Foiniksa
(Foinìksa) [avy amin’ny fototeny midika hoe “hazo palmie”].
“Seranan’i Kreta.” (As 27:12) Tamin’i Paoly voafonja nentina nankany Roma, dia niezaka hiantsona tao Foiniksa mandritra ny ririnina ilay sambo mpitatitra varimbazaha nitondra azy, rehefa niala tao amin’ny Seranana Kanto. Nopaohin’ny rivo-mahery anefa ilay sambo, ka rendrika tany amin’ny nosy Malta.—As 27:13–28:1.
Araka ny bokin’ny Asan’ny Apostoly, dia teo andrefan’ny Seranana Kanto, teo amin’ny ilany atsimon’i Kreta, no nisy an’i Foiniksa, ary azo nijanonana tamin’ny ririnina tao. Iray amin’ireto toerana roa ireto àry no noeritreretina hoe nisy an’i Foiniksa: 1) I Loutro, eo amin’ny ilany atsinanan’ny tanjona iray, tokotokony ho 65 km andrefan’ny Seranana Kanto; 2) i Fineka, eo amin’ny ilany andrefan’ilay tanjona. Raha adika ara-bakiteny ny teny grika milazalaza ny seranan’i Foiniksa dia hoe “mijery midina [kata] an’ilay rivotra atsimoandrefana sy mijery midina [kata] an’ilay rivotra avaratrandrefana” izy io. Hazavain’ireo manam-pahaizana mifidy an’i Loutro, hoe midika izany fa ilay seranana dia mijery manaraka (kata) ny lalana alehan’ny rivotra mankany atsimoandrefana sy avaratrandrefana. (As 27:12) Raha izany no izy, dia “mitodika mianavaratra atsinanana sy mianatsimo atsinanana” (TV) ilay seranana. Ny seranan’i Loutro, izay miendrika antsasa-paribolana, no mifanentana kokoa amin’izany. Tsy azo atao seranana i Fineka ankehitriny noho ny vohon-tany any. Mety ho nahatonga izany ny fiovan’ny vohon-tany teny amin’ny manodidina. Manana helodrano roa anefa i Fineka, ny iray mitodika any atsimoandrefana ary ilay iray kosa mitodika any avaratrandrefana. Milaza àry ireo mifidy an’i Fineka fa ilay teny hoe “mijery midina” dia midika hoe mitodika any amin’izay iavian’ny rivotra fa tsy any amin’ny lalana alehan’ilay rivotra.