
Maharikoriko sy fanary ny diky. Vao mainka manamarina izany ny tenin’i Jehovah momba izay nataony tamin’ny ankohonan’i Jeroboama mpanjakan’ny Israely. Hoy izy: “Hofafako tsy hisy intsony ny ankohonan’i Jeroboama toy ny famafa diky, mandra-panaisotra azy tanteraka.” Niala tamin’i Jehovah mantsy izy ireo.—1Mp 14:10.
Fahafaham-baraka sy sazy faran’izay ratsy ny hoe atao kabinem-bahoaka ny tranon’ny olona iray. (Ezr 6:11; Da 2:5; 3:29) Nisy fitsapana natao teny an-tampon’ny Tendrombohitra Karmela mba hahalalana hoe iza no tena Andriamanitra. Naneso an’ireo mpaminanin’i Bala i Elia, satria tsy namaly ny antsoantson’izy ireo i Bala. Hoy i Elia: “Tsy maintsy misy manahirana azy any, na te hivoaka izy ka lasa any an-kabine.” (1Mp 18:27) Nasain’i Jeho narodana sy ‘natao kabine’ ny tranon’i Bala, tatỳ aoriana.—2Mp 10:27.
Voalaza fa lasa toy ny taim-biby na zezika ny olona na firenena maty na ringana tamin’ny fomba nahamenatra. (2Mp 9:36, 37; Sl 83:10; Je 8:1, 2; 9:22; 16:4) Nilaza, ohatra, i Jehovah fa “ho zezika eny ambonin’ny tany” ireo hovonoina rehefa hiady amin’ireo firenena izy. Tsy hitomaniana na hangonina na halevina izy ireny.—Je 25:31-33; ampit. Ze 1:14-18.
Milaza ny Lalàna fa tsy tokony hohanin’ny mpisorona ny fanatitra noho ny ota, izay nakana ra nentina nankao amin’ny toerana masina mba handrakofam-pahotana. Tokony hodorana eo amin’ny toerana madio eny ivelan’ny toby ny fatin’ilay biby sy ny tainy. (Le 4:11, 12; 6:30; 16:27) Tsy tokony hisy amin’ny tenan’ilay biby mantsy hampiasaina amin-javatra hafa na havela ho simba. “Madio” ilay biby, izany hoe nohamasinin’i Jehovah ka tsy maintsy nodorana teo amin’ny toerana madio.—Ampit. He 13:11-13.
Tena sarobidy tamin’i Paoly ny fifandraisany tamin’Andriamanitra sy ny fanantenana azony noho i Kristy. Hoy izy: “Noho ny aminy no nidirako fatiantoka ny amin’ny zava-drehetra ary heveriko ho fako miavosa ireny mba hahazoako an’i Kristy, sy mba hahitana fa tafaray aminy aho.” (Fi 3:8, 9) Ilay teny grika nadika hoe “fako” eo (skybalôn) dia mety hidika hoe diky na ambin-kanina teny ambony latabatra taorian’ny fety ka nariana. Asa aloha izay tao an-tsain’i Paoly tamin’izy niteny an’io. Na tsy “diky” aza anefa no tao an-tsainy, dia hita hoe tena naniry mafy ny hahazo sitraka tamin’i Kristy sy ho tafaray taminy izy matoa ny “zava-drehetra” mihitsy no noheveriny ho “fako.”—Jereo TAIM-BOROMAILALA.